Strona1 Agnieszka Świętek Scenariusz zajęć edukacyjnych nr 5.8 Temat zajęć: Mój biznesplan (1) 1. Cele lekcji: Uczeń: wie, czym jest biznesplan, rozumie sens pisania biznesplanu jako dokumentu zawierającego cele przyszłej działalności i sposoby osiągania tych celów, wybiera najkorzystniejszą formę organizacyjno-prawną dla planowanej działalności, uzgadnia w grupie strukturę własnościową przedsiębiorstwa, określa przedmiot planowanej działalności: jej profil i zakres, charakteryzuje produkty lub świadczone usługi, podając ich nazwę i określając cenę, wymyśla atrakcyjną nazwę planowanej działalności, zgodną z jej profilem i gustami potencjalnych klientów, projektuje logo planowanej działalności, dokonuje analizy czynników lokalizacji planowanej działalności, opisuje rynek, na którym będzie funkcjonować planowane przedsiębiorstwo, pod względem wielkości i perspektyw rozwoju, dokonuje wyboru lokalizacji działalności w swojej okolicy, uwzględniając analizę czynników lokalizacji, określa obszar działania przedsiębiorstwa, dokonuje analizy podmiotów działających w branży, korzystając z branżowych stron internetowych, oraz bezpośredniego badania w terenie, wskazuje konkurentów wśród podmiotów działających w branży, charakteryzuje potencjalnych klientów przedsiębiorstwa pod względem: wieku, sytuacji społecznej, gustów, określa poziom środków potrzebnych do zrealizowania planowanej działalności,
Strona2 zakłada realny zysk z planowanej inwestycji. 2. Metody i techniki: metoda projektu, burza mózgów, pogadanka, ćwiczenia praktyczne, dyskusja. 3. Środki dydaktyczne: schemat biznesplanu (załącznik do lekcji 5.7), komputer, rzutnik multimedialny, 7 komputerów z dostępem do internetu, polecenia do zadań dla grup. 4. Typ lekcji: mieszana (element powtórzeniowy na początku lekcji, potem realizacja nowego materiału). 5. Formy organizacji pracy: praca: zbiorowa i grupowa. 6. Literatura, materiały źródłowe, strony internetowe: 1. Dorocki S., Kilar W., Rachwał T., Świętek A., Zdon-Korzeniowska M., 2012, Biznesplan krok po kroku. Poradnik dla uczniów i uczennic. III część produktu finalnego, Nowa Era, Warszawa. 2. Fiore F.F., 2006, Jak szybko przygotować dobry biznesplan, Oficyna Ekonomiczna, Kraków. 3. Jahns A., 2009, Skuteczny biznesplan, Wydawnictwo Złote Myśli & Artur Jahns, Gliwice. 4. Jarocka E., 2007, Finanse przedsiębiorstw, systemu bankowego, budżetowego, ubezpieczeń, Wyd. 2, Wydawnictwo Difin, Warszawa, s. 39 126. 5. Rachwał T., 2004, Podstawy przedsiębiorczości. Słownik dla liceum ogólnokształcącego, liceum profilowanego i technikum, Nowa Era, Warszawa.
Strona3 7. Kontrola uczniów: Kontrola uczniów polega na: bieżącym sprawdzaniu zaangażowania i postępów pracy grup oraz na dopilnowaniu, by każdy członek grupy uczestniczył w pracy. 8. Nawiązanie do lekcji: Nauczyciel na początku pyta uczniów o ich zadanie domowe: Czy zastanowili się, jaką działalność gospodarczą mogliby poprowadzić w przyszłości i czy odpowiedzieli sobie na dwa pytania: Czy Twoja działalność ma szansę powodzenia? Jak duże nakłady finansowe musiałbyś ponieść? To pierwsze z pytań, które zadaje sobie każdy początkujący przedsiębiorca. Następnie nauczyciel nawiązuje do wiedzy teoretycznej uczniów zdobytej na poprzedniej lekcji. 9. Przebieg lekcji: 1. Czynności organizacyjne, nawiązanie do lekcji. 2. Nauczyciel wspólnie z uczniami metodą burzy mózgów połączoną z pogadanką przypomina, jaki jest uczniów wspólny pomysł na biznes, powstały na lekcji 5.6. Jeśli na lekcji tej powstało kilka pomysłów, uczniowie w demokratycznym głosowaniu podejmują decyzję, który pomysł wybierają do realizacji. 