blok II: wykład 4 Zdolności językowe naczelnych innych niż człowiek

Podobne dokumenty
Kompetencje językowe i komunikacyjne dzieci z autyzmem co oceniaćżeby dobrze pomóc?

Jeszcze nie mówi, a już porozumiewa się - rozwój komunikowania się małych dzieci

Wymagania edukacyjne z języka angielskiego dla klas I - III SP nr 1 w Piasecznie. Klasa I (wymagania edukacyjne - nowa podstawa programową)

WYMAGANIA EDUKACYJNE

Wymagania edukacyjne - język angielski - klasa VI SP nr 7

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO DO KLASY 1 SZKOŁY PODSTAWOWEJ PODRĘCZNIK New English Adventure 1

Przedmiotowy system oceniania w Publicznej Szkole Podstawowej nr 52 Fundacji Familijny Poznań w Poznaniu z przedmiotu j.niemiecki w klasie IV-VI

Przedmiotowy system oceniania języka angielskiego kl. 4-6

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO. Opracowany na podstawie programu nauczania realizowanego w oparciu o podręcznik,,new Sparks 1

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA W KLASACH I III. Język angielski

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO W KLASACH I-III

Przedmiotowy system oceniania z języka angielskiego. w klasach I-III. w Szkole Podstawowej im. Bolesława Chrobrego w Żórawinie

Mówienie. Rozumienie ze słuchu

Przedmiotowe Zasady Oceniania z języka angielskiego w klasach IV-VI w Szkole Podstawowej im. Janusza Korczaka w Biedaszkach.

WYMAGANIA EDUKACYJNE NIEZBĘDNE DO UZYSKANIA POSZCZEGÓLNYCH ŚRÓDROCZNYCH I ROCZNYCH OCEN KLASYFIKACYJNYCH Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO DLA KLASY I

Wymagania edukacyjne z języka angielskiego dla klasy II gimnazjum. Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: OSIĄGNIĘCIA

Program nauczania języka angielskiego Kurs początkujący dla klas 1-3 gimnazjum Marianna Niesobska, Mellanie Ellis OUP

Jak się porozumiewać i być zrozumianym - kilka słów o komunikacji niewerbalnej.

Dziecko z zespołem Aspergera w przedszkolu. Dorota Kalinowska - psycholog

Wymagania edukacyjne - język angielski - klasa IV- SP nr 7

Zasady oceniania wewnątrzszkolnego z języka francuskiego/hiszpańskiego w klasie I-III

Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania poszczególnych ocen z języka angielskiego w klasach I - III:

Cele uczenia się Język Angielski Poziom A2 Celem nauki języka angielskiego na poziomie pre intermediate jest nabycie sprawności słuchania, mówienia,

Cele uczenia się poziom CAE Język Angielski Poziom C1

Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny z języka obcego nowożytnego dla klas IV-VIII Szkoły Podstawowej w Goleszowie

Wymagania edukacyjne język włoski

WYMAGANIA EDUKACYJNE JĘZYK FRANCUSKI

Kryteria oceniania z języka angielskiego w klasie 2 według sprawności językowych GRAMATYKA I SŁOWNICTWO

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO. Romana Dudzic

KRYTERIA OCENIANIA Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO W KLASACH I-III GIMNAZJUM

PLAN WYNIKOWY Z J.FRANCUSKIEGO DLA ODDZIAŁU VIb

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA W KLASACH I-III. Język angielski

Ocenianie Przedmiotowe z języka angielskiego w klasach IV-VI. Szkoła Podstawowa nr 5 im. Bohaterów 12 Kołobrzeskiego Pułku Piechoty

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO I JĘZYKA MNIEJSZOŚCI NIEMIECKIEJ DLA KLAS PIERWSZEGO ETAPU EDUKACYJNEGO I-III

MIT nr. 1 Niesłyszący czytają z ust i wszystko rozumieją.

