UKD 621.319.-1:621.35u s ww 1113-34 EN ERGO- ELEKTRYKA N ORMA BRANZOWA BN-77 ---- - --- Prefabrykowane batere kondensatorów 3028--04 do kompensacj mocy bernej na napęce do 1000 V Ogóne wymagana badana Grupa kataogowa VI 53. WSTĘP.. 1.2. 1.3. 1.4. 1.4.1. 1.4.2. 1.4.3. 1.4.4.. L. 1.4.6. P rzedmot normy Zakres s tosowana normy Warunk środ owskowe pracy Okredena Batera kondensatorów nskon apęcowa Pn~fahrykowana batera kondensatorów Batera kondensatorów wnqtrzow<1 Batera -kondensatoróvv na powetrzna Tor g łówny Tor pomocnczy 1.4.7. Człon ba ter 1.4.8. Człon zas ający 1.-U. Czon k ondensa torov. ;. 1.4.10. C-.łon ste; uac\ 1.4.11. O słona 1.4.12. Napt:ce znamonowe zoacj bate r kondcn"at orów 1.4.13. :'a p ęce znamonowe bater kondensatorów 1.4.H. Moc zn<1monov.ra bater konden satorów 1.4.1 :'. Moc znamonowa członu kondensatorowego bater k ondcnsa toró\v 1.-.t.. Pn1d znamonowy szczytowy bater k ondensa- t orów 1.4.1 7. R eguacja mocy bater kondensatorów.-u 3. Stope'1 reguacj bater kondensatoró\v 1.4.19. F a zostałe ok r e ś en a ~- WYMAGANIA :n. Nap ęc a znamonowe bater 2.2. Nnpęca znamonowe zoacj bater 2.3. Napęca znamonowe tor ów pomocncz;.t h 2.4. Napęc a probercze zoac. 2.5. Ods tępy zoacyjne 2.5.1. Wymury od stępów zohcyjnych ~.:).~. Ukszta łto\vane stan po\vcrzchn ods(pów ;.oc~ j n ych 2.6. Wy trzy małość zoacj? ~.:.~.. 2.9. 2.10. 2.11. 2.12. 2. 13. Moc znamonowa bater Moce znamonowe członów kondensatorowych Reguacja mocy bater Nagrzewane Równowaga cepna bater W) trzymałość zwarcowa Urzt)dzena r o z ł a dowc ze ~. 1 4. Ochrona przecwpora ż enowa 2. J..\.1. Ochrona podstawowa pr zed :;.e t: n ę cem :; t; z częśc am czynnym :~. H.2. Ochrona dodatkowu 2.1.5. Stopeń ochr ony o słon 2.16. Konstrukcje 2.16.1. Me taowe konstrukcje, drzw o s ło ny s ta łe SPIS TRESCI 2.16.~. 2.17. Zabezpeczena przed koroz. :-J Wyposażen e Postanowena o~ó n c 2.17.1. 2.17.2. Łączn k przewody 2.17.3. Zabe;.p eczena 2.18. Rozmeszczene montaż aparatów 2.18.1. Rozmeszczene uparatów 2. U.2. VIonta ż przy ączene aparató\n 2.18.3. W skaźn k położena qcznków 2.18.4. 'r z ~-c sk steru j ące 2.19. Oznaczene przewodów 2.20. Wentyac.u 2.21. Doprowadzena zewnętrzne przewodów ~ - :~ ~ - rabczk znantono\vc 3. DOKU.MENT.'\C.L\ 3.1. Postanowena ogóne 3.2. Karta kataogowa ub ops b udo\\ _,. bate!' :>.:. Instrukcja monta ż u bater 3...t. I nstrukcja ob s ł ug ba tpr 4. PAKOWANIE, PRZECHOWYWANIE I TRANSPORT 4.1. Pr;o:~ g otow< e ba ter do t1 ansportu 4.2. Opakow<tn!c 4.:. 4.4. 4.:0. 5.1. :).1.1. 5.1.2. :.3. 5.3.1. 5.3.2. Znakowan E' opakow;h, f' zech ow.n van.e Transpor t 5. R.\1>:\SI.\ Progrum b~1 da r\ Badana pełne Badana n e pełne.przedmot ba d;u Ops b ad a 1 Ogędzny zewm;trzne Sprawdzen e w~ m aró\v gabarytowych monta ż owy ch 5.3.:. Sprawdzene zgodnoś c ~che ma t ów wvposażena z d okumentac. '1 5.3.4. Sprawdzene zg od n oś c wyposa żen a z norma m pr zedm o tow~ m 5.3.5..'.3.f. S prawdzene odstępów zoac;. jnych Sprawdzene zoacj 5.3.7. Sprawdzene d zała n a torów p om ocnczych 5.3.8. 5.3.9. Sprawdzene nagrzewana równowag cepnej Sprawdzene nstaacj och rony przecwpora ż eno - wej :o.:uo. Sprawdzene obwodów roz ładowc zych 5.3.11. Sprawdzene wytrzy mało śc zwarcowej 5.3.12. Sprawdzene stopna ochrony o ~ o n ;,_.;. Ocena w ynków badat'1 6. POSTANOWIENIA PRZE J ŚCIOWE INFORMACJE DODATKOWE Zgłos zona przez Zjednoczene Produkcj Montaż u Ur z:1dze1 Eektrycznych Budownctwa ELEKT ROMO NTA Ż Ustanowona przez Naczenego Dyrektora Zjedn oczena PMUEB ELEKTROMON TA Ż dna 25 pca 1977 r. jako norma obowązująca w zakrese produkcj obrotu od dna pca 1978 r. CDz. Norm. Mar nr 20 97' poz. 65 WYJ>.\.WNICTWA NORMALI7.ACY.TNE 1978. Wpływ do WN 9.H.77. O d rano ro s < :H ~ L G. 71 Druk ukoczono w utym 78. O bj. 2,40 a. w. Nakła<! 5300 : 42 e g c. L ZG ;,:- r N 1 :! - - UI!H Cena z ł 1 4.~ 0
2 BN -77 /3.()28... 04. WSTĘP 1.1. Przedmot normy. Przedmotem normy są ogólne wymagana bada!i1a dotyczące prefahrykowanych ha1ter kondensatoa:'ów na napęce do 1000 V, o częs!totjwośc 50 Hz, przeznaczonych do kopensacj mocy bennej w warunkach pracy okreśonych w 1.3. 1.2. Zakres stosowana normy. Norma dotyczy bater kondensatmów przeznaczonych do nstaowana m pomeszc'zenach na zewnątrz pomeszczeń. Norma ne dotyczy bater kondensatorów przeznaczonych do pracy: - 1W pomeszc.zenach przestrzenach zewnętrznych zagrożonych wybuchem. - w podzemach kopań (twkże bezpecznych pod wzgędem wybuchowym), - w obektach komunkacyjnych (srt:atk, tabor tratkcj eektrycznej), - 1W mejscach o charakterze specjanym, np. w!pomeszczenach zawerających gazy pary powodujące korozję, -!kmatach nnych n!ż uma.ikowany. 1.3. Warunk środowskowe pracy a) Wysokość mejsca zanstaomana nad pozomem morza.:..._ do 1000 m. :b) Temperatura otoczena: - najwyższa średna godznna + 40 C -.naj ;wyższa średna w cąg.u doby + 30 C - najwymza śa:edna roczna + 20 C - najnższa długotrwała w przypadku bater napowetrznych -25 C c) Najwększa wgotność wzgędna powekza: - 1W przypadku bater wnęb'zowych przy temperaturze + 40 C 50 /n - w :prz)padku bateru napowetrznych przy tempera/turze +25 C 100 /o d) Dodatko;we warunk kmatyczne w przypadku bater na:powe trznych - deszcz, śneg, sadź, obodzene. 1.4. Okreśena 1.4.1. Batera kondensatorów nskonapęcowa - ur ządz en e e ektryczne o na,pęcu Z1arnon01Wym zoacj ne w ększym nż 1000 V prądu przemennego, przeznaczone do kompensacj mocy bernej, składające sę z konde!1satorów, 31pa,ratów rozdzeczych, zabezpe czających, sterujących sygnaozacyjnych wra:z z komp1etnym połączenam, a także z eementam zoacyjnym, kon Stru:kcyjnym osłonowym. 1.4.2. Prefabrywwana batera kondensatorów - ha tera c ałko1wce wykonana u wyrt;wórcy wypróbowana przez wy:twó1rcę, w daszej rtr eśc zwana baterą. 1.4.3. Batera kondensatorów wnętrzowa - batera przeznaczona do pracy w pomeszcze;nach zamknętych. 1.4.4. Batera kondensatorów napowetrzna - batera p:nzeznaczona do ;pracy poza pomeszczenem zamknętym ub w przesbrzenach otwartych. 1 1.4.5. Tor główny - zespół aparatów,połą czeń bater kondensatorów służących do przenoszena energ eektrycznej. 1.4.6. Tor pomocnczy - zespół apa ra tów połączeń bater kondensatorów służący do sterowana, sygnauzacj; ub poma:rów. 1.4.7. Człon bater - zespół składający sę z toru głównego to1rów pomocnczych, przeznaczony do wykonywana okreśon e go wspónego zadana w bater :kondensator ów. Rozróżna sę człony : zasający, kondensatorowy sterujący. 1.4.8. Człon zasający - ozon, za pomocą którego batera kondensatorów jest połączona z secą e1ek,troenergetyczną. 1.4.9. Człon kondensatorowy - człon składający s ę z kondensatora (kondensatorów), aparatów służących do :zabezpeczena, zaączana pod nap ęc e wyłączana spod napęca kondensatara (kondensatoróm) oraz nezbędnych aparatów torów pomocnczych. 1.4.10. Człon sterujący - człon, za pomocą którego 'Odbywa sę załączane wyłączane członów kond:ensato.rowych. Jeś człon sterujący jest umeszczony w częś c ba~ter, razem z czonem zashającym, wówczas człon tak naz)'wa sę członem zasająco-sterującym. 1.4.11. Osłona - obudowa bater kondensatmów ub c zęść jej obudowy odejmowana ub otwerana, chronąca persone przed d otkn ęcem częśc będą cych pod napt;cem oraz chronąca bat rg :przed przedostanem sę obcych cał stałych do jej wnęttza, ~ ;w p r zy padku bater napowerznych także wody. 1.4.12. Napęce znamonowe zoacj bater kondensatorów un - wa.ftość napęca okreśa.ąca odstępy zoacyjne rodzaj zoacj torów głównych bater oraz stanowąca po&~ta W Q do okreś1ena napęć proberczych tych torów. 1.4.13. Napęce znamonowe bater kondensatorów U n b - wantość sku<teczna napęca o często twośc 50 Hz, na jake batera została zbudowana oznaczona. Napęc znamonowe ba;ter może być mnejsze ub n a j wyżej równe wartośc znamonowego napęca zoacj. 1.4.14. Moc znamonowa bater kondensatorów Q n b - suma mocy znamonoiwych kondensatorów, z któtych składa sę batera.
