Informacja z działalności kontrolnej WIJHARS w Olsztynie w 2015 r.

Informacja z działalności kontrolnej WIJHARS w Olsztynie w 2015 r. Chroniąc interesy ekonomiczne konsumentów i przedsiębiorców IJHARS prowadzi urzędowe kontrole jakości handlowej artykułów rolno spożywczych oraz środków produkcji na rynku wewnętrznym jak i w obrocie z zagranicą. W ramach czynności urzędowych IJHARS wykonuje również zadania określone w innych przepisach, w tym w obszarze Wspólnej Polityki Rolnej. Prowadzone przez IJHARS kontrole w polegają w szczególności na sprawdzeniu, czy wprowadzone do obrotu artykuły rolno spożywcze spełniają wymagania określone w przepisach o jakości handlowej oraz dodatkowe wymagania zadeklarowane przez producenta. Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno Spożywczych posiada instrumenty prawne, na mocy których, w przypadku stwierdzenia niewłaściwej jakości handlowej artykułów rolno spożywczych, Wojewódzki Inspektor może w drodze decyzji między innymi zakazać wprowadzenia do obrotu artykułu rolno spożywczego nie spełniającego wymagań jakości handlowej, nakazać poddanie artykułu rolno - spożywczego określonym zabiegom lub przeklasyfikować artykuł do niższej klasy, jeżeli artykuł ten nie spełnia wymagań jakościowych dla danej klasy jakości handlowej. Celem podejmowanych działań kontrolnych jest przeciwdziałanie praktykom handlowym mogącym wprowadzić potencjalnego konsumenta w błąd oraz zapewnienie bezpieczeństwa ekonomicznego konsumentom i zachowanie równości konkurencyjnej przedsiębiorców. Kontrole planowe na rynku krajowym w 2015 roku obejmowały przede wszystkim jakość handlową żywności będącej podstawą codziennej diety konsumentów (przetwory mleczne, mięsne, rybne, zbożowe, owocowo-warzywne, wyroby garmażeryjne, miód, jaja oraz świeże owoce i warzywa). W związku ze skargami konsumenckimi dotyczącymi jakości handlowej artykułów rolno spożywczych) przeprowadzono również szereg kontroli doraźnych mających na celu wyjaśnienie zgłoszonych nieprawidłowości. Natomiast na wniosek przedsiębiorcy przeprowadzano oceny jakości handlowej artykułów rolno - spożywczych przeznaczonych na rynek krajowy lub zagraniczny. Łącznie w roku 2015 przeprowadzono na terenie woj. warmińsko-mazurskiego 978 czynności kontrolno oceniających, stwierdzając w 61 kontrolach nieprawidłowości, które stanowią 1 / 16

6,24 % ogółu przeprowadzonych czynności. W porównaniu do roku 2014 liczba kontroli z nieprawidłowościami zwiększyła się o 0,78 punktu procentowego. I. Kontrola jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych oraz warunków składowania i transportu na rynku krajowym Kontrola IJHARS w zakresie jakości handlowej artykułów rolno spożywczych oraz warunków składowania i transportu na rynku krajowym polega na sprawdzeniu czy wprowadzone do obrotu artykuły rolno spożywcze spełniają wymagania określone w przepisach o jakości handlowej oraz dodatkowe wymagania, jeżeli ich spełnienie zostało zadeklarowane przez producenta, a także czy są składowane w sposób zapewniający zachowanie ich właściwej jakości handlowej. Kontrole jakości handlowej realizowane są w trybie planowym, tj. zgodnie z tematyką i zakresem określonym w Rocznym ramowym planie kontroli na dany rok oraz doraźnym, tj. wykonywane na polecenie Głównego Inspektora lub Wojewódzkich Inspektorów w celu kontroli jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych jak i przestrzegania wymagań w zakresie wprowadzania do obrotu nawozów; kontrole doraźne podejmowane są również na podstawie informacji uzyskanych od innych instytucji, mediów oraz skarg konsumentów. W powyższym zakresie w 2015 roku przeprowadzono 97 kontroli (planowe i doraźne, w tym przeprowadzone w związku ze skargami konsumenckimi dotyczącymi jakości handlowej artykułów rolno spożywczych), stwierdzając w 30 kontrolach nieprawidłowości /kontrole z nieprawidłowościami stanowiły 30,93 % ogółu przeprowadzonych kontroli/. [W roku 2014 przeprowadzono 125 kontroli stwierdzając w 39 kontrolach nieprawidłowości /kontrole z nieprawidłowościami stanowiły 31,2 % ogółu przeprowadzonych kontroli.] W ramach czynności kontrolnych w zakresie jakości handlowej artykułów rolno spożywczych w 2015 r. WIJHARS w Olsztynie poddał badaniom laboratoryjnym 179 próbek pobranych z 2 / 16

