Jak i za co chwalić dziecko
Marzeniem wszystkich odpowiedzialnych rodziców jest, aby ich dzieci były szczęśliwe.
Żeby jednak tak się stało musimy wspierać nasze pociechy od początku. Jedną z najprostszych, dostępnych w każdej chwili form wsparcia jest pochwała.
Co zyskuje dziecko gdy je chwalisz? Poczucie bezpieczeństwa:
Wiara we własne siły Podkreślając mocne strony dziecka, informujesz je o jego zaletach. Utwierdzasz w przekonaniu, że na wiele je stać.
Więcej śmiałości Dzieci chwalone łatwiej się otwierają, są odważniejsze.
Zachęta do dobrej nauki. Pochwały to dobry sposób na uniknięcie lekceważenia szkolnych obowiązków. Chwaląc ucznia za osiągnięcia, choćby najdrobniejsze, sprawisz, że będzie postępować tak, by znów zasłużyć na twój podziw i uwagę.
Ważne życiowe drogowskazy Chwaląc dziecko za dobre zachowanie, jednocześnie informujesz, jakie wartości cenisz.
Za co zatem powinniśmy chwalić dziecko? Za dobre zachowania, cechy, talenty i umiejętności
Za sytuacje, w których dziecko współpracuje z innymi, okazuje współczucie, radzi sobie z własną złością, potrafi się dzielić, czekać na swoją kolej i innych.
Zauważajmy i doceniajmy również te wysiłki, które nie kończą się sukcesami dzieci.
Nie każda pochwała buduje poczucie własnej wartości dziecka. Same ogólniki, słowa brawo, świetnie, pięknie są niewystarczającą informacją dla dziecka.
Aby chwalenie było skuteczne: Pochwały muszą być skierowane na konkretne zachowania, nie stosuj pochwał ogólnych, Nagradzaj dziecko za dobre zachowanie, Chwal każdy mały kroczek dziecka ku pożądanemu zachowaniu, Próbuj "wyłapać" dobre zachowanie u dziecka i chwal je, Pochwal dziecko kiedy zaprzestało negatywnego zachowania
Chwalenie wymaga wysiłku, zatrzymania się w codziennych czynnościach, skierowania uwagi na dziecko.
Chwaląc Małgosię nie róbmy tego kosztem Jasia. Mówiąc poukładałaś zabawki na półce lepiej niż Jaś możemy psuć relacje między rodzeństwem, a w Małgosi budować nieuzasadnione poczucie bycia lepszym niż Jaś.
Inne niby pochwały: Widzisz, jak chcesz to potrafisz (zakłada lenistwo dziecka), Zrobiłeś to prawie tak dobrze, jak Bartek (psuje relacje miedzy dziećmi), Co takiego się stało, że twoje biurko jest posprzątane (rodzic ironizuje z dziecka), Dziękuję za wyprasowanie, ale mogłeś te ręczniki poskładać w kostkę (sprzeczna pochwała, przyjemność popsuta dodatkowym wymaganiem).
Jak chwalić dziecko? Pochwała powinna być wiarygodna, ja, rodzic, muszę mieć pewność, że nagradzam uczciwe zachowanie. Siłę pochwały potęguje również pokazywanie pozytywnych skutków zachowania dziecka dla nas samych np.: dziękuję ci za odkurzenie mieszkania, zaoszczędziłeś mi dużo czasu. Pochwała opisowa w przeciwieństwie do słówprzymiotników daje realny obraz zachowania dziecka: Ucieszyłem się, kiedy pozwoliłeś bawić się Piotrusiowi swoimi klockami jesteś prawdziwym kolegą.
Dostrzeż nawet małe osiągnięcia Chwal za najdrobniejsze sukcesy, które prowadzą do celu. Wielki sukces nie przychodzi z dnia na dzień. Nie od razu udaje się napisać w zeszycie równe literki, zostaje się mistrzem karate czy biegle włada językiem obcym.
Szukaj okazji do zachwytów Kieruj pod adresem dziecka miłe słowa także w zwykłych, codziennych sytuacjach. Nie czekaj, aż zrobi coś wyjątkowego.
Chwal szczerze Podkreślaj autentyczne zalety dziecka. Wyróżniaj zachowania, z których naprawdę jesteś dumna. Lepiej unikać zawyżonych ocen. Po pierwsze utrudnią dziecku pogodzenie się z porażką. Po drugie rozbudzają w nim nadzieje, które nie będą mogły być zrealizowane. To prosta droga do wpędzenia dziecka w kompleksy!