Kryteria oceniania wiadomości i umiejętności z języka angielskiego klasy IV-VI

Kryteria oceniania w klasach 1-3

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO, FRANCUSKIEGO I NIEMIECKIEGO DLA DRUGICH I TRZECICH KLAS ODDZIAŁÓW GIMNAZJALNYCH

Super Sparks 1 Kryteria oceny

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA WYMAGANIA EDUKACYJNE KRYTERIA OCENIANIA Z JĘZYKÓW OBCYCH DLA SZKOŁY PODSTAWOWEJ I GIMNAZJUM

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO DLA KLAS I-III SZKOŁY PODSTAWOWEJ

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO I ETAP EDUKACYJNY- KLASY I-III

Liczba godzin Punkty ECTS Sposób zaliczenia. lektoraty 30 zaliczenie z oceną

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO, FRANCUSKIEGO I NIEMIECKIEGO

Uczniowie czują potrzebę zaspokajania naturalnej ciekawości świata, wyrażania swoich emocji, zdobywania i pogłębiania wiedzy.

Kryteria oceniania języka angielskiego w Szkole Podstawowej nr 16 w Zespole Szkolno-Przedszkolnym nr 1 w Gliwicach

Wymagania edukacyjne Klasa I liceum język włoski

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO DLA KLASY II. Ocena celująca: 1. Uczeń:

Wymagania edukacyjne. Opracowano na podstawie planu wynikowego nauczania języka włoskiego w szkole ponadgimnazjalnej na

WYMAGANIA EDUKACYJNE

Cele uczenia się poziom CPE Język Angielski Poziom C2

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO W KLASIE VII PODRĘCZNIK MEINE DEUTSCHTOUR ZAKRES WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH NA POSZCZEGÓLNE OCENY SZKOLNE

Wymagania edukacyjne-język angielski Klasa VII-English Class-poziom A2plus

ZAKRES WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH NA POSZCZEGÓLNE OCENY SZKOLNE

Szkoła Podstawowa Nr 2 im. Polskich Olimpijczyków w Opolu PRZEDMIOTOWE OCENIANIE Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO DLA KLAS I - III

P R Z E D M I O T O W Y S Y S T E M O C E N I A N I A

Hello! OCENA BARDZO DOBRA DOBRA DOSTATECZNA DOPUSZCZAJĄCA

KRYTERIA OCENIANIA KLASA I KLASA II KLASA III

Przedmiotowy system oceniania z języka angielskiego dla klas I - III SP zgodny z nową podstawą programową

Główne problemy psycholingwistyki

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA W KLASACH I- III

III. ZAKRES WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH NA POSZCZEGÓLNE OCENY SZKOLNE

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA

SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO DLA UCZNIÓW UPOŚLEDZONYCH W STOPNIU LEKKIM KLASA I

Wymagania edukacyjne z języka angielskiego dla kl. I (edukacja wczesnoszkolna)

Temat: We need some sugar. Rzeczowniki policzalne i niepoliczalne. Zastosowanie A/AN/SOME/ANY. Utrwalenie słownictwa z zakresu żywności

Szkoła Podstawowa nr 16 im. Powstańców Wielkopolskich w Kaliszu

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO I ETAP EDUKACYJNY KLASY I-III

Cele uczenia się Język Angielski Poziom A1

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO DLA KLASY 2 SP

KRYTERIA OCENIANIA JĘZYK ANGIELSKI KLASA 1

II. Kontrola i ocena pracy ucznia.

Opinie nauczycieli klas 1-3 o edukacji językowej i edukacji matematycznej

Wymagania edukacyjne dla uczniów klas VII szkoły podstawowej opracowane na podstawie podręcznika do nauki języka niemieckiego Meine Deutschtour

Przedmiotowy system oceniania z języka angielskiego. W ZSM nr 2 w Kędzierzynie - Koźlu. w kl. I-III szkoły podstawowej

Można wówczas część symboli zastąpić wyrazami i łączyć je w budowaniu wypowiedzi.