wytypowanych partii artykułów rolno spożywczych, z których zakwestionował 18 (co stanowi 10,06 % wszystkich pobranych próbek). Cechy organoleptyczne i parametry fizykochemiczne kontrolowanych artykułów rolnospożywczych kwestionowano najczęściej w przypadku: przetwory mleczne nieprawidłowości stwierdzono w 16% poddanych ocenie partii, które dotyczyły głównie zaniżonej zawartości tłuszczu, zawyżonej zawartości soli i tłuszczu w stosunku do deklaracji w oznakowaniu, jak również nieprawidłowych cech organoleptycznych; pieczywo nieprawidłowości stwierdzono w 6,67% poddanych ocenie partii, które dotyczyły głównie zaniżonej rzeczywistej masy pieczywa, w stosunku do masy netto zadeklarowanej przez producenta w oznakowaniu produktu; przetwory mięsne nieprawidłowości stwierdzono w 26,32% poddanych ocenie partii, które dotyczyły głównie obecności niedeklarowanych składników (m.in. mięsa oddzielonego mechanicznie, surowca wołowego, fosforanów, azotanów, azotynów), zaniżonej zawartości białka, zawyżonej zawartości wody; przetwory rybne nieprawidłowości stwierdzono w 7,14 % poddanych ocenie partii, które dotyczyły głównie zaniżonej masy netto i zaniżonej masy składników stałych mięsa w stosunku do deklaracji producenta zawartej w oznakowaniu na etykiecie; wyroby winiarskie nieprawidłowości stwierdzono w 25 % poddanych ocenie partii, które dotyczyły głównie zawyżonej kwasowości ogólnej. Ponadto w toku przeprowadzonych kontroli poddano ocenie w zakresie prawidłowości znakowania 210 partii produktów, z których zakwestionowano 59 (co stanowi 28,10% wszystkich poddanych ocenie partii). Prawidłowość oznakowania kontrolowanych artykułów rolno-spożywczych kwestionowano najczęściej w przypadku przetworów mlecznych, przetworów mięsnych, wyrobów garmażeryjnych, przetworów rybnych, pieczywa, wyrobów ciastkarskich napojów bezalkoholowych i przypraw, które dotyczyły głównie następujących 3 / 16