JAK CHWALIĆ? Skuteczne i efektywne chwalenie nie jest trudne aczkolwiek wymaga pewnych umiejętności. Zachęcam do wykorzystania prostego schematu konstruowania pochwały: Opisz, co widzisz Widzę, że ułożyłaś książki na półce, a misie wsadziłaś do pudełka. Opisz, co czujesz: Podoba mi się to, jestem zadowolona. Inny sposób chwalenia, w którym również stosujemy opis, polega na dodaniu do tego opisu jednego lub dwóch słów, podsumowujących pożądane zachowanie dziecka: Od godziny ćwiczysz matematykę. To się nazywa wytrwałość.
Dobra pochwała może polegać na opisaniu tego, co widzimy lub czujemy. Po prostu. Oto przykład: Napisałeś piękne wypracowanie. Naprawdę mi się podoba. Zamiast oceniać, możemy powiedzieć Twoje wypracowanie o wakacjach zrobiło na mnie wrażenie. Szczególnie podoba mi się to zdanie: malowniczy zachód słońca
Do opisowej pochwały można dodać też jedno czy dwa słowa, które podsumują jej treść i powiedzą coś nowego dziecku o nim samym. Oto przykład: Od dwóch godzin uczysz się matematyki. To się nazywa wytrwałość, lub do kilkulatka Codziennie pamiętasz o myciu rąk przed obiadem i podlewaniu kwiatków. Cieszę się, że jesteś taki samodzielny.
Przepis na dobre owoce JAK I ZA CO CHWALIĆ DZIECKO
1. POSZUKAJ DOBRYCH ZALĄŻKÓW Staraj się dostrzec w swoim dziecku potencjał, jego mocną stronę, która może być podstawą budowania wiary w siebie. Pamiętaj!!! mocną stroną twojego dziecka nie muszą być typowo szkolne umiejętności. Mogą to być bardzo różne umiejętności czy zdolności: artystyczne, organizatorskie, budowania relacji z innymi, sportowe
2. PIELĘGNUJ OWOCE TROSKLIWIE, AŻ DOJRZEJĄ Często powtarzaj dziecku, że wierzysz w jego możliwości, że pracując, może osiągnąć sukces.
3.PODLEWAJ, NAWOŹ, ZAPEWNIJ DOSTĘP SŁOŃCA Tym, czym słońce, woda i substancje odżywcze są dla roślin, tym dla dziecka jest uwaga rodzica, jego akceptacja!!!
STOSUJ NAGRODY Pamiętaj!!! Chcąc zachęcić dziecko do jakichś działań, poprawy zachowania, wysiłku, nauki stosuj zawsze więcej nagród niż kar i więcej pochwał niż nagan. Są po prostu skuteczniejsze.
4. WYRYWAJ CHWASTY, PODPIERAJ OWOCUJĄCE GAŁĄZKI Reaguj na zachowania pozytywne i negatywne tak szybko, jak to możliwe.
5.WYTYCZAJ DROGĘ WZROSTU Pokazuj błędy i braki jako elementy do zmiany, zawsze przedstawiaj sposób rozwiązania problemu.
6. NIE PRZESADZAJ Dobieraj trudność zadań tak, by nieco przekraczała aktualny poziom możliwości dziecka, aby zadania były wyzwaniem możliwym do pokonania. Ich pokonywanie będzie krok po kroku budowało poczucie kompetencji twojego dziecka i stanie się podstawą do mocnej wiary we własne możliwości.
7. CIESZ SIĘ Z TEGO, ŻE JEST Powiedz dziecku, a także innym swoim bliskim: jak bardzo ich kochasz, że cieszysz się z tego, że są obok ciebie.
ZAKOŃCZENIE My Rodzice, bardzo często zauważamy negatywne zachowania naszych dzieci. Zwracanie uwagi jest jakby we krwi, traktujemy je jako niezbędny element wychowania. Gdy dziecko zrobi coś dobrze, bardzo często nic od nas nie słyszy. Dlaczego? Dlatego, że takie zachowania przyjmujemy jako normę, jako obowiązek dziecka. Koncentrujemy się na wpadkach, błędach, przewinieniach i słabościach.
Jeśli chcemy przekazać naszym dzieciom istotną hierarchię wartości, jeśli chcemy nauczyć je dostrzegania piękna i dobra, które jest w nas, w otaczającym świecie, zacznijmy od zmiany siebie, od zmiany naszej postawy. Postarajmy się dostrzegać nawet najmniejsze przejawy samodzielności naszych dzieci, najdrobniejsze pozytywy oraz chęci. Rozmawiajmy z dzieckiem o naszych odczuciach i o tym co widzimy. Pytajmy się dziecka jak ono się czuje to bardzo ważne. Mam nadzieję, że ten krótki przewodnik po chwaleniu stanie się dla Państwa impulsem do dalszego rozwijania kompetencji rodzicielskich.
Dziękujemy za uwagę!