OCENA BEZPIECZEŃSTWA SANITARNEGO

OCENA BEZPIECZEŃSTWA SANITARNEGO POWIATU RAWSKIEGO ZA 2014 ROK Rawa Mazowiecka Marzec 2015r.

SPIS TREŚCI : I. Sytuacja Epidemiologiczna w zakresie zapobiegania i zwalczania chorób zakaźnych II. Nadzór sanitarny nad zakładami służby zdrowia III. Nadzór sanitarny nad warunkami produkcji, przechowywania i sprzedaży żywności IV. Nadzór sanitarny nad higieną środowiska V. Nadzór sanitarny nad warunkami środowiska pracy i zapobiegania powstawania chorób zawodowych VI. Nadzór w zakresie higieny procesu nauczania i wychowania w placówkach oświatowo-wychowawczych VII. Programy profilaktyczne w zakresie promocji zdrowia VIII. Działania w zakresie zapobiegawczego nadzoru sanitarnego 2

I. W DZIEDZINIE ZAPOBIEGANIA I ZWALCZANIA CHORÓB ZAKAŹNYCH OCENA SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU RAWSKIEGO ZA 2014r. Analizując sytuację epidemiologiczną powiatu rawskiego w 2014 roku, w porównaniu z 2013r. w zakresie chorób zakaźnych, stwierdzić należy zwiększenie zachorowań na poszczególne jednostki chorobowe zgłaszane do PSSE w Rawie Mazowieckiej. Dotyczy to głównie chorób wieku dziecięcego ( płonica, krztusiec), zatruć pokarmowych, gruźlicy, grypy i zachorowań grypopodobnych. Zwiększenie liczby zachorowań nie ma istotnego wpływu na ogólną sytuację epidemiologiczną i zdrowotną w powiecie. Dokładne dane epidemiologiczne dotyczące występowania chorób zakaźnych na terenie powiatu rawskiego przedstawiono poniżej i zostały porównane z danymi za rok 2013. Współczynniki zapadalności dla chorób zostały policzone na 100 tys. ludności. Choroby szerzące się drogą pokarmową. Odnotowano 2 zbiorowe zatrucia pokarmowe - 1 w internacie i 1 w hotelu. Łącznie narażonych na zachorowanie było 126 osób z czego 62 osoby zachorowały, a 5 osób było hospitalizowanych. Przebadano 35 osób, wykonano 129 badań w kierunku ogólnej flory bakteryjnej nie wykryto i nie ustalono czynnika chorobotwórczego wyniki wszystkich badań ujemne. W analizowanym okresie zarejestrowano 25 przypadków zachorowań na bakteryjne zatrucia pokarmowe wywołane pał. Salmonella w tym: - 17 przypadków zachorowań wywołanych pał. Salmonella Enteritidis - 1 przypadek zachorowania wywołany pał. Salmonella Typhimurium, 6 - przypadków wywołanych Salmonellą z gr. D i 1 przypadek zachorowania wywołany pał. Salmonella Virchow. Ze względu na wiek chorych sytuacja kształtowała się następująco: w wieku 0-4 lat zachorowało 16 osób, w wieku od 10 do 19 lat - 2 osoby i powyżej 20r. ż. 7 osób. Współczynnik zapadalności wynosił 50,46 dla 25 przypadków ( w 2013r. odnotowano 8 przypadków wsp. zap.16,15). 3

25 25 Zachorowania na salmonellozy 20 15 17 2014 10 5 0 8 Salmonellozy ogółem 6 Wywołane pał. Salmonella enteriditis 1 1 Wywołane Virchow 6 1 Wywołane pał. Salmonella Spp. 1 pał. Salmonella Typhimurium 2013 Inne bakteryjne zakażenia jelitowe. Zarejestrowano: - 2 przypadki zachorowań na inne bakteryjne zakażenia jelitowe, wsp. zap. wynosi 4,08 (w 2013r - 7 przypadków wsp. zap. 14,13). Jeden przypadek wywołany był przez clostridium difficile i 1 przypadek nie określony. - 40 przypadków wirusowego zakażenia jelitowego wsp. zap. 80,75 ( w 2013r. 42 przypadki wsp.zap.84,80), w tym 33 przypadki wywołane przez rotawirusy i 7 przypadków nieokreślonych w tym 17 dzieci do lat 2. - 168 przypadków z rozpoznaniem biegunka i zapalenie żołądkowo - jelitowe o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu wsp. zap. 370,6 (2013r. 28 przypadków wsp. zap. 56,60), w tym 58 dzieci do lat 2. Sytuacja epidemiologiczna w chorobach, przeciwko którym stosowane są obowiązkowe szczepienia ochronne. Niewielki wzrost zachorowań odnotowano w zakresie: - Ospa wietrzna w 2014r. odnotowano 211 przypadków (wsp. zap.426,16), w roku 2013 odnotowano 205 przypadków (wsp.zap.413,85). - Krztusiec zarejestrowano 5 przypadków (wsp. zap. 10,29) w 2013r. nie odnotowano żadnego zachorowania. - Płonica - odnotowano 22 przypadki (wsp. zap. 44,36), w 2013 r. odnotowano 14 przypadków (wsp. zap. 28,26). Zgłoszone przypadki były zarejestrowane jako możliwe, dotyczyły w większości dzieci do lat 14. Zachorowania te nie miały powiązania epidemiologicznego i występują cyklicznie. 4

- Różyczka odnotowano 7 zachorowań (wsp. zap. 14,13), podobnie jak w 2013roku. Świnka zarejestrowano 1 przypadek (wsp. zap. 2.02), w 2013r. podobnie jak w 2013 roku. Grypa i zachorowania grypopodobne. W 2014r. zgłoszono 4301 zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę w tym: dzieci do lat 4 1160, od 5 do 14 lat 1473, od 15 do 64lat - 1251, powyżej 65r. życia 417 osób. W 2013r. zgłoszono 2456 zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę w tym: dzieci do lat 4-527, od 5 do 14 lat - 695, od 15 do 64 lat 993, powyżej 65 lat 241przypadków. Zachorowania i podejrzenia zachorowań na grypę 5000 4301 4000 3000 2000 1000 0 Grypa sezonowa 2456 2014 2013 Wirusowe zapalenie wątroby Zarejestrowano 1 przypadek zachorowania na przewlekłe wzw typu C (wsp. zap. 2,04), w 2013r. zarejestrowano 2 przypadki (wsp. zap. 4,08). Zgłoszony przypadek dotyczył kobiety lat 24. Nie odnotowano zachorowań na wzw typu A, typu B i typu B+C. Zachorowania na choroby odzwierzęce. Borelioza w 2014r. odnotowano 5 przypadków zachorowań (wsp. zap. 10,29), w 2013r. odnotowano 6 przypadków (wsp. zap.12,31). 5

