Projekcja inflacji Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu ECMOD Lipiec 2006 r.
Projekcja a prognoza Projekcja inflacji prognoza inflacji projekcja inflacji jest prognozą warunkową, tzn. pokazuje, jak ukształtowałby się przebieg inflacji pod warunkiem spełnienia przyjętych założeń, w tym m.in. braku reakcji ze strony polityki pieniężnej więcej informacji nt. różnic między projekcją a prognozą na www.nbportal.pl: http://www.nbportal.pl/library/pub_auto_b_0002/kat_b3984.pdf 2
Projekcja inflacji kwiecień 2006 8 proc. 7 6 5 4 3 2 1 0-1 -2 03q1 03q3 04q1 04q3 05q1 05q3 06q1 06q3 07q1 07q3 08q1 08q3 8 7 6 5 4 3 2 1 0-1 -2 źródło: DAMS 3
Układ prezentacji Metoda budowy projekcji wypowiedź nt. przebiegu przyszłej inflacji przy założeniu braku zmian stóp procentowych oraz realizacji innych przyjętych założeń oparta na całej dostępnej wiedzy o zmianach w gospodarce Projekcja centralna Warunki projekcji Model i korekty danych Punkt startowy Założenia (zmiany w stosunku do poprzedniej projekcji) Projekcja 2006-2008 Analiza niepewności projekcji inflacji Czynniki ujmowane w modelu wykresy wachlarzowe Czynniki nie ujęte w modelu jakościowa ocena wpływu Bilans - wypowiedź na temat prawdopodobieństwa przebiegu inflacji nawiązuje do projekcji wyróżnia krótki i średni okres. 4
Metoda budowy projekcji Teoria i wiedza empiryczna ujęta w modelu prognostycznym nie ujęta w modelu prognostycznym (ekspercka) wprowadzona do modelu i projekcji centralnej (korekty) nie dająca się ująć w modelu i projekcji centralnej Projekcja centralna nie jest czystym rozwiązaniem modelu korekty eksperckie dotyczą zmiennych modelu wykorzystują wyniki analiz z innych modeli (CGE, modeli cząstkowych, np. fiskalnych, demograficznych) wykorzystują wiedzę czysto ekspercką (doświadczenie ekspertów NBP) nie uwzględnia tego, co wiemy o gospodarce a nie ujmujemy w modelu Analiza niepewności Niezbędne dopełnienie Poza modelem Jakościowa Produkt finalny wypowiedź na temat przyszłej inflacji Ścieżka + rozkład prawdopodobieństwa ryzyko zmiany ścieżki (wpływ czynników nie ujętych w analizie modelowej) 5
Polityka monetarna: Warunki projekcji: stały poziom stóp procentowych NBP Polityka fiskalna w latach 2007 i 2008: kotwica nominalna: deficyt sektora finansów publicznych (SFP) ok. 32,5 mld zł stały poziom deficytu strukturalnego wydatki nominalne = dochody nominalne + 32,5 mld zł Polityka strukturalna: brak zmian Podmioty gospodarcze: reagują zgodnie z modelem 6
Model i korekty danych Użyto tego samego modelu od kwietniowej rundy prognostycznej nie przeprowadzono reestymacji. Dwie korekty danych z rachunków narodowych: 26.04 korekta danych za 2005 r. 15.05 pierwszy szacunek PKB za 2005 r. i korekta danych w latach 2004 i 2005. korekty uwzględniono w bazie danych metodą nawiązań łańcuchowych. Zmiana definicji BAEL przez GUS (kategorie pracujący i aktywni zawodowo) dane przeliczono na starą definicję i odsezonowano Zmiana danych fiskalnych (zmiana definicji) wzrost spożycia rządowego 7
Punkt startowy projekcji na tle projekcji kwietniowej PKB i jego składowe Rynek pracy CPI i inflacja bazowa 8
PKB 9
Nakłady na środki trwałe: wolniej Nakłady inw estycyjne (r/r) (%) 16 14 12 10 8 6 4 2 06 Lip 06 Kw ie 0 10
Spożycie indywidualne: szybciej Spożycie indywidualne (r/r) (%) 5 4 3 2 06 Lip 06 Kw ie 1 11
Wkład eksportu netto: zgodnie z oczekiwaniami Wkład eksportu netto do wzrostu r/r (%) 4.0 3.0 06 Lip 06 Kw ie 2.0 1.0 0.0-1.0-2.0-3.0 12
6 5 4 3 2 PKB: szybciej PKB (r/r) (%) 06 Lip 06 Kw ie 13
Rynek pracy