B ~ - 77 /3028-,04 3 1.4.15. Moc znamonowa członu kondensatorowego bater kcndensatorów Q ncz - część mocy bater, która może być oddzene dołączona pod napęce. 1.4.16. Prąd znamonowy szczytowy bater kondensatorów nszb -prąd szczytowy, na który zostały wykonane tory główne bater. 1.4.17. Reguacja mocy bater kondensatorów - system załączena wy łącze na 'Członó\v kondensatorów pod apęce, gwarantujący dosta rczene przez hater t; moc,> bernej -o wymaganej wartośc. 1.4.18. Stopeń reguacj bater kondensatorów - najmnejsza wartość m ocy bater, o jak<.! może b yć zmenona moc bate:r w wynku reguacj. 1.4.19. Pozostał e okreśena wg P N-74/ E-01007. 2. WYMAGANIA 2.1. Na pęc a znamonowe bater U " 0 pownny być na Stępuj ące: 380 V, 500 V, 600 V, 1000 V. 2.2. Napęca znamonowe zoacj bater U"; pownny by ć następujące: 660 V ub 1000 V da torów głównych oraz 250 V ub 660 V da to~róv.; pomocnczych. 2.3. Napęca znamonowe torów pomocnczych. Zaeca sę następujące napęca znamonowe prą du pr zem ennego toróvv pomocnczych: 220 V, 380 V, 500 V. 2.4. Napęca probercze zoacj w zaeżnośc od znamonowych n apęć zoacj podano w 1tab.. Napęc e ;:namonowe zoacj U 11 ; 250 660 1000 Tabca. Napęca probercze ---- Napę c a probercze o częstotvvośd 50 Hz zoacj, V 2.5. Odstępy zoacyjne torów główn ych przy ąc:wnych do nch torów pomocnczych 2500 3500 torów pomocnczych n epołąc zonych z toram gówn: m 2 U n --1000 2.5.1. Wymary odstępów zoacyjnych mędzy częścam czynnym różnych begunów O!az m ę dzy częścam czynnym befnym, z wyjątkem odstępów zoacyjnych wbudowaych aparat6w osprzętu, których odstępy 'Zoacyjne pownny być zgodne z odpowednm n ormam przedmotowym, ne pownny być mnejsze od podanych w tab. 2. Tabca :.!. Najmnejsze dopuszczane wymary odstępów zoacyjnych Napę ce Odstęp Odstęp zn a m onowe powerzchnowy w powetrzu zoacj u" mm 2 -- ---- ' 3 2!)0 8 6 660 H O 1000 ~ 8 20 -- - -- -- Odsb~py zoacyj ne mc;dzy os łom! n częścam czynnym pownny meć wartość : a) wg tab. 2 ko. 3 - - odstępy powetrzne, b) 1-5-krotn ą odstępu powerzchnowego tab. 2 ko. 2 - odstępy powerzchnowe. 2.5.2. Ukształtowane stan powerzchn odstępów zoacyjnych. Zaeca sę, aby powerzchne eementów zoacyjnych, stanowące odstę py zoacyjne, mały żebra rowk tak ukształ t owane, aby powod0;wały przerywane cągłośc osadów przewodzących, mogących two rzyć s<; na tych powerzchnach. Powerzchne te pownny by<:~ gładke, bez rys p ękn ęć. Przy wyznaczanu \vyma rów odstę pów zoacyjnych ne wcza sę do obwodu żeber o wysokośc m nejszej nż 2 m m oraz rowków o głębokośc ub szero-kośc mnejszej n ż 2 mm. W przypadku odstępów zoacyjnych powcrzchn owych w powetrzu przedzeonych j-edną ub kkoma częścam metaowym przynajmnej j-edoo z odcnków odstępu pownen meć wyma'' wg tab. 2 ub suma dwóch najdłuższych odcnków o d st~pu pownna być n e mnejsza nż 1,5 wymaru wg tab. 2. 2.6. Wytrzymałość zgacj. Izoacja dozemna m ędzybegunowa torów głównych pomocnczych pownna w normalnych warunkach atmosferycznyh wg PN-75/E-04060 wytrzymywać w cągu mn napęca probercze o częstotwośc 50 Hz o wadoścach skujtecznych wg tab.. 2.7. Moc znamonowa bater. Zaeca sę, aby moc znamonowa ba~t e;r w ynos-ła ne mnej nż : - 40 kva' - w przypa u bater bez reguacj, - 60 -kvarr - w p rzypadku ba,te~r z.reguacją. Maksymanej mocy bater ne normazuje sę. 2.8. Moce znamonowe członów kondensatorowych. Zaeca st;, aby m oc znamonowa członu kondensatorowego była ne mnejsza nż: -
4 BX-77/3028-0-ł - 20 kvar - w przypadku bater o mocy znamonowej do 150 kvar, - 40 kvar - w przypadku bater o mocy z.namonowej wększej nż 150 kvar, a ne przekraczającej 450 kvar, - 60 kvar - 1W przypadku bater o mocy Zt1amonowej wększej nż 450 kvar. 2.9. Reguacja mocy bater. W ba.tedach kondensatorów o samoczynnej reguacj mocy system załączana wyłączana członów kondensa1torowych pownen zapewnć: - możwość nastawana czułośc samoczynnej reguacj w grancach zmany zap01trzebowana I)Cy be.rnej wynoszącej 1,2 --:--- 1,5 mocy stopna reguacj, - możwość nastawena pozomu kompensacj do 1wymagań ustaonych przez jednostkę zarządzającą secą eektroenergetyczną, - zaączene pod napęce wyłączonego cz łon u po obnżenu napę ca w tym człone do wartośc okreśonej 'w 2.13. 2.10. Nagrzewane. P.rzy rosty temperatury eementów bater, merzone w warunkach pracy wszystkch członów bater, ne pownny przek raczać wartośc 1podanych w tab. 3. Lp. Tabca 3. Dopuszczane przyrosty temperatury eementów bater Eement bater 2 Wbudowane aparaty 2 Zestyk n ełąc zeno\ve torów! gł ówny c h - z medz -- z aumnum Dopuszczany przyrost temperatury o c ') 45 cd. tah. 3 Lp. E cnw nt IJater --------- - - ----- 6 Cz(~ śc o s łon ba ter, które podczas normanej eks poa (a, j; : - mog< by ć dot~ ka n e Dopu s;.cza n ~ przyrost, c:11per::1 tur~ c. 3 11 _' ------ - e mogq b_v(: dotykane -! --------- " " ---- -- aparaty. =)Mnejsze o 1t C n ż \V;J: t o ść d o puszczon< d a Z.:J s nso W<mej zoacj. '---- - - - - ---- ------------ ----...- - -- - --- 2.11. Równowaga cepna batc1. Zmany temperatury obudowy kondensatorów w wa<runkach próby wg 5.3.13 ne pownny byt' węc'> ze nż ±0,5 C. Przy.rost tamperatury obudowy kondensatora przy próbe równowag cepnej bater ne pownen przekraczać wartośc okreśon e j przez wytwórcę. 2.12. Wytrzy małość zwarcowa. Zaeca s ę wartośc prądów znamonowych batert: -sekundowego I n > szczytowego ns:1>- w.g tab 4. Tabca 4. Zaecane wartośc znamonowych prądów szczytowych jednosekundowych bater Moc znamonowa k v<1r do 150 wr;ksza n ż 150. << c ne przekraczaj<)<.:<\ 2;)0 Prąd znamonowy I-sekundowy I nji> KA Prqd znamonowy ~;'ZY to w y nsz>,.,,.., 30 :~.) ;)2,5 3 Za csk p r zy łqczowe bater -- przeznaczone ao przewodów zoowanych. - - przeznaczone do przewo dów nezoowanych m edzane aumn owe ----1 4! Tory prądowe, przewody w zoacj 5 Eementy przeznaczone do ręcznego uruchomena ł ąc znków wykonane: -z metau - z materału zoacyjnego ub pokryte materałem zoacyjnym -to ~ ) 15 25 w<~ksza n ż 2:10, ae ne p r zekraczajq'a ~00 wększa nż -łoo :L~ )7 38 30 Zaecene to ne dotyczy bater kondensatorów, w których człony kondensato-rowe są zabezpeczone łącznkam o d zała!nu ogran czającym prąd szczy,towy. Da tych bater wyt rzyma łość zwarcowa może być ne wększa nż to wynka z charrakterystyk prądu ogranczonego łą cznka ogranczającego. Ponadto da prądów ogranczonych o wartośc wększej nż 30 ka dopuszeza sę us:?jkodzene eementów torów głównych znajdujących s ę poza łącznk em ogranczającym. Uszkodzena te ne pownny rozprzestrzenać na powstałe eementy bater. sę