Styczność i narażenie na wściekliznę. W 2014 roku zarejestrowano 64 przypadków pokąsań ludzi przez zwierzęta (wsp. zap. 129,4), tj. o 4 przypadki więcej niż w 2013r. (gdzie wsp. zap. wynosił 121,13 dla 60 przypadków). Szczepieniom p/wściekliźnie poddano 9 osób (wsp. zap.18,37) tj. o 3 przypadki więcej niż w 2013r.(wsp. zap. 12,11 dla 6 osób). Decyzję o podjęciu szczepień podejmowali lekarze chorób zakaźnych u osób pokąsanych przez zwierzęta, u których nie można było wykluczyć wścieklizny w badaniach przyżyciowych (zwierzęta zbiegły). Gruźlica W 2014 roku w powiecie rawskim zgłoszono 16 przypadków zachorowań na gruźlicę ( wsp. zap. 32,50), czyli o 10 przypadków więcej niż w roku 2013 (6 przypadków wsp. zap.12,31). Zachorowania dotyczyły osób dorosłych (2 kobiet i 3 mężczyzn z miasta oraz 3 kobiet i 8 mężczyzn z terenu wiejskiego ). Nie odnotowano zachorowań wśród dzieci i młodzieży do lat 18. Zachorowania na gruźlicę 20 15 10 5 16 11 5 6 6 Łączna liczba zachorowań Gruźlica BK+ Gruźlica BK- 0 2014 2013 0 6

Analiza wykonawstwa szczepień ochronnych Na podstawie posiadanych danych od świadczeniodawców - rocznego sprawozdania ze szczepień ochronnych dokonano analizy stanu zaszczepienia dzieci i młodzieży w powiecie rawskim, która wykazała, że w 2014 roku wykonanie szczepień ochronnych przeciwko chorobom zakaźnym przebiegało prawidłowo i wynosi powyżej 95%. W porównaniu z rokiem 2013 przedstawia się następująco: Stan zaszczepienia przeciwko BCG, WZW typu B, Błonica, Tężec, Krztusiec, Poliomyelitis oraz Heamophilus influenzae typu B 120 2013 r. 2014 r. 100 80 99,6% 98,7% 87,7% 82,2% 60 60,7% 55,9% 60,7% 55,7% 60,7% 55,7% 40 20 0 BCG WZW typ B Błonica,tężec,krztusiec Poliomyelitis Haemophilus influenzae typ b Szczepienia zalecane Szczepienia zalecane w 2014r stosowano przeciwko: - kleszczowemu zapaleniu mózgu - 8 osób - zakażeniom Neisseria meningitidis - 28 osób - WZW A 25 osób - grypie 1203 osoby,w 2013-1163 osoby - zakażeniom Streptoccocus pneumoniae 116 osób - biegunce rotawirusowej 122 osoby - ospie wietrznej 29 osób - zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego 5 osób 7

10000 Szczepienia zalecane 1163 1203 2013 r. 2014 r. 100 175 116 152 122 8 8 15 28 25 3 1 Kleczszowe zapalenie mózgu Zakażenia Neisseria meningitidis WZW typu A Grypa Zakażenia Streptococcus pneumoniae Biegunka rotawirusowa Najczęstszymi przyczynami niewykonania szczepień w obowiązującym terminie przeciwko; gruźlicy, wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, błonicy, tężcowi, krztuścowi, polomyelitis, inwazyjnemu zakażeniu haemophilus influenzae typu b, odrze, śwince, różyczce były: - opóźnione cykle szczepień z powodu choroby dziecka, - przeciwwskazania do szczepień, - uchylanie się od szczepień. W roku 2014 zarejestrowano 13 dzieci, z którymi opiekunowie nie zgłosili się na szczepienia ochronne, w 2013 zarejestrowano 6 dzieci., nastąpił wzrost ilości rodziców uchylających się od obowiązku szczepienia. - do rodziców i opiekunów wysłano z PSSE w Rawie Maz wezwania aby się zgłosili do punktów szczepień. - wezwania do zgłoszenia się do PSSE celem przeprowadzenia rozmowy - wystawiono 12 upomnień, które dotyczą 6 rodzin - wystawiono 14 tytułów wykonawczych, które dotyczą 6 rodzin - wystawiono 6 wniosków o wszczęcie egzekucji do wojewody łódzkiego, które dotyczą 6 rodzin - wojewoda łódzki wydał 5 postanowień o nałożeniu grzywny, które dotyczą 4 rodzin. 8

II. OCENA WARUNKÓW STANITARNO HIGIENICZNYCH W PODMIOTACH LECZNICZYCH ŚWIADCZĄCYCH USŁŁUGI MEDYCZNE NA TERENIE POWIATU RAWSKIEGO. Opieka zdrowotna w powiecie rawskim świadczona jest przez: 1. AMG Centrum Medyczne sp. z o.o. w Lublinie Szpital św. Ducha w Rawie Mazowieckiej Poradnię Chorób Płuc Przychodnia Rejonowo- Specjalistyczna 2. Niepubliczne Zakłady Opieki Zdrowotnej poz -11 3. Niepubliczne Zakłady Opieki Zdrowotnej inne - 6 4. Gabinety prywatne o charakterze zabiegowym 31 5. Gabinety prywatne nie zabiegowe 32 6. ALAB Laboratorium Analityczne 1 7. Podstawowa opieka zdrowotna w Rawie Maz. ul. Niepodległości 8 (jest pod nadzorem WSSE w Łodzi). W najgorszym stanie sanitarno - technicznym znajdują się pomieszczenia należące do AMG Centrum Medyczne sp. z o. o. Szpital Św. Ducha w Rawie Mazowieckiej, które nie spełniają wymagań obowiązującego rozporządzenia ze względu na brak: jednokierunkowych ciągów komunikacyjnych, izolatek, śluz umywalkowo - fartuchowych i pomieszczeń porządkowych. Istniejące nieprawidłowości sanitarno-epidemiologiczne w odniesieniu do wymogów zawartych w obowiązującym rozporządzeniu ujęte zostały w programie dostosowawczym, przy czym deklarowany termin wyeliminowania nieprawidłowości określono 31.12.2016r. W celu poprawienia stanu sanitarno - higienicznego szpitala PPIS w Rawie Mazowieckiej wydał decyzję merytoryczną dotyczącą: doprowadzenia do właściwego stanu sanitarno higienicznego pomieszczeń: sal nr 6,7,8 i 9 oddziału dziecięcego, sal nr 6 i 7 oddziału wewnętrznego, łazienki dla pacjentek oddziału ginekologiczno położniczego, pokoju socjalnego i pracowni histopatologicznej, magazynu bielizny czystej, zapewnienia stanowiska do higieny rąk wyposażonego w umywalkę z ciepłą i zimną wodę, dozownik z mydłem w płynie, dozownik ze środkiem dezynfekcyjnym oraz pojemnik z ręcznikami jednorazowego użycia w sali opatrunkowej oddziału chirurgicznego, zapewnienia pomieszczenia przeznaczonego na szatnię dla pracowników pracowni tomografii komputerowej, doprowadzenia do właściwego stanu sanitarno-higienicznego szatni ogólnej dla personelu 9