Pracujący, płace i jednostkowe koszty pracy (ULC) Pracujący BAEL (r/r) (%) Płace (r/r) (%) 4.5 4.0 3.5 7.0 6.5 6.0 3.0 2.5 2.0 1.5 1.0 0.5 0.0 06 Lip 06 Kw ie 5.5 5.0 4.5 4.0 3.5 3.0 06 Lip 06 Kw ie ULC (r/r) (%) 5.0 4.5 4.0 Pracujący: nieznacznie wyżej 3.5 3.0 2.5 Płace: zgodnie 2.0 1.5 1.0 0.5 06 Lip 06 Kw ie ULC: niżej 15
Inflacja
Inflacja: zgodnie z oczekiwaniami 4 Inflacja CPI (%) 3 2 1 06 Lip 06 Kw ie 0 17
4 3 2 1 0 Inflacja netto: niżej Inflacja netto (%) 06 Lip 06 Kw ie 18
Ceny żywności r/r: zgodnie z oczekiwaniami Inflacja cen żyw ności (%) 7 6 5 4 3 2 1 0 06 Lip 06 Kw ie -1 19
Ceny paliw r/r: wyżej Ceny paliw (r/r) (%) 22 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0-2 06 Lip 06 Kw ie 20
Założenia projekcji najważniejsze różnice w porównaniu z projekcją kwietniową uwzględniono dane i informacje dostępne do 23 czerwca 2006r. 21
Nowe założenia dotyczące wzrostu zagranicznego PKB 2005 2006 2007 2008 strefa euro 1,4 2,1 (2,0) 2,0 (2,0) 2,2 (2,2) Wielka Brytania 1,8 2,5 (2,3) 2,6 (2,6) 2,6 (2,6) Stany Zjednoczone 3,5 3,4 (3,4) 2,9 (3,0) 2,8 (2,8) Ogółem 1,5 2,2 (2,1) 2,1 (2,1) 2,2 (2,2) w nawiasach podano wartości przyjęte w kwietniowej rundzie prognostycznej 22
Zmiana założeń: deflator PKB 2005 2006 2007 2008 strefa euro 1,9 1,9 (1,8) 2,0 (1,8) 2,0 (1,9) Wielka Brytania 2,0 2,1 (2,3) 2,0 (2,0) 2,0 (2,0) Stany Zjednoczone 2,8 2,8 (2,7) 2,3 (2,4) 2,1 (2,3) Ogólem * 1,9 2,0 (1,9) 2,0 (1,9) 2,0 (1,9) 23
Aktywność zawodowa Aktywni r/r (%) 1.8 1.6 1.4 06 Lip 06 Kw ie 1.2 1 0.8 0.6 0.4 0.2 0 niższa ścieżka aktywności zawodowej w całym horyzoncie projekcji 24
Ceny ropy naftowej [$]: Ceny ropy ($/bar) 75 70 65 60 55 50 06 Lip 06 Kw ie 45 25
Ceny paliw r/r: Ceny paliw (r/r) (%) 06 Lip 06 Kw ie 22 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0-2 w 2007 r. (w obu projekcjach) w cenie paliw uwzględniono efekty podwyżki akcyzy 26
Projekcja makroekonomiczna 2006-2008 Stałe stopy procentowe 27
PKB i jego składowe Nakłady inwestycyjne (r/r) (%) 16 14 12 10 8 6 4 2 0 06 Lip 06 Kwie 28
PKB i jego składowe Spożycie indywidualne (r/r) (%) 5 4 3 2 1 06 Lip 06 Kwie Stopniowe przyspieszenie popytu konsumpcyjnego związane głównie ze wzrostem dochodów do dyspozycji (ożywienie gospodarcze w tym na rynku pracy) 29
PKB i jego składowe Wkład eksportu netto do wzrostu PKB r/r (%) 4.0 3.0 06 Lip 06 Kw ie 2.0 1.0 0.0-1.0-2.0-3.0 30
6 5 4 3 2 PKB (r/r) (%) 06 Lip 06 Kw ie 31
Rynek pracy Płace nominalne (r/r) (%) Pracujący BAEL (r/r) (%) 7.0 6.5 6.0 5.5 4.5 4.0 3.5 3.0 2.5 06 Lip 06 Kwie 5.0 2.0 4.5 4.0 3.5 3.0 06 Lip 06 Kw ie 1.5 1.0 0.5 0.0 Spowolnienie tempa wzrostu ogólnej produktywności czynników wytwórczych (wzrost pracochłonności produktu) Spadek bezrobocia przyspiesza wzrost płac Przyspieszający wzrost płac jako efekt polityki fiskalnej 32
Wydajność pracy i ULC Wydajność pracy (r/r) (%) ULC (r/r) (%) 4.5 5.0 3.5 4.5 4.0 2.5 1.5 3.5 3.0 2.5 2.0 0.5-0.5 06 Lip 06 Kw ie 1.5 1.0 0.5 06 Lip 06 Kw ie 5.0 4.5 4.0 3.5 3.0 2.5 2.0 1.5 1.0 0.5 ULC poza rolnictwem (r/r) (%) 06 Lip 06 Kwie Wyższa niż w projekcji kwietniowej dynamika pracujących poza rolnictwem oraz przeciętnego wynagrodzenia przy stosunkowo niewielkich zmianach wydajności pracy 33
4 3 2 1 0 Inflacja netto r/r Inflacja netto (%) 06 Lip 06 Kw ie 34
Determinanty inflacji Determinanty inflacji netto r/r (%) 10 8 6 4 projekcja 0.5 0.0-0.5 2-1.0 0-1.5-2 -4-6 -2.0-2.5-8 -3.0 04Q1 04Q2 04Q3 04Q4 05Q2 05Q4 06Q2 06Q4 07Q2 07Q4 08Q2 08Q4 ceny importu ULC poza rolnictwem luka popytowa (prawa oś) 35
4 3 2 1 0 Inflacja CPI (%) 06 Lip 06 Kw ie 36
Niepewność projekcji makroekonomicznej - wykres wachlarzowy - 37