BN-77/3~8~04 5 2.13. Urządzena rozładowcze. Każda b&tera kondensatoró!w.tub kady człan bajter kandensa torów pownen być wyposażony w urządzene rozładowcze wykonane w postac.rezy.srt:ancj. U rządzene rozła dowcze mus być na stae :połączon-e z zacskam :kondensatorów. Urządzene rozładowcze pownno!zapewnć obnżene napęca na zacskach bater ub członu bater do wartośc 50 V w czase ne dłuższym nż 60 s od chw \Wyłączena. W przypacku bater z reguacją samoczy:i1ną, przed ponowym załączenem batet ub jej członu, napęce pownno być obnżone do wartośc równej 10 /o napęca znamonowego. Jeże u1rządzene rozładowcze jest przeznaczone do bater ub jej członów w układze ne gwarantującym jednoczesnego rozładowana faz, czas rozładowana podany wyżej mus być,zapew1ony da obwodu, w :kjtórym rozładowane będze tnwało najdł.użej. 2.14. Ochrona przecwporażenowa 2.14.1. Ochrona podstawowa przed zetknęcem sę z częścam czynnym pownna być zapewnona p.rzez zoowane częśc c zynnych ub przez zastosowane osłon. Izoacja pownna ~pełnać w 2.6. wymagana okreśone Osłony pownny spełnać następujące warunk: ~ :zapewnć j.eden ze stop' ochrony wg 2.15, - zachowywać odstępy mędzy osłoną częścam czynnym wg 2. 5.1, - rzamocowane osł0111 pownno być pewne w n01rma.nych wa runkach pracy wykuczające powstawane odkształceń, k<tóre zmnej szą wymagane ost~py zoacyjne, - wjęce osłon ub otwafce drzw :pownno być możwe ty ko IPfZY zastosowanu specjanego nafz ę dza ub kucza, - jeże :zdjęce osłon ub otwatce ckzw umożw dostęp do zacskórw kondensato,rów ub c zęśc metaczne \]JOłączonych z nm, na osłone ub drzwach naeży umeścć ostrzegawczy naps: kondensatary - przed przystąpenem do pracy wyłąc zyć, ro zładować uzem ć. 2.14.2. Ochrona dodatkowa. Ochronę dodatkową częśc m e;taorwych bater naeży wykonać zgodne z zarządz enem M1stra GÓmctwa Energetyk o.raz Mnstra Budownctwa Przemysłu Materałów Budowanych z dna 31 grudna 1968 r. w 'Sprawe w arun'kórw techncznych jakm pow.nna odpo,wadać ochrona przecwporażenowa w ur ządz enach eektroenergetycznych o nap ęcu do kv. Ponad to naeży : - 12:acSk ochronny ka~dego kondensatora umeszcrony na metaowej obudowe 'Przyłączyć do przewodu ochronnego, - bate.re ub jej człony wyposażyć w zac Sk uzemający, wnesizczony w mejrsc u ła<twodostępnym, umożwający dodatkowe rozłador.vane bater. ub jej członu za 'pomocą uzemonych opornków 1rozładowczych oraz umożwający uzemene zacsków korrdensa,tara. 2.15. Stopeń ochrony osłon. Batere kondensatorów wnętrzowe pownny być wyjposażone w osłony zapewnające stopeń ochrony IP2, IP3 ub IP4 wg PN-63/E-08106. Ze wzgędu na szczegóne cechy kostrukcj bate~t Tó1ące sę od podanych w PN- 63/E-08106, wymagana stawane stopnom ochrony osłon są p odane w tab. 5. Ta.bca 5. Stopne ochrony osłon bater Oznaczene stopna ochrony 1P2 IP3 IP4 osłona Ops stopn a ochrony chr on przed przedostanem sę do jej wnętrza ku o średncy równej ub wększe j od 12,5 mm oraz przed dotknęcem częśc pod napęcem za pomocą paca proberczego.. - ------ -- -~- -- - --- -1 osłona chron przed dotknęcem częśc pod napęcem drutem prostonowym o ś redncy równej ub węk szej od 2,! mm o słona chron przed dotknęcem c zęśc pod napęcem drutem prostonowym o średncy równej ub wększej od mm Batere kondensatorów prefabrykowane napowetr:zme pownny być wyposażone w osłony rzapewnające stopeń oohtrony co najmnej IP3 wg tab. 5, a ponadto pownny chronć p'zed przedosta nem sę do wnętrza osłon deszczu padającego pod kątem od ponu od 0 do 60. Podane wymagana \V zakrese ochron y ne dotyczą podłog. 2.16. Konstrukcje 2.16.1. Metaowe konstrukcje, drzw osłony stałe -.wg PN-71/E-05160 p. 3.11.1. 2.16.2. Zabezpeczene przed korozją - w g PN-71/E-05160.p. 3.11.4. 2.17. Wyposażene 2.17.1. Postanowena ogóne. Ee menty!wy!po: sażena eektrycznego bruter pownny: - odpow:ada ć wymaganom odpow&dnch norm przedmotowych, - meć dane znamonowe odpowadające mejscu ch zansta.owana w bater,
6 BN-77/3028-104 - być dastosowane do warunków środowskowych, w 'krt;óry:ch ma 'Praoować :bajtera. 2.17.2. Łącznk przewody. Do łączena kondensatorów ałeży stosować łącznk stycznkowe Łub wyłącznk :samoczynne. W baterach o prądze znamonowym ne wększym nż 100 A, łączonych ł1e c>zęścej nż 3!razy na dab'ę, dopuszcza sę stosowane łącznka o.napędze ręcznym. PTąd znamonowy ta kr ego łącznka pownen być równy 2-<~rotmemu prądow znamonowemu!bater. Łącznk, :p.rzekładnk,przewody w torach głównych naeży doberać na.prąd nde mnedszy od 1,4-dm-otnego prądu Z'namonowego tego toru. Brzydatność łącznka do załączena członu powrma być pottwe!fdzo.na 1przez wytwórcę łącznka. 2.17.3. Za.bezpeczena. Człony kondensatorowe pow'1y być zabezpeczone od zwarć wewnętrzn~h zewnętrznych. Jeże kondensatory są wyposażone w bez~pecznk[ zwjkowe, wówczas człon może być zarbe;zpeozony tyko od zwarć zewnętrznych. Zaeca sę zabezpeczene od zwarć za pomocą be?jpec.znków ub łączntków >ZWarcowych. W tp'zypadku stosowana Wkładk bezpecmkowej o dzałanu szyhkrm,.prąd znamonowy wkładk pownen być 1równy 2 --:-- 3-krotnej wa rtośc..prądu znamonowego zathe11pecwnego toru. f>trzy stosowanu Wkładek o dzałanu zwłocznym naeży dobrać je na prąd równy 1,3--:-- 1,6-&rotnej warośc prądu znamonowego zabezpeczanego tomu. 2.18. Rozmeszczene montaż aparatów 2.18.1. Rozmeszczene aparatów >eektrycznych pow1m1o zapewnć przejorzysty wkład funkcjonalny, umożjwający łatwy dostęp do poszczegónych eementów w czase eskpoajtacj konserwacj, ch.wymanę oraz bezpeczną obsługę. ZaJeca sę umneszczać aparaty na następujących pozomach: - dźwgne napędów 300--:-- 1800 mm, - IPI'Z)"CSk stefjące, ampk sy'gnazacyjne, me:rnk m<>kaźnkowe 300 --:-- 2000 mm, - 1reguatJofy, zegary sterujące, przeka2:.nk 200--:-- 1800 mm. Koejność!I"'zme:szozena begunów w torach głównych pownna być zgodna z PN -71/E-05160 p. 3.15.1. Bezpecznk przeznaczone do zajbezpeczena kondensato.rów pownny być umeszczone przed łącznkam służącym do załączena kondensatorćrw, Hoząc od srany rzash.ana bater. 2.8.2. Montaż przyłączane aparatów pownn;o być zgodne z ;nsbrukcją monjtażu dostarczoną przez wytwórcę danego aparatu, ze szczegónym uwzg,ędnemem wzajemnego nagrzewana a patatów, przestrzen cejonzacyjnych przestmen do zdejmowa1'a komór łukowy;ch. Sposób wykonana połączeń mędzy apratam - równeż według wytycznych WY'bwórców aparatów. 