3. Następnie uczniowie przypominają ustalone na zajęciach podstawowe cechy tego pomysłu na biznes, odpowiadając nauczycielowi na przykładowe pytania: Czym będzie zajmować się Wasza firma (jakie produkty będzie wytwarzać/usługi świadczyć)? Czy będzie konkurencyjna na rynku? Jaka będzie duża (liczba pracowników)? Jaka będzie jej forma organizacyjno-prawna? Gdzie planujecie ją otworzyć? Ile to będzie kosztować? Jaki jest przewidywany zysk? 4. Nauczyciel tłumaczy uczniom, że ich zadaniem będzie wspólne, całą klasą, stworzenie biznesplanu tej działalności. Nauczyciel objaśnia, że pracować będą nad poszczególnymi elementami biznesplanu podzieleni na grupy, które muszą wzajemnie udzielać sobie informacji, by biznesplan tworzył spójną całość. Nauczyciel ponownie przypomina uczniom
Strona4 celowość pisania biznesplanu, nawet jeśli ma on być stworzony tylko na użytek wewnętrzny firmy. 5. Nauczyciel przypomina strukturę biznesplanu, posługując się schematem z poprzedniej lekcji. 6. Nauczyciel dzieli uczniów na 7 grup. Każda z grup powinna w trakcie lekcji mieć dostęp do komputera i internetu, gdyż będzie przy ich pomocy wyszukiwać potrzebne informacje i pracować nad realizacją swoich zadań. Nauczyciel powinien oznaczyć grupy (np. kolorowymi kartkami na ławkach każdej z grup), tak by pozostałe grupy wiedziały, kto za jakie zadanie odpowiada. Widoczny podział na grupy i zakres obowiązków ułatwi konsultację uczniów ze sobą i przepływ informacji. Głównym kryterium podziału uczniów na grupy powinny być ich predyspozycje do wykonania poszczególnych zadań. Nauczyciel powinien celowo dokonać wyboru członków poszczególnych grup, nie zważając na ich płeć i przynależność do grup koleżeńskich. Taki podział uczniów na grupy ma na celu: wzajemne poznanie się, przełamanie podziałów klasowych oraz wykształcenie umiejętności pracy zespołowej (jako przygotowanie do pracy w przyszłości, gdzie zwykle nie mamy wpływu na dobór współpracowników). 7. W wypadku braku możliwości dostępu do internetu nauczyciel musi zapewnić uczniom materiały, dzięki którym będą mogli jak najwięcej wypracować na lekcji: grupie 1 kolorowe kartki i pisaki do projektowania logo, grupie 2 plany miejscowości, przykłady lokali do wynajęcia, grupie 3 opisy kilku głównych konkurentów i ich oferty, grupie 7 opisy kilku dostawców i ich oferty. 8. Każda z grup realizuje przydzielone jej zadanie zgodnie z poleceniem (załącznik 1): grupa 1 wymyśla nazwę przedsiębiorstwa i projektuje logo, grupa 2 analizuje czynniki lokalizacji przedsiębiorstwa i dokonuje jej wyboru, grupa 3 wykonuje analizę rynku, grupa 4 charakteryzuje produkowane towary/świadczone usługi, określa ich ceny oraz sposoby dystrybucji/metody sprzedaży, grupa 5 wybiera narzędzia promocji, w tym reklamy, wymyśla slogan reklamowy, grupa 6 określa strukturę organizacyjną przedsiębiorstwa (kadra zarządzająca, liczba i zakres obowiązków pracowników), grupa 7 określa zaopatrzenie w towary i usługi, dokonuje wyboru dostawców. 9. Nauczyciel w trakcie pracy grup nadzoruje ich działania, objaśnia w razie potrzeby treść polecenia, pomaga w ich realizacji, doradza, kontroluje postępy pracy. 10. Uczniowie krótko prezentują wyniki pracy w grupie.
Strona5 10. Zadanie domowe: Przygotujcie 2 3 slajdy prezentujące wyniki pracy Waszej grupy, które krótko przedstawicie reszcie klasy na następnej lekcji. Przygotowane slajdy prześlijcie nauczycielowi w wyznaczonym terminie. Jeśli nie będziecie mieli możliwości zaprezentowania pracy przy pomocy komputera (ustalcie to z nauczycielem), przygotujcie postery przedstawiające wyniki Waszej pracy, które zaprezentujecie na lekcji. Uwaga: Nauczyciel zbiera wszystkie slajdy od 7 grup i tworzy z nich krótką prezentację wyników pracy, którą wspólnie z uczniami omawia na następnej lekcji.