Projekcja inflacji lipiec 2006 8 proc. 7 6 5 4 3 2 1 0-1 -2 03q1 03q3 04q1 04q3 05q1 05q3 06q1 06q3 07q1 07q3 08q1 08q3 8 7 6 5 4 3 2 1 0-1 -2 źródło: DAMS 38
Dekompozycja niepewności ścieżki centralnej (dekompozycja wachlarza) w krótkim okresie: dominujący wpływ na niepewność inflacji ma niepewność kształtowania się cen żywności i cen ropy (zmienne kształtują bezpośrednio lub pośrednio przez ceny paliw CPI) oraz niepewność składnika losowego w równaniu inflacji w średnim okresie: rosnący wpływ na niepewność projekcji zmiennych determinujących wzrost gospodarczy (kształtowania się składników PKB) 39
Projekcja dynamiki PKB lipiec 2006 10 proc. 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 03q1 03q3 04q1 04q3 05q1 05q3 06q1 06q3 07q1 07q3 08q1 08q3 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 źródło: DAMS 40
Najważniejsze źródła ryzyka popełnienia błędu projekcji centralnej nie uwzględnione w wykresie wachlarzowym Niepewność modelu i danych statystycznych Zmiany w gospodarce światowej Nieciągłości strukturalne Zmiany na rynku pracy Zmiany w polityce gospodarczej 41
Pozamodelowe źródła ryzyka: niepewność modelu i danych statystycznych parametry modelu zależą od historycznych szeregów danych główne obszary ryzyka: wzrost wydajności pracy w gospodarce relacja między inflacją a ULC i luką popytową możliwe przeszacowanie w modelu siły zewnętrznych czynników ograniczających inflację (w tym konkurencji międzynarodowej) aktywność zawodowa (zmiany metodologiczne, migracje) 42
Pozamodelowe źródła ryzyka: zmiany w gospodarce światowej narastanie deficytu na rachunku obrotów bieżących w USA wzrost protekcjonizmu przecena na rynku aktywów ryzyko istotnego spowolnienia wzrostu gospodarczego na świecie 43
Pozamodelowe źródła ryzyka: nieciągłości strukturalne rynek pracy szybszy wzrost płac i dochodów ludności nasilające się niedobory w niektórych segmentach rynku pracy (migracje) naciski płacowe w sferze budżetowej (ryzyko efektu zarażenia) niższa aktywność zawodowa (migracje) napięta sytuacja sektora finansów publicznych narastanie ryzyka wybory samorządowe priorytety gospodarcze nowego rządu reakcja rynków finansowych (deprecjacja) inna niż w modelu reakcja podmiotów gospodarczych (niższe inwestycje) 44
Ryzyko wzrostu przyszłej inflacji (1) Ryzyko szybszego wzrostu płac w gospodarce: Wzrost ULC w gospodarce Wzrost popytu Ryzyko wzrostu inflacji Ryzyko obniżenia się wzrostu gospodarczego: Zewnętrzne: zob. slajd 43 Wewnętrzne - spadek popytu inwestycyjnego w reakcji na trudną do utrzymania ścieżkę ekspansji fiskalnej W obu przypadkach: Pogłębienie nierównowagi SFP Wzrost premii za ryzyko - deprecjacja kursu walutowego Ryzyko wzrostu inflacji - efekt netto siły kanału luki popytowej i kanału kursowego. 45
Ryzyko wzrostu przyszłej inflacji (2) Zakładając, że: Gospodarka światowa rośnie zgodnie z projekcją, gospodarka polska rośnie zgodnie z projekcją, rynki finansowe nie widzą zagrożeń, to: Kurs walutowy mógłby się umocnić względem ścieżki z projekcji, jednak umocnieniu kursu towarzyszyłoby umocnienie kursu równowagi mocniejszy kurs słabiej przyczyniłby się do obniżenia inflacji. Gdyby umocnieniu się kursu nie towarzyszyło umocnienie kursu równowagi obniżyłaby się (przejściowo) inflacja równocześnie zwiększyłoby się ryzyko późniejszej głębszej deprecjacji wyższe ryzyko inflacji w dłuższym horyzoncie. 46
Bilans ryzyka dla przyszłej inflacji Uwzględniając wymienione czynniki ryzyka, których nie ujęto w wykresie wachlarzowym, można oceniać, że w perspektywie średniego okresu inflacja może się raczej odchylać w górę niż w dół od ścieżki centralnej. 47