RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 180305 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 312853 (22) Data zgłoszenia: 16.02.1996 (51) Int.Cl.7: A21C 3/02 (54) Wałkowarka do ciast (43) Zgłoszenie ogłoszono: 18.08.1997 BUP 17/97 (73) Uprawniony z patentu: Wieczorek Maciej, Gostyń, PL (72) Twórca wynalazku: Maciej Wieczorek, Gostyń, PL (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: 31.01.2001 WUP 01/01 (74) Pełnomocnik: Sajewski Przemysław, Biuro Techniczno-Patentowe PL 180305 B1 1 W ałkowarka do ciast zbudowana z podstawy i płyt bocz- (57) nych zabudowanych osłonami, transporterów podpartych w środkowych częściach wspornikami mocowanymi do podstawy mających wałki napędowe oraz wyposażona w wały robocze łożyskowane w płytach bocznych składające się z nieprzesuwnego wału dolnego połączonego z silnikiem umieszczonym w podstawie 1 przesuwnego wału górnego połączonego z wałem dolnym poprzez przekładnię, mechanizm przemieszczania wału górnego, dźwignię regulacji rozstawu wałów roboczych umieszczoną na osłonie płyty bocznej mającą rygiel zatrzaskowy umieszczony w łuku podziałowym, osłony wałów połączone z płytami bocznymi, mechanizm blokady napędu wałów roboczych umieszczony na jednej z płyt bocznych w obrębie mikrowyłączników, mechanizm napędu transporterów i zmiany ich prędkości, dźwignię zmiany kierunku wałkowania mającą część środkową zakończoną rękojeściami, zgarniacze górny i dolny umieszczone wzdłuż odpowiednich wałów roboczych i przylegające do ich powierzchni, znamienna tym, że wał dolny (8) jest połączony z silnikiem (18) poprzez pasek (19), korzystnie zębaty i dalej poprzez łańcuch (20) z kołem zębatym (21) osadzonym na czopie wału górnego (9) i z kolami zębatymi pośrednimi (22) umieszczonymi na płycie bocznej (6) nad wałem górnym (9), mechanizm (10) przemieszczania wału górnego (9) składa się z ramienia dłuższego (11) zamocowanego obrotowo jednym końcem do płyty bocznej (6) i umieszczonego na czopie wału górnego (9), ramienia krótszego (12) osadzonego na zakończeniu wałka (13) oraz łącznika (14) łączącego swobodne końce ramienia krótszego (12) z dłuższym (11), mechanizm (37) napędu transporterów (24) i zmiany ich prędkości zbudowany jest z kół zębatych (39) swobodnie umieszczonych na czopie wału dolnego (8), pomiędzy którymi znajduje się koło zębate (40) umieszczone przesuwnie na części gwintowej tulei (41) osadzonej na czopie wału dolnego (8) oraz kół zębatych Fig.1
Wałkowarka do ciast Zastrzeżenia patentowe 1. Wałkowarka do ciast zbudowana z podstawy i płyt bocznych zabudowanych osłonami, transporterów podpartych w środkowych częściach wspornikami mocowanymi do podstawy mających wałki napędowe oraz wyposażona w wały robocze łożyskowane w płytach bocznych składające się z nieprzesuwnego wału dolnego połączonego z silnikiem umieszczonym w podstawie i przesuwnego wału górnego połączonego z wałem dolnym poprzez przekładnię, mechanizm przemieszczania wału górnego, dźwignię regulacji rozstawu wałów roboczych umieszczoną na osłonie płyty bocznej mającą rygiel zatrzaskowy umieszczony w łuku podziałowym, osłony wałów połączone z płytami bocznymi, mechanizm blokady