2.18.3. Wskaźnk położena łącznków. Cz~ony kondensatorowe pownny być wy;posażone we wskaźnk położena łącznków zabudowanych w torach głównych. Dopuszcza sq ne5tosowane wskaźnka da stanu otwarca łą cznka. Wskażn~k poł!ożena pownny być wyraźne w doczne od strony obsług. Zaeca sę, aby w.sk:aźntk były zabudowane w pobżu łącz nka,,z którym współ- pracują. Naeży stosować cze<rwoną ba rwę wekaźnka śwetnego da sygnazacj Stanu zamknęca łącznka, da stanu otwarca - ba,rw ę zeoną. 2.18.4. Przycsk sterujące przeznaczone do otwerana łącznków ]X)Wnny być ba,rwy czerwonej, da ch zamykana - barwy zeonej. Przy jednoczesnym stosowanu przycsków wska:źmków położena łą oznków, za,eca sę umeszczać.przycsk 1pod wskaźnkem u.b z ch ewej strony. 2.19. Oznaczene przewodów - wg PN-71/ E-05160 p. 3.18. 2.20. Wentyacja - Wg PN-71/E-05160 p. 3.19. 2.21. Doprowadzena zewnętrzne przewodów - wg PN-71/E-05160 p. 3.1.2, z tym że otwory w osłonach przeznaczone do wprowadzana przewodów zewnęt~~nych pownny meć stopeń ochrony wg 2.15 nrnejszej n01rmy. 2.22. Tabczk znam'onowe. Batere pownny być zaopatrzone w trwae czytene ta.bhctzk znamonowe wyko.nane wg BN-74/ 9057-,18, umocowane w wdocznych mejscach. TabczJka znamonowa bater pow.nna zaw erać na,stępujące dane: - na~wę ub znak wytwórcy, - oznaczene.typu ba te r, -numer fabryczny, - ~rok wykonana, - napęce ~namonowe zoacj un' - napęce znam~onowe baterj U n b, - napęce znamonowe torów pomocnczych, - moc znamonową bater, - moc s.topne reguacj, - prąd mamonowy szczy,towy nsz 1> - częstotwość ZJnamonową, - oznaczene stopna ochrony osłon, masę ha te~r. 3. DOKUMENTACJA 3.1. Postanowena ogóne. Do każdej bater pownna być dołączona dokumentacja zawerająca :
BN-77/3028-,04 7 a) kartę kataogową ub ops budowy bater, b) nst,rukcję montażu bater, c) nstrukcję obsług bater, d) protakół kont.r1o1.techncznej wy,twórcy. W przypadku powtarzających sę zamówen bater ub ;reahzacj wększej kz>by ba,te!rr. da tego s.amego odbor cy, dopuszcza sę zmnejszoną czbę egzemparzy dostarczonej dokumentacj. 3.2. Karta kataogowa ub ops budowy bater. Op~ s w krurde katoogowej pownen za werać dane znamonowe bater, zastosowane ś-rodk ochrony pneewparażenow e j, rysunad wymarowe, wykaz.specjanych na,rzędz mo ntażowych, wymagana dotyczące us tawena bater w mejscu przeznaczen~a. 3.3. Instrukcja montażu bater pownna zawerać: a) wytyozne dotyczące rozpak owana, b) wymagana dortyczące składowana zabezpeczena bater ub jej częśc przed uszkodzenem, c) ops ustawena bater specjane ;wymagana dotyczące umocowana montażu doprowadzeń zewnęt rznych torów głównych pomocnc:zych oraz sposób montażu eementów b art:er, d) wytyczne dotycząc e kontro montażu bater po jej zansta owanu, e) progam b a dań po zanstaowanu. 3.4. Instrukcja obsług bater pownna zaw erać: a) ops dzałana bater, b) wskazówk dotyczące obsług bater, reguacj, usuwana drobnych usterek mechanzmów nap ędowych, ;sposobu 1\Vytkonana c zynnośc łączenowych, otp., c) wytyczne dotyczące konserwacj, częstośc zakresu przegądów, d) schematy obwodów schematy montażow e torów pomocnczych, e) wyka:z częśc :zamennych, f) wykaz fabryczny nstrukcj eks-poatacj aparatów zanstaowanych w bater. 4. PAKOWANIE, PRZECHOWYWANIE I TRANSPORT 4.1. Przygotowane bater do transportu. P rzed pa kowanem bater. naeż y: a) z aryglowa ć 8jpar a ty.wyposażon e w m echanzmy ryg uj ą c e, b) uneruchomć zawory częśc ~:rucjhome aparatów zgodne z nst rukcj ą ch wytwórcy, c) nasmarować wazeną b e!zkwasową pła szczyzny stykana e1ektromagnesów orarz C 1 zęsc1 m etaowe na;rażon e na!korozję, jak D:' ÓWI!11eż zacsk do przyłąc zena zewnętrznych przewodów ochronnych, d) zabezpe c zyć p r zed.zawgocenem aparaty szczegółne wrażwe n a wpływy atmos!ferycme, e) zaśepć otwory do wprowadzana kab tp., f) wymontować W;rażwe na wstrząsy eementy ba.ter, Móre ze w21gędu na możlwośc uszkodz-ena pownny być pa!koiwae osobno, jak: memk, regua,tory, przekaźnkl 4.2. Opakowane pownno chron ć prred wpływam środo wska w czase transportu. Batera ora:z jej, częśc pakowane oddzene (pownny być zabezpeczone przed p rzesuwanem sę wewnątrz opakowana p odczas transportu, p rzy z aładunku rozładunku. Do opakowanej bater naeży dołą c zyć dok u men ta cję wg 3.1 oraz spe c yfkac j ~:; w ysyłkową. 4.3. Znakowane opakowań pownno odpowadać w ymaganom w g P N-76/0-79251. Na ()pakowanu pownny być umeszczone co najmnej napsy zawera j ą c e nasjtępują c e dane: a) mejsce przeznaczena, b) m ejsce na dana, c) na,zw ę adres odborcy. d) nazwę wytwórcy, e) sy mbo jednostk!wysy łkowej, f) ma.sę jednos,tk wysyłkowej w kg, g) wymary jednostk w ysyłkow ej w cm, h ) m ejsce umeszczena ub sposób p rzekazana dokumetntacj W;g uzgodnena m ędzy wytw órcą oomo rcą, ) znak ost'zegawcze. 4.4. Przechowywane. Batere pow nny by ć przechowywane w wa,runkac h środowskowych wg 1.3. W pomeszczenach, w których batete są przechowywane, ne pownny n as tąpować nagłe zmany temperatury mogące powodować kondensac j ę pa r y wodnej. 4.5. Transport. Bate:re na eży transpodtować w opakowanach obejmuj ący ch ba-terę -kompetną uh bez kondensatjorów. W przypadku transpor tu bezpośredn ego od wytwó1rcy do odborcy dopuszcza sę prz ewoiżene bate:r kondensa,torów bez opak;awań, pod warunkem odpowednegd zabezpeczena ch przed wpływam atmosferyoznym uszkodzenam mechancznym. Qp~kowana z bateram kondensatoram pownny być umocowane na śrddtku transpodowym w ~sób unemoż wający ch przem~ eszczane s ę. Wa'unrk długotrwałego transpoc,tu pownny być uzgodnone 1Z odborc ą. 5.1. Program badań 5. BADANIA 5.1.1. Badana pełne umożw aj ą wyczerpujące sprawdzene ocen ę konstrukcj budowy bater