OSIĄGNIĘCIA EDUKACYJNE DO ZAJĘĆ Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA WYMAGANIA EDUKACYJNE KRYTERIA OCENIANIA Z JĘZYKÓW OBCYCH DLA SZKOŁY PODSTAWOWEJ I GIMNAZJUM

SZKOŁA PODSTAWOWA W MYŚLACHOWICACH

SPOSOBY SPRAWDZANIA OSIĄGNIĘĆ EDUKACYJNYCH Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO DLA KLAS I-III

Iwona Tonderys- Wymagania edukacyjne z języka angielskiego dla klasy III Publicznej Szkoły Podstawowej im. Marii Konopnickiej w Krajence

Cele uczenia się poziom intemediate Język Angielski Poziom B1 Celem nauki języka angielskiego na poziomie intermediate jest nabycie sprawności

WYMAGANIA EDUKACYJNE JĘZYK NIEMIECKI klasa trzecia Gimnazjum nr 19

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO DLA KLASY 3 SP

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO DLA KLAS I-III

JĘZYK NIEMIECKI - ZAKRES WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH NA POSZCZEGÓLNE OCENY SZKOLNE

Czemu służy nauczanie języków obcych w przedszkolu? dr Radosław Kucharczyk Instytut Romanistyki Uniwersytet Warszawski

Wymagania edukacyjne język niemiecki dla klas: I, II i III

Przedmiotowy system oceniania z języka angielskiego dla klas I - III SP nr 5. im. Marii Konopnickiej w Ełku zgodny z nową podstawą programową

Liczba godzin Punkty ECTS Sposób zaliczenia. lektoraty 30 zaliczenie z oceną

Wymagania edukacyjne z języka angielskiego klasy 4-6

JĘZYK NIEMIECKI KLASA VII Podstawa programowa przedmiotu

WYMAGANIA EDUKACYJNE JĘZYK NIEMIECKI KL. VII

KRYTERIA OCENIANIA Z JĘZYKA KASZUBSKIEGO W KL. IV-VI rok szkolny 2017/2018

WYMAGANIA EDUKACYJNE

Super Sparks 2 Kryteria oceny

Szkoła Podstawowa nr 247 w Warszawie klasy I-III

Transkrypt:

Filozofia języka i podstawy lingwistyki blok II: wykład 4 Zdolności językowe naczelnych innych niż człowiek Łukasz Kwiatek

Współczesny Yerkish batat, łaskotać, pomarańcza, Nathen (imię), przyczepa, orzeszek, samochód, rodzynka, hamburger, Sherman (imię), jajko, kopać, Kanzi (imię), Austin (imię), lodówka, piaskownica.

Co potrafią małpy uczone Yerkish? znają kilkaset wyrazów (leksygramów) formułują swoje życzenia i zdradzają intencje rozmawiają pomiędzy sobą i z opiekunami, zdobywają przekazane w języku informacje i wykorzystują je do swoich celów wykonują (również usłyszane) polecenia typu Wykonaj czynność A z przedmiotem B w miejscu C

Małpy i język Przełom XIX i XX w.: Czy małpy mają język? Interesująca etymologia słów szympans i orangutan Czy małpy są w stanie nauczyć się języka? Jeżeli tak, to jakiego najłatwiej? (mowa, język migowy, język obrazkowy)

Czym jest język? Wpływowa teoria Noama Chomskiego modelem umysłu jest maszyna Turinga istotą języka są abstrakcyjne reguły syntaktyczne, pozwalające na generowanie sensownych wyrażeń semantyka redukuje się do reguł syntaktycznych te reguły, nazywane Gramatyką Uniwersalną (UG) są zakodowane w ludzkich mózgach. Stanowią tzw. Moduł Akwizycji Języka (LAD), w który ludzie są genetycznie wyposażeni Dzieci, przychodząc na świat z LAD, słuchają wypowiedzi dorosłych i dostrajają pewne parametry UG do parametrów gramatyki języka społeczności, w której się wychowują Język = gramatyka

