Wpływ bieżącej sytuacji gospodarczej na sektor małych i średnich przedsiębiorstw MSP Prof. Anna Zielińska-Głębocka Uniwersytet Gdański Rada Polityki Pieniężnej
1.Dynamika wzrostu gospodarczego spowolnienie czy grozi Polsce recesja? 2.Determinanty spowolnienia 3. Perspektywy ożywienia gospodarczego 4. Najnowsze trendy rozwojowe w polskiej gospodarce 5. Wpływ otoczenia zewnętrznego na gospodarkę 6. Szanse dla rozwoju MSP
Krótki okres czynniki popytowe: * spożycie indywidualne * spożycie publiczne * inwestycje w środki trwałe (publiczne i prywatne) * eksport netto Długi okres czynniki podażowe: * zasoby pracy, kapitału ludzkiego, fizycznego, społecznego, infrastruktura * produkcyjność, konkurencyjność, innowacyjność, przedsiębiorczość
Produkt krajowy potencjalny uzależniony głównie od czynników podażowych Rośnie znaczenie dynamiki produkcyjności dla PKB potencjalnego PKB potencjalny szacowany przez NBP na około 3,0 3,5 % Odchylenie produktu realnego od potencjalnego to luka popytowa Rosnąca luka popytowa (luka PKB) wskazuje na osłabianie koniunktury i popytowych źródeł inflacji
Po kryzysie 2008-2010 okres relatywnie dobrej koniunktury w 2011r. Średnie tempo wzrostu realnego PKB w 2011r. 4,3% Początek spowolnienia w 2012r., wyraźny spadek koniunktury od II połowy roku Średnie tempo wzrostu realnego PKB w 2012r. 2,2% Bardzo słaba dynamika wzrostu w IV kwartale 2012 i w I kwartale 2013r. (odpowiednio 0,7% i 0,4%) Małe ryzyko recesji, ale kontynuacja spowolnienia do III kwartału 2013r. czy dłużej?
1. Słabnie spożycie indywidualne 2. Pogarsza się sytuacja na rynku pracy 3. Dramatycznie maleją inwestycje prywatne i publiczne 4. Wygaszanie inwestycji publicznych współfinansowanych ze środków UE 5. Kryzys sektora budowlanego 6. Kryzys strefy euro odbija się na polskiej produkcji i inwestycjach 7. Wzrost PKB ciągniony przez eksport netto
2011 2012 2013 I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw I kw 4,5 4,3 4,4 4,9 3,5 2,3 1,3 0,7 0,4
Realny PKB, % wg MFW prognozy 2012 2013 2014 2018 Strefa euro 04.2013-0,6-0,3 1,1 1,6 01.2013-0,4-0,2 1,0 - Niemcy 04.2013 0,9 0,6 1,5 1,2 01.2013 0,9 0,6 1,4 - Francja 04.2013 0,0-0,1 0,9 1,9 01.2013 0,2 0,3 0,9 - Włochy 04.2013-2,4-1,5 0,5 1,2 01.2013-2,1-1,0 0,5 - Hiszpania 04.2013-1,4-1,6 0,7 1,6 01.2013-1,4-1,5 0,8 - Portugalia 04.2013-3,2-2,3 0,6 1,8 01.2013 - - - - Grecja 04.2013-6,4-4,2 0,6 3,3 01.2013 - - - -
Co może sprzyjać ożywieniu: * poprawa koniunktury w gospodarce Niemiec * nowe możliwości eksportowe poza UE * spadek inflacji wzrost realnych wynagrodzeńpotencjalny wzrost popytu konsumpcyjnego * spadek stóp procentowych tańsza obsługa kredytów potencjalny wzrost aktywności kredytowej (tzw. mechanizm transmisji monetarnej) * zahamowanie spadku inwestycji w przemyśle i budownictwie efekt schumpeterowski *malejące ale dodatnie tempo wzrostu zatrudnienia BAEL
Pogorszenie koniunktury w strefie Euro Spadek zamówień na dobra pośrednie ze strony Niemiec Spadek wskaźnika PMI w Niemczech, strefie Euro i w Polsce Wymogi dalszej konsolidacji fiskalnej (deficyt budżetowy w 2012 wyższy od przewidywanego, wzrost z 3,5 do 3,9 % PKB) Sytuacja na rynku pracy,
PKB prognoza NBP - krótkokresowa (22.04.2013) PKB prognoza Reuter (5.04.2013 PKB prognoza KE I 2013 II 2013 III 2013 IV 2013 2013 0,8 (0,4)* 1,2 1,8 2,2 1,5 0,8 1,1 1,6 2,1 1,4 1,1 * Dane wstępne GUS z dnia 14 maja 2013 Źródło: Instytut Ekonomiczny NBP
Wszystkie instytucje prognostyczne wskazują na możliwość poprawy koniunktury w 2 połowie 2013r. (GUS, Markit Economics, IRG-SGH, PMI, Biec NBP) Projekcje inflacji wskazują na trend spadkowy CPI i inflacji bazowej w najbliższych miesiącach i niewielki wzrost pod koniec roku GUS wskazuje na stabilizację, ale na niższym poziomie, sytuacji w przemyśle i handlu i na zahamowanie spadku w budownictwie Niższa inflacja sprzyja utrzymaniu realnej dynamiki wynagrodzeń Pogarszają się nastroje konsumenckie, co wiąże się z trudną sytuacją na rynku pracy Rząd stoi przed koniecznością dalszej konsolidacji finansów publicznych
Polska: Program rządowy Gwarancji de minimis dla kredytów bankowych realizacja przez BGK (dotacja max 200 tys. Euro w ciągu 3 lat, lub gwarancja dla kredytów 1,5 mln euro Program poręczeń kredytowych realizowanych przez BGK Wielka Brytania: * Program Banku Centralnego z 2012r. Funding for Lending wsparcie banków aby udzielały więcej kredytów MSP Węgry: * Program Banku centralnego tańszego kredytu dla MSP z kwietnia 2013r. Pt. Finansowanie dla Wzrostu. BC będzie udzielać pożyczek na 0% bankom komercyjnym w kwocie około 1,5 mld euro (06-08. 2013) z rezerw dewizowych
Szanse: 1. Poprawa koniunktury w Niemczech 2. Ożywienie w sektorze budowlanym 3. Wdrożenie programów rządowych 4. Poprawa dostępu do kredytów, obniżka kosztu kredytu 5. Poprawa sytuacji finansowej władz samorządowych 6. Dostęp do programów europejskich, w tym JEREMIE
1. Utrzymywanie się uporczywego spowolnienia 2. Dalszy kryzys sektora budowlanego 3. Zatory w realizacji programów wsparcia rządowego 4. Brak wsparcia ze strony samorządów 5. Dalsze spowolnienie w strefie euro 6. Brak dostępu do kredytowania bankowego lub/i wysoki koszt kredytów