napędu wałów roboczych umieszczony na jednej z płyt bocznych w obrębie mikrowyłączników, mechanizm napędu transporterów i zmiany ich prędkości, dźwignię zmiany kierunku wałkowania mającą część środkową zakończoną rękojeściami, zgarniacze górny i dolny umieszczone wzdłuż odpowiednich wałów roboczych i przylegające do ich powierzchni, znamienna tym, że wał dolny (8) jest połączony z silnikiem (18) poprzez pasek (19), korzystnie zębaty i dalej poprzez łańcuch (20) z kołem zębatym (21) osadzonym na czopie wału górnego (9) i z kołami zębatymi pośrednimi (22) umieszczonymi na płycie bocznej (6) nad wałem górnym (9), mechanizm (10) przemieszczania wału górnego (9) składa się z ramienia dłuższego (11) zamocowanego obrotowo jednym końcem do płyty bocznej (6) i umieszczonego na czopie wału górnego (9), ramienia krótszego (12) osadzonego na zakończeniu wałka (13) oraz łącznika (14) łączącego swobodne końce ramienia krótszego (12) z dłuższym (11), mechanizm (37) napędu transporterów (24) i zmiany ich prędkości zbudowany jest z kół zębatych (39) swobodnie umieszczonych na czopie wału dolnego (8), pomiędzy którymi znajduje się koło zębate (40) umieszczone przesuwnie na części gwintowej tulei (41) osadzonej na czopie wału dolnego (8) oraz kół zębatych (43) osadzonych na osiach napędowych (42) połączonych z wałkami napędowymi (26) transporterów (24) i kół zębatych (44) umieszczonych na wkładkach zabierakowych (45) osadzonych na osiach napędowych (42), mechanizm (30) blokady napędu wałów, dolnego (8) i górnego (9) zawiera poziomo położoną kładkę (31) spoczywającą na kołkach (32) umieszczonych w płytkach (33) zamocowanych obrotowo do płyty bocznej (6), zaś część środkowa (51) dźwigni (50) zmiany kierunku wałkowania połączona jest poprzez wałek (53) z kostką kontaktową (54) położona w obrębie mikrowyłączników (55) umieszczonych na płytce (56) przymocowanej do płyty bocznej (6). 2. Wałkowarka według zastrz. 1, znamienna tym że zgarniacze górne (58) m ają postać korytka otwartego od góry i od dołu, umieszczonego kołkami (61) w zaczepach (62) przymocowanych do ramion dłuższych (11) od strony wewnętrznej. 3. Wałkowarka według zastrz. 1, znamienna tym, że zgarniacze dolne (63) m ają postać pasków wzdłużnych (64) z przymocowanymi listwami zgarniającymi (65), przy czym każdy pasek wzdłużny (64) swymi kołkami (66) jest umieszczony w płytach bocznych (6) i wyposażony w sprężyny (67) zamocowane dolnymi zakończeniami do pręta (68) położonego pomiędzy płytami bocznymi (6). 4. Wałkowarka według zastrz. 1, znamienna tym, że każdy z transporterów (24) umieszczony jest czopami (25) wałka napędowego (26) w gniazdach (27) płyt bocznych od stron wewnętrznych, przy czym jeden z czopów (25) wałka napędowego (26) ma kuliste zakończenie. 5. Wałkowarka według zastrz. 1, znamienna tym, że wkładka zabierakowa (45) ma wybrania (46) z umieszczonymi elementami zabierakowymi (47), korzystnie w postaci wałeczków, do których przylegają popychacze (48) ze sprężynami (49). 6. Wałkowarka według zastrz. 1, znamienna tym, że łuk podziałowy (17) dźwigni (15) ma na powierzchni czołowej trójkątne nacięcia odpowiadające kształtowi rygla zatrzaskowego (16).
