DOSTOSOWANIE WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO DO INDYWIDUALNYCH POTRZEB I MOŻLIWOŚCI PSYCHOFIZYCZNYCH UCZNIÓW Każdy uczeń, który posiada opinię Poradni Psychologiczno Pedagogicznej o dysfunkcjach, jest oceniany zgodnie z indywidualnymi zaleceniami. Przy ustaleniu ocen nauczyciel bierze pod uwagę: indywidualne możliwości ucznia. wysiłek wkładany przez ucznia w pracę, zainteresowanie przedmiotem, zaangażowanie ucznia na zajęciach. Wymagania dla uczniów z dysfunkcjami ustala się indywidualnie w zależności od dysfunkcji ucznia oraz wskazówek i zaleceń przekazanych przez poradnie. Dostosowanie wymagań z języka angielskiego adekwatne do symptomów zaburzeń: Dostosowanie wymagań z języka angielskiego dla uczniów z dysleksją rozwojową (Diagnoza dysleksji nie daje możliwości obniżenia wymagań) DYSLEKSJA ROZWOJOWA - specyficzne trudności w czytaniu. Jest to syndrom zaburzeń uczenia się czytania (dysleksja) i opanowania poprawnej pisowni (dysortografia), którym często towarzyszy niski poziom graficzny pisma (dysgrafia). Określenie rozwojowa oznacza, że trudności te występują w wieku rozwojowym, już od początku nauki czytania i pisania. Dysleksja nie wynika wprost z wad wzroku, słuchu ani zaniedbania środowiskowego czy dydaktycznego. Rozpoznaje się ją w przypadku normy intelektualnej. DYSLEKSJA - specyficzne trudności tylko w czytaniu (wąskie ujęcie). Pod tym pojęciem rozumie się specyficzne trudności w czytaniu, u których podłoża leżą zaburzenia uwagi, percepcji i pamięci wzrokowej i słuchowej, funkcji językowych oraz ich koordynacji i różnych stopniu i zakresie. Dysleksję rozpoznaje się u dziecka wówczas, gdy rozwój intelektualny jest prawidłowy, a mimo to utrzymują się trudności z opanowaniem umiejętności czytania i rozumienia czytanego tekstu. DYSORTOGRAFIA - specyficzne trudności w opanowaniu poprawnej pisowni. Przejawiają się one popełnianiem różnego typu błędów- typowo ortograficznych oraz specyficznych takich jak : mylenie, opuszczanie lub dodawanie liter i sylab, pisanie liter i cyfr zwierciadlane. Dysortografię rozpoznajemy u uczniów o prawidłowym rozwoju umysłowym, w przypadkach gdy trudności występują pomimo znajomości zasad pisowni, braku wad zmysłu i zaniedbania pedagogicznego, a spowodowane są zaburzeniami procesów poznawczych i ruchowych oraz ich współdziałania. DYSGRAFIA - trudności w opanowaniu poprawnej formy graficznej pisma. Przejawia się zniekształceniami graficznej strony pisma, takimi jak : niedokładność w odtwarzaniu liter, złe proporcje liter w wyrazie, brak połączeń liter, brak należytego odstępu między literami i wyrazami. Te zniekształcenia pisma wynikają z zaburzeń funkcji percepcyjno -motorycznych (motoryki rąk, funkcji wzrokowych i koordynacji wzrokowo-ruchowej). - trudności z zapamiętaniem słówek, struktur gramatycznych - posadzenie ucznia blisko nauczyciela, aby móc obserwować go i pomóc mu,
- problemy z budowaniem wypowiedzi ustnych - trudności z rozumieniem i zapamiętywaniem tekstu mówionego lub nagranego na taśmę - problemy z odróżnianiem słów podobnie brzmiących - błędy w pisaniu- trudności z odróżnianiem wyrazów podobnych - gubienie drobnych elementów graficznych, opuszczanie i przestawianie liter - trudności z poprawnym pisaniem, pomimo dobrych wypowiedzi ustnych - kłopoty z zapisem wyrazów w poprawnej formie gramatycznej - gubienie drobnych elementów graficznych, opuszczanie i przestawianie liter - trudności z poprawnym pisaniem, pomimo dobrych wypowiedzi ustnych - kłopoty z zapisem wyrazów w poprawnej formie gramatycznej. - wolne tempo pisania - niekształtne