termin realizacji 30.09.2014r. i 31.12.2014r. Ponadto wydana jest decyzja merytoryczna PWIS w Łodzi zobowiązująca do doprowadzenia do właściwego stanu sanitarno technicznego wszystkich pomieszczeń oddziału gruźlicy i chorób płuc poprzez: odnowienie w pomieszczeniach malatury ścian i sufitów, wymianę zniszczonej stolarki okiennej, odnowienie sprzętów typu: stoliki przyłóżkowe, szafki, łóżka dla pacjentów - termin realizacji 31.12.2014r. Wykonano zalecenia dotyczące pomieszczeń apteki: odnowienia ścian i sufitów, wymianę stolarki okiennej, wymianę zniszczonej wykładziny podłogowej. Szpital zaopatrywany jest w wodę z wodociągu publicznego i dodatkowo posiada awaryjne źródło wody w postaci własnej studni głębinowej. Woda badana jest jeden raz w roku wyniki badań pozytywne. Większość podmiotów lecznictwa ambulatoryjnego tj. NZOZ i prywatne gabinety lekarskie wykazują dobry stan sanitarno - techniczny. Siedem podmiotów leczniczych (NZOZ VITA MED w Regnowie, Dańkowie i Sierzchowach, NZOZ w Cielądzu, NZOZ REMEDIUM, NZOZ ER - DENT, Centrum Porad Ginekologicznych DIANA ) nie spełniających wymagań zawartych w obowiązującym w tym zakresie rozporządzeniu Ministra Zdrowia, złożyło Program dostosowania w którym zawarty jest zakres prac modernizacyjnych oraz czasookresy wykonań prac dostosowawczych termin 31.12.2016r. Nieprawidłowości stwierdzone w tych podmiotach głównie dotyczą: - braku bezpośredniego połączenia z kabiną higieny osobistej w gabinetach badań ginekologicznych i urologicznych, -braku pomieszczeń porządkowych doposażonych w zlew i armaturę, - braku swobodnego dostępu dla osób niepełnosprawnych. Podmioty lecznicze z wyjątkiem przychodni w Dankowie zasilane są wodą z wodociągów publicznych o dobrej jakości bakteriologicznej. Przychodnia w Dańkowie zaopatruje się w wodę z własnej studni głębinowej. Kontrole sanitarne wykazują prawidłowe utrzymanie porządku i czystości bieżącej w nadzorowanych podmiotach leczniczych. W jednym przypadku stwierdzono naruszenie 10

wymagań higieniczno-sanitarnych za co właściciel zakładu został ukarany mandatem karnym i decyzją finansową. Zabezpieczenie placówek w sprzęt jednorazowego użycia, środki czystościowe, dezynfekcyjne i ochrony osobistej jest stałe i właściwe. We wszystkich podmiotach leczniczych zabiegi dezynfekcyjne prowadzone są wyłącznie środkami chemicznymi dopuszczonymi do stosowania w zakładach opieki zdrowotnej. Dezynfekcja, mycie, pakietowanie i sterylizacja sprzętu odbywa się w gabinetach lub wydzielonych pomieszczeniach. Procesy te wykonywane są wg opracowanych i wdrożonych procedur. Sterylizacja w lecznictwie otwartym odbywa się w 30 autoklawach. Sprzęt przeznaczony do sterylizacji po dezynfekcji, myciu, suszeniu był odpowiednio pakietowany. Używano, głównie rękawów papierowa-foliowych zaopatrzony w test zewnętrzny. Pakiety w dniu kontroli były właściwie oznakowane(data sterylizacji, inicjały osoby odpowiedzialnej za sterylizację). Odpady medyczne segregowane są w miejscu ich powstawania i gromadzone w specjalnych twardo-ściennych opakowaniach jednorazowego użycia (narzędzia ostre) oraz w pojemnikach wyłożonych workami foliowymi koloru czerwonego. Odpady te magazynowane są w urządzeniach chłodniczych i przynajmniej jeden raz w miesiącu odbierane przez firmę posiadającą wymagane zezwolenia. Wszystkie placówki służby zdrowia posiadają stosowne umowy na odbiór odpadów niebezpiecznych oraz prowadzą ewidencje przekazanych do spalarni odpadów (potwierdzenia odbioru i utylizacji). 11