180 305 3 7. Wałkowarka według zastrz. 1, znamienna tym, że w kostce kontaktowej (54) umieszczona jest kulka (57) ze sprężyną położoną od strony płyty bocznej (6). * * * Przedmiotem wynalazku jest wałkowarka do ciast przeznaczona do rozwałkowywania na płaty ciast drożdżowych, francuskich i półfrancuskich oraz ciast kruchych, piernikowych i makaronowych. Znana wałkowarka do ciast zbudowana jest z podstawy obudowanej osłonami bocznymi i czołowymi, w której zainstalowany jest silnik elektryczny, płyt bocznych również osłoniętych osłonami i transporterów, z których każdy zawiera wałek napędowy i wałek napinający taśmę. Wałkowarka wyposażona jest w wały robocze przeznaczone do rozwałkowywania ciasta łożyskowane w płytach bocznych. Wał dolny jest nieprzesuwny i uzyskuje napęd od silnika, a wał górny jest przesuwny i napędzany od wału dolnego poprzez przekładnie zębate składające się z wielu kół zębatych współpracujących ze sobą. Na płytkach bocznych znajdują się mechanizmy do przemieszczania wału górnego. Do jednej z płyt bocznych przymocowana jest dźwignia przeznaczona do regulacji rozstawu wałów roboczych, która wystaje poza osłonę płyty roboczej. W dolnej części dźwigni znajduje się rękojeść. Dźwignia współpracuje z łukiem podziałowym przymocowanym do osłony i mającym wgłębienia położone w równych odstępach na powierzchni czołowej. W dźwigni znajduje się kołek zatrzaskowy wchodzący w odpowiednie wgłębienie, blokując ustalony rozstaw wałów. Wały robocze są zakryte osłonami wahliwie zamocowanymi do płyt bocznych. Osłony zmieniając położenie oddziaływują na mechanizm blokady napędu wałów umieszczony na jednej z płyt bocznych w obrębie mikrowyłączników. Transportery uzyskują napęd od wału dolnego poprzez układ kół zębatych umieszczonych na płycie bocznej. Poniżej płyty bocznej znajduje się dźwignia do zmiany kierunku wałkowania, która ma rękojeści wystające poza podstawę. Część środkowa tej dźwigni oddziaływuje na czujniki powodujące przełączanie mechanizmów i w efekcie zmianę kierunku wałkowania. Wzdłuż wałów umieszczone są zgarniacze przylegające do ich powierzchni, mocowane do płyt bocznych. Znana wałkowarka ma skomplikowaną budowę, zwłaszcza w zakresie mechanizmów do podnoszenia i opuszczania wału górnego oraz zmiany kierunku wałkowania. Zastosowanie przekładni zębatych do napędu wału górnego i transporterów w postaci wielu współpracujących kół zębatych powoduje znaczne rozbudowanie tych podzespołów maszyny, utrudnia ich montaż oraz wymaga właściwego doboru przełożeń. Przekładnie m echaniczne pozwalają na regulację skokową, która utrudnia uzyskanie optymalnych warunków podczas rozwałkowywania ciast. W celu wyeliminowania wymienionych niedogodności opracowano wałkowarkę charakteryzującą się prostą budową oraz skutecznym napędem wałów roboczych i transporterów. Istota wynalazku polega na tym, że wał dolny jest połączony z silnikiem poprzez pasek, korzystnie zębaty i dalej poprzez łańcuch z kołem zębatym osadzonym na czopie wału górnego i z kołami zębatymi pośrednimi umieszczonymi na płycie bocznej nad wałem górnym. Mechanizm przemieszczania wału górnego składa się z ramienia dłuższego zamocowanego obrotowo jednym końcem do płyty bocznej i umieszczonego na czopie wału górnego, ramienia krótszego osadzonego na zakończeniu wałka oraz łącznika łączącego swobodne końce ramienia krótszego z dłuższym. Mechanizm napędu transporterów i zmiany ich prędkości zbudowany jest z kół zębatych swobodnie umieszczonych na czopie wału dolnego, pomiędzy którymi znajduje się koło zębate umieszczone przesuwnie na części gwintowej tulei osadzonej na czopie wału dolnego oraz kół zębatych osadzonych na osiach napędowych i połączonych z wałkami napędowymi transporterów i kół zębatych umieszczonych na wkładkach zabierakowych osadzonych na osiach napędowych.