litery obniżona czytelność pisma - trudności w opanowaniu techniki czytania tj.: głoskowanie, sylabizowanie, przekręcanie wyrazów, domyślanie się, wolne lub nierówne tempo, pauzy, nie zwracanie uwagi na interpunkcję - nie wyrywać do natychmiastowej odpowiedzi, dawać więcej czasu na zastanowienie się i przypomnienie słówek, zwrotów - dawać więcej czasu na opanowanie określonego zestawu słówek - w fazie prezentacji leksyki zwolnić tempo wypowiadanych słów i zwrotów, a nawet wypowiadać je przesadnie poprawnie, - starać się uaktywnić dyslektyka podczas lekcji, dając mu do wykonania łatwiejsze zadania; zwolnić tempo, jeśli się pogubił i naprowadzić go na poprawną odpowiedź, - można pozwolić na korzystanie z dyktafonu podczas lekcji - nowe wyrazy objaśniać za pomocą polskiego odpowiednika, w formie opisowej, podania synonimu, antonimu, obrazka, tworzenia związku z nowym wyrazem - w zapamiętywaniu pisowni stosować wyobrażanie wyrazu, literowanie, pisanie palcem na ławce, pisanie ze zróżnicowaniem kolorystycznym liter - nie obniżać ocen za błędy ortograficzne i graficzne w pracach pisemnych - podać uczniom jasne kryteria oceny prac pisemnych (treść, styl, gramatyka, bogactwo językowe) - dawać więcej czasu na prace pisemne, sprawdzać czy uczeń skończył notatkę z lekcji - w przypadku trudności z odczytaniem pracy, odpytać ucznia ustnie- pozwolić na pisanie prac pisemnych na komputerze - przy odczytywaniu tekstu przez nauczyciela pozwalać na korzystanie z podręcznika, - w nauczaniu gramatyki można stosować algorytmy w postaci graficznej wykresów, tabeli, rysunków) - nie wymagać by uczeń czytał głośno przy klasie nowy tekst, wskazywać wybrane fragmenty dłuższych tekstów do opracowania w domu i na
nich sprawdzać technikę czytania - dawać więcej czasu na czytanie tekstów, poleceń, instrukcji, szczególne podczas samodzielnej pracy lub sprawdzianów - podczas prezentacji materiału zestawiać zjawiska gramatyczne języka polskiego ze zjawiskami gramatycznymi charakterystycznymi dla języka obcego - dawać więcej czasu na wypowiedzi ustne i prace pisemne, - liberalnie oceniać poprawność ortograficzną i graficzną pisma, - oceniać za wiedzę i wysiłek włożony w opanowanie języka, kłaść większy nacisk na wypowiedzi ustne. - starać się miarę możliwości przygotowywać sprawdziany i kartkówki w formie testów Dostosowanie wymagań z języka angielskiego dla uczniów o inteligencji niższej niż przeciętna: - słabe oceny pomimo starań i wysiłków ucznia, - trudności w poprawnym czytaniu i pisaniu, -zmniejszenie ilości, stopnia trudności i obszerności zadań, - trudności w rozumieniu czytanych i słuchanych treści, - trudności z prawidłową wymową, -trudności w zapamiętywaniu i/lub odtwarzaniu treści, słówek, zdań, - zmniejszanie ilości słówek do zapamiętania, -pozostawianie większej ilości czasu na ich przyswojenie, - odpytywanie po uprzedzeniu, kiedy i z czego dokładnie uczeń będzie pytany, - trudności w swobodnym wypowiadaniu się na określony temat, - problemy z gramatyką - duże problemy z przywołaniem z pamięci odległych partii materiału. - wydłużanie czasu na odpowiedź, - dzielenie materiału na mniejsze partie, wyznaczanie czasu na ich opanowanie (pamiętając, że obniżenie wymagań nie może zejść poniżej podstawy programowej) -wymagania w wypowiadaniu się na określony temat ograniczyć do kilku krótkich, prostych zdań na dany temat. Dostosowanie wymagań z języka angielskiego dla uczniów słabosłyszących: - uczeń sprawia wrażenie nie uważającego na