8 BN-77/3028-104 pod wzgędem wyma;gań techncznych, zastosowanych materałów wyposażena. Badana pełne stosuje sę w ceu oceny nowych konstrukcj ub w przypadku wprowadzena zm an konstrukcyjnych abo materałowych, k1tóre mcgą meć wpływ na zmanę us.taonych parametrów, jak!tówiież.przy okres01wej kont ro produkcj przynajmnej II'az na 5 at. V 7 przypadku wprowadzena zman konstrukcyjnych, dopuszcza sę wykonane tyko tych badań, na wynk -których może meć wpływ wprowadzona z rnana!konstrukcyjna: Badaa pełne obej muj ą sprawdzena wymenone w tab. 6. Tabca 6. Zestawene badań pełnych Lp.! Naz wa badana 2 Ogęd :?Jny zewnętrzne 2 Sprawdzene gabarytowych żowych wymarów ; na manta- 3 Sprawdzene zg.odnośc schematów wyposażena z d oku mentac ją technczną 41 Sprawdzene wyposażena nam norm wy ch 5 1 Sprawdzene zgodnośc j' z wymagaprzedmoto-! Wymagana w g......,-- 3 2.5.2, 2.14.1, 2.14.2, 2.16, 2.17-;- 2.22 -~ - ' 2.18.1..... - -.. 2.17 odstępów! zoacyjnych 2.5 6: Sprawdzene zoacj! 2.6... --- j-- - - -- 2.17, 2.18.3 Bada wg 4 5.3.1 5.3.2 5.3.3 5.3.4 11 Sprawdzene wy trzyma-.!- / 5.3.5 L - -- 5.3.6 5.1.2. Badann nepełne obejmuj ą badana podane w tab. 7. Koejność wykonywana badań jest dowona. Badana nepełne pownny b yć W)konywane podczas beżącej kontro produkcj oraz przy odborze techncznym. Tabca 7. Zestawenc badań nepełnych Lp., Na zwa badana, Ogęd zn y zew(;trzne 2 Spra wd zene 31 41 5 6 2 gabarytowych żowy ch wy ma rów ma nta- Sprawdzene zgodn ośc schema tów wyposa żena z dokumentacjq tech: nczną Sprawdzene zoacyjnych Sprawdzene zoacj - - -- - --- --- --.. ods tę p ów Sprawdzene dzałana funkcjonanego obwodów pomocnczych ' vv ~ m aga n a wg 3 :2.5.2, 2.14.1, 2.14.2, 2.16, :2.17 -:- 2.22 ~.. 2.17. 2.1 8.3 :~. 6 7 -~-~~~~~dz~-~e nstaacj r --. o~hr<>~y p rzecwporaże-. 2.9, 3.4 n!owcj ' 2.14 8 Spr awdzene obwodów rozładow c zych :!..13 9 Sprawdzene stopna ochrony :2.15 Badan a 4 5.3.1 5.3.2 5.3.3 5.3.5 5.3.6 5.3.7 5.3.9 5.3.10 5.3.12 7 Sprawdzene dzałana f unkcjon anego obwodów 1 pomocnczych 2.9, 3.4 a Sprawdzene nagrzewa- 1 - - - ---- --. ------- --- na równowag cepnej 2.10, 2.11 - --~ -............. --1---- --... 9 Sprawdzene nstaacj ochr<>ny przecwporażenowej 2.14 10 Sprawdzene obwodów r{)zładowczych 2.13. - ~ - -~~~~-- -~warcowej _ 12 Sprawdzene sopna ochrony 2.12 2.15 5.3.7 5.3.8 5.3.9 5.3.10 5.3.11 5.3.12 5.2. Przedmot badań. Badanom p ełn ym n a eży poddać jeden egzempa rz bater kondensator ów ub jej częśc wytwau;zanych seryjne według tej samej do1kumentacj konstrukcyjnej. Poszczegóne badana moma wykonywać na różnych egzempa-rzach bater ub jej częśc. Jeże badana są wykonywane na poszcze-gónych ozęścach bater, to do badań naeży wyberać te częśc, które stwarzają naj;goi"sze warunk pracy są 1!'-eprezen~tatywn e da danego typu bater. Wybór reprezentatywnych czę ś c bater pownen być dokonany na podstawe 'PIOrozu:mena mędzy wytwórcą UŻ)I11{101W1J1k-em ub nstytucją wytkonującą badana.
BN-77/3008-04 9 BadanOm nepełnym poddaje sę każdą nową ba terę kondensatorów rorn,petne zmontowaną. W uzasadnonych przypadkach bada,na można ogranezyć do zestawów transpontowych. 5.3. Ops badań 5.3.1. Ogędzny zewnętrzne. Naeży sprawdzć, Naeży sprawdzć rodzaj, stan, ogóną jakość czy batera ub jej część odpowada tym wymaganom, których spełnene może być -stwerdzone bez użyca na.rzqdz bez demontażu bater. wyk01ł1ana wykończena ba,ter, a zmła,g.zcza: a) rozmeszczene ZJgodoość treśc tabczek znamonowych.z wymaganam normy (2.22), b) stan powe rzchn odstępów zoacyjnych (2.5.2), c) stan pokryć antykorozyjnych (2.16.2), d) cągłość przewodu ochronnego w bater, przyłączene do przewodu ochronnego wszystkch eementów wyposażena bater przewdzanych w dokumentacj, wykonane, rozmeszczene oznaczene zacsków przyłączowych zewnętrznych przewodów ochronnych (2.14.1, 2.14.2), e) wykonane zacsków p!rzyłączowych, ch oznaczena łatwość pr-zyłączena!)tzewodów (2.21), f) oznaczena barwam rozmeszczene przewodów W obwodach głównych (2.18.1, 2.19), g) jakość wykonana połączeń w obwodach głównych ochronnych (2.18.1, 2.18.2), h) jakość WYłkonana montażu tofów pomocnczych (2.18.1, 2.18.2), ) oznaczena rozmeszczene wskaźnków przyt:sków (2.18.3, 2.18.4), j) jakość konstrukcj ;(2.16). 5.3.2. Sprawdzene wymarów gabarytowych montażowych. Naeży sprawdzć zgodność wymarów gaba.rytowych montażowych bater ub jej częśc z do:m.rnentacją (2.18.1). 5.3.3. Sprawdzene zgodnośc schematów wyposażena z dokumentacją. Naeży sp;rawdzć, czy schematy to:róiw ;głównych ~ pomocnczych oraz wyposażen~e bater ub jej częśc są zgodne z dokumenrtacją (2.17, 2.18). 5.3.4. Sprawdzene zgodnośc wyposażena z normam przedmotowym. Naeży s prawdzć, czy zastosowane vyposażene jego przeznaczene są zgodne z odpmmednm normam przedmotowym. W tprzypadku braku norm abo też 2astos01Wana wyposażena w warunkach ub w sposób ne przewdzany w no'rme p<rzedmot0wej naeży sprawdzć, czy wyrt;,wó rca wykonał odpowedne badana uzasadnające rt;a_,k, sposób zustasowana eementu wyposażena. 5.3.5. Sprawdzene odstępów zoacyjnych. NaE:ży spraw:dzć odstępy zoacyjne powe,rzchnbwe odstępy w,powetrzu m~dzy ' ZGŚCam czynnym O!raz mr;dzy częścam czynnym a bernym (2.5). Sprawdzene naeży wykonać z ddkładnoścą do ±0,5 mm. Podczas badań pełnych nneży zmerzyć o ds tępy zoacyjne oraz sprmvdzć ukształtowane stan powerzchn zoacyjnych (2.5). Przy poma>rach naeży uwzg q dnć deformacje osłon, drzw, przegród pokryw mogą ce wystqpować w czase no.rmanej ekspoatacj. Porczas badań nepełnych, odstt:py zoacyjne wzrokowo, a tyko w pnypadkach naeży ocenć wątpwych naeży je zme ;rzyć. 5.3.6. Sprawdzene zoacj 5.3.6.1. Postanowena ogóne. Badanu naeży poddać batere kompetne zmontowane. W przypadku produkcj na skład typowych członó\v ub bater dzeonych na ze-sta\vy ttansportdwe, dopuszcza sę sprawdzene zoacj poszczegónych członów ub zestawów transrpm towych, przy czym po ZJmontowanu ba ter korndensatoró'w na mejscu użytkowana naeży ponowne sprawdzć wybrzymałość zoacj co najmnej tych częśc torów głó :wnych pomocnczych, których dotyczyły zabeg mon<tażowe. Badane zoacj bater kondensatorów naeży wykonać nap(~cem przemennym, prakty<! zne snusodanym o częstot-wośc 50 Hz. Moc źródła pownna wynosć co najmnej ~ k V A. Urzą:dzene probercze pownno umożwać nastawene wartośc napęca probe:rcze.go z dokładnoścą ne mnejseą nż ±3 /o. W przypadku pomaru napqca bezpośredno na badanym eemence bater kondensatorów, mocy źródła ne normazuje s~. Napęce probercze naeży przybż yć do badanego eementu bater na 'CZas: mn - podczas badań pełnych. 10 s - podczas badań nepełnych. 5.3.6.2. Przygotowane bater kondensatorów do badana. Bate:ra ub jej część (zestaw t ransportowy, c złon,j,tp.) pnzeznaczona do badana pownna być kompetne wyposażona zgodne z ddkum entacją, a wszystke jej osłon y, p okrywy, przeg!fody tp. pownny być na swoch mejscach. Baterę ub jej c zqść naeży usta\vć co najmnej na 24 h w pomeszczenu proberczym D temperaturze 20 ±5 C. Metaowe ~ ękojeśc, dżwgne, pr-zycsk tp. częśc eementów nap ędowych pownny być połącrone metaczne z konstrukcją wspmczą. Konstrukcja baten pownna być bezpośredno uzemona.