4 180 305 Mechanizm blokady napędu wałów tj. dolnego i górnego zawiera poziomo położoną kładkę spoczywającą na kołkach umieszczonych w płytkach zamocowanych obrotowo do płyty bocznej. Część środkowa dźwigni zmiany kierunku wałkowania połączona jest poprzez wałek z kostką kontaktową położoną w obrębie mikrowyłączników umieszczonych na płytce przymocowanej do płyty bocznej. Zgarniacze górne usytuowane wzdłuż wału górnego mają postać korytka otwartego od góry i dołu. Korytko to umieszczone jest kołkami w zaczepach przymocowanych do ramion dłuższych od strony wewnętrznej. Zgarniacze dolne położone wzdłuż wału dolnego mają postać pasków wzdłużnych z przymocowanymi listwami zgarniającymi. Każdy pasek wzdłużny jest umieszczony swymi kołkami w płytkach bocznych i wyposażony w sprężyny zamocowane dolnymi zakończeniami do pręta usytuowanego pomiędzy płytami bocznymi. Każdy z transporterów umieszczony jest czopami wałka napędowego w gniazdach płyt bocznych od stron wewnętrznych, przy czym jeden z czopów wałka napędowego ma kuliste zakończenie. Wkładka zabierakowa ma wybrania w których umieszczone są elementy zabierakowe, korzystnie w postaci wałeczków. Do elementów zabierakowych przylegają popychacze ze sprężynami. Łuk podziałowy dźwigni regulacji rozstawu wałów roboczych ma na powierzchni czołowej trójkątne nacięcia odpowiadające kształtowi rygla zatrzaskowego. W kostce kontaktowej umieszczona jest kulka ze sprężyną położona od strony płyty bocznej. Wałkowarka według wynalazku charakteryzuje się prostą konstrukcją w stosunku do swoich możliwości technologicznych. Zastosowane przekładnie umożliwiają uzyskiwanie przełożeń bezstopniowych oraz zabezpieczają przed przeciążeniem maszyny spowodowanym zmianą warunków pracy. Mocowanie transporterów poprzez umieszczenie czopów wałka napędowego w gniazdach płyt bocznych ułatwia montaż i demontaż transportera w maszynie. Przedmiot wynalazku pokazany w przykładzie wykonania na rysunku, na których fig.1 przedstawia wałkowarkę w widoku z boku, fig. 2 - płytkę boczną z zaznaczonym napędem wałów roboczych oraz mechanizmami przemieszczania wału górnego i blokady napędu wałów, w widoku z boku, fig. 3 - drugą płytę boczną z mechanizmem przemieszczania wału górnego oraz napędem transporterów i mechanizmem zmiany ich prędkości, w widoku z boku, fig. 4 - napęd transporterów i mechanizm zmiany ich prędkości w widoku z góry, w powiększeniu, fig. 5 - zgarniacze w widoku z boku, fig. 6 - zgarniacze w przekroju A-A zaznaczonym na fig. 5, fig. 7 - osadzenie transportera w płytach bocznych w widoku z góry, fig. 8 - dźwignie do zmiany kierunku wałkowania w przekroju podłużnym, fig. 9 - dźwignię regulacji rozstawu wałów roboczych w widoku z boku, fig. 10 - rygiel zatrzaskowy i łuk podziałowy w widoku z góry, a fig. 11 - koło zębate umieszczone na wkładce zabierakowej. Wałkowarka do ciast według wynalazku składa się z podstawy 1 zbudowanej z ram pionowych 2 zakrytych osłonami 3 i ram dolnych 4, do których przymocowane są kółka jezdne 5. W górnej części podstawy 1 znajdują się płyty boczne 6 z osłonami 7. W płytach bocznych 6 ułożyskowany jest nieprzesuwny wał dolny 8 oraz przesuwny