MODEL ODPOWIEDZI I SCEMAT OCENIANIA ARKUSZA EGZAMINACYJNEGO II Zdający otrzymuje punkty tylko za poprawne rozwiązania, precyzyjnie odpowiadające poleceniom zawartym w zadaniach. Gdy do jednego polecenia zdający poda dwie odpowiedzi (z których jedna jest prawidłowa, druga nieprawidłowa), to nie otrzymuje punktów za żadną z nich. Jeżeli polecenie brzmi: Napisz równanie reakcji..., to w odpowiedzi zdający powinien napisać równanie reakcji chemicznej, a nie jej schemat. Jeżeli polecenie brzmi: Napisz schemat ciągu przemian...,to zdający powinien napisać schemat ciągu przemian, a nie równania reakcji. Dobór współczynników w równaniach reakcji chemicznych może różnić się od przedstawionego w modelu odpowiedzi (np. mogą być zwielokrotnione), ale bilans musi być prawidłowy. Niewłaściwy dobór brak współczynników w równaniu reakcji powoduje utratę punktu za zapis tego równania. Rozwiązania zadań rachunkowych, uwzględniające inny tok rozumowania niż podany w modelu, oceniane są zgodnie z zasadami punktacji (np.: metoda pkt, wykonanie obliczeń pkt, wynik z jednostką pkt). W rozwiązaniach zadań rachunkowych błędny zapis jednostki jej brak przy ostatecznym wyniku liczbowym powoduje utratę punktu. W obliczeniach wymagane jest poprawne zaokrąglanie wyników liczbowych. Za poprawne obliczenia będące konsekwencją zastosowania niepoprawnej metody zdający nie otrzymuje punktów. Za poprawne spostrzeżenia i wnioski będące konsekwencją niewłaściwie zaprojektowanego doświadczenia zdający nie otrzymuje punktów. Nr zad. 5. Model odpowiedzi (w nawiasach podano elementy poprawne, ale niewymagane, kursywą zaznaczono odpowiedzi alternatywne) - za obliczenie ilości jonów azotanowych(v) w badanej wodzie (i porównanie jej z normą) przeliczenie normy na objętość próbki badanej wody - za wniosek: nie (woda nie nadaje się do picia) przykłady rozwiązań: - obliczenie masy jonów azotanowych(v) w dm badanej wody 0 cm - wody 0,00 g NO 000 cm wody x 000 cm 0,00 g - x = = 0, g = mg NO 0 cm - porównanie z normą ( mg > mg) i wniosek Punktacja za sumaryczynność czna
- obliczenie dopuszczalnej masy jonów azotanowych(v) w 0 cm badanej wody na podstawie normy: 000 cm - wody 0,0 g NO 0 cm wody x 0 cm 0,0 g x = = 0,00 g =, mg 000 cm - porównanie (, mg < mg) i wniosek c 0,00 g 0 mg/g = = mg/dm NO 0cm 0 dm /cm - porównanie ( mg/dm > mg/dm ) i wniosek - za napisanie równania reakcji: NO + NO + N N + O - za przedstawienie bilansu elektronowego, np.: II N+ e IV N+ 8e III N N N N + 6e 0 0 0 (e ( 6e x x ) ) 6. + e - + e - NO + NO + N N + O - e - x NO + NO + 6e + 6 + N + O N N + 6 + + 6 e 7 - za wskazanie: utleniacz: NO i NO, reduktor: N - za metodę obliczenia, np.: wykorzystanie wzorów na przeliczenie stężeń zastosowanie proporcji - za wykonanie obliczeń - za wynik z jednostką przykłady rozwiązań: - obliczenie liczby moli KO w 00 g 5% roztworu ms 5g n = = = 0,7 mola M 56 g / mol - obliczenie objętości 00 g 5% roztworu m r 00 g V = = = 87,8 cm = 0,0878 dm d, g / cm - obliczenie stężenia molowego n 0,7 mol c m = = =,08 mol/ dm V 0,0878 dm
- wykorzystanie wzoru na przeliczenie stężeń: c p d 5% 0 g / dm c m = = =,05 mol / dm M 00% 56 g / mol 00% - wykorzystanie wzoru na przeliczenie stężeń: 5% 0 g / dm c m = =,05 mol/ dm 56 g / mol 00% 8. 9. - obliczenie liczby moli KO w 5% roztworze mol KO 56 g x moli KO 5g x = 0,68 mola - obliczenie objętości 00 g roztworu cm, g x cm 00 g x = 87,7 cm - obliczenie stężenia molowego 87,7 cm - 0,68 mola 000 cm - x x =,06 mola c m =,06 mola/dm - za określenie wartości p i po roztworu: p = po = - za napisanie równania reakcji: + Cl Cl - za dowolny sposób obliczenia liczby moli chlorowodoru - za wynik z jednostką - za wskazanie: (nadmiar) wodoru przykłady rozwiązań: x - obliczenie liczby moli chloru i liczby moli wodoru, ich porównanie i wyciągnięcie wniosku n n Cl V 5dm = = = 0,67mol Cl VM, dm / mol m g = = =,5 mol M g / mol - obliczenie liczby moli cząsteczek chlorowodoru mol Cl mole Cl 0,67 mol Cl x 0,67 mol Cl molcl x = =, mol Cl mol Cl