nieprawidłowości: - niepodanie w wykazach składników, składników rzeczywiście wykorzystywanych do produkcji danych środków spożywczych; - podanie w wykazie składników, składników niewykorzystywanych do produkcji danych środków spożywczych; - niepodanie w wykazach składników nazw składników elementarnych wchodzących w skład składników złożonych, których to składniki uznaje się za składniki tych środków spożywczych; - zastosowanie niewłaściwego nazewnictwa dla użytych do produkcji wyrobów składników; - nie zachowanie porządku malejącego, w informacji dotyczącej składników występujących w środku spożywczym; - nie podanie w nazwie szczegółowego opisu produktu umożliwiającego jego scharakteryzowanie; - podanie nieprawidłowych lub niepełnych danych identyfikujących producenta niezgodnych z wpisem do CEIDG; - niepodanie w wykazach składników nazw lub numerów oraz zasadniczych funkcji technologicznych składników będących dozwolonymi substancjami dodatkowymi; - niepodanie w wykazie składników informacji o stosowanych w produkcji składnikach alergennych; - nie podanie procentowej zawartości składników występujących w nazwie środka spożywczego; - podanie w oznakowaniu nieprawdziwej masy netto, w stosunku do rzeczywistej masy netto stwierdzonej w wyniku przeprowadzonego pomiaru; - zastosowanie niewłaściwej wysokości cyfr i liter w oznakowaniu ilości nominalnej towaru paczkowanego; - zastosowanie w oznakowaniu produktu informacji Pieczywo wypieczone metodą tradycyjną (..) bez polepszaczy, w odniesieniu do produktu wytwarzanego z zastosowaniem dozwolonej substancji dodatkowej; - zastosowanie niewłaściwej nazwy środka spożywczego w związku z podaniem w opisie elementu, w postaci nazwy, mięso ( ) mielone wieprzowe, przewidzianej w przepisach dla produktu innego niż pobrany wyrób; - umieszczenie nieprawidłowych informacji dotyczących nazwy środka spożywczego, terminu, przydatności do spożycia oraz zawartości netto w tym samym polu widzenia; - umieszczenie na etykietach produktów graficznych ilustracji składników rzeczywiście niewykorzystywanych w produkcji; - użycie znaków o rozmiarze czcionki poniżej 1,2 mm na opakowaniach, których największa powierzchnia miała pole większe niż 80 cm 2 ; - poprzedzenie wykazu składników niewłaściwym sformułowaniem, np.: Skład zamiast Składniki lub innym zawierającym wyraz składniki. 4 / 16

Oznakowanie kontrolowanych artykułów rolno-spożywczych w związku z ww. nieprawidłowościami wprowadzało konsumenta w błąd, w szczególności co do charakterystyki środka spożywczego, w tym jego nazwy, rodzaju, właściwości, składu i ilości. II. Nadzór nad krajowym rynkiem świeżych owoców i warzyw Kontrola jakości handlowej świeżych owoców i warzyw prowadzona była przez IJHARS na podstawie ustawy z dnia 19 grudnia 2003 roku o organizacji rynków owoców i warzyw, rynku chmielu, rynku suszu paszowego oraz rynków lnu i konopi uprawianych na włókno. Kontrole Inspekcji obejmują sprawdzenie zgodności ww. artykułów z wymaganiami określonymi w szczegółowych normach handlowych oraz ogólnej normie handlowej (Rozp. Wykonawcze Komisji (UE) nr 543/2011 z dnia 7 czerwca 2011 r.), co pozwala na wyeliminowanie z obrotu produktów o niewłaściwej jakości. W 2015 roku przeprowadzono ogółem 14 kontroli w zakresie jakości handlowej świeżych owoców i warzyw wprowadzanych do obrotu na rynek krajowy, poddając kontroli łącznie 95 partii. W wyniku przeprowadzonych działań kontrolnych stwierdzono nieprawidłowości w 11 kontrolach kwestionując jakość handlową 43 partii artykułów /kontrole z nieprawidłowościami stanowiły 78,57 % ogółu przeprowadzonych kontroli w tym zakresie/. [W roku 2014 przeprowadzono 9 kontroli stwierdzając nieprawidłowości w 4 kontrolach /kontrole z nieprawidłowościami stanowiły 44,44 % ogółu przeprowadzonych kontroli/]. Jakość handlową świeżych owoców i warzyw kwestionowano najczęściej z powodu nieprawidłowości w zakresie: - niespełnienia wymagań minimalnych, według których produkty powinny być: całe, czyste, zdrowe, bez objawów gnicia lub zepsucia, wolne od szkodników oraz uszkodzeń spowodowanych przez szkodniki, - braku informacji o kraju pochodzenia bądź podanie błędnego kraju pochodzenia partii, - braku nazwy odmiany, - braku informacji o specyfikacjach handlowych (np. o wielkości owoców lub warzyw, klasie jakości), - braku pełnych informacji o produkcie w dokumentacji towarzyszącej. 5 / 16

