Część 1b Wprowadzenie do odnowy biologicznej Życie to ciągły przepływ informacji
Czynniki warunkujące charakter procesów ustrojowych 13. genetyczne uwarunkowania, specyfika zdolności do wysiłku 14. poziom wypoczynku po uprzednim obciążeniu (sen, wypoczynek) 15. indywidualna faza rytmiki biologicznych procesów wewnątrzustrojowych 16. środowisko pracy 17. organizacja pracy
Czynniki ograniczające zdolność organizmu do wykonywania wysiłku - Wyczerpanie zapasów energetycznych jako źródła energii skurczowej - Zakłócenie na poziomie przekładni elektro-mechanicznej we włóknie mięśniowym - Hamowanie przechodzenia bodźca skurczowego przez złącze nerwowo-mięśniowe - Zakłócenia w sterowaniu funkcjami wewnątrzustrojowymi przez ośrodkowy układ nerwowy i układ hormonalny
Właściwości procesów restytucyjnych (wypoczynkowych) 1. Nierównomierny przebieg procesów restytucyjnych (faza wolna i szybka) Na przykład parametry krążeniowe (tętno, ciśnienie) wracają stosunkowo szybko po wysiłku fizycznym/wytężonej pracy, natomiast inne tj. zakwaszenie mięśni po wysiłku - wymaga dłuższego czasu. 2. Fazowy charakter zdolności do pracy a) faza wczesna i późna b) superkompensacja zwiększenie możliwości wysiłkowych organizmu jako efekt włożonej pracy i racjonalnego odpoczynku. Kojarzony z uzyskaniem wysokiej formy sportowej bądź stanu całkowitej regeneracji organizmu po wytężonej pracy. c) ustalenie się poziomu końcowego 3. Heterochronizm (nie wszystkie funkcje wracają jednakowo)
Wywiad podstawą programowania odnowy biologicznej Wywiad z osobą korzystająca z zabiegów odnowy biologicznej jest niezbędnym elementem procedury postępowania w programowaniu metod odnowy biologicznej. Procedury te obejmują w szczególności: * Pomiar ciśnienia tętniczego krwi, ocenę jakości snu, poziom stresu * Wywiad odnośnie problemów zdrowotnych osoby korzystającej z zabiegów odnowy biologicznej oraz wywiad rodzinny w zakresie potencjalnych zagrożeń zdrowotnych. Ocena stylu życia w zakresie żywienia i aktywności fizycznej oraz obciążeń psychoemocjonalnych.
WYWIAD przykładowy arkusz 1. Imię i nazwisko Wiek: Waga: Wzrost: Grupa krwi: 2. Ciśnienie tętnicze krwi w ostatnim okresie czasu (najwyższe, najniższe, średnie) 3. Charakter pracy zawodowej - zaznacz (siedząca, stojąca, umysłowa, fizyczna, stresująca) 4. Choroby przewlekłe w najbliższej rodzinie (np. układu krążenia, gruczołów wydzielania wewnętrznego, układu pokarmowego, układu rozrodczego, psychosomatyczne) Proszę podać typ osobowości członków rodziny: choleryk (wybuchowy), sangwinik (zrównoważony), introwertyk (zamknięty w sobie) lub ekstrawertyk (otwarty na zewnątrz), flegmatyk (powolny, mało dynamiczny)
5. Ilość godzin snu (średnio), jakość snu (sen spokojny/nie, budzenie się w środku nocy, koszmary nocne, trudności z zaśnięciem/ ze wstawaniem, typowa godzina zasypiania i wstawania w ciągu tygodnia i w weekendy) 6. Aktywność fizyczna (systematyczna/niesystematyczna, średnio ile razy w tygodniu/miesiącu, preferowany rodzaj aktywności, czy jest zakwaszenie mięśni po wysiłku fizycznym, czy jest lepsze samopoczucie po wysiłku?) 