Strona6 Załącznik 1 Polecenia dla grup Grupa 1 Nazwa przedsiębiorstwa jest jego ważną wizytówką. Powinna sugerować potencjalnym klientom zakres działalności przedsiębiorstwa, odpowiadać ich gustom i być atrakcyjna. Jednocześnie musi być prosta, charakterystyczna i łatwa do zapamiętania. Nazwa pojawia się nie tylko w dokumentach firmowych i na firmowej pieczątce, lecz również w materiałach promocyjnych. Uwzględniając te wskazówki, wymyślcie nazwę swojego przedsiębiorstwa. Pamiętajcie, że zgodnie z prawem, musi ona również zawierać pewne skróty, informujące o formie organizacyjno-prawnej przedsiębiorstwa. Po wymyśleniu nazwy, zaprojektujcie logo przedsiębiorstwa, a następnie stwórzcie go w wybranym przez siebie programie graficznym. Projektując logo, pamiętajcie o kilku podstawowych zasadach: logo musi być czytelne i estetyczne, logo musi być oryginalne, lecz nie bardzo skomplikowane, by łatwo je zapamiętać i wykorzystywać (np. powinno mieć małą liczbę kolorów), logo musi być prostym narzędziem komunikacji z klientem (sugerować charakter/ zakres działalności firmy), logo powinno dobrze się kojarzyć klientom (np. przez odpowiedni dobór symboli, barw). Powodzenia! Grupa 2 Waszym zadaniem jest wybór lokalizacji przedsiębiorstwa, czyli miejsca, w którym będziecie prowadzić działalność w waszej miejscowości. W tym celu skorzystajcie z dostępnych w internecie map (np. Google Maps) i wskażcie konkretne miejsce wykonywania działalności. Dokonując wyboru, weźcie pod uwagę przede wszystkim: liczbę potencjalnych klientów (jeśli np. planowalibyście otworzyć sklep spożywczy, dobrze wybierać miejsca, gdzie przepływ ludzi jest duży), liczbę i rozmieszczenie przedsiębiorstw, które mogą być dla was konkurencją (jeśli na danym osiedlu jest już pięć sklepów spożywczych, to otwieranie następnego może nie być dobrym pomysłem ),
Strona7 odległość od źródła dostaw (oczywiście, jeśli ma ona znaczenie czasem odległość kilkudziesięciu kilometrów wcale nie przeszkadza, a czasem uniemożliwia sprawne i tanie dostawy, zależy to od rodzaju działalności), ceny nieruchomości (jeśli np. zaplanujecie działalność w centrum miasta, może okazać się, że pomimo bardzo dużej liczby klientów nie zarobicie na czynsz!) Powodzenia! Grupa 3 Powodzenie działalności gospodarczej w głównej mierze zależy od rozpoznania charakteru potencjalnych klientów oraz od wielkości i oferty konkurencji. Im bardziej oryginalny pomysł na biznes, tym liczba konkurentów na rynku mniejsza. Przystępując do planowania założenia przedsiębiorstwa, musicie dokonać analizy potrzeb potencjalnych klientów i sprawdzić, czy Wasi konkurenci zaspokajają te potrzeby. W tym celu, znając lokalny rynek, najpierw dokonajcie oceny potencjalnego zapotrzebowania na wasze produkty/usługi w Waszej miejscowości. Następnie, korzystając z internetu, poszukajcie w waszej miejscowości (gminie) firm, które oferują podobne usługi. Każdą ze wskazanych firm zanalizujcie, odpowiadając na pytania: Jak duża jest ta firma? Czy działa od dawna na rynku? Jakie towary/ usługi oferuje? Czy są one atrakcyjne? Czy Wasza oferta różni się od oferty tej firmy? Czy ceny jej towarów/usług są atrakcyjne? Jakie są jej mocne i słabe strony? (np. działa od dawna, ma stałych klientów, ale zlokalizowana jest daleko od centrum miejscowości, co może być jej minusem). Grupa 4 Waszym zadaniem jest określenie oferty Waszej firmy, czyli dokonanie charakterystyki produkowanych towarów/świadczonych usług. W związku z tym wskażcie towary/usługi, które będzie oferować Wasza firma, oraz określcie ich ceny i sposoby sprzedaży (np. sprzedaż bezpośrednia, internetowa itd.). Przygotowując ofertę, zwróćcie uwagę na preferencje potencjalnych klientów oraz ofertę konkurencji!
Strona8 Grupa 5 Reklama jest dźwignią handlu, ale nie tylko ona wchodzi w skład różnorodnych narzędzi promocji, jakimi firmy zachęcają klientów do skorzystania z ich usług/kupna ich towarów. Zastanówcie się, jakie formy promocji będziecie stosować, by zdobyć klientów. Może będą to ulotki? Może reklama na billboardach? Może w radiu lokalnym? Może w telewizji? Zastanówcie się nad różnorodnymi formami promocji, a następnie zaplanujcie, które będą najlepsze dla Waszej działalności. Dokonując wyboru, uwzględnijcie również ich ceny! Na końcu spróbujcie wymyśleć slogan reklamowy który będzie pojawiał się w wybranych przez was formach promocji (np. na ulotkach, w reklamie radiowej) Grupa 6 Dobry podział obowiązków w firmie jest kluczowy dla jej sprawnej działalności. Określcie strukturę organizacyjną waszego przedsiębiorstwa, ustalając, jak liczna będzie kadra zarządzająca i jakie będą jej funkcje. Następnie zdecydujcie, ilu musicie zatrudnić pracowników i jakie będą ich obowiązki. Strukturę przedstawcie w postaci graficznej, w formie schematu. Przykładowe schematy organizacyjne przedsiębiorstw znajdziecie z łatwością w internecie. Grupa 7 Ważnym czynnikiem wpływającym na działalność przedsiębiorstwa są płynne dostawy surowców, z których produkowane są następnie towary i usługi. Określcie, jakie surowce i w jakich ilościach będą potrzebne do Waszej działalności. Następnie wyszukajcie w internecie dostawców, którzy mogą je Wam zaoferować. Przeanalizujcie ich ofertę i wybierzcie dostawców, którzy najbardziej Wam odpowiadają. Dokonując wyboru, zwróćcie uwagę na ceny surowców oraz warunki dostawy (np. limity odległości i wielkości zamówień wyznaczone przez dostawców, czas dostawy).