Bohdn Ryszewski Studi i bdni z zkresu rchiwistyki n Uniwersytecie Wrmińsko-Mzurskim Ech Przeszłości 3, 9-18 2002
ECHA PRZESZŁOŚCI III, 2002 PL ISSN 1509-9873 ARKTYKUŁY I ROZPRAWY Bohdn Ryszewski In stytu t H istorii i Stosunków M iędzynrodowych UWM w O lsztynie STUDIA I BADANIA Z ZAKRESU ARCHIWISTYKI NA UNIW ERSYTECIE WARMIŃSKO-MAZURSKIM Uniwersytecki ośrodek studiów i bdń z zkresu rchiwistyki w Olsztynie rozwij się w oprciu o Ktedrę Archiwistyki, któr powstł jeszcze w rmch Wyższej Szkoły Pedgogicznej jko zkłd w 1998 r., przeksztłcony w ktedrę Uniwersytetu Wrmińsko-Mzurskiego w 2000 r. Stnowią jednk ten ośrodek nie tylko stosunkowo nieliczni jeszcze prcownicy Ktedry, le tkże prcownicy z innych zkłdów i ktedr Uniwersytetu orz współprcownicy Ktedry Archiwistyki prcujący głównie w rchiwch. Złożycielem Ktedry jest utor niniejszego omówieni, który swoją wiedzę nukową ksztłtowł w znnym toruńskim ośrodku ksztłceni rchiwistów, njpierw jko student elitrnego Studium Archiwlnego w ltch 1956-1958, nstępnie - po ltch prcy w rchiwch - od 1966 r. kolejno jko strszy systent, diunkt, docent, profesor ndzwyczjny i kierownik Zkłdu Archiwistyki1. Złożyciel i obecny kierownik Ktedry Archiwistyki, już jko profesor zwyczjny, prowdzi wykłdy n olsztyńskiej specjlności rchiwlnej z rchiwoznwstw i historii ustroju, metodyki rchiwlnej, teorii rchiwlnej, informtyki historycznej i rchiwlnej. Skłd personlny ktedry uzupełni ks. dr Kzimierz Łtk, bsolwent Wtykńskiej Szkoły Archiwistyki i Pleogrfii, b. rchiwist Archiwum Generlnego Zgromdzeni Knoników Lterńskich w Rzymie, dyrektor Archiwum Zgromdzeni Księży Knoników Lterńskich w Krkowie. Prowdzi zjęci z pleogrfii łcińskiej, łciny średniowiecznej i nuk pomocniczych historii. Zjęci z neogrfii niemieckiej 1 B. Ryszewski, Toruński ośrodek ksztłceni rchiwistów i bdń rchiwistycznych, Toruń 1997. ss. 7.
10 Bohdn Ryszewski i pleogrfii łcińskiej prowdzą prof. Teres Borwsk, kierując Zkłdem Historii Średniowiecznej Powszechnej i dr Henryk Rietz z Ktedry Historii Nowożytnej. Współprcują z Ktedrą Archiwistyki: dr Alin Kopiczyńsk, wykłdjąc ktoznwstwo, mgr Bet Wcłwik z Archiwum Pństwowego w Olsztynie, prowdząc ćwiczeni z metodyki rchiwlnej ogólnej, mgr Dnut Ksprek, kierując Archiwum Uniwersytetu Wrmińsko-Mzurskiego, prowdząc wykłdy i ćwiczeni z wiedzy o kncelrii współczesnej (zrządzni dokumentcją). Mgr Tomsz Gjownik - bsolwent specjlności toruńskiej, prcownik techniczny Ktedry Archiwistyki, prowdzi ćwiczeni z komputeryzcji rchiwów, mgr Ann Żeglińsk, doktorntk Ktedry, prowdzi ćwiczeni z metodyki rchiwlnej specjlnej, ktoznwstw i wstępu do rchiwistyki. Szczególne znczenie m współprc Ktedry z Zkłdem Metod Komputerowych UWM, którego czteroosobowy zespół prcowników: dr Krzysztof Nrojczyk, mgr A rtur Rusowicz, mgr Izbel Sock i mgr Jerzy Socki, prowdzi zjęci z informtyki rchiwlnej orz blisko współprcuje z Ktedrą w zkresie bdń i konferencji nukowych. Cenn jest tkże blisk współprc Ktedry w zkresie prktyk zwodowych z ks. prof. Andrzejem Kopiczko, dyrektorem Archiwum Archidiecezji w Olsztynie. Jk wynik z powyższego przeglądu, dzięki korzystnym wrunkom udło się