III. W DZIEDZINIE NADZORU SANITARNEGO NAD WARUNKAMI PRODUKCJI PRZECHOWYWANIA I SPRZEDAŻY ŻYWNOŚCI ZA ROK 2014 1. Nadzór nad obiektami żywności, żywienia i przedmiotów użytku W ciągu 2014 roku pod nadzorem Państwowej Inspekcji Sanitarnej oddziału HŻŻ znajdowało się 1842 obiektów, w tym: 1009 zakładów produkcji żywności : 1 zakład produkcji lodów, 4 zakłady typu automaty do lodów, 7 piekarni, 6 ciastkarni, 12 przetwórni owocowo warzywnych, 1 zakład garmażeryjny, 5 zakładów przemysłu zbożowo młynarskiego, 3 zakłady wyrobów cukierniczych oraz 970 innych wytwórni żywności ( gospodarstwo rolniczo sadownicze ) 124 obiektów żywienia zbiorowego w tym : 91 zakładów żywienia zbiorowego otwartego (w tym 42 punkty małej gastronomii) i 33 zakłady żywienia zbiorowego zamkniętego; 360 zakładów obrotu żywnością : 251 sklepów, 18 magazynów hurtowych, 17 obiektów ruchomych, 74 innych obiektów ( w tym apteki, skupy); 340 środków transportu żywności ; 9 zakładów produkcji / obrotu materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością; Skontrolowano ogółem 398 obiekty ( w 2013 roku 332 obiekty ) - wszystkie skontrolowane zakłady zgodne z wymaganiami. W nadzorowanych zakładach przeprowadzono ogółem 653 kontrole ( w 2013 r. 612 ), w tym 75 kontroli interwencyjnych ( w 2013 r. - 46 ) związanych m.in. ze zgłoszeniami w systemie RASFF ( europejski system szybkiego ostrzegania o produktach żywnościowych niebezpiecznych ) i ze skargami konsumenckimi ( interwencjami ) W 2014 r. zarejestrowano i rozpatrzono 14 interwencji. Interwencji zasadnych było 6, co stanowi 43 % (w 2013r- 54 % ). Interwencje najczęściej dotyczyły przeterminowanych środków spożywczych, środków spożywczych o zmienionych cechach organoleptycznych, niewłaściwych warunków wprowadzania do obrotu środków spożywczych i produkcji posiłków, wylewania zawartości szamba ze zbiornika na plantację truskawek, szkodników w opakowanych środkach spożywczych, niewłaściwego stanu zdrowotnego osoby pracującej przy żywności. Konsumenci najczęściej składali skargi na następujące grupy obiektów: - obrotu żywnością ( 9 interwencji ) - obiektów żywieniowych ( 3 interwencje). 12

W wyniku rozpatrywania interwencji nie pobierano próbek do badań laboratoryjnych. Każda interwencja rozpatrywana była indywidualnie. Przeprowadzono 19 kontroli, w wyniku których nałożono 6 mandatów karnych na łączną kwotę 1200 zł. Na interwencje nie anonimowe konsumenci otrzymywali pisemne odpowiedzi o sposobie załatwienia interwencji. Przeprowadzone kontrole sprawdzające wykazały poprawę stanu sanitarnego obiektów, będących przedmiotem interwencji zasadnych. Ogółem wydano 523 decyzje administracyjne ( w tym : 61 terminowych, 4 przedłużające, 33 wykreślających, 4 wstrzymujące, 1 ograniczająca zakres działalności, 164 zatwierdzających, 256 płatnicze ). Decyzje wstrzymujące/ograniczające prowadzenie działalności dotyczyły: - częściowego unieruchomienie zakładu w zakresie produkcji lodów włoskich z automatu z uwagi na stwierdzoną ponadnormatywną liczbę Enterobacteriaceae w próbkach lodów pobranych do badań w ramach urzędowej kontroli żywności, do czasu przeprowadzenia skutecznej dezynfekcji urządzenia do produkcji lodów włoskich z automatu oraz przedłożenia pozytywnych wyników badań laboratoryjnych lodów włoskich z automatu w kierunku : liczby Enterobacteriaceae w 1 g j.t.k. pobranych z urządzenia; - wstrzymania działalności zakładu w zakresie produkcji ciast i ciastek (w tym z kremem) z powodu stwierdzenia obecności pał. Salmonelli spp. w 25 g w czterech z pięciu zbadanych próbek pobranych do badań w ramach urzędowej kontroli ; - czasowego unieruchomienia lub przerwania produkcji, ograniczającej zakres prowadzonej działalności w zakładach żywienia zbiorowego (3 decyzje) z uwagi na: - brak możliwości mycia i dezynfekcji naczyń stołowych (zawieszone zostało zatwierdzenie dokonane decyzją PPIS w części zatwierdzającej zakład do prowadzenia działalności gastronomicznej w zakresie przygotowywania posiłków od surowca do gotowej potrawy, serwowanych w / na naczyniach stołowych oraz na wynos w opakowaniach jednorazowego użytku; sprzedaży gastronomicznej napojów bezalkoholowych, kawy, herbaty, napojów alkoholowych, serwowanych w naczyniach stołowych ograniczając wyżej wymieniony zakres do serwowania posiłków oraz napojów w/na naczyniach jednorazowego użytku do czasu zapewnienia skutecznej dezynfekcji naczyń stołowych; - prowadzenie działalności bez decyzji Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego zatwierdzającej zakład do prowadzenia działalności; - stwierdzone nieprawidłowości oraz brak decyzji zatwierdzającej PPIS. 13

65 wystawionych decyzji w zakresie wyegzekwowania poprawy stanu sanitarno - technicznego dotyczyło głównie n.w. nieprawidłowości : - trudnych do utrzymania w czystości powierzchni roboczych oraz wyposażenia zakładu (niewłaściwy stan sanitarno-techniczny powierzchni kontaktujących się z żywnością w procesach technologicznych) ; - niewłaściwego stanu technicznego obiektów (brak łatwej do utrzymania w czystości powierzchni posadzek ścian, sufitów, brak ciepłej wody, możliwości higienicznego mycia i osuszania rąk) ; - braku odpowiedniej przestrzeni roboczej pozwalającej na higieniczne przeprowadzanie wszelkich działań; - niewłaściwego zabezpieczenia zakładu przed szkodnikami ; - nie przedłożenia i nie przestrzegania zasad systemu jakości HACCP. Nałożono ogółem 53 mandaty karne na sumę 11250,00 zł. Karanie mandatowe stosowano głównie z uwagi na : - brak segregacji i niewłaściwe warunki przechowywania środków spożywczych - zanieczyszczoną odzież ochronna lub jej brak - środki spożywcze po terminie przydatności do spożycia / dacie minimalnej trwałości - brak warunków do higienicznego osuszania rąk - brak identyfikacji dostawców / środków spożywczych - niewłaściwy stan sanitarny - brak ciepłej bieżącej wody - brudne powierzchnie robocze, - niewłaściwie czyszczony sprzęt pomocniczy - brak orzeczenia lekarskiego do celów sanitarno-epidemiologicznych. - nie stosowanie zasad GHP/GMP i systemu jakości HACCP. Skierowano do sądu 1 wniosek o ukaranie za prowadzenie działalności PMG z naruszeniem wymagań higieniczno - sanitarnych podczas imprezy masowej zorganizowanej w 2013roku (wniosek rozparzony pozytywnie wyrokiem sądowym). Skierowano 2 wnioski do PWIS w Łodzi o nałożenie kary pieniężnej w związku z prowadzeniem działalności przez zakład bez złożenia wniosku o zatwierdzenie i wpis do rejestru zakładów i prowadzeniem działalności niezgodnie z zakresem posiadanej decyzji zatwierdzającej. 14

Ponadto: wystawiono 825 zaświadczeń o wpisie do rejestru zakładów będących pod nadzorem Inspekcji Sanitarnej (w tym 701 zaświadczeń o wpisie do rejestru gospodarstw sadowniczych i rolniczych ) dokonano 89 ocen jakości środków spożywczych oraz 2 oceny kosmetyków, wydano 7 upomnień, 51 wezwań celem złożenia wyjaśnień, wystawiono 444 zawiadomień o wszczęciu postępowania administracyjnego, spisano 73 protokoły poboru prób. W roku 2014 przeprowadzono badania laboratoryjne krajowych środków spożywczych produkowanych w nadzorowanych zakładach oraz znajdujących się w obrocie w obiektach zlokalizowanych na terenie powiatu: ogółem zbadano 131 próbek, w tym 2 próbki kosmetyków pobranych do badania w obiekcie obrotu żywnością, z czego zdyskwalifikowano 8 próbek, tj. 6,1 % ( w roku 2013-9 % ). pod względem parametrów mikrobiologicznych zbadano 90 próbek, zdyskwalifikowano 8 tj. 8,8 % ( w 2013 r. próbek zdyskwalifikowanych za parametry mikrobiologiczne - 7,9 %) pod względem parametrów chemicznych zbadano 37, zdyskwalifikowano 0 próbek Oceniono 69 próbek środków spożywczych krajowych pod względem znakowania. Nie stwierdzono niezgodności z aktualnymi przepisami dotyczącymi znakowania środków spożywczych ( w 2013 r. odsetek próbek zdyskwalifikowanych wyniósł 1,2 % ). Grupy produktów krajowych środków spożywczych według % próbek kwestionowanych oraz główne przyczyny zakwestionowania - 2014 rok Ogółem Lp Rodzaje % próbek zbad. zakw. zakw. 1. 2. Lody z Mikrobiologicznie zbad. zakw. % zakw. automatu 6 4 66,6% 6 4 66,6% Ciastka 29 4 13,8 29 4 13,8 Główne przyczyny zakwestionowania ponadnormatywne zanieczyszczenie drobnoustrojami Enterobacteriaceae Obecność pał Salmonella w 25 g 15

W 2014r. zbadano ogółem 2 próbki środków spożywczych z importu, z czego żadna nie była zdyskwalifikowana. pod względem parametrów mikrobiologicznych zbadano 1 próbkę, zakwestionowano 0 pod względem parametrów chemicznych zbadano 1 próbkę, zdyskwalifikowano 0 próbek, tj. 0 Oceniono 2 próbki środków spożywczych importowanych pod względem znakowania. Aktualnym przepisom dotyczącym znakowania środków spożywczych nie odpowiadało 0 próbek. 2. Struktura nadzorowanych obiektów w 2014 roku wg profilu prowadzonej działalności przedstawiała się następująco: 54,7%zakłady produkcji 38% zakłady obrotu żyw nością 4,9% zakłady żyw ienia zbiorow ego otw artego 1,8% zakłady żyw ienia zbiorow ego zamkniętego 0,7% zakłady obrotu i produkcji przedm iotów użytku i materiałów do kontaktu 16

3. Działalność kontrolno - represyjna w poszczególnych grupach nadzorowanych obiektów w 2014 roku. l.p DZIAŁANIA 1. Liczba obiektów nadzorowanych 2. Liczba obiektów skontrolowanych 3. Liczba kontroli i rekontroli (w tym interwencyjne) 4. Liczba wydanych decyzji administracyjnych, w tym: - unieruchomienia zakładu lub części zakładu 5. Liczba mandatów karnych na kwotę 6. Liczba wniosków o nałożenie grzywny do PWIS Produkc Obrotu ji żywnoś żywnoś cią ci Działalność kontrolno represyjna w obiektach: Żywienia zbiorowego Produkcja i obrót ogółem otwarteg zamknięt materiały i Nadz o ego wyroby do ór kontaktu z nad żywnością kosm etyka mi 1009 700 91 33 9 0 1842 55 235 75 33 6 0 404 104 360 135 48 6 0 653 22 2 24 0 21 3 3 0 0 0 7 26 17 3 0 1550,0 4600z 4550,0 550,00 ---- 0 ł 0 0 70 0 5 0 53 11250,00 ----- zł 0 1 1 0 0 0 2 4. Działania w ramach systemu RASFF i RAPEX W 2014 roku zgłoszonych w ramach systemu RASFF na terenie powiatu rawskiego było 18 powiadomień RASFF głównie z uwagi na wykrycie zanieczyszczeń mikrobiologicznych, chemicznych i fizycznych. Zakwestionowane produkty były wycofywane z rynku zgodnie z 17

ustawowymi kompetencjami. Kontrole przeprowadzano zgodnie z załączanymi listami dystrybucyjnymi. Informacje dotyczące kontroli w związku z powiadomieniem RASFF przekazywane były każdorazowo do PWIS w Łodzi. W ramach systemu RAPEX (system RAPEX utworzono dla zapewnienia wysokiego poziomu ochrony zdrowia i bezpieczeństwa konsumentów- obejmuje wszystkie produkty nie żywnościowe przeznaczone dla konsumentów oraz takie, co do których istnieje prawdopodobieństwo, że mogą być przez nich użyte) przeprowadzono 15 kontroli w związku ze zgłoszeniami dotyczącymi 19 kosmetyków nie zgłoszonych do systemu RAPEX. Kosmetyków w obrocie nie stwierdzono. 5. Realizacja przedsięwzięć PIS terenu województwa łódzkiego zaplanowanych na 2014 r 1. Nadzór nad przestrzeganiem warunków określonych w rozporządzeniach Parlamentu Europejskiego i Rady 1829/2003 i 1830/2003 dotyczących żywności genetycznie zmodyfikowanej, ze szczególnym uwzględnieniem prawidłowego znakowania środków spożywczych zawierających GMO oraz dokumentacji towarzyszącej środkom spożywczym potencjalnie zmodyfikowanym genetycznie. Podczas kontroli nie stwierdzono w obrocie żywności genetycznie zmodyfikowanej. 2. Wzmożenie nadzoru nad środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego i suplementami diety W ramach wzmożonego nadzoru nad środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego i suplementami diety w 2014 roku skontrolowano 51 obiektów, oceniono 65 suplementów diety w zakresie zgodności znakowania. W zakresie znakowania w obrocie nieprawidłowości nie stwierdzono. Ponadto skontrolowano 11 obiektów obrotu w związku z powiadomieniem alarmowym opracowanym przez włoski urząd ITALIAN MEDICINES AGENCY dot. zafałszowanego produktu pn. Golden Root 450mg w postaci kapsułek, którego w obrocie nie stwierdzono. Przesłano informacje zwrotną do PPIS w Otwocku o wycofaniu z obrotu suplementu diety pn HASTA MEN, który był przedmiotem powiadomienia alarmowego nr 2013.1209 dot. obecności w w/w suplemencie substancji niedozwolonej załączając dokument zwrotu do firmy TORA Sp. z o.o. 05-420 Józefów ul. Wyszyńskiego 116. 18

Informacje o przeprowadzanych kontrolach w zakresie wzmożonego nadzoru nad środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego i suplementami diety przekazywane są miesięcznie do PWIS w Łodzi 3. Nadzór nad zgodnością środków spożywczych z przepisami rozporządzenia Nr 953/2009 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 października 2009r. w sprawie substancji, które mogą być dodawane w szczególnych celach odżywczych do środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego z uwzględnieniem substancji zabronionych w sporcie spośród wymienionych na Liście substancji i metod zabronionych w 2013 r. publikowanej corocznie przez Światowa Agencję Antydopingową Na terenie powiatu rawskiego w 2014r. nie zewidencjonowano przedsiębiorstw produkujących środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego. W 2014 roku poddano ocenie znakowanie 6 prób środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego pobranych do badań laboratoryjnych zgodnie z harmonogramem. Próby niekwestionowane. 4. Inne działania W 2014 roku zarejestrowano 2 przypadki zgłoszenia podejrzenia zatrucia pokarmowego w obiekcie hotelowym oraz w stołówce internatu szkoły ponadgimnazjalnej. Przeprowadzone 2 kontrole nie wykazały nieprawidłowości w w.w obiektach. Pobrane do badań próbki pokarmowe (10 próbek) nie były kwestionowane. Nie ustalono czynnika etiologicznego. W roku 2014 na terenie powiatu rawskiego były prowadzone działania kontrolne na zorganizowanych 4 imprezach masowych tj. - 31.05.2014r. RAWSKA MAJÓWKA. Skontrolowano 3 Ruchome Punkty Małej Gastronomii oraz 1 Ruchomy Punkt Sprzedaży Żywności. Za stwierdzone nieprawidłowości sanitarne nałożono 3 mandaty karne na sumę 900zł.. Stwierdzone nieprawidłowości dotyczyły: - przygotowywania surówek w niewłaściwych warunkach sanitarnych, - niewłaściwych warunków przechowywania środków spożywczych nietrwałych mikrobiologicznie, - dużych ilości żywych much na środkach spożywczych nieopakowanych, 19

- braku zapewnionych warunków do mycia rąk w obszarze produkcji, - braku zabezpieczenia naczyń jednorazowego użytku przed zanieczyszczeniem, - niewłaściwego stanu sanitarnego środków transportu, W dwóch przypadkach sprawę przekazano do PPIS w Sierpcu właściwego ze względu na siedzibę zakładów. - 22.06.2014r. FESTYN BIALSKI. Skontrolowano 1 zakład. Stan sanitarny wyposażenia i na stanowiskach pracy zabezpieczenia przed zanieczyszczeniem żywności i dostępem osób postronnych, stan zdrowia osób pracujących nie budził zastrzeżeń. - 06.07.2014r. MILKA MOJE MIASTO SIĘ PRZYTULA Skontrolowano 1 Ruchomy Punkt Małej Gastronomii obsługujący imprezę, Warunki sanitarno- techniczne były zachowane. - 31.08.2014r. DOŻYNKI POWIATOWE. Skontrolowano 1 zakład obsługujący imprezę (Zakłady Mięsne OLEWNIK BIS Sp. z o.o. Świerczyna). Warunki sanitarno-techniczne były zachowane. Oprócz kontroli sanitarnych wynikających z harmonogramu kontroli obiektów i planu pobierania próbek do badań laboratoryjnych dokonywano sprawdzeń i przeprowadzano akcyjne kontrole sanitarne tematyczne w związku z pismami Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Łodzi w tym m.in. w sprawie : 1. realizacji programu wieloletniego Pomoc państwa w zakresie dożywiania, którego celem jest upowszechnianie zdrowego stylu żywienia oraz długofalowe działalnie w zakresie poprawy stanu zdrowia dzieci i młodzieży poprzez ograniczenie zjawiska niedożywiania 2. problemów z występującymi w obrocie produktami bezglutenowymi 3. sprzedaży jako suplementu diety produktu pn. MIRACLE MINERAL SOLUTION (Mirakle Mineral Supplement, MMS) 4. interwencji koszyków i wózków brudnych w obiektach obrotu żywnością ( skontrolowano 6 obiektów, nałożono 4 mandaty w wysokości 650 zł za niewłaściwy stan sanitarny koszyków/wózków oraz niewłaściwy stan w pomieszczeniach sklepów samoobsługowych 5. realizacji wymagań rozporządzeń wykonawczych Komisji Europejskiej, wprowadzających specjalne warunki regulujące przywóz paszy i żywności, pochodzących lub wysyłanych z Japonii w następstwie wypadku w elektrowni jądrowej FUKUSHIMA 20

6. misji przeglądowej Urzędu ds.. Żywności i Weterynarii mającej na celu sprawdzenie stopnia implementacji zaleceń pomisyjnych w odniesieniu do misji FVO, które odbyły się w latach 2009-2013 7. nieprawidłowego żywienia w szpitalach, szczególnie w tych, w których prowadzone jest żywienie w systemie cateringowym 8. wytycznych Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Łodzi do działalności Państwowej Inspekcji Sanitarnej województwa łódzkiego dot. realizacji przedsięwzięcia w zakresie nadzoru nad suplementami diety - ramach wzmożonego nadzoru nad suplementami diety w 2014 roku skontrolowano 51 obiektów, oceniono 65 suplementów diety w zakresie zgodności znakowania. W zakresie znakowania w obrocie nieprawidłowości nie stwierdzono. 9. obowiązków i wytycznych w odniesieniu do zapewnienia bezpieczeństwa żywności ( dot. zanieczyszczeń mikrobiologicznych i chemicznych ) na poziomie produkcji pierwotnej (miesięczne meldunki sprawozdawcze) 10. obowiązków i wytycznych w odniesieniu do zapewnienia bezpieczeństwa żywności ( dot. zanieczyszczeń mikrobiologicznych i chemicznych ) na poziomie produkcji pierwotnej (miesięczne meldunki sprawozdawcze) 11. Strategii nadzoru nad bezpieczeństwem żywności w obszarze owoców miękkich : przeprowadzono kontrole sanitarne u 6 dostawców owoców miękkich dostarczających do zakładów produkujących mrożone owoce miękkie oraz u 10 producentów owoców miękkich dostarczających owoce do w/w zakładów. W czasie kontroli zakładów stwierdzono że: - w każdym zakładzie jest zapewniona dostateczna ilość wody bieżącej pochodzącej z wodociągu publicznego z odprowadzeniem do kanalizacji miejskiej lub własnej zakończonej szambem szczelnie przykrytym; - właściciele i pracownicy maja zapewniony dostęp do toalet podłączonych do kanalizacji oraz urządzeń do higienicznego mycia i osuszania rąk; - personel pracował w czystej odzieży roboczej ; - stosowane opakowania transportowe (skrzynki z tworzyw sztucznych dopuszczone do kontaktu z żywnością) myte w zakładach odbierających owoce w ramach tzw. wymiany lub w razie potrzeby myte w miejscu skupu przy użyciu myjki ciśnieniowej i wody bieżącej z wodociągu publicznego; - do przewozu owoców używane samochody dostawcze posiadające decyzje zatwierdzające PPIS w Rawie Mazowieckiej, powierzchnie ładunkowe środków transportu czyste, - pracownicy i właściciele skupów posiadają aktualne orzeczenia lekarskie dla celów sanitarno- epidemiologicznych; - nie stwierdzono zatrudniania osób niepełnoletnich w zakładach; - w zakładach prowadzone dokumenty identyfikujące dostawców owoców i miejsc ich wysyłki. 21

W czasie kontroli przeprowadzonych w gospodarstwach rolnych stwierdzono: - w żadnym z gospodarstw nie było na plantacji urządzeń nawadniających ( w roku 2014 według uzyskanych informacji od właścicieli plantacji nie było potrzeby nawadniania); - stosowano wyłącznie nawożenie sztuczne stosowane w miesiącach marzec- kwiecień. - osoby pracujące przy zbiorach (właściciele, członkowie rodzin, osoby obce) miały dostęp do toalet i urządzeń z bieżącą wodą do mycia rąk na terenie gospodarstwa lub w 1 przypadku znacznej odległości plantacji od gospodarstwa woda była dostarczona w czystych pojemnikach plastikowych (z kranem) pobrana z wodociągu publicznego na teren przyległy do plantacji i korzystano z toalety wolno stojącej z dołem kloacznym metalowym, szczelnym; - przy zbiorze osoby miały zapewnione rękawice jednorazowego użytku. - osoby pracujące przy zbiorze nie zgłaszały dolegliwości chorobowych typu : biegunka, wymioty, katar, kaszel; - używane naczynia do zbioru to łubianki z tworzyw sztucznych(własność rolników) czyste, myte w wodzie bieżącej z wodociągu publicznego na terenie gospodarstwa oraz pojemniki z tworzyw sztucznych pobierane ze skupu (czyste); - dokumenty potwierdzające dostawę owoców do skupu to faktury sprzedaży. Poprawa stanu obiektów osiągana jest przez modernizację obiektów istniejących, budowę nowych obiektów oraz przez wprowadzanie systemów zapewnienia jakości. Systematycznie poprawia się jakość zdrowotna środków spożywczych łatwo ulegających zepsuciu. W celu zapewnienia właściwego bezpieczeństwa żywności zakłady wprowadzają i utrzymują systemy jakości szczególnie w zakresie: wdrażania i skutecznego stosowania systemów kontroli wewnętrznej w obiektach żywności i żywienia zasad dobrej praktyki higienicznej (GHP), dobrej praktyki produkcyjnej (GMP) poprawy funkcjonalności obiektów ( modernizacje, przebudowy i rozbudowy) stosowania prawidłowych procesów mycia i dezynfekcji, prawidłowego znakowania wyrobów, właściwego stosowania substancji dodatkowych, zachowania higieny osobistej i higieny miejsca pracy, identyfikowalności surowców i produktów, zachowania łańcucha chłodniczego na całej drodze od surowca do gotowego produktu wydawanego konsumentom, co ma szczególne znaczenie w przypadku środków spożywczych łatwo psujących się, obrotu środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego i suplementami diety szczególne w aspekcie prawidłowości znakowania, reklamy i prezentacji. 22

Wystosowane do wójtów gmin powiatu rawskiego pisma informujące o obowiązku wynikającym z ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia z dnia 25 sierpnia 2006 r. (tekst jedn. Dz.U. nr 136, poz. 914, z póź. zm.) w zakresie złożenia wniosku o wpis do rejestru zakładów podlegających urzędowej kontroli organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej przez podmioty działające na rynku spożywczym prowadzące produkcję pierwotną t.j. działalność na poziomie gospodarstw obejmującą między innymi produkcję, hodowlę, uprawy produktów roślinnych takich jak zboża, owoce, warzywa (w tym ziemniaki), zioła, grzyby celem dopełnienia formalności, na podstawie którego wydawane są zaświadczenia o wpisie do rejestru zakładów podlegających urzędowej kontroli organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej spowodowały że bardzo duża część producentów produkcji pierwotnej dopełniła formalności związanych z rejestracją gospodarstw w ewidencji podmiotów będących pod nadzorem Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Jednakże jeszcze nie wszystkie gospodarstwa dopełniły w.w obowiązku a zgodnie z prawem tj. z art. 103 ust.1 pkt 4 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia / t.j. Dz. U. z 2010r. Nr 136, poz. 914, ostatnia zm. Dz. U. z 2011r. Nr 171, poz. 1016 /- kto prowadzi działalność w zakresie produkcji lub obrotu żywnością bez złożenia wniosku o wpis do rejestru zakładów lub o zatwierdzenia zakładu i wpis do rejestru zakładów (...) podlega karze pieniężnej. W myśl art.104 ust.1 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia /Dz. U. z 2006. Nr 171 poz.1225/ - kary pieniężne, o których mowa w art.103 wymierza w drodze decyzji właściwy Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny (...) oraz zgodnie z art.102 ust.2 pkt.2 wysokość kary pieniężnej może być wymierzona do 5 000 zł, nie mniej niż 1 000 zł; 23

IV. W DZIEDZINIE NADZORU SANITARNEGO NAD HIGIENĄ ŚRODOWISKA Oddział Nadzoru Higieny Komunalnej sprawuje nadzór nad: 1. URZĄDZENIAMI DO ZAOPATRYWANIA W WODĘ ORAZ JAKOŚCIĄ WODY PRZEZNACZONEJ DO SPOŻYCIA PRZEZ LUDZI. Stan sanitarno-techniczny 22 stacji uzdatniania wody i urządzeń wodnych w nadzorowanych wodociągach na terenie powiatu rawskiego jest dobry. W miarę potrzeb na bieżąco prowadzone są drobne naprawy urządzeń wodnych i budynków stacji uzdatniania. Ludność powiatu zaopatrywana jest w wodę z 21 wodociągów publicznych objętych monitoringiem jakości wody. Liczba wodociągów w stosunku do roku ubiegłego uległa zmianie i wynosi w poszczególnych gminach: - gmina Rawa Mazowiecka 8 wodociągów publicznych - gmina Biała Rawska 3 wodociągi publiczne - gmina Cielądz 3 wodociągi publiczne - gmina Regnów 1 wodociąg publiczny - gmina Sadkowice 4 wodociągi publiczne - miasto Biała Rawska 1 wodociąg publiczny - miasto Rawa Mazowiecka 1 wodociąg publiczny Wszystkie wodociągi oparte są na 35 studniach, które ujmują czwartorzędowe i jurajskie warstwy wodonośne charakteryzujące się dużą czystością i stabilnością składu. Przekroczenia dopuszczalnych stężeń w 30 studniach dotyczą jedynie żelaza i manganu, które usuwane są w procesie uzdatniania wody. Jakość wody z 21 badanych wodociągów pod względem mikrobiologicznym i fizyko-chemicznym odpowiadała wymaganiom zawartym w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia i nadawała się do spożycia. 24

Rodzaj ujmowanej warstwy wodonośnej 29% Jura Czwartorzęd 71% Z terenu powiatu rawskiego do UE raportowane są dwa wodociągi: Rawa Mazowiecka i Biała Rawska. Woda z tych wodociągów objęta jest większym zakresem badań ( badania wykonywane są w WSSE w Łodzi i PSSE w Skierniewicach ). Dopuszczalna wartość żadnego z badanych parametrów nie została przekroczona. W ramach monitoringu jakości wody państwowy powiatowy inspektor sanitarny pobiera próbki wody do badań, wykonuje badania wody w zintegrowanym merytorycznie laboratorium PIS woj. łódzkiego w laboratorium PSSE w Skierniewicach, prowadzi wykaz przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych, urządzeń wodociągowych i miejsc pobierania próbek wody objętych monitoringiem jakości wody. Ponadto otrzymuje od producentów wody wyniki badań jakości wody przeprowadzonych w ramach kontroli wewnętrznej, które gromadzi, weryfikuje, analizuje, ocenia i przekazuje do Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Łodzi. Ponadto powyższe informacje otrzymują również burmistrzowie i wójtowie. 25

Zaopatrzenie w wodę Liczba ludności 60000 50000 40000 30000 20000 10000 0 Powiat rawski Miasto Rawa Mazowiecka Gmina Rawa Mazowiecka Miasto Biała Rawska Gmina Biała Rawska Gmina Cielądz Gmina Regnów Gmina Sadkowice Ludność ogółem Ludność korzystająca z wody z wodociągów 2. STANEM SANITARNO-TECHNICZNYM KĄPIELISK I JAKOŚCIĄ WODY WYKORZYSTYWANĄ DO CELÓW REKREACYJNYCH W roku 2014 nadzorem sanitarnym objęte było kąpielisko TATAR w Rawie Mazowieckiej i miejsce wykorzystywane do kąpieli w Białej Rawskiej. Woda w kąpielisku TATAR (miejscu wyznaczonym do kąpieli) i miejscu tradycyjnie wykorzystywanym do kąpieli w Białej Rawskiej pod względem mikrobiologicznym, fizykochemicznym i organoleptycznym badana była przez cały czas trwania sezonu kąpieliskowego i odpowiadała wymaganiom Rozporządzenia Ministra Zdrowia w tym zakresie i nadawała się do kąpieli. Stan sanitarno-techniczny i sanitarno-higieniczny zaplecza sanitarnego dla użytkowników kąpieliska oraz porządkowy otoczenia w trakcie trwania sezonu utrzymywany był bez zastrzeżeń. Przed sezonem letnim w 2014 roku przeprowadzono prace porządkowe otoczenia kąpieliska; odnowiono elewację ubikacji znajdującej się przy wydzielonym kąpielisku, pomalowano ściany w sanitariatach przy przystani wodnej, wymieniono część ławek, wymieniono piasek na plaży. Miejsce wykorzystywane do kąpieli w Białej Rawskiej woda badana była 26

w trakcie trwania sezonu kąpieliskowego 1 raz na miesiąc w ramach kontroli wewnętrznej przez Zarządcę Kąpieliska i przez cały czas trwania sezonu nadawała się do kąpieli. 3. STANEM SANITARNYM OBIEKTÓW UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ. Są to takie obiekty jak: hotele, motele, inne obiekty w których są świadczone usługi hotelarskie, zakłady fryzjerskie, kosmetyczne i odnowy biologicznej, dworce autobusowe, tereny rekreacyjne i ubikacje publiczne. Hotele - OSSA, HETMAŃSKI i PAŁAC CHOJNATA i SEVILLA są to obiekty nowe, ich stan sanitarno-techniczny i higieniczny jest dobry. Obiekt hotelowy TATAR w Rawie Mazowieckiej został w całości zmodernizowany. Jego stan sanitarno-techniczny jest dobry. Motel Mazowiecki w Rawie Mazowieckiej przy ul. Katowickiej prowadzi działalność gastronomiczno-hotelową. Zmodernizowano pokoje noclegowe i łazienki. Stan sanitarno-techniczny obiektu dostateczny. Praniem pościeli w w/w obiektach zajmują się specjalistyczne firmy. Koce, kołdry i poduszki poddawane są okresowo procesowi dezynfekcji ( raz w roku ). W roku 2012 właściciele w/w obiektów przeprowadzili badanie ciepłej wody użytkowej w kierunku Legionelli. Badania nie wykazały obecności w/w bakterii w wodzie. Zakłady Fryzjerskie