- obliczenie liczby moli chloru i liczby moli wodoru, porównanie i wyciągnięcie wniosku: g n = =,5mola g / mol 5dm n = = 0,67mola Cl,dm / mol n > n Cl n Cl = ncl =, mola - obliczenie objętości wodoru, porównanie i wyciągnięcie wniosku: g, dm g x x =,6 dm V >VCl VCl = VCl VCl = 0 dm 0 dm n Cl = =, mol, dm /mol - za napisanie skróconej konfiguracji elektronowej atomu żelaza: Fe [Ar] s d 6 Fe [Ar] d 6 s Fe [Ar] Fe [Ar] 0. - za napisanie konfiguracji jonów: Fe + [Ar] d 6 Fe + [Ar] d 5 Fe + [Ar] + Fe [Ar]. - za wskazanie i uzasadnienie wskazanie: trwalszy jest jon Fe + uzasadnienie, np.: (niższa energia) zapełnienie podpowłoki d do połowy po jednym niesparowanym elektronie w/na każdym orbitalu podpowłoki d - za podanie schematów ogniw:. (-) Zn Zn + Fe + Fe (+) (-) Zn Zn + Fe + Fe (+). (-) Fe Fe + Ni + Ni (+) (-) Ni Ni + Fe + Fe (+) x - za obliczenie SEM jednego ogniwa: SEM () = 0, V w przypadku Fe + 0,7 V SEM () = 0,8 V w przypadku Fe + 0, V
... 5. 6. 7. 8. - za wskazanie: powłoka cynkowa - za uzasadnienie, np.: cynk ma niższy potencjał cynk jest bardziej aktywny - za określenie wpływu czynnika na ilość tlenku siarki(vi): a) zmniejszenie (ilości SO ) b) zmniejszenie (ilości SO ) c) zwiększenie (ilości SO ) d) nie wpływa (na ilość SO ) - za podanie wyrażenia na stężeniową stałą równowagi: [AB ] K = c [A ] [B ] - za obliczenie stężeń równowagowych: [A ] = 0,6 mol/dm [B ] = 0, mol/dm - za obliczenie stężeniowej stałej równowagi: [ AB] K = C [ A ] [ ] B = ( ) 0,8 = 0,7 0,6 0, do obliczenia stężeń równowagowych można wykorzystać tabelę: liczba początkowa zmiana stan moli równowagi A -0, 0,6 B 0,5-0, 0, AB 0 0,8 0,8 - za określenie: zakwaszenie odczyn stanie się bardziej kwasowy odczyn stanie się bardziej kwaśny - za nazwę: hydroliza (kationowa, kwasowa) Uwaga: Jako niewystarczające należy traktować odpowiedzi: p<7, odczyn kwasowy odczyn kwaśny. - za napisanie równania reakcji: N + + O N + O + N + + O N O + O + N + + O N O + + N + N + + - za uzupełnienie równania i sformułowanie obserwacji: a) MnSO obserwacje, np.: odbarwienie roztworu zanik fioletowego zabarwienia zmiana zabarwienia na różowe b) K MnO obserwacje, np. zmiana zabarwienia roztworu (z fioletowego) na zielone c) MnO obserwacje, np.: wytrącanie brunatnego osadu zanik fioletowego zabarwienia i powstawanie brunatnego osadu x x 5
9. - za wnioski, np.: (wytrącił się osad) Mn(O) wodorotlenek manganu(ii), Mn(O) (łatwo) utlenia się jest nietrwały obydwa wnioski w jednym zdaniu, np. Mn(O) jest nietrwały (utlenia się) - za napisanie równań reakcji: MnCl + NaO Mn(O) + NaCl Mn(O) + O MnO + O Mn(O) + O + O Mn(O) Mn(O) + O MnO(O) - za napisanie wzorów półstrukturalnych (grupowych): x 0. C C CC Cl O C CC C C C C C O - za napisanie wzorów półstrukturalnych (grupowych): A. C =CC C C=C C C. B. C C=CC C C C=C C C C=C C C C x - za podanie wzorów półstrukturalnych (grupowych): x. X. C C C C O C Y. C C C O Z. C C C O C Q. C C C C O C CCO C 6
- za uzupełnienie każdego wiersza tabeli: x. fragmenty cząsteczki PAS: i nazwa grupy pochodnych fenol(e) alkohole (aromatyczne) i amina(y) (aromatyczne) i hydroksykwas(y). 5. - za uzupełnienie każdego wiersza tabeli: odczynnik Cl C COO w obecności SO KO C O w obecności SO nazwa grupy funkcyjnej występującej w cząsteczce PAS (grupa) aminowa (grupa) hydroksylowa (grupa) aminowa (grupa) karboksylowa (grupa) karboksylowa (grupa) hydroksylowa (grupa) karboksylowa - za podanie nazwy aminokwasu: tyrozyna - za wskazanie: - za określenie: (reakcja) nitrowania (reakcja) ksantoproteinowa x Razem 60 7