w stosunkowo krótkim czsie skupić dość liczne grono nuczycieli kdemickich i rchiwistów, którzy z pełnym powodzeniem mogą prowdzić prwdziwie uniwersyteckie ksztłcenie rchiwistów. Podkreślić trzeb brdzo korzystne wrunki dziłlności specjlności rchiwlnej i Ktedry Archiwistyki w Olsztynie. Jest bowiem Olsztyn brdzo powżnym ośrodkiem rchiwlnym. Dził tu Archiwum Pństwowe o bogtym i różnorodnym zsobie rchiwlnym i znkomitych wrunkch loklowych. Bogt bibliotek rchiwln i regionln Archiwum ułtwi studiownie n specjlności rchiwlnej. Podobne znczenie m dl specjlności Wrmińskie Archiwum Archidiecezjlne o brdzo bogtym, sięgjącym XIII wieku, zsobie. Ob te wżne rchiw są miejscem ćwiczeń i prktyk studenckich. Pomocą w zjęcich i prktykch zwodowych służy tkże dobrze zorgnizowne Archiwum Uniwersytetu Wrmińsko-Mzurskiego. Studi mgisterskie z zkresu rchiwistyki są uzupełnione studimi doktornckimi. Przy Ktedrze Archiwistyki dził seminrium doktornckie prof. Bohdn Ryszewskiego, które powstło w pździerniku 1987 roku w Toruniu, od 1997 r. zostło przeniesione do Olsztyn. Uczestniczą w nim obecnie przewżnie bsolwenci specjlności rchiwlnej toruńskiej i olsztyńskiej - uczniowie kierownik seminrium. Większość stnowią prcownicy różnych rchiwów pństwowych: w Olsztynie, Szczecinie, Gdńsku, Biłymstoku, Ar
Studi i bdni z zkresu rchiwistyki 11 chiwum Diecezjlnego w Toruniu, Archiwum Zgromdzeni Księży Michelitów w Strudze, rchiwum Telewizji Publicznej, rchiwum Instytutu Pmięci Nrodowej w Olsztynie i Poznniu. Jest to jedyne w Polsce seminrium doktornckie skupione n problemch rchiwistycznych. Temtyk ktulnie powstjących prc doktorskich obejmuje m.in. bdni procesów rchiwotwórczych w wybrnych zespołch rchiwlnych lub w zsobch wybrnych rchiwów, bdni struktury zsobu rchiwlnego w rchiwch pństwowych i kościelnych, bdni kncelrii n wybrnych przykłdch, problemtyk zstosowni komputerów w rchiwch zkonnych, historię rchiwów rodowych i osobistych. W temtyce seminrium doktornckiego występują tkże temty z zkresu bibliotekoznwstw i informcji nukowej, dotyczące zrządzni bibliotekmi i brier informcyjnych. Trzeb przy tym podkreślić, że Ktedr Archiwistyki UWM jko jedn z niewielu zkłdów nukowych rchiwistyki prowdzi nie tylko zjęci dydktyczne w zkresie rchiwistyki, le tkże bdni z tego zkresu, relizując wżny postult jedności nuczni i bdń. Ujwniły się przy tym nukowe i dydktyczne specjlizcje Ktedry Archiwistyki. Prof. Bohdn Ryszewski, kierownik Ktedry, zjmuje się problemtyką komputeryzcji rchiwów i wrszttu historyk, teorią rchiwlną, n dlszym plnie historią rchiwów rodowych i osobistych orz obyczjowością ziemińską. Przygotowuje do druku część teoretyczną nowej wersji kdemickiego podręcznik rchiwistyki orz wstęp do komputeryzcji rchiwów2. Ks. dr Kzimierz Łtk, diunkt Ktedry, zjmuje się rchiwistyką kościelną, pleogrfią łcińską, łciną średniowieczną, dyplomtyką, sfrgistyką, skryptorimi polskiego knoniktu regulrnego i polskim knoniktem regulrnym do końc XVII wieku. Tej osttniej tem tyce poświęcon jest już ukończon rozprw hbilitcyjn ks. dr. Kzimierz Łtk. Progrm nszej specjlności rchiwlnej w obecnej wersji, przy nleżytym uwzględnieniu wszystkich podstwowych przedmiotów specjlności rchiwlnej, wyrźnie preferuje problemy komputeryzcji rchiwów. Nleży przy tym podkreślić, że problemtyk i technik komputerow uwzględnine są włściwie w relizcji prwie wszystkich przedmiotów specjlności rchiwlnej. Obecny progrm specjlności rchiwlnej Uniwersytetu Wrmińsko-Mzurskiego, po wielu modyfikcjch, skłd się z dziesięciu przedmiotów i prktyki rchiwlnej. 