O BN-77/3028-<04 5.3.6.:~. Sprawdzene zoacj torów głównych. Przed przys tą:penem do badań naeży odłączyć od torów głównych: - kondensatory do poprawy współczynnka mocy; ne naeży jednak odłączać kondensatorów p;rz.ecwzakłócenowych włączonych mędzy czę ścam czynnym bernym, - to ry pomocncze przyłą czone bezpoś-redno do torów głównych, - eementy wyposażena, w których doprowadzene napęca proberczego spowodowałoby przepływ prądu, np. mernk, pdzokładnk napęcowe tp., przy czym odłączene naeży wykonać na ch zacskach przyłączo wych, - eementy wyposażena, da których n ormy przedmotowe przewdują nższe wartośc m;pęć proberczych. Odłąozone eementy pow1nny być badane według noom przed:mot01wych. Tory pomocncze naeży połączyć metaczne z konstrukcją wsp01rczą. NC!pęde probercze o wartośc wg ta b( naeży doprowadzć: a) mqdzy połączone ze sobą na czas próby tory główne wszystkch begunów a konstrukcję wsporczą, b) koejno mędzy tor główny każdego z begunów a poqczone na czas próby ze sobą konstrukcją wsporczą,tory główne pozostałych begunów. Badana wg poz. a) poz. b) naeży wy:konać przy wszystkch łącznka ch w stane zamknęca ub doprowadzaj~1c napęca :probercze koejno do każdego oddzene.go odcnka to.rów głównych, pmv stałego wskutek otwarr ca łącznka. J e że, batera kondensatorów zawera zoowany przewód zera;wy ub ochronny, to naeży sprawdzć rrówneż jego zoację. 5.3.6.4. Sprawdzene zoacj torów pomocnczych. Tory główne bater naeży połączyć metaczne z konstrukcją wsporczą. Napęce p robercze o wa<t1tośc wg tab. naeży doprowadzć: a) mę'dzy częśc tych samych torów pomocnczych, które rw okreśonym stane pracy pownny być od :sebe zoowane, b) mędzy połączone ze sobą na czas próby wszystke rtory poonrocncze a konstruocj ę w~orczą. Jeże w torach pomocnc zych znajdują sę e,ementy, da krtórych normy przedmotowe,p rz,ewdują nższe wa\tośc napęć proberczych (np. przyjrządy pomarowe, QPrawk, żarrówk 'tp.), to przed badanem zoacj torów naeży te eemen1ty odłączyć, przy czym odłączene naeży wykonać na ch zacskach przyłącz'owych. Badana z oacj tych eementów naeży wyrkonać według odpowednch no~rm!przedmotowych. 5.3.6.5. Ocena wynku sprawdzena. Wynk sprawdzena naeży uznać za dodatn, jeże w czase badań wg 5.3.6.3 5.3.6.4 ne nastą pło an przebce zoacj, an przeskok Wys.tqpujące w czase którejkowek próby wyła.dowa na nezupełne ne stanową rprze.s zkro dy w uznanu wynku badana,za dodatn, j eże obnżene doprowadzone g o napęca proberczego do 0,8 wartośc wg tab. powoduje zank dost rzeganych objawów tych wyła-dowań w pog.tac śwe~tena t r zasków. 5.3.7. Sprawdzene dzałana torów pomocnczych. Badane naeży wyk<mać na kompetnej bater. Sprawdzenu naeży poddać tory zabezpe czeń,.ste,r ::) \vana, sygnazacj r bokad. Źródło napęca potnocnczego naeży przyłączyć do zacsków w skarzanych w dokumentacj zbadać dzałane tych to.rów zgodne z dokumenta cj ą. \V czase badana eementy torów p om ocnczych pownny dzałać bez zakłóceń p Pzy napę cu równym 0,85 ~ 1,1 napęca znamonowego toru. Tor prądowy reguatora mocy naeży obcą ~ żyć pqde m 0,9 -'- 1,0 prądu znamonowego. Reguator naeży uru ch omć, zas a jąc go z d owonego układu ub urząd zen a pozwaaj ącego uzyskać odpowedne przesunqce fazowe m ędzy prą dem a napęc em p odanym na zac sk regu.ja,t o.ra. Wynk 'Sprawdzena naeży uznać za dodatn, jeże t ory p omocncze podczas badań dzałają bez zakłóceń zgodne z dokumenta cj ą. 5.3.8. Sprawdzene nagrzewana ró\vnowag cepnej 5.3.8.1. Postanowena ogóne. Bad::me nagrzewarn a rrównowag cepne j b ater wykonuje sę metodą bezpośredną, doprowadzając do bater napęce znamonowe o zn amo-n owej częstotwośc. W przypadku bater, których bada ne metodą jest szczegóne trudne, dopuszcza sę wykonane badań metodą zastępczą przy u ży d u grzejnków oporowych. be21pośredną 5.3.8.2. Przygotowane bater do badana. Ba terę na~y ustawć tak, jak prz ewdują warrunk jej ekrsrpoatacj. Jeże w :pomeszczenu do bardań ne ma moż.wośc spełnena tego warr unku, to dopuszczane są odstępstwa, które pownny być uzgodnone z wytwórcą opsane w protokroe badań: Łączmk, które mogą być rrozłą.czane w czase normajnej ek spoa>tacj bater, można poddać prze d badanam nagnzewana uzgodnonej z wytwórcą czbe prze:starweń w Stane bezprądo wym w torach głównych w ceu epszego dopasowana.zestyków. B81tera do rbadań nagrzewa111a pownna być wyposażona zgodne z dokumentacją, a wszystke
BN -77 /3{1:28-4>4 11 jej osłony,.pdkrywy, ;przegrody tp. pawnny być na swoch mejscach. 5.3.8.3. Pomeszczene d'o badań temperatura otoczena. Pomeszczene do badań nagrze vana równowag cepnej pownno zapewnać utmymane wy róiwaej temperatury powetrza j zabezpeczene badaej bater przed promena rwanem cepła od obcych źródeł w ymus zonej k onwekcj. Temperatura powetnza otaczającego!ba,terę podczas próby,pownna wynosć 15 -:- 30 C. W prz)'padku.gdy ne ma możwośc wykonana badań na~rzewana w pomes'zczeu o takej temperaturze, wyn~tk pomarów wymagaj ą wprowadzena popmwek, :które pownny być uzgodnone m ędzy wyjtwórcą użytkownbem bater. Temperaturę otoozen'a ba te:r na eży merzyć w czase każde j próby za 1 pomo.cą dwóch t ermometrów umeszczonych w od egłośc m od battet. 5.3.8.4. Sprawdzene nagrzewana równowag cepnej metodą bezpośredną a) To:ry głó\wne na eży :przyłączyć do źródła. nap ęc a prakttyc'zne snusodanego o czę stot wośc znamonowej o wartośc równej nap ęcu znamonowemu kondensatorów z toerancją + 10 /o. b) Tory pomocnoze przeznaczone do pracy cągłej ;w nqfmanych warunkach ekspoatacj ba te:r na[~ży nag:rzewać przy zastosowan.u napęca proberczego ~równego ch napęcu znamonowemu o znamonowej częs,totwośc. Moc Źródła napęca proberczego pojwna być tatk dohrana, a'by utrzymać wartość nap ęc a proberczego na zacskach torów pomocnczych podc'zas całego badana m ~rankach napęca znamonowego z tołe.rancją ±5 /o. c) Rrze'kraje przewodów przyłącz01wych podczas badań naeży dobrać do zacsków torów głównych wg dokumen~tacj, a w przypadku braku w dokumenjtacj od'powednch danych wg tabł. 8, przy czym: - przewody zoowane ;pownny być j ednożyłowe medzane, - szyny goe pownny być aumnowe, - długość każdego p!rzewodu przyłączonego do zacsku ne pownna.być mnejsza nż: m w tpfzypadtku przewodów o prze!k!foju do 10 mm~, 2 m w J['Zypadku przewodów o przek rojach wę:ksz:ych od 10 mm2. Tory pomoc'ncze naeży przyłączyć do źródła napęca jpro!b~rczego przewodam o przek!foju wg tab. 8. Tabca 8. Przekroje przewodów przyłączowych przy badanach nagrzewana Znamonowy prąd cągły Przekrój przewodu toru, A mm 2 do 6 10 16 25 4 40 O f 1.5 2.5 63 100 35 160 70 250 120 400 240 630 2 X (40 X 5)1) 800 2 X (50 X 5)t) 1000 2 X(60 X 5)1) 1250 2 X (80 X 5)1) 1600 powyże j ' ' ) Do puszcza sę stosowanc szyn o nnych równow<> żnych przekrojach. d) Czas trwa~na neprzerwanej próby równowag cepnej bater.pownen wynosć 24 h. W c ągu ostatnch 8 h 'próby, co h naeży merrzyć tempe-raturę eementów tqru głównego obudowy kondensatorów. W przypadku 1 gdy zmany temperatury eementów toru głównego bądź obudowy kondensa.torów w cągu 24 h ;pfzekrr-aczają dopuszczane jprzyrosty' wg 2.10, próbę naeży,przedłużyć d o czasu us1aena sę temperatury e[e.mentórw bater 5.3.8.5. Sprawdzene nagrzewana równowag cepnej me.todą zastępczą a) W ceu sprawdzena nagr zewana równowag cepnej ba,ter metodą zastępczą na eży zastąpć maksymane n- 2 kondensatorów gfzejnkarn oporowym, przy GZ)'IID n stanow czbę wszystkch kondensa~torów zanstaowanych w bater. Mnmum dwa \kondensatory bater naeży podłączyć do źródła napęca proberczego jak w 5.3.8.4. To['y głórwne zas ające w nor manych warunkach ekspoatacj :kondensart:ory zastępowane grzejnkam podczas.próby pownny być obcą żone p;rądem proberczym o wantośc rwynkającej z normanych warunków ekspoatacj z to eranc j ą ±5 /u. P rzewody przyłączowe wodące prąd ;proberczy naeży dobrać wg tatb. 8. Grzejnk op01rowe,zajeca sę um1esc1c w skrzynkach metalowych odwzorowujących zastępowane kondensajtnry naeży doberać rozmes.zczać je ;tak, a by moż;we werne odzwe.rcedały położen e moc natu!fanych ź:róde ł cepła. b) Dopuszcza sę zastępowane nnyr:h nż kondensattory eemettów hatter grzejnkam opo:r:o- 16