III. Kontrola klasyfikacji tusz w systemie EUROP System klasyfikacji EUROP zapewnia rzetelną ocenę jakości tusz, wpływa także na zwiększenie przejrzystości rynku w zakresie handlu tuszami wieprzowymi i wołowymi oraz właściwemu ustalaniu cen w notowaniach na terenie UE. Kontrola IJHARS w zakresie prawidłowości klasyfikacji tusz w systemie EUROP obejmuje między innymi sprawdzenie: poprawności klasyfikacji oraz znakowania tusz wołowych i wieprzowych, prawidłowości dokumentowania czynności ustalania klas jakości tusz, zgodności dokumentacji wystawionej dostawcom żywca rzeźnego z dokumentacją zakładową (w zakresie kategorii, klasy jakości oraz masy tusz), posiadania uprawnień przez osoby dokonujące klasyfikacji, stosowania do pomiaru mięsności tusz wieprzowych zatwierdzonych urządzeń. W przedmiotowym zakresie w 2015 roku przeprowadzono 85 kontroli, w tym 76 kontroli dot. tusz wieprzowych i 9 kontroli dot. tusz wołowych, stwierdzając w 1 kontroli (dot. tusz wieprzowych) nieprawidłowości /kontrole z nieprawidłowościami stanowią 1,18 % ogółu przeprowadzonych kontroli/. [W roku 2014 przeprowadzono 90 kontroli, w tym 76 kontroli dot. tusz wieprzowych, a 14 kontroli dot. tusz wołowych, stwierdzając w 4 kontrolach nieprawidłowości co stanowiło 4,44 % ogółu przeprowadzonych kontroli.] IV. Kontrole w zakresie wprowadzania do obrotu wołowiny pochodzącej z bydła w wieku do 12 miesięcy W ramach realizacji niniejszego zadania Inspekcja dokonuje sprawdzenia prawidłowości oznakowania przez zakłady ubojowe tusz wołowych kategoriami wiekowymi, oznaczania mięsa wołowego przez zakłady przetwórcze informacją o wieku zwierzęcia w chwili uboju, stosowania określonego opisu handlowego, pod którym mięso jest sprzedawane, prowadzenia przez te zakłady rejestrów bydła i rejestrów mięsa, zgodnie z wymaganym zakresem informacji. 6 / 16

W tym zakresie w 2015 r. przeprowadzono 4 kontrole nie stwierdzając nieprawidłowości. [w 2014 r. w przedmiotowym zakresie przeprowadzono 4 kontrole i także nie stwierdzono nieprawidłowości]. V. Kontrole w zakresie przekazywania danych rynkowych Kontrola w zakresie przekazywania danych rynkowych polega na sprawdzeniu rzetelności informacji przekazywanych Ministrowi Rolnictwa i Rozwoju Wsi przez zakłady przetwórstwa mięsnego w zakresie poziomu cen oraz wielkości obrotów na rynku wołowiny i cielęciny. W omawianym zakresie w 2015 roku przeprowadzono 4 kontrole, nie stwierdzając nieprawidłowości. [W roku 2014 przeprowadzono 4 kontrole, nie stwierdzając nieprawidłowości.] VI. Kontrola w zakresie obrotu nawozami Nadzór nad rynkiem nawozów, nawozów oznaczonymi znakiem NAWÓZ WE i środków wspomagających uprawę roślin polega na przeprowadzaniu kontroli i sprawdzaniu czy w/w produkty spełniają wymagania jakościowe określone w przepisach krajowych i UE. W przedmiotowym zakresie w 2015 roku przeprowadzono 7 kontroli, nie stwierdzając nieprawidłowości. 7 / 16