2 Jest to now wersj podręcznik Hliny Robótki, Bohdn Ryszewwskiego i Andrzej Tomczk, Archiwistyk, Wrszw PWN 1989, którą przygotowuje H. Robótk i B. Ryszewski (z pominięciem dziejów rchiwów) pt. Teori i metodyk rchiwln, n zlecenie Nczelnej Dyrekcji Archiwów Pństwowych.
12 Bohdn Ryszewski Studiownie n specjlności zczyn się od przedmiotu Wstęp do rchiwistyki, który relizowny jest w ciągu 15 godzin, w tym 5 godzin wykłdu i 10 godzin ćwiczeń. Treść tego przedmiotu jest brdzo różnorodn. Zpoznje uczestnik zjęć njpierw z podstwową literturą rchiwlną: podręcznikmi, bibliogrfimi, słownikmi terminologii rchiwlnej, czsopismmi i wżniejszymi oprcownimi rchiwlnymi. Nstępnie omwi rchiwistykę jko dyscyplinę nukową - jej przedmiot, zkres i podził orz metody bdwcze stosowne w bdnich rchiwistycznych i prcch rchiwlnych nd zsobem, wychodzimy bowiem z złożeni, że prc rchiwisty m chrkter nukowy. Kolejny tem t omwinego przedmiotu przedstwi rozwój rchiwistyki w ujęciu powszechnym, ze szczególnym uwzględnieniem jej podstwowych zsd teoretycznych. Nstępnie omwine są podstwowe pojęci rchiwlne. Szerzej przedstwine są procesy rchiwotwórcze, które objśniją, jk w różnych okresch historycznych n ziemich polskich nrstł i rchiwizowł się zsób rchiwlny. Ten wżny przedmiot kończy się poznniem funkcji i orgnizcji współczesnego rchiwum3. Nstępny przedmiot, z którym powinien zpoznć się studiujący specjlność rchiwlną, to ktoznwstwo relizowne w ciągu 10 godzin wykłdu i 20 godzin ćwiczeń. Jest to inczej ujęty przedmiot, który n innych specjlnościch rchiwlnych nzywny byw Rozwojem form kncelryjnych. Aktoznwstwo n nszej specjlności nie jest omwine sttycznie jko formy kncelryjne, le przedstwi w ujęciu dynmicznym rozwój procesów ktotwórczych w systemch kncelryjnych dziłjących n ziemich polskich: procesy ktotwórcze w kncelrii wyłączności dokumentu, w kncelrii księgi wpisów, w kncelrii kt czynności, w różnych systemch kncelrii kt sprw - systemch: pruskim, polskim, rosyjskim, ustrickim, zreformownej kncelrii polskiej wprowdzonej od 1931 r. Równolegle z ktoznwstwem studenci uczą się czytni dwnego pism w rmch przedmiotów: pleogrfi łcińsk, neogrfi niemieck, pleogrfi rusk i neogrfi rosyjsk. Obowiązkowe jest zliczenie jednego z wymienionych przedmiotów w wymirze 60 godzin ćwiczeń. Kontynucją ktoznwstw jest kolejny przedmiot nzwny w nszym progrmie Kncelri współczesn, w progrmch innych specjlności relizowny w nieco innym ujęciu jko zrządznie współczesną dokumentcją. W rmch tego przedmiotu omwin jest orgnizcj prcy kncelryjnej we współczesnych instytucjch, proces ktotwórczy w tychże kncelrich i proces rchiwizcji współczesnej dokumentcji w rchiwum zkłdowym i rchiwum 3 B. Ryszewski, Archiwistyk, Poznń 1979.
