Skala Wiary w Grę o Sumie Zerowej autorstwa Wojciszke, Baryły, Różyckiej Natalia Skrzypczak
Gra o sumie zerowej dla każdego możliwego zestawu strategii gry: przykłady: - Kamień Papier Nożyczki - Orzeł Reszka całkowita suma zysków i strat graczy = 0
Czy życie to gra? Jak podaje literatura, sytuacje społeczne mogą być właśnie klasyfikowane przez ludzi jako o sumie zerowej, w których osiągnięcie jednej osoby jest stratą dla drugiej, bądź jako o sumie niezerowej, w których obie strony mogą zyskać. Wiele badań wskazuje na to, że ludzkie zachowanie różni się w zależności od tego, czy sytuacja jest postrzegana jako o sumie zerowej bądź niezerowej.
założenie o balansie heurystyka zerosumowa myślenie zerosumowe Wiara w grę o sumie zerowej zachowania zerosumowe mechanizmy kompensacji przekonania zerosumowe
Przykłady badań
Wiara w grę w wymiarze indywidualnym i kulturowym myślenie pojedynczej jednostki, jako przekonanie społeczne (któremu towarzyszy szereg negatywnych zachowań) vs. uwarunkowana zewnętrznie postawa wynikająca ze specyficznej sytuacji społeczno-ekonomicznej gdzie pod wpływem ograniczonych zasobów ludzie zaczynają rywalizować między sobą
Wiara przegranych? Korelaty W Y M I A R I N D Y W I D U A L N Y niski subiektywny status ekonomiczny zewnętrzne poczucie kontroli niską samoocena niską satysfakcją z życia tendencja rywalizacyjna pesymizm nieufność interpersonalna spostrzeganie antagonizmu interesów W Y M I A R K U L T U R O W Y niski poziom demokracji niski dochód narodowy wysoka inflacja wysoka stagnacja społeczna dystans władzy niski poziom wolności obywatelskiej
Właściwości psychometryczne R Z E T E L N O Ś Ć : współczynnik zgodności wewnętrznej na poziomie 0,7 do 0,85 dla różnych prób polskich, współczynnik stabilności czasowej na poziomie r = 0,74. T R A F N O Ś Ć : dodatnia korelacja z normą wzajemności negatywnej oraz z wymiarem cynizmu społecznego, brak korelacji z normą wzajemności pozytywnej,
Skala Wiary w Grę o Sumie Zerowej Poniżej zmieściliśmy szereg opinii na temat ludzi, świata społecznego i własnej osoby. Pisząc poniżej ludzie, mamy na myśli raczej osoby spoza najbliższej rodziny i chcielibyśmy, aby Pan/i, odpowiadając na nasze pytania, także myślał/a o takich osobach. Prosimy zaznaczyć, jak dalece się Pan/i zgadza lub nie zgadza z każdą z tych opinii. Każdorazowo ma Pan/i do wyboru 7 możliwości: 1. zdecydowanie nie zgadzam się 2. nie zgadzam się 3. raczej nie zgadzam się 4. trudno powiedzieć 5. raczej zgadzam się 6. zgadzam się 7. zdecydowanie zgadzam się Przy każdej opinii prosimy zaznaczyć jedną liczbę według zasady: im bardziej się Pan/i zgadza, tym większa liczba. 1.Kiedy ktoś robi wiele dla dobra innych, to sam na tym też zyskuje. 1 2 3 4 5 6 7 2. Sukcesy jednych, to prawie zawsze porażki innych. 1 2 3 4 5 6 7 3. Kto dużo daje, ten wiele dostaje. 1 2 3 4 5 6 7 4. Jeżeli ktoś się bogaci, to ktoś inny wtedy biednieje. 1 2 3 4 5 6 7 5. W życiu już tak jest, że kiedy ktoś coś zyskuje, to ktoś inny na tym traci. 1 2 3 4 5 6 7 6. W większości sytuacji interesy różnych ludzi są sprzeczne. 1 2 3 4 5 6 7 7. Życie jest jak gra w tenisa żeby jeden wygrał, drugi musi przegrać. 1 2 3 4 5 6 7 8. Ludzie, którzy wiele robią dla siebie samych, często robią też wiele 1 2 3 4 5 6 7 dobrego dla innych. 9. Jeżeli ludzie biednieją, to znaczy, że ktoś się na tym bogaci. 1 2 3 4 5 6 7 10. Kiedy ktoś robi wiele dla dobra innych, to sam na tym traci 1 2 3 4 5 6 7 11. Bogactwo nielicznych budowane jest na krzywdzie wielu. 1 2 3 4 5 6 7 12. Kiedy jest coraz więcej bogatych ludzi w kraju, to biedniejsi na tym także zyskują. 1 2 3 4 5 6 7
Literatura Chernev, A. (2007). Jack of all trades or master of one? Product differentiation and compensatory reasoning in consumer choice. Journal of Consumer Research, 33(4), 430 444. Dufner, M., Leising, D. i Gebauer, J. E. (2016). Which Basic Rules Underlie Social Judgments? Agency Follows a Zero-Sum Principle and Communion Follows a NonZero-Sum Principle. Personality and Social Psychology Bulletin, 42(5), 677 687. Meegan, D. V. (2010). Zero-sum bias: perceived competition despite unlimited resources. Frontiers in psychology, 1. doi:10.3389/fpsyg.2010.00191. Różycka, J. (2012). Aksjomaty w życiu społecznym. W: J. Różycka (red.), Życie społeczne jako Gra. Kontekst międzykulturowy (strony 11 36). Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego. Różycka, J. i Wojciszke, B. (2010). Skala wiary w grę o sumie zerowej. Studia Psychologiczne, 48(4), 33 44. Różycka-Tran, J., Boski, P. i Wojciszke, B. (2014). Wiara w grę o sumie zerowej jako aksjomat społeczny: badanie w 37 krajach. Psychologia Społeczna, 9(1 (28)), 92 109