12 BN-77/3028-04 wym. Marą nagrzewana eementów bateu: jest w tym przypadku pnzyrost temperntu,ry w jej wnętrzu, w zaeżnośc od mocy wydzeonej pnzez g.rzejnk. p,rzy r:osty temperatury eementów bate,r na eży wyznaczać wg wzoru w którym: j.{} = J.{)- 0 + (t'} w - {} 0 )!:::t.fj - 0 przy rost temperatury eementu bez obudowy (rwantość tę naeży przyjąć według dokumentacj W)'twórcy eementu ub zmerzyć podczas bezpośrednego badana wykonanego wg odpowednej normy :przedmotowej), f). w -,temperatujra dtoe:?jena eementu we- wną;trz bater w be:m:>ośrednm sąsed z- twe eementu, {) - 0 temperatwra otoczena bater. Badana nagrzewana metodą zastępczą uważa sę za marodajne da bater o takch.samych eementach obudowy ta~kże w przypadku ~(J:'staowana w nch ur.ządzeń odmennych nż te, da których zostały wykonane badana, pod warunkem jednak, że moc.ro:?jp.rasmna przez te urządzena w przewfdy wa111y-ch waf'unkach użyrtjkorwana ne spo>woduje we wnętnzu bater WZ!rostu tempe,ratury ponad dopuszczaną da wbudowanych W ną urządzeń. c) Czas trwana próby wykonywana poma.rów - jruk w 5.3.8.4. 5.3.8.6. Pomar temperatur wyznaczane przyrostów temperatury. Teroperatwrę powetr.za wewnątrz bater temperatury eementów wyposażena, z wyjątkem uzwojeń, naeży metrzyć przy użyc u termometrów, termoeeme111tów ub nnych przy.rządów, k1tóryoh zastosowane zostało naukowo UJzasadnone. Temperatun~ obudowy kondensatma naeży merzyć na 2 / :1 jej wysokośc. Punkty pomaru temperatujry ;p owetrzą wewnątrz bater naeży tak rozmeścć, aby można było wyznaczyć jej rozkład, zwłaszcza w badanach 1wg 5.3.8.5. Termometry, termoeementy ub nne przyrządy do pomaru temperatury pownny być chronone od prądów powetrza promenowana cepnego. Przy.rosty temperatury uzwo jeń napęcowych naeży wyz~naczyć metodą oporową. Przyrost temperatury nagr;zewanego eementu bater naeży wyznaczyć jako różncę męd zy temperaturą tego eementu fj 2 a temperaturą otoczena t?n. 5.3.8.7. Ocena wynku sprawdzena. Wynk sprawdzena naeży uznać za dodatn, jeże w czase wg 5.3.8.4 ub 5.3.8.5 wyznaczone przyrosty temperatury an jednego z.eementów ba- ' ter ne przekraczają grancznych przy rostów temperatury podanych w tab. 3, spełm.one są wymagana wg 2.11, a napędy zanstaowanych w bater łąoz'nków mechanzmowych dzałają prawdrowo. 5.'3.9. Sprawdzene nstaacj ochrony przecw Badane naeży wykooać przy na porażenowej. pęcu ne wyższym nż 4,5 V, s'tosując wskaźn~k śwetny ub akustyczny. Naeży sprawdzć, czy każde chronone urządzene (kondensator, osłony, ~tp.) połączone jest z głównym zacskem ochronnym. W czase sprawdzena cągłośc naeży zwrócć uwag ę na stan połączeń śrubowych nstaacj och["onnej. Wynk sprawdzena naeży uznać za dodatn, jeże ne została S!twerdzona przerwa w żadnym ze sprawdzanych odcnków obwodu ochronnego. 5.3.10. Sprawdzene obwodów rozładowczych. W badanach pełnych naeży wykonać czynośc podane w,poz. a) b). a) Naeży sprawdzć, czy napęce na zacskach bater obnży s~.; do 50 V w czase ne dłuższym nż 60 s od chw wyłączena. W tym ceu naeży: - naładować kondensatory na;pęcem s tałym o IWartośc równej 1,41 wartośc skuteoznej napęca znamonowego, -po czase 60 s od chw odłączena od źródła napęea naeży zm er zyć napęce na zacskaah bajtef. b) Da bater z reguacją samoczynną naeży ponadto sprawdzć warunek obnżena napęca na zacskach bater do wa,ntośc 10 /u napęca znamnnowego prz ed ponownym załączenem członu ub członów. SpraWdzene wykonuje sę osobno da 1każdego obwodu rozładowozego. Podczas badań poszczegónych oondensatorów ub członów pozostałe kondensatory ub człony naeży odłączyć od torów głównych a ch zadsk uzemć. W ce u ptzeprowadz a badań kondensator ub grupę kondensatorów mającą wspóny obwód rozładowczy naeży: - naładować napęcem stałym o wat'tośc 1,41 napęca znamonowego, - z chwą odłączena źródła napęca stałego doprowadzć napęce znamooowe do zacsków bater jednocześne umożwć zadzałane feguatora mocy, - w momence załączena kondensatorów spowodowanego przez reguator 'Zmerzyć napęce stałe na badanych kondensatorach. Pomary!Wg poz. a) b) wykonać wotome.nzem o rezystancj \Vewnętrznej mnmum 10 kq/v..
., 1...> B N-77/30o28-M Wynk sprawdzena naeży u zn:1ć za chdatn, wy magana wg 2.13 oraz ne wyst<)pą objawy us zkodzena eementów bater. Badana nepełne obejmuj ą spr:awdzene ocene wg poz. a).. jeże spełnone są 5.3.11. Sprawdzene wytrzymałośc zwarcowej 5.3.11.1. Postanowena ogóne. Badanom obcą żanośc zwarcowej poddaje sę tory głóvvne. J e że batexa składa sę z kku dentycznych członów kondensatotowych, w ystarczy poddać badan u jeden człon. Badana nae ży przeprowadzć w trójfazowym układze proberczym. Badana batera kondensatorów p ownna być zanstaowna w obwodze proberczym w sposób możwe zbżo'ny do warunków przewdzanych w ekspoat a cj ('wg nsb ukcj montażu). N«p~ce źródła mus wynosć mnmum 60 V ne może być w (;ksze nż napęce znamonowe zoacj bater. Badany tor prądowy naeży zasć przewodam d oprowadzonym, tak jak przewduje dokumentacja technczna bater (nstrukcja montażu). W przypadku braku wytycznych dotyczących przekroju sposobu do.p!rowadzena przewodów zasających, przewody ;t e naeży dobrać wg tab. 8 zamocować je tak, aby na zacsk przyłączowe ne dzałały nadmerne sły. 5.3.11.2. Sprawdzene wytrzymałośc eektrodynamcznej. Badane to wykonuje sę dwukro tne na danym obekce badań. Jeże badany to:r prą doiwy ne stanow symetrycznego układu eektrycznego, to badana naeży wykonać tak, aby za każdym razem prąd szczytowy wystąpł w nnym begune, pmy czym pownny być to beguny geometryczne najbardzej zbżone. Załączane prądu proberczego porw111no by ć wykonane łącznkem pomocnczym zanstaowanym poza baterą. Na żądane ub za zgodą wytwórcy dopuszcza sę wyłączane prądu szczytow ego za pomocą łącznka zanstaowanego w badanym torze prądowym. Najwększa wartość chwowa prądu podczas próby pownna być równa wartośc znamonowej z toerancją + 10 /n. Czas trwana badana ne pownen być dłuższy nż 0,05 s. W przypadku badama toru zawerającego łącz nk ogranczające prąd (bezpecznk, ograncznk prądu tp.) naeży zastąpć je eementam zastępczym, których sposób montażu jes:t najbardzej zbżony do zastępowanego łącznka. W tym przypadku badana naeży wykonać prądem chwowym o wartośc prądu ogranezoego łącznka ogranczającego, najwększego możwego do stosow3na w tym obvvodze. Wartość prądu na eży wyzna~zyć z charakterystyk ograncznka da prądu spodzewanego, odpowadającego znamo- nowemu pn)dovv szczyto\h't'> U :1<1 <h.: s-:: ach łą c zowych bater. T :.