Studi i bdni z zkresu rchiwistyki 13 przejściowym, ż do momentu osttecznej jej rchiwizcji w rchiwum o zsobie wieczystym. Przedmiot ten jest relizowny w wymirze 20 godzin wykłdu i 40 godzin ćwiczeń. Problemtyk zrządzni dokumentcją w nszym progrmie występuje ztem w dwóch przedmiotch w łącznym wymirze 90 godzin. W przyszłości zmierzmy blok przedmiotów związnych z zrządzniem dokumentcją, zwłszcz współczesną, zncznie rozwinąć. Równolegle z przedmiotmi ktoznwczymi studenci olsztyńskiej specjlności rchiwlnej studiują przedmioty nleżące do rchiwistyki. Njwięcej miejsc spośród nich zjmuje metodyk rchiwln relizown w wymirze 90 godzin, w tym 30 godzin wykłdu, 30 godzin metodyki ogólnej i 30 godzin metodyki specjlnej. Wykłd obejmuje cłość metodycznych zgdnień rchiwistyki: zgdnieni ksztłtowni zsobu rchiwlnego, jego rozmieszczeni, oprcowni i udostępnini. Ćwiczeni z metodyki ogólnej polegją przede wszystkim n pełnym uporządkowniu i opisie informcyjnym wybrnego zespołu z okresu kt sprw. Ntomist ćwiczeni z metodyki specjlnej obejmują oprcowywnie dokumentów, ksiąg wpisów, mp i plnów, dokumentcji technicznej, udilnej i wizulnej orz elektronicznej. Zjęci z metodyki kończą się egzminem. Jesteśmy przygotowni do prowdzeni ćwiczeń z metodyki rchiwizcji i oprcowni dokumentcji elektronicznej jko osobnego przedmiotu w wymirze 60 godzin. Ukończenie zjęć z metodyki rchiwlnej jest wrunkiem uzyskni skierowni n prktykę zwodową, którą studenci specjlności mogą odbywć w dowolnym rchiwum, jednk opiekunem prktyki musi być rchiwist dyplomowny. Szczególną formę otrzymł w olsztyńskiej specjlności rchiwlnej przedmiot rchiwoznwstwo, który zostł połączony z historią ustroju dm inistrcyjnego ziem polskich. Pozwoliło to w połączonym wykłdzie przedstwić historię zsobu rchiwlnego w poszczególnych okresch i formch historyczno-ustrojowych, uwzględnijącą zrzem: ustrój włdz i urzędów, nrstnie i losy zsobu rchiwlnego tych włdz i urzędów orz obecne miejsce przechowywni omwinego zsobu. Jest to inne niż stosowne we współczesnych podręcznikch ujęcie rchiwoznwstw, nwiązujące do złożeń Józef Siemieńskiego przedstwionych w jego Przewodniku po rchiwch polskich4. W omwinym ujęciu przedmiotem rchiwoznwstw jest histori zsobu rchiwlnego (z uwzględnieniem procesów rchiwotwórczych) i ich stn obecny, ntomist histori rchiwów zostje przesunięt 4 J. Siemieński, Przewodnik po rchiwch polskich. I. Archiw Dwnej Rzeczypospolitej, Wrszw 1833; zob. też: B. Ryszewski, O bdnich i dorobku rchiwistyki polskiej okresu 1918-1939, Act Universittis Nicoli Copernici. Histori t. 19, 1984, s. 173-204.