lekcji, - zaburzenia mowy, - trudności w czytaniu i pisaniu (problemy w przyswajaniu ortografii, wolniejsze tempo czytania, problemy ze zrozumieniem czytanego tekstu, więcej czasu na głośne czytanie, zmiany w strukturze wyrazu), - niechętnie angażuje się w działania klasowe, obawia się porażki ponieważ ma kłopoty z rozumieniem, - może reagować niewłaściwie, nietypowo na ustne instrukcje, - może mieć zaburzenia mowy, - mały zasób słownictwa, - trudności w interakcjach słownych, - możliwe wystąpienie niepłynności mówienia, - zapewnić dobre miejsce w pierwszej ławce, blisko nauczyciela, - nauczyciel mówiąc do całej klasy powinien stać w pobliżu ucznia zwrócony twarzą w jego stronę, - należy mówić do dziecka wyraźnie, używając normalnego głosu i intonacji; -należy zadbać o spokój i ciszę w klasie, eliminować zbędny hałas, - podczas zapoznawania ucznia z nowym materiałem należy stosować pomoce pozwalające na odbiór treści jak największą liczbą kanałów percepcyjnych (wzrokowy, słuchowy, kinestetyczny, kinetyczny), - podczas omawiania nowego tematu należy wypisać na tablicy słowa kluczowe i jak najczęściej używać pomocy wizualnych (tablic, wykresów, rysunków itp.), - podczas odpytywania stosować pomoc w postaci pytań naprowadzających, - pomoc w analizie treści tekstów ukierunkowana praca z tekstem, - pomoc w formułowaniu odpowiedzi, przygotowanie planu wypowiedzi ułożonego w formie pytań. Dostosowanie wymagań z języka angielskiego dla uczniów słabowidzących: - mylenie liter o podobnych kształtach, - mylenie wyrazów o podobnej strukturze, - przestawianie liter, - właściwe umiejscowienie dziecka w klasie zapobiegające odblaskowi pojawiającemu się pobliżu okna, zapewnienie właściwego oświetlenia i widoczności, - nieprawidłowa technika czytania, - brak rozumienia tekstu w całości, - wolniejsze tempo czytania związane z problemami spostrzegania ca lego wyrazu, zdania, -problem y z rozumieniem tekst ( konieczność koncentracji na postrzeganiu kształtu poszczególnych liter, - możliwe trudności w pianiu z uwagi na obniżona sprawność spostrzegania i zakłócona - udostępnianie tekstów w wersji powiększonej - podawanie modeli i przedmiotów do obejrzenia z bliska, - zwracanie uwagi na szybką męczliwość ucznia związana ze zużywaniem większej energii na patrzenie i interpretację informacji uzyskanych droga wzrokową wydłużenie czasu na wykonanie określonych zadań, - umożliwienie dziecku korzystania z nagrań, - częste zadawanie pytania co widzisz? w celu sprawdzenia i uzupełnienia słownego
koordynację wzrokowo-ruchową, trafności doznań wzrokowych. - możliwe popełnianie błędów, przestawianie, mylenie, opuszczanie liter, błędy ortograficzne, złe rozplanowanie stron w zeszycie. Dostosowanie wymagań dla ucznia z ADHD: - trudności z utrzymaniem uwagi, uczeń nie jest w stanie skoncentrować się na lekcjach, - problemy z kontrolą impulsywności, wydaje się, że nie słucha tego, co do niego mówimy, - ma kłopoty z dokończeniem podjętego zadania i wykonywaniem codziennych obowiązków, - trudności ze zorganizowaniem sobie pracy lub innych zajęć, - wyznaczanie konkretnego celu i dzielenie zadań na mniejsze możliwe do zrealizowania etapy, - pomaganie uczniowi w skupieniu się na wykonywaniu jednej czynności, - wydawanie jasnych, precyzyjnych poleceń- na raz tylko jedno polecenie, - skracanie zadań dzielenie ich na części, - unikanie, niechęć lub okazywanie złości przy podjęciu dłuższego wysiłku umysłowego, - łatwo rozprasza się pod wpływem bodźców zewnętrznych, - uczeń prezentuje nerwowe ruchy rąk, stóp, nie jest w stanie usiedzieć na miejscu, - nadmierna gadatliwość, wyrywanie się do odpowiedzi bez pytania lub zanim zostanie ono sformułowane do końca, - kłopoty z