7. Duży wysiłek fizyczny (kiedy ostatnio, charakter, ewentualne zakwaszenie, samopoczucie po wysiłku) 8. Wypoczynek (charakter -czynny/bierny, kiedy ostatnio, długość, reakcja organizmu po wypoczynku) 9. Zażywane leki bądź suplementy (stale i w chwili obecnej) 10. Używki (np. papierosy, od ilu lat, ile dziennie) 11. Preferowany rodzaj diety, preferowane smaki (gorzki, słony, słodki, kwaśny,ostry), ulubione danie, apetyt/brak (w jakich okolicznościach?) 12. Czy w przeszłości lub obecnie stosuje jakiś specjalny rodzaj diety (np. oczyszczanie organizmu, dieta wegetariańska, diety odchudzające etc.). Z jakim skutkiem? 13. Płyny (jakie, ile średnio pije szklanek w ciągu dnia czy odczuwa pragnienie) 14. Przebyte urazy, kontuzje, złamania, przeciążenia (kiedy, jaki rodzaj, obecność dolegliwości bólowych opisać 15. Przebyte choroby w przeszłości (np. gorączka reumatyczna) 16,. Przebyte operacje (jakie, kiedy) 17. Aktualny stan zdrowia (choroby infekcyjne -kiedy ostatnio?, stany zapalne) 18. Typowy przebieg chorób infekcyjnych (długość, obecność temperatury/nie) oraz stosowane w tych przypadkach leczenie (antybiotyk, domowe sposoby, homeopatia itp.)
19. Wypróżnienia (co ile dni, czy są zaparcia/biegunki -w jakich sytuacjach?) 20. Trawienie (kiedy są problemy? Czy są np. wzdęcia, zgaga, bóle głowy, ogólnie złe samopoczucie i po jakich pokarmach. Co jest trawione najłatwiej i po których potrawach jest dobre samopoczucie? Które potrawy są ciężkostrawne?) 21. Największy problem zdrowotny (zdaniem badanej osoby) 22. Obecne dolegliwości osoby badanej (np. występowanie bólu) 23. Choroby przewlekłe osoby badanej np. nerwica,depresje, nadciśnienie, podwyższony cholesterol, alergie (jakie, od kiedy, jak leczone) 24. Stan powłok skóry (wykwity ropne, zaczerwienienie, dermografizm, grubość naskórka, wilgotność skóry, brodawki, piegi) 25. Stan włosów (wypadanie, siwienie, łamliwość, świąd skóry głowy, włosy cienkie/twarde) i paznokci (bruzdowanie, łamliwość, zmiana koloru) Czy występuje w ostatnim okresie czasu: 26. Uczucie ciągłego zmęczenia bądź braku energii tak nie 27. Uczucie permanentnego napięcia psychofizycznego tak nie 28. Uczucie okresowego, dużego napięcia psychofizycznego tak nie 29. Uczucie chłodu w ciele tak nie 30. Problem zimnych dłoni tak nie 31. Problem zimnych stóp tak nie 32. Uczucie gorąca w ciele tak nie 33. Stopy suche czy wilgotne (zakreślić) 34. Obecność obrzęków i zastojów limfatycznych w ciele (lokalizacja) 35. Wyniki ostatnich badań laboratoryjnych -jeśli są 36. Dieta w ostatnim tygodniu...
37. Dolegliwości bólowe (różne metody oceny i rejestracji bólu)
Ogólne przeciwwskazania do zabiegów odnowy biologicznej o charakterze ogólnoustrojowym Uogólniona infekcja bakteryjna, wirusowa Ogólny zły stan zdrowia Znacznie podwyższona temperatura ciała Stany psychotyczne, ciężkie stany depresyjne Niektóre przypadki leczenia farmakologicznego Wyniszczenie organizmu
Piśmiennictwo do tematu 1. Kasperczyk T., Fenczyn J. Podręcznik Odnowy Psychosomatycznej. Warszawa 1996, PZWL. 2. Jethon Z. Fizjologiczne Podstawy Odnowy Biologicznej w Sporcie. Warszawa 1987, Instytut Sportu. 3. Gieremek K., Dec L. Zmęczenie i regeneracja sił. Odnowa biologiczna, Katowice 2000, Has-Med. 4. Jaskólski A. Fizjologia wysiłku fizycznego z zarysem fizjologii człowieka. Wrocław 2005, AWF.