l4 Bohdn Ryszewski n drugi pln. Tkie podejście do rchiwoznwstw stosowłem już w wykłdch prowdzonych n specjlności rchiwistycznej Uniwersytetu Mikołj Kopernik w Toruniu, w Olsztynie stosuję je jeszcze brdziej konsekwentnie, osiągjąc dobre rezultty. Uzupełnieniem historii ustroju dministrcyjnego z rchiwoznwstwem jest przedmiot podstwy zrządzni instytucjmi i przedsiębiorstwmi gospodrczymi, prowdzony jko konwerstorium w wymirze 30 godzin. Blok przedmiotów informtycznych jest szczególnie rozwinięty w progrmie studiów historycznych i specjlności rchiwlnej Uniwersytetu Wrmińsko-Mzurskiego. Studiownie informtyki zczyn się już n drugim roku studiów od poznni podstw informtyki (60 godzin ćwiczeń lbortoryjnych). N III roku studenci specjlności rchiwlnej i multimedilnej zliczją 75 godzin ćwiczeń z informtyki historycznej i wykłd z informtyki historycznej w wymirze 15 godzin zkończony egzminem. N roku IV studenci rchiwistyki odbywją ćwiczeni z informtyki rchiwlnej w wymirze 60 godzin. N V roku studenci rchiwistyki mją zjęci z przedmiotu Problemy komputeryzcji rchiwów w wymirze 10 godzin wykłdu i 20 godzin ćwiczeń. Temtyk wykłdu obejmuje: wybrne zgdnieni dotyczące systemów informcyjnych (ze szczególnym uwzględnieniem rchiwlnych systemów informcyjnych), omówienie struktury polskiego zsobu rchiwlnego, teori stndrdów opisu rchiwliów, przegląd wybrnych stndrdów opisu rchiwliów merykńskich, ngielskich, międzynrodowych (ISAD i ISAAR) i polskiego stndrdu FOPAR. Ćwiczeni polegją n wprowdzniu przygotowywnych przez studentów opisów rchiwliów w stndrdzie FOPAR do bzy dnych. Wszystkie ćwiczeni z informtyki odbywją się w prcowni komputerowej Instytutu, przy 15 stnowiskch komputerowych indywidulnie wykorzystywnych. Szczególne znczenie w progrmie specjlności rchiwlnej m teori rchiwln, któr stnowi podsumownie ksztłceni. Jest to przedmiot w uniwersyteckim ksztłceniu rchiwistów konieczny. Przedmiot ten wykłdny jest w wymirze 15 godzin i zkończony egzminem. Obejmuje njpierw problemy metodologii rchiwistyki: jej przedmiot, zkres, podził i metody bdwcze. Nstępnie wykłdn jest teori ksztłtowni zsobu rchiwlnego, teori rozmieszczeni zsobu rchiwlnego, teori oprcowni zsobu rchiwlnego orz zgdnieni udostępnini zsobu rchiwlnego. Studenci specjlności mogą wybrć seminrium z rchiwistyki, które przygotowuje do prcy nukowej z rchiwistyki. Powyższy progrm może być relizowny zrówno według porządku ustlonego przez Ktedrę Archiwistyki, jk i w brdziej dowolnym ukłdzie wy
Studi i bdni z zkresu rchiwistyki 15 brnym przez student. W tym osttnim przypdku student może rozpocząć zjęci specjlistyczne n II lub III roku. Wyżej omówiony progrm specjlności wyrźnie określ sylwetkę jej bsolwent. Specjlność przygotowuje bsolwentów do prcy we wszelkiego typu rchiwch i innych instytucjch posidjących zsób rchiwlny. Wynik to z wszechstronności progrmu specjlności, który obejmuje wszystkie przedmioty wżne dl wyksztłceni rchiwisty, uwzględni pondto wszystkie typy i formy polskiego zsobu rchiwlnego. Jednocześnie bsolwent specjlności rchiwlnej UWM otrzymuje gruntowne przygotownie teoretyczne, które jest podstwą do dlszego pogłębini wiedzy rchiwlnej. Ukończenie seminrium mgisterskiego z rchiwistyki dje podstwę bsolwentom specjlności do prowdzeni prcy nukowej i przygotowuje do uczestniczeni w seminrium doktorskim. Studi z zkresu rchiwistyki n Uniwersytecie Wrmińsko-Mzurskim mją ztem zrzem zwodowy i nukowy chrkter. Njbrdziej jednk chrkteryzuje bsolwentów nszej specjlności gruntowne przygotownie z zkresu informtyki i komputeryzcji rchiwów. Znjduje to odbicie n dyplomch bsolwentów, w których zpisno: specjlność rchiwistyk - rchiwistyk komputerow. K tedr Archiwistyki zorgnizowł tkże Podyplomowe Studium Archiwistyki, które przygotowło progrm poświęcony problemom komputeryzcji rchiwów. Studi w zkresie rchiwistyki niewątpliwie znlzły w Olsztynie brdzo korzystne wrunki, zrówno n Uniwersytecie Wrmińsko-Mzurskim, jk i w rchiwch olsztyńskich. Cieszą się dużym zinteresowniem studentów historii, którzy zwsze wypełniją ktulnie ustlony limit trzydziestu miejsc n jednym roku. Możn mieć ndzieję, że studi i bdni z zkresu rchiwistyki i jej dziedzin pokrewnych będą zyskiwć n Uniwersytecie Wrmińsko- Mzurskim corz lepsze wrunki rozwoju.