zaczekaniem na swoją kolej, przerywanie, przeszkadzanie innym, - nieumyślne psucie różnych rzeczy. - zadawanie małych partii materiału, - sprawdzanie stopnia zrozumienia wprowadzanego materiału, - zmniejszanie materiału przepisywanego z tablicy do zeszytu, - skracanie prac domowych, - dzielenie dłuższych sprawdzianów na części, wydłużanie czasu odpowiedzi, - organizowanie pracy w oparciu o krótkie, urozmaicone zadania i formy aktywności, - zachęcanie do zadawania pytań - pobudzanie zainteresowań ucznia, - angażowanie ucznia w konkretne działania, - akceptowanie ucznia bez względu na jego nieprawidłowe zachowania, - przypominanie o regułach, - szukanie i przekazywanie uczniowi informacji na temat sposobów rozładowywania napięcia, które są akceptowane w klasie, - zapewnienie uczniowi miejsca w pierwszej ławce, w towarzystwie spokojnego ucznia,
- ograniczanie ilości bodźców, - skupianie uwagi ucznia na tym co najważniejsze kolor, podkreślenie, - formułowanie informacji dotyczących pracy domowej w sposób jasny i przejrzysty. Dostosowanie wymagań dla ucznia z niepełnosprawnością w stopniu lekkim: - dostosowanie wymagań programowych do możliwości ucznia z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim, - zadawanie pytań pomocniczych, ukierunkowanie na problem, istotę sprawy, - stosowanie poleceń prostych, - dzielenie materiału do nauki na mniejsze części przykłady ilustrować, odwoływać się do konkretów, - wracać do podstaw programowych z lat wcześniejszych, aby lepiej je utrwalić, - pomoc w rozwiązywaniu zadań tekstowych szczegółowa analiza tekstu, stosowanie pytań pomocniczych, wypisywanie elementów ważnych w zadaniu, wypisywanie danych, powtarzanie przez ucznia tekstu własnymi słowami, praca etapami, - pomoc w odczytywaniu tekstów ze zrozumieniem oraz prowadzeniu notatek (np. karty pracy), -dzielenie tekstu dłuższego i bardziej złożonego na części, - uczeń powinien zajmować miejsce w pierwszych ławkach, - wydłużenie czasu pracy, - zmniejszanie ilości słówek do zapamiętania, - pozostawianie większej ilości czasu na ich przyswojenie, - odpytywanie po uprzedzeniu, kiedy i z czego
dokładnie uczeń będzie pytany, - skupić się na praktycznym wykorzystaniu języka, - dostosowanie tempa wykonywanych ćwiczeń do możliwości ucznia, - wymagania w wypowiadaniu się na określony temat ograniczyć do kilku krótkich, prostych zdań na dany temat. Dostosowanie wymagań dla ucznia zdolnego: - stwarzanie uczniom zdolnym sytuacji wyboru zadań, ćwiczeń o większej skali trudności lub prac dodatkowych, - różnicowanie stopnia trudności prac domowych i prac klasowych, - stopniowe zwiększanie wymagań, - przydzielanie uczniom zdolnym specjalnych ról: asystenta, lidera itp., - praca pozalekcyjna udział w kołach zainteresowań, - organizacja konkursów i olimpiad, zachęcanie do udziału w konkursach zewnętrznych, - wskazywanie ciekawych pomocy, podręczników, publikacji, stron internetowych, wydarzeń itp., - zapewnienie opieki psychologicznej, podnoszenie poziomu samooceny, - pomoc w doborze najwłaściwszych technik uczenia się (konsultacje z pedagogiem), - krótkie, kilkuminutowe rozmowy n-la z uczniem, mające na celu rozszerzenie bieżącego materiału, - zadawanie dodatkowych zadań podczas prac klasowych i domowych, - przygotowanie przez uczniów referatów, prezentacji po przeczytaniu odpowiedniej literatury, - prowadzenie przez uczniów fragmentów lekcji; - zachęcenie do czytania fachowych czasopism; - zwiększenie wymagań, co do ścisłości i precyzji ich wypowiedzi,- - stworzenie uczniom najzdolniejszym okazji do swobodnego wyboru zadań trudniejszych;