wał górny 9 stanowiące wały robocze przeznaczone do rozwałkowywania ciast. Do przemieszczania wału górnego 9 służy mechanizm 10 usytuowany na obu płytkach bocznych 6. Mechanizm 10 składa się z ramienia dłuższego 11 zamocowanego obrotowo jednym końcem do płyty bocznej 6 i umieszczonego na czopie wału górnego 9, ramienia krótszego 12 osadzonego na zakończeniu wałka 13 łączącego obie płyty boczne 6 oraz łącznika 14 łączącego swobodne końce ramienia krótszego 12 z ramieniem dłuższym 11. Na jednej płycie bocznej 6 znajduje się dźwignia 15 regulacji rozstawu wałów 8, 9 mająca rygiel zatrzaskowy 16 współpracujący z łukiem podziałowym 17 przymocowanym do osłony 7. Na powierzchni czołowej łuku podziałowego 17 wykonane są trójkątne nacięcia, których kształt odpowiada kształtowi rygla zatrzaskowego 15. Przesuwanie dźwigni 15 powoduje zmianę położenia wału górnego 9. Napęd na wał dolny 8 jest przenoszony od silnika 18 znajdującego się w podstawie 1 poprzez pasek 19, korzystnie zębaty i dalej poprzez łańcuch 20 na koło zębate 21 osadzone na czopie wału górnego 9 i koła zębate pośrednie 22 umieszczone na płycie bocznej 6 nad wałem
180 305 5 górnym 9. Do silnika 18 podłączona jest przetwornica 23 do zmiany jego prędkości obrotowej poprzez zmianę częstotliwości, zainstalowana w obudowie przymocowanej do podstawy 1. Nad podstawą znajdują się transportery 24 o zróżnicowanej prędkości. Każdy z transporterów 24 połączony jest rozłącznie z płytami bocznymi 6 poprzez umieszczenie czopów 25 wałka napędowego 26 w gniazdach 27 płyt bocznych 6 od stron wewnętrznych i podparty w środkowej części wspornikami 28 zamocowanymi do ram dolnych 4 podstawy 1. Jeden z czopów 25 wałka napędowego 26 każdego z transporterów 24 ma kuliste zakończenie. Do płyt bocznych 6 przymocowane są uchylnie osłony 29 wałów 8, 9. Podniesienie osłon w czasie pracy maszyny powoduje blokadę napędu wałów roboczych i unieruchomienie transporterów 24. Służy do tego mechanizm 30 umieszczony na jednej z płyt bocznych 6 składający się z kładki 31 położonej poziomo i zahaczonej zagiętymi końcówkami na kołkach 32 osadzonych na wydłużonych zakończeniach płytek 33 połączonych obrotowo z płytą boczną 6 za pomocą sworzni 34. Na płytkach 33 znajdują się sprężyny 35 w postaci drutu sprężynowego. Na skutek podniesienia osłon 29 następuje opadnięcie kładki 31 i zadziałanie mikrowyłącznika 36 powodującego przerwanie obwodu prądu i ustanie pracy wałów 8, 9. Do napędu transporterów 24 i zmiany ich prędkości służy mechanizm 37 przenoszący napęd od wału dolnego 8 poprzez oddzielne przekładnie łańcuchowe 38. Na czopie wału dolnego 8 osadzone są swobodnie koła zębate 39 pomiędzy którymi znajduje się przesuwne podwójne koło zębate 40 mające możliwość przemieszczania po linii śrubowej części gwintowej tulei 41 i połączenia na zasadzie sprzęgła śrubowo-ciernego z odpowiednim kołem zębatym 39 przekładni łańcuchowej 38, przenosząc napęd na dany transporter 24. Tuleja 41 osadzona jest na czopie wału dolnego 8. Na każdej osi napędowej 42 połączonej z wałkiem napędowym 26 danego transportera 24 znajduje się koło zębate 43 osadzone na osi napędowej 42 i koła zębate 44 umieszczone na wkładce zabierakowej 45 tworzące sprzęgło jednokierunkowe. Wkładka zbierakowa 45 osadzona na osi napędowej 42 ma wybrania 46, w których umieszczone są elementy zabierakowe 47 w postaci wałeczków, dociskane popychaczami 48 ze sprężynami 49. Przy jednej z płyt bocznych 6 położona jest dźwignia 50 do zmiany kierunku wałkowania zbudowana z części środkowej 51 i rękojeści 52 wystających poza płytkę boczną 6. Część środkowa 51 połączona jest poprzez wałek 53 z kostką kontaktową 54 oddziaływującą na mikrowyłączniki 55 umieszczone na płytce 56 przymocowanej do płyty bocznej 6. W kostce kontaktowej 54 umieszczona jest kulka 57 ze sprężyną położona od strony płyty bocznej 6. Kulka 57 stanowi ustalacz położenia środkowego dźwigni 50. Zmiana położenia dźwigni 50 przez obsługującego maszynę powoduje przemieszczenie kostki kontaktowej 54 w płaszczyźnie równoległej do płyty bocznej 6, zadziałanie mikrowyłącznika 55 i w efekcie zmianę kierunku wałkowania ciasta. Na wale górnym 9 umieszczone są zgarniacze górne 58 przylegające dolnymi częściami pasków wzdłużnych 59 do dolnych powierzchni wału 9. Paski wzdłużne 59 złączone są ścianami czołowymi 60, które posiadają wystające kołki 61. Zgarniacze górne 58 maja postać korytka otwartego od góry i dołu umieszczonego kołkami 61 w zaczepach 62 przymocowanych do ramion dłuższych 11 od strony wewnętrznej. Korytko przemieszcza się wraz z wałem górnym 9. Dolne części pasków wzdłużnych 59 w miejscu przylegania do wału 9 mogą mieć przymocowane wkładki tworzywowe. Wzdłuż wału dolnego 8 znajdują się zgarniacze dolne 63 w postaci pasków wzdłużnych 64 z przymocowanymi listwami zgarniającymi 65 z tworzywa sztucznego przylegającymi do górnych powierzchni wału 8. Każdy pasek wzdłużny 64 zakończony jest kołkami 66, którymi umieszczony jest w płytkach bocznych 6. Zgarniacze dolne 63 utrzymywane są w położeniu dociskowym w wyniku działania sprężyn 67 zahaczonych jednymi końcami w paskach wzdłużnych 64 i drugimi zakończeniami na pręcie 68 położonym pomiędzy płytami bocznymi 6. Rozwałkowywanie na wałkowarce ciast na płaty o wymaganej grubości polega na podawaniu uprzednio przygotowanych kęsów ciasta pomiędzy wały robocze 8, 9 przy pomocy transporterów 24 o zróżnicowanej prędkości z napędem w prawą i lewą stronę.
6 180 305 Rozpoczęcie pracy poprzedzone jest ustaleniem maksymalnego rozstawu wałów roboczych 8, 9 formujących ciasto. Następnie w czasie pracy wałkowarki przełącza się rękojeść 52 dźwigni 50 w górę lub w dół powodując zmianę ruchu transporterów, prawo- lewo. Powoduje to ruch kęsa ciasta między wałami roboczymi 8, 9. Odpowiednie ustawienie dźwigni 15 w nacięciach łuku podziałowego 17 pozwala na stopniowe zmniejszanie grubości wałkowanego ciasta w trakcie procesu rozwałkowywania. Ciasto po rozwałkowaniu do żądanej grubości przemieszcza się do dalszej obróbki i ponownie ustawia rozstaw wałów roboczych 8, 9 przygotowując maszynę do procesu rozwalcowywania nowych kęsów ciasta.
180 305
180 305 Fig. 3 Fig. 4 Fig. 5
180 305 Fig. 6 Fig. 7 Fig. 8 Fig. 9 Fi g. 10 Fig. 11
180 305 Fig. 1 Fig. 2 Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 60 egz. Cena 2,00 zł.