16 Bohdn Ryszewski Lp. Progrm specjlności rchiwlnej Uniwersytetu Wrmińsko-Mzurskiego Przedmiot Rodzj zjęć 1 Wstęp do rchiwistyki Wykłd i ćwiczeni Liczb godzin Przedmioty, których zliczenie wrunkuje przystąpienie do zjęć 15 Przedmiot musi zostć podjęty w 5 semestrze studiów 2 Metodyk rchiwln Wykłd 30 Wstęp do rchiwistyki 3 Metodyk rchiwln Ćwiczeni 60 Wstęp do rchiwistyki 4 Teori rchiwln Wykłd 15 Wstęp do rchiwistyki Metodyk rchiwln 5 Aktoznwstwo Wykłd 10 Wstęp do rchiwistyki 6 Aktoznwstwo Ćwiczeni 20 Wstęp do rchiwistyki 7 Zjęci do wyboru Ćwiczeni 60 8 Histori ustroju dministrcyjnego z rchiwoznwstwem Wykłd 30 9 Zrządznie dokumentcją współczesną Wykłd 20 10 Zrządznie dokumentcją Ćwiczeni 40 współczesną Aktoznwstwo 11 Komputeryzcj rchiwów Wykłd 10 Metodyk rchiwln 12 Komputeryzcj rchiwów Ćwiczeni 20 Wstęp do rchiwistyki i metodyk rchiwln 13 Podstwy zrządzni instytucjmi Ćwiczeni 30 i przedsiębiorstwmi gospodrczymi 14 Informtyk rchiwln Ćwiczeni 60 Prktyk zwodow w wymirze 150 godzin Progrm Studium Podyplomowego Archiwistyki w zkresie problemów komputeryzcji rchiwów Odpowiedni punkt w progrmie ogólnym 1. Wstęp do komputeryzcji: - Podstwy informcji nukowej - 10 godz. - Podstwy informtyki (bzy dnych) - 20 godz. - Aktulne problemy i stn komputeryzcji rchiwów pństwowych - 20 godz. - Prezentcj rchiwlnych bz dnych - 10 godz. 2. Problemy opisu (description) zsobu rchiwlnego w rchiwlnych skomputeryzownych systemch informcyjnych: - Struktur zsobu rchiwlnego - 10 godz. - Stndrdy opisu rchiwlnego - 10 godz. - Tworzenie bzy dnych dl opisu zsobu w stndrdzie FOPAR - 40 godz. - Oprcownie rchiwliów w stndrdzie FOPAR - wykłd i ćwiczeni - 40 godz. 3. Systemy informtyczne i metody ich oprcowni: - Anliz systemow - 10 godz. - Model systemu (wzorzec) - 10 godz. 4. Seminrium dyplomowe - 20 godz. Rzem 200 godz. zjęć
Studi i bdni z zkresu rchiwistyki 17 is S g CDH O Oo tó is 0 1 iso. 05 >? S I. o os* ^ +-- 03 > J O N z * 3 cj s g. i ^2 - i3 3 * E ą> «fe ^ o 5 -r «2 5 "O ^ T3 Ph D. _ -o ^ feb
18 Bohdn Ryszewski STUDIEN UND FORSCHUNGEN AUS DEM BEREICH DES ARCHIVWISSENSCHAFT AN DER ERMLAND UND MASUREN UNIVERSITAT Zusmmenfssung Ds U niversitätsforschungszentrnm für die Studien und Forschungen us dem Bereich des Archivwesens in Olsztyn funktioniert u n ter A nlehnung m Lehrstuhl für Archivwissenschft, der noch 1998 n der Pdgogischen Hochschule ls Abteilung gegründet, und im Jhre 2000 in einen Lehrstuhl n der Erm lnd und M suren U niversität umgewndelt wurde. Am Lehrstuhl fur Archivwissenschft bietet m n einen Studiengng m it einem Curriculum, ds 420 Stunden umfsst, die im III., IV. und V. Studienjhr im Rhmen von Geschichtestudium relisiert werden. Dieses Curriculum um fsst u.. Archivwissenschft - Theorie und Methodik, Archivkunde m it der Geschichte des Systems, A