\ - Dopuszcza s ę wykonane sprawcz'n a vvy trzyeektrodynamcznej toru za werającego łączn k ogranc zające b ez u życa 'L'mentów z stępczych. W tym przypadku n a h,żv zastosowa( prąd proberczy o wartośc s:~ cz :-; tmvej spodzewan ej, okreś on ej w sposób jak d a torów bater ne?.awerają cych h1cznków ogr< ncz ają cych małośc prąd. ogra 1 nającym prc.1d naeży wykonać pr zy znamonowym nap~cu bater współczynnku mocy \vg P N-71/E-0.1160 p. 3.9.1. Wartość p r <vu naeży ok r eść z oscyogramu wzorcowego obwodu prob L' rczego przy zwarcu wykonywanym możvv c naj bżej zacsków przyłączowych bater. Spod zewany prąd szczytowy naeży okreść z go d ne z PN-7 1/ E-05160, załącznk. W t en sam sposób n aeży wykonać badana wytrzymałośc 'ckrodynamcznej obwodów, w któ-rych zastosowa ne eementów zastępc zych j est nemożwe (np. da wyłąc zn ków szybkch ogranczających prąd). Badane z łącznkam 5.3.11.3. Badane obcążanośe zwarcowej jednosekundowej. Badane naeży wyk onać jednokrotne zasadnczo p1 ądcm jednosekundowym. Dopuszcza sę wykonanc badana pr<dem o wartośc wększej od okreśonego tak, aby zachowana była zaeżność J2t =-= const, pod warunkem jednak, że prąd szczytowy ne przekn)czy waf!tośc dopus zczanej da badanego ('emcntu. Za prąd probe-r czy przyj muje s(~ śr e dną arytmetyczną zastępczych prądótw j ednosekundowych we wszystkch trzech begunach. Prądy w poszczegónych begunach ne pownny różnć~ sę od średnej węcej nż o 10 /a. \Va1,tość prądu p robnl"zcgo wy znaczona wg PN-71 /E-05160 załącznk pownna być równa wartośc znamonowej z toerancj~) + 50fo. Temperahna badanych eementów pownna być w zasadze równa t empe1ratu:rze otoczena. Poneważ badana obcążanośc zwarcowej (eektrody namcznej jednosekundowej) wykonuje sę w ceu sprawdzena bate' na zdoność przenoszena prądu zwarca wewnętrznego w kondensatorze, wszy s,tkc próby naeży wykonywać zwerając beguny to:ru głównego na zacskach przy łączowych kondensator a. 5.3.11.4. Ocena wynków badana. Wy nk badana naeży uznać za dodatn, jeże: a) połączena wewm~trznc ne doznały odkształ ceń; neznaczne' odkształcena są dopustz czane, ecz tyko pod 1wacrunkem, że najmnejsze odstępy ozacyjne są zachowane, b) zoacja przewodóv,: c zęśd zoacyj ne ne doznały uszkodzeń unemożwających ch użyt-
1-ł BN-77/3<J 284H kowane (np. pęknęca, złamana, -rozwa.:n=;twena tp.); w ra.ze wątpwoś c naeży sprawdzć zoacj ę napęcem proberczym równym 0,75 napęca proberczego wg tab., c) zac~k zestyk ełącz enowe fozłą cmc ne rozdz eły sf:, n'e uegł y obuzowanu ub sczepenu, d) konstr ukcja w sporcza wraz z obudową ne uegła t~wałym odk,;ztałc enom; dopuszczane są neweke odksz tał ce na pod warunkem, że ne uegne :zmane stope ń ochj'ony, a najmnejsze odstępy zoacyjne są zach owane. Dopuszcza sc; uszkodzt:na stycznków w bad3- nym torze prądowym przy prą d z e ogranczonym łącznka ogranczając ego w ę kszym n ż 30 k A. UsZ!kodzena te ne mogą rozprz es tr.z e-n a ć s-~ n a pozo s tałe c złon y, bądź układy bater. 5.3.12. Sprawdzene stopna ochrony osłon 5.3.12.1. Sprawdzene stopna ochrony przed przypadkowym zbżenem sę do częśc bater znajdujących sę pod napęcem a) Stopeń ochrony IP2. Spra wdzene nae ży wykona ć p rzy uż y cu paca proberczego wg PN-59/E-08507 oraz ku o średncy 12,5 mm. Wykonane badań ocena wynku - :w.g PN-63/ E-08106. b) Stopeń ochrony IP3. Badane na eży wykonać przy użycu prostego uzemonego drutu o śr-edncy 2,5 mm. Wyn.'k sprawdzana na eży uzna ć,za dodatn, jeże drut ne do tknął c zę ś c, które w stan ' pracy są pod nap ę cem. c) Stopeń ochrony IP4. Badane na e ży wykonać pr zy u życ u p rostego drutu o średncy mm wg poz. b). 5.:ł.2.2. Sprawdzene osłon bater napowetrznych przed przedostanem sę wody do ch wnętrza. Ba:tera kompetne zmontowana pownna być ustawona w.przewewnym pomeszczenu na najmnejszej ok!reśon e j ppzez wytwórcę wysokośc n ad podłogą h m;" (rysunek). Badan e naeży wykona ć p rzy użycu urządzena 1Z dyszam o kące wy otu wody 60-7- 80_ 0 prz epływ e 30 /mn ::!-:10 /o rprzy cśnh:mu 46 N/cm2 ±10 /o. Rozstawene pozome czba d ysz pownny być take, aby równocześne w sposób równomerny była obewana wodą ścan a ponowa dach badanej. bater or az podłoga w zasęgu m od bada nej śc any ponowej. P rzykład ponowego II'ozmesZC Zea dys z podano na.rysynku. Pozome rozs tawene dysz pownno wynos ć 2-7- 2,5 mm. 1rn Badane poega na obewanu wod<! z opsam go u r zą dze n a koejno każd ej śc any zcw n ~ t r zn ej bater przez 5 m.n. 5.3.12.3. Ocena wynku spn~wdzena. Wynk sprawdzena naeży u z na ć za dodatn, jeże n e ma śadów wody na wypo saż e n u w nętrza bater ora,z ne ma 1 a gro ma dz e ń wod y na c z~ś ca c h zewn ęt r znych obudowy. 5.4. Ocena wynków hadcu1. Wynk ba da ń pełnych na eży uznać za dodatn, j eżc wsrzys.toke badana wymenone w tab. 6 dadz<! wvnk dod atn. W przypadku ujemnego wynku j t ~dne go ub w ęks ze j czby badań dopuszcza s (~ povvtórz<:ne t ych badań p od war unkem, że ujemny wynk spowodowa ny zo s tał wadą mat er a łowq ub przypadkowym błędem montażowym. W przypadkach uzasadnonych, pono v.rny m badanom można poddać tyko te c zęś c bat er, Móre spowodowały.uje-mne wynk badań. Jeże badana powtórne d a d zą wynk doda.tn, to wynk badań pe łnych n aeży uznać za dodatn. Wynk badań n epełnych na eży uznać za doda tn, j eż e ws zystke badana wymenone w tab. 7 dadzą wynk dodatn. 6. POSTANOWIENIA PRZEJSCIOWE Do dna 31 grudna 1979 r. dopuszcza s ę produkc j ę o'brm bateram kondensator ów nezgod ym z wymaganam n nejszej nor my, jeż.e ch dokumentacja technczna zos t ała zatwerdzona przed dnem styczna 1977 r. Informacje dodatkowe KO N IE C
!nformacje dodatkowe do BN-77/3028-04 15 INFORMACJE DODATKOWE. Instytucja opracowująca normę - Cen.tra 1ny Oś-rodek Badawczo-Rozwojowy ELEKTROMONTAZ. 2. Normy dokumenty zwązane PN-74/E-01007 Rozdzence prefabrykowane. Nazwy okreśena PN-75/E-04060 Próby zoacj napęcem przemennym PN -71/E-05160 Rozdzence prefabrykowane nskonapęcowe. Ogóne wy magana badana PN-59/E-08507 Paec proberczy do badań eektrycznych przyrządów PN-63/E-08106 Osłony ur z ądze. eektroenergetycznych. Stopne ochrony przed dotknęcem, przedostanem sę obcych cał staych oraz wody. \\':> magana badana technczne PN -76/0-79251 Opakowana jednostkowe 1. zawartoścą. Znak znakowane. Wymagana pod ~awowe BN-74/9057-18 Urządzena eektryczne. Tabczk znamonowe Zarządzen e Mnstra Gómctwa Bncrgetyk oraz Mnstra Budownctwa Pn:cmysu Materałów Budowanych z dna 31 grudna 1968 r. w sprawe warunk-ów techncznych jakm pownna odpowadać ochrona przecwporażenow a w urządzenach 'ektroenergetycznych o napęcu do kv (Dzennk Budownctwa nr 4 1960 r. Mnsterstwa 13ud<>wncw:\ PrzL'nvsn Materał ów Budowanych).