[W roku 2014 przeprowadzono 12 kontroli, stwierdzając nieprawidłowości w 2 kontrolach /kontrole z nieprawidłowościami stanowiły 16,67 % ogółu przeprowadzonych kontroli.] VII. Kontrola warunków chowu i tuczu gęsi owsianej IJHARS w ramach kontroli warunków chowu i tuczu gęsi owsianej przeprowadza czynności sprawdzające zarówno na fermach jak i w zakładach drobiarskich. Parametry warunków produkcji gęsi owsianej sprawdzane są na zgodność z wymaganiami określonymi w rozporządzeniu Komisji (WE) nr 543/08 i regulaminie znaku wspólnego towarowego Młodej polskiej gęsi owsianej. W ramach prowadzonych czynności weryfikowane jest m.in. oznakowanie mięsa gęsiego, poprawność stosowania w fermie i w zakładzie drobiarskim dokumentacji potwierdzającej warunki produkcji gęsi, a także dokonywana jest ocena pracy rzeczoznawców nadzorujących chów i tucz gęsi. W tym zakresie w 2015 roku przeprowadzono 11 kontroli nie stwierdzając nieprawidłowości. [W roku 2014 przeprowadzono 12 kontroli, także nie stwierdzając nieprawidłowości.] VIII. Nadzór nad jednostkami certyfikującymi w rolnictwie ekologicznym oraz nadzór nad produkcją ekologiczną Funkcjonowanie systemu kontroli i certyfikacji w rolnictwie ekologicznym gwarantuje konsumentom zgodność środków spożywczych wprowadzanych do obrotu z przepisami dotyczącymi rolnictwa ekologicznego. W Polsce, podobnie jak w większości państw UE, przyjęty został system kontroli oparty na prywatnych jednostkach certyfikujących, uznawanych oraz nadzorowanych przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Inspekcję Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych. Minister upoważnia jednostki certyfikujące do prowadzenia kontroli i wydawania certyfikatów, natomiast IJHARS sprawuje nadzór nad upoważnionymi jednostkami certyfikującymi oraz prowadzi kontrole produkcji ekologicznej. Zgodnie z ustawą o rolnictwie ekologicznym Główny Inspektor JHARS w ramach sprawowanego nadzoru może powierzyć wykonanie części zadań wojewódzkim inspektorom w tym: 8 / 16

- sprawdzenie prawidłowości działania jednostek certyfikujących w zakresie przepisów dotyczących rolnictwa ekologicznego, - sprawdzenie u producentów ekologicznych czy produkcja ekologiczna jest zgodna z przepisami dotyczącymi rolnictwa ekologicznego. Celem kontroli u producentów ekologicznych w ramach sprawowanego przez IJHARS nadzoru w rolnictwie ekologicznym jest sprawdzenie prawidłowości kontroli przeprowadzanych przez jednostki certyfikujące (JC) u ekologicznych producentów rolnych oraz czy prowadzona przez tych producentów produkcja ekologiczna, jest zgodna z przepisami dotyczącymi rolnictwa ekologicznego. Prawidłowość kontroli przeprowadzonych przez JC oznacza ich skuteczność, rzetelność i zgodność z przepisami dotyczącymi rolnictwa ekologicznego. W roku 2015 Inspekcja w ramach działań planowych przeprowadziła w województwie warmińsko mazurskim 20 kontroli u producentów ekologicznych i w przetwórniach ekologicznych. W wyniku przeprowadzonych kontroli stwierdzono nieprawidłowości u 3 producentów ekologicznych, co stanowi 15 % kontrolowanych gospodarstw oraz przetwórni ekologicznych. Nieprawidłowości polegały głównie na: - braku przekazania do jednostki certyfikującej, sprawującej nadzór nad produkcją ekologiczną stosowaną w gospodarstwie, deklaracji wymaganej na podstawie art. 63 ust. 2 lit. a-h rozporządzenia Komisji (WE) nr 889/2008, - nieposiadaniu aktualnego harmonogramu produkcji produktów upraw, w rozbiciu na działki, - nieuprawnionym posługiwaniu się przez producenta w reklamie wprowadzanych do obrotu produktów nie ekologicznych, certyfikatem należącym do ekologicznego producenta rolnego, co mogło sugerować, iż produkty te zostały wyprodukowane metodami produkcji ekologicznej. [W roku 2014 w gospodarstwach ekologicznych oraz w przetwórniach ekologicznych w 9 / 16