ktenkunde, Archivinformtik, Pleogrphie und Neogrphie, moderne Dokumenttionsverwltung, Betriebswirtschft. In der ktuellen Version des Curriculums, ds m n fur den Studiengng Archivwissenschft entwickelt ht, konzentriert m n sich vor llem u f die Problemen der Computernwendung in den Archiven. M n berucksichtigt dbei nturlich lle Grundfcher des Studiengnges Archivwesen. Es sollte betont werden, dss sowohl die Problem tik ls uch die Com putertechnik eigentlich bei der Relisierung von fst llen Fchern des Studiengnges Archivwissenschft ihre A nwendung finden. In diesem Studiengng werden die Studenten zur A rbeit in llen Archiven und nderen Institutionen vorbereitet, die n u r ihre Archivbestnde hben. Ds grntiert vor llem ds vielseitige Curriculum dieses Studiengnges, dss lle Fcher berucksichtigt, die fu r die Bildung des Archivrs wichtig sind. M n nim m t u n ter Rucksicht uch lle Typen und Form en des polnischen Archivbestndes. Die Absolventen dieses Studiengnges sind uch theoretisch grundlich vorbereitet, ws ls Grundlge fur den w eiteren W issenserwerb behilflich sein knn. Die Abschließung des M gistersem inrs im Fch Archivwesen dient den Absolventen ls Bsis fur die wissenschftliche Arbeit und bereitet sie zum A nteil n dem Doktorseminr. Ds Studium n der Erm lnd und M suren U niversitt ht ddurch den Berufs- und W issenschrkter. Fur unsere Absolventen ist ber besonders die gründliche V orbereitung im Bereich der Inform tik und der Archivcom puterisierung chrkteristisch. Ds findet seinen Abbild in den Diplomen der Absolventen, wo eingetrgen ist: Fchgebiet Archivwesen - Computerrchivwesen. Am Lehrstuhl fur Archivwissenschft bietet m n uch Ergnzungsstudium in Archivwissenschft, ds ein Progrm m fiir die Archivcom puterisierung entwickelt ht. Ds M gisterstudium im Bereich des Archivwissenschft knn dnk den D oktorstudien ergnzt werden. Am Lehrstuhl fur Archivwissenschft gibt es ein Doktorsem inr bei Prof. Bohdn Ryszewski, ds im Oktober 1987 in T horn entstnden wurde, und seit 1997 in Olsztyn fortgesetzt wird. Es sollte ber betont werden, dss der Lehrstuhl für Archivwissenschft n UWM ls einer von wenigen Instituten die Seminre in Archivwissenschft bietet. M n fuhrt ber uch Forschungen in diesem Bereich, indem m n ds wichtige Postult relisiert, nch dem m n sich um die Einheit der Lehre und der Forschungen sorgen sollte. Ds Studium im Bereich des Archivwissenschft ht lebhftes Interesse sowohl n der UWM ls uch bei den Archiven in Olsztyn gefunden. Die G eschichtestudenten interessieren sich sehr fur dieses Studium, und ds N um erus clusus (30 Personen) wird im mer besetzt. M n sollte hoffen, dss sowohl ds Studium, ls uch die Forschungen im Bereich des Archivwissenschft und ihrer verw ndten Fchgebieten im mer bessere Entwicklungsmoglichkeiten hben werden.