Konsekwencje przyjęcia siatki pojęciowej Noama Chomskiego Poszukiwanie u małp śladów LAD nacisk na uzyskiwanie zdań (wypowiedzi obdarzonych jakimiś regułami gramatycznymi - bez gramatyki nie ma LAD, czyli nie ma języka Celem większości badaczy było ustalenie, czy małpy mają język, mniej więcej w taki sam sposób w jaki możesz rozstrzygnąć, czy mają kciuk lub żołądek. ( ) Oczekiwano, że jeśli małpy mają język, jego obecność zostałaby ujawniona przez wrodzone kompetencje syntaktyczne, ( ) zdolność do porządkowania symboli w złożone z wielu członów wypowiedzi (Susan Savage-Rumbaugh, Kanzi, an ape at the brink of the human mind)

Co było wiadomo, gdy teoria Chomskiego zdobyła popularność? Małpy potrafią nauczyć się wymawiać (nieczysto) zaledwie kilka wyrazów m.in. papa. Dlaczego? - utrudnia im to inna niż u ludzi budowa krtani (ale nie aż tak bardzo, jak początkowo sądzono) - brakuje im mózgowego okablowania nie mają takiej kontroli jak ludzie nad organami głosowymi (u małp są one powiązane z reakcjami emocjonalnymi), nie potrafią utrzymywać rytmu

Co było wiadomo, gdy teoria Chomskiego zdobyła popularność? Małpy od narodzin wychowywane jak dzieci również nie nauczą się mówić (eksperyment państwa Kollegów: wychowywanie szympansicy Gui razem z synem Donaldem). Szympansy w środowisku naturalnym wiodą rozbudowane życie społeczne i komunikują się za pomocą sygnałów dźwiękowych (wokalizacji) i gestów przełomowe obserwacje Jane Goodall w Gombe

Małpy uczone języka migowego Lucy Roger Fouts, Sue Savage-Rumbaugh Washoe Allen i Beatrice Gardner, Roger Fouts, Sue Savage-Rumbaugh Nim Chimpski Herbert Terrace Koko Fracine Penny Patterson

Czy Lucy potrafiła kłamać? Roger: Co to jest? Lucy: Lucy nie wiedzieć Roger: Ty wiesz. Co to jest? Lucy: Brudny, brudny [dirty, dirty] Roger: Czyje to brudny, brudny? Lucy: Sue Roger: Nie Sue. Czyje to jest? Lucy: Rogera. Roger: Nie! To nie jest Rogera. Czyje to jest? Lucy: Lucy brudny, brudny, przepraszać Lucy.

Zdolności językowe Washoe Roger rozejrzał się po wyspie i spostrzegł długą linę leżącą w pobliżu środka wyspy. Odwrócił się do Washoe, zamigał do niej: Washoe, idź i przynieś tamten sznurek i wskazał w kierunku liny. Washoe spojrzała zaintrygowana, ale zaczęła iść w stronę, w którą wskazywał Roger. Oglądała wiele różnych rzeczy na wyspie, dotykając ich i oglądając się z powrotem na Rogera, jakby próbując rozstrzygnąć, o co mu chodzi. Kilka razy przechodziła obok sznurka, wtedy Roger migał tam, tam, tam (i znów wskazywał), ten sznurek. Wreszcie, kiedy Washoe kolejny raz znajdowała się w pobliżu miejsca, gdzie na ziemi leżała lina, Roger zaczął migać tak, tak, tak i wymownie kiwać głową. Wtedy Washoe doszła na miejsce i chwyciła sznurek, po czym została przesadnie pochwalona. Zobacz, po prostu miała problem ze znalezieniem liny powiedział Roger. Ja nie byłam przekonana. (Sue Savage-Rumbaugh, Kanzi, An ape at the brink of the human mind)

1973: Nim Chimpski - małpy nie mają języka? Olbrzymi projekt, m.in. 60 nauczycieli języka migowego Nim używał pojedynczych symboli języka migowego, rzadko łączył je w dwuelementowe (i dłuższe sekwencje). Znajomość ok. 125 gestów Rekrod: 16 gestów w jednej wypowiedzi (give orange me give eat orange me eat orange give me eat orange give me you) Mimo początkowego optymizmu projekt uznany za nieudany (1979): analiza nie wykazała struktur gramatycznych w dłuższych wypowiedziach Nima

Gorylica Koko (ur. 1971) rekordzistka pod względem ilości używanych gestów języka migowego: ok. 1000. rozumienie ok. 2000 słów języka angielskiego Podobieństwo do zachowania ludzi: bawi się lalkami miała swoje zwierzątko - kota o imieniu All Ball, o którego sama poprosiła, którego sama wybrała i nazwała. Troszczyła się o niego jak o własne potomstwo, okazywała smutek po tym jak rozjechał go samochód All Ball odszedł do wygodnej jamy zdradza emocje głównie smutek przy oglądaniu filmów, których bohaterowie płaczą (np. sceny pożegnań) Nadinterpretacja i zawyżone dane?

LANguage Analogy 1971: Lana. Język czy czary? początki Yerkish: symbole pogrupowane w kilka klas (imiona, jedzenie, narzędzia, czynności itd. każda klasa to inny kolor) Używanie odpowiedniej sekwencji symboli do uzyskania efektu fizycznego, bez odwoływania się do stanów mentalnych innego osobnika ( rzucanie zaklęć ) otrzymania wybranego jedzenia, włączenia utwory muzycznego, filmu itd.. Poprawne sekwencje zbudowane według reguły PLEASE + MACHINE + GIVE + X + PERIOD (początek zdania) + ( podmiot ) + ( orzeczenie ) + ( dopełnienie ) + (koniec zdania)

Lana Osiągnęła dużą biegłość w rzucaniu zaklęć. Gdy poznała nowe formuły, była w stanie łączyć je w jeszcze bardziej złożone sekwencje Po jakimś czasie zaczęła wchodzić w interakcje z opiekunami, co przyspieszyło naukę. Jej komunikacja zaczęła bardziej przypominać język (a nie rzucanie zaklęć) zaczęła próbować porozumiewać się z opiekunami Zaczęła stosować parafrazy na nazywanie nowych przedmiotów pomarańcza = piłka + który-jest + pomarańczowy ogórek = banan + który-jest + zielony Rzekomo celowo odmówiła wykonania pewnej czynności użycia formuły, po której komputer otwiera okno (nie zrozumiała jej?) to jeden z kilku opisanych przypadków dłuższego dialogu pomiędzy Laną a opiekunami Spontanicznie zaczęła używać leksygramu TO w odniesieniu do przedmiotów, których nazw nie znała

1975: Sherman i Austin Sue Savage-Rumbaugh: odejście od zdań. Próba nauczenia szympansów porozumiewania się pomiędzy sobą (nawet za pomocą pojedynczych symboli) Co to znaczy, że małpa używa jakiegoś symbolu na widok odpowiedniego obiektu? określanie jako (nazywanie) proszenie o Komentowanie faktu, że znajduje się w danym miejscu? Czy małpa rozumie, w którym z tych celów ktoś inny używa?

= BANAN Wybierając na klawiaturze małpa: Prosi o banana? Informuje o tym, że widzi banana? nazywa banana? A czy rozumie, dlaczego ktoś używa?

Etapy nauki: nazywanie i proszenie 1. Uczenie wybierania odpowiedniego leksygramu na widok (jadalnego) obiektu. Nagroda: ten sam obiekt Nie wiadomo, co potrafią małpy 2. Uczenie małp wybierania odpowiedniego leksygramu na widok plastikowej atrapy jedzenia. Nagroda: inny przysmak Małpy uczą się odróżniać nazywanie od proszenia

Nauka słuchania Początkowo małpy nie są zainteresowane tym, co pokazuje ktoś inny. Cel: sprawienie, by słuchanie stało się ważne Eksperyment z dwoma szympansami: Tylko szympans 1 widzi, do którego z kilku pudełek chowane jest jedzenie. Pudełka z jedzeniem mogą zostać otwarte wyłącznie przy pomocy jednego z kilku narzędzi. Tylko szympans 2 ma dostęp do narzędzi. Jeżeli szympans 1 poprosi szympansa 2 o odpowiednie narzędzie (za pomocą leksygramów), będzie mógł otworzyć pudełko i obie małpy podzielą się nagrodą Efekt: małpy uczą się współpracy i słuchania. Język narzędzie do kooperacji, niezbędne w realizacji wspólnych celów. W efekcie Sherman i Austin chętnie zaczynają dzielić się pomiędzy sobą jedzeniem, wcześniej tego nie robiły. Być może w taki sposób język ewoluował u ludzi.

Pouczające pomyłki Sherman często mylił leksygram oznaczający klucz francuski z leksygramem oznaczającym klucz (mimo że wizualnie znacznie się różnią) Austin mylił leksygram oznaczający klucz z leksygramem oznaczającym strzykawkę Wydaje się, że szympansy organizują własne doświadczenia z narzędziami pod względem ich funkcji. Innymi słowy, dla Austina czynność przekręcania, czy to kluczem, czy kluczem francuskim, była najważniejsza, podczas gdy dla Shermana nadrzędną była czynność wtykania czy to klucza, czy strzykawki. To było tak, jakby szympansy używały symboli jako czasowników, a nie rzeczowników, jak planowaliśmy. (S. Savage-Rumbaugh, Kanzi ) Podobieństwo: niektórzy pacjenci z agnozją wzrokową również nie potrafią nazwać przedmiotu, który widzą, dopóki nie zrozumieją, jaką on pełni funkcję Wnioski spójne z teoriami neurobiologicznymi - hipoteza neuronów lustrzanych zakłada prymat czasowników (postrzegamy rzeczy pod kątem tego, co można z nimi zrobić)

Przełom: Kanzi (ur. 1980) Od urodzenia bawił się w laboratorium i przyglądał innym małpom nauczanym Yerkish W wieku 18 miesięcy odesłano jego macochę Matatę do innego ośrodka. Kanzi spontanicznie, bez wcześniejszej nauki, zaczął się komunikować z opiekunami Obecnie zna ok. 800 symboli, rozumie wiele słów mówionego angielskiego Rozpoznaje się nie tylko w lustrze, ale nawet na ekranie telewizora Gra w gry komputerowe, na instrumentach muzycznych, wytwarza proste narzędzia i korzysta ze skomplikowanych urządzeń np. zapalniczki Czy Kanzi jest wyjątkowy, czy w taki sam sposób jak on inne małpy też będą mogły przyswoić (proto)język?

Ludzie (dzieci) Małpy Stosują się do zasad gramatycznych, zwiększając precyzję swoich wypowiedzi Używają metafor i pojęć abstrakcyjnych Dzieci są ciekawe świata i zadają mnóstwo pytań Odnoszą się do teraźniejszości (oraz do bezpośredniej przeszłości i najbliższej przyszłości) Słownik małp ogranicza się do określeń na ważne dla nich przedmioty, miejsca, jednostki, czynności Nie mają określeń na rzeczy nieistniejące (krasnoludki) Dzieci wymyślają różne historie

Czego uczą nas małpy uczone języka? Trudniej nauczyć małpę języka niż czarów chyba że będzie uczestniczyć w komunikacji językowej od urodzenia jak dzieci (i Kanzi) Komunikacja możliwa jest za pomocą pojedynczych symboli, jeżeli ma się jakiś dostęp do stanów mentalnych rozmówcy, do komunikacji nie potrzeba całych zdań Gramatyka pozwoliła ludziom (i pozwoliłaby małpom) komunikować się skuteczniej, a nie stanowi niezbędny fundament języka Dlatego opisanie fenomenu języka wymaga innej siatki pojęciowej od tej zaproponowanej przez Noama Chomskiego. Teoria Chomskiego nie radzi sobie z opisem i wyjaśnieniem eksperymentów z małpami. Wyniki eksperymentów z małpami na pierwszy rzut oka są spójne z hipotezą neuronów lustrzanych

Dziękuję za uwagę