kontrolach planowych przeprowadzono 24 kontrole stwierdzając nieprawidłowości u 8 producentów ekologicznych co stanowiło 33,3 % kontrolowanych gospodarstw.] IX. Rozpatrywanie wniosków o odstępstwa od zasad obowiązujących w rolnictwie ekologicznym Zasady produkcji obowiązujące w rolnictwie ekologicznym przewidują, w określonych uzasadnionych przypadkach możliwość zastosowania przez producentów odstępstw od zasad obowiązujących w produkcji ekologicznej. Zgoda na odstępstwo od warunków produkcji ekologicznej określonych w rozporządzeniach Rady (WE) 834/2007 oraz Komisji (WE) 889/2008 udzielana jest przez Wojewódzkiego Inspektora JHARS po zapoznaniu się z opinią jednostek certyfikujących kontrolujących producentów. Zgody na odstępstwo wydawane są na czas określony z uwzględnieniem ograniczeń czasowych, przewidzianych w rozporządzeniu Komisji(WE) nr 889/2008 oraz podanych we wniosku przez producenta informacji. W 2015 r. Warmińsko-Mazurski Wojewódzki Inspektor JHARS wydał 59 decyzji w sprawie zgody na zastosowanie odstępstwa od zasad obowiązujących w rolnictwie ekologicznym. [W 2014 r. Warmińsko-Mazurski Wojewódzki Inspektor JHARS wydał 117 decyzji w sprawie odstępstw od zasad obowiązujących w rolnictwie ekologicznym.] Zmniejszenie w roku 2015, w porównaniu z uprzednim rokiem, liczby wydanych decyzji w sprawie zgody na zastosowanie odstępstwa od zasad obowiązujących w rolnictwie ekologicznym wynika bezpośrednio ze zmiany przepisów dotyczących rolnictwa ekologicznego. Obowiązujące obecnie przepisy nie wymagają uzyskania zgody od Wojewódzkiego Inspektora na trzymanie bydła na uwięzi w małym gospodarstwie. Warunkiem stosowania ww. odstępstwa, w gospodarstwie w którym utrzymuje się do 40 sztuk dorosłego bydła, jest spełnienie wymagań, o których mowa w art. 39 rozporządzenia Komisji (WE) nr 889/2008 z dnia 5 września 2008 r. u stanawiającego szczegółowe zasady wdrażania rozporządzenia Rady (WE) nr 834/2007 w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych w odniesieniu do produkcji ekologicznej, znakowania i kontroli 10 / 16

(Dz. Urz. UE L 250 z 18.9.2008, s. 1ze zm.). Wydane w 2015 r. decyzje dotyczyły głównie zgody na: trzymanie bydła na uwięzi w gospodarstwie (wydane do dn. 27 czerwca 2015 r.), wprowadzanie zwierząt nie ekologicznych do gospodarstwa ekologicznego oraz uznanie z mocą wsteczną uprzedniego okresu jako części okresu konwersji w odniesieniu do działek ewidencyjnych użytkowanych metodami ekologicznymi. X. Kontrola ex post Wojewódzki Inspektorat Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych przeprowadza również kontrole ex-post w oparciu o art. 17c ustawy z dnia 21 grudnia 2000 roku o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych oraz na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1306/2013. Jest to kontrola następcza przeprowadzana w przedsiębiorstwach otrzymujących, za pośrednictwem agencji płatniczych, środki płatnicze z Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji (EFRG) w rolnictwie, która ma na celu ustalenie prawidłowości wykonania transakcji stanowiących część systemu finansowania. Realizowane w roku kontrolnym 2015/2016 kontrole dotyczyły mechanizmów: Owoce w szkole i Dopłaty do spożycia mleka i przetworów mlecznych w placówkach oświatowych. Działania kontrolne skierowane były na wykrycie nieprawidłowości lub potwierdzenie prawidłowości wydatkowania środków otrzymanych przez przedsiębiorstwa handlowe z UE. W tym zakresie w 2015 r. przeprowadzono łącznie 7 kontroli, w tym 2 kontrole planowe dwutematyczne oraz 5 kontroli krzyżowych. W 1 kontroli stwierdzono nieprawidłowości w zakresie wydatkowania środków otrzymanych przez beneficjentów z UE. [W roku 2014 przeprowadzono 10 kontroli, w których potwierdzono prawidłowość wydatkowania 11 / 16

środków.] XI. Działania IJHARS w ramach mechanizmu tymczasowego wsparcia producentów owoców i warzyw W związku z wprowadzeniem przez Federację Rosyjską embarga na świeże owoce i warzywa przywożone z krajów Unii, Komisja Europejska przyjęła tymczasowe środki wsparcia dla niektórych producentów owoców i warzyw wywożonych do Federacji Rosyjskiej. Mechanizm wsparcia polega na wypłacie odszkodowania dla producentów owoców i warzyw za wycofanie świeżych owoców i warzyw do bezpłatnej dystrybucji dla organizacji humanitarnych, pomocowych i innych instytucji społecznych. W ramach powyższego mechanizmu IJHARS prowadzi kontrole zgodności świeżych owoców i warzyw przeznaczonych na wycofanie z rynku. Produkty przeznaczone do wycofania muszą spełniać przynajmniej minimalne wymagania w przypadku podlegania pod ogólna normę handlową lub przynajmniej wymagania klasy II jeżeli podlegają wymaganiom szczegółowej normy handlowej. Wojewódzki Inspektorat JHARS w Olsztynie od sierpnia 2014 roku czynnie uczestniczy w kontrolach zagospodarowania nadwyżek świeżych owoców i warzyw, sprawdzając prawidłowość oznakowania oraz spełnienie minimalnych wymogów. W ramach w/w operacji wycofania produktów z rynku, WIJHARS w Olsztynie w 2015 roku przeprowadził na wniosek Agencji Rynku Rolnego 297 czynności kontrolnych, oceniając jakość 2 222,35 t świeżych owoców i warzyw wycofanych z rynku w celu bezpłatnej dystrybucji. [W roku 2014 r. w ramach ww. operacji wycofania produktów z rynku, WIJHARS w Olsztynie przeprowadził 189 czynności kontrolnych oceniając jakość 1 671 ton świeżych owoców i warzyw wycofanych z rynku w celu bezpłatnej dystrybucji.] 12 / 16

XII. Kontrola jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych w obrocie z zagranicą Urzędowej kontroli jakości handlowej podlegają: - artykuły rolno-spożywcze wymienione w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi (Dz. U. z 2013 r. poz. 174) w sprawie wykazu artykułów rolno-spożywczych przywożonych z zagranicy oraz ich minimalnych ilości podlegających kontroli jakości handlowej, - importowane oraz przeznaczone na eksport świeże owoce i warzywa objęte wymaganiami norm handlowych UE. W zakresie kontroli jakości handlowej w obrocie z zagranicą w 2015 roku przeprowadzono 390 kontroli, stwierdzając w 1 kontroli nieprawidłowości odnoszące się do 2 partii importowanych filetów rybnych w wyniku, których wydano na podstawie art. 30 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2015 r., poz. 678 ze zm.) 2 decyzje administracyjne zakazujące wprowadzenia do obrotu. Kontrola z nieprawidłowościami stanowiła 0,26 % ogółu przeprowadzonych kontroli. [W roku 2014 przeprowadzono 493 kontrole w powyższym zakresie nie stwierdzając nieprawidłowości.] XIII. Ocena jakości handlowej artykułów rolno spożywczych Zainteresowany przedsiębiorca może złożyć wniosek o dokonanie oceny jakości handlowej artykułów rolno spożywczych przez wojewódzkiego inspektora JHARS. Ww. ocena może obejmować zarówno artykuły wprowadzane do obrotu na rynku krajowym jak i przeznaczone na eksport. Po dokonaniu oceny wojewódzki inspektor JHARS wydaje Świadectwa Jakości Handlowej. W 2015 roku przeważająca część wykonywanych przez WIJHARS ocen przeprowadzana była dla podmiotów realizujących przedsięwzięcia inwestycyjne w zakresie nowych technologii w rolnictwie, zapewniających wysoką jakość produktu (tzw. kredyt NT). Wydane w wyniku ww. 13 / 16

czynności pozytywne Świadectwa Jakości Handlowej kredytobiorcy każdorazowo dostarczają do banku celem potwierdzenia jakości handlowej wytworzonego artykułu rolno spożywczego, w związku z realizacją przedsięwzięcia, przy udziale kredytu z linii NT, tym samym powyższy dokument umożliwia wywiązanie się z umowy kredytowej potwierdzając spełnienie jej wymagania w zakresie jakości wytworzonego produktu. Ponadto przedsiębiorcy wnioskowali o dokonanie oceny jakości handlowej artykułów rolno spożywczych w związku z przystąpieniem do przetargów na dostarczanie żywności dla wojska. Ogółem w 2015 roku przeprowadzono 42 oceny jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych przeznaczonych na rynek krajowy (w tym 27 ocen na potrzeby realizacji kredytów z linii nowych technologii, 15 ocen dla wojska), w wyniku których wydano 13 negatywnych świadectw. [W 2014 roku przeprowadzono 82 oceny na potrzeby realizacji kredytów z linii nowych technologii, w wyniku których nie stwierdzono nieprawidłowości.] XIV. Zastosowane środki prawne Wykonując zadania w zakresie kontroli jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych w produkcji i obrocie, wojewódzki inspektor JHARS w drodze decyzji może zakazać wprowadzenia do obrotu artykułów niespełniających wymagań jakości handlowej lub wymagań w zakresie składowania, nakazać poddanie artykułów określonym zabiegom, zakazać składowania artykułów w nieodpowiednich warunkach, przeklasyfikować artykuły rolno-spożywcze do niższej klasy, nakazać zniszczenie artykułów na koszt jego posiadacza. Ponadto organ ma możliwość zastosowania sankcji w postaci kar pieniężnych. Informacje zawarte w w/w decyzjach dotyczące zafałszowania artykułów rolno - spożywczych, zgodnie z brzmieniem ustawy podaje się do publicznej wiadomości na stronie internetowej IJHARS z pominięciem informacji stanowiących tajemnice przedsiębiorstwa. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w zakresie jakości handlowej badanych artykułów rolno spożywczych wojewódzki inspektor JHARS przekazuje także kontrolowanemu zalecenia pokontrolne, w których wzywa do usunięcia nieprawidłowości w określonym terminie. 14 / 16

W wyniku kontroli przeprowadzonych w 2015 roku przez WIHARS w Olsztynie zastosowano następujące środki prawne: 1. Wydano ogółem 40 zaleceń pokontrolnych wzywających kontrolowane podmioty do usunięcia nieprawidłowości w określonym terminie. [w roku 2014 wydano ogółem 52 zalecenia pokontrolne] 2. Nałożono ogółem 21 mandatów karnych na łączną kwotę 3 350 zł. [w 2014 roku nałożono ogółem 11 mandatów karnych na łączną kwotę 1750,00 zł] 3. Wydano ogółem 161 decyzji [w 2014 r. ogółem wydano 190 decyzji], w tym: A) na podstawie art. 29 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych wydano ogółem 71 decyzji, w tym: - 9 decyzji zakazujących wprowadzenia do obrotu artykułów rolno spożywczych, - 62 decyzje nakazujące poddanie artykułów rolno spożywczych nie spełniających wymagań jakości handlowej określonym zabiegom, B) na podstawie art. 30 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych wydano 2 decyzje o zakazie wprowadzenia do obrotu artykułów rolno-spożywczych przywożonych spoza państw członkowskich Unii Europejskiej, 15 / 16

C) na podstawie art. 40a ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych wydano ogółem 23 decyzje w sprawie nałożenia kar pieniężnych w kwocie 26 919 zł, D) na podstawie art. 11 ust.1 pkt.1 ustawy o rolnictwie ekologicznym wydano 59 decyzji w sprawie odstępstw od zasad obowiązujących w rolnictwie ekologicznym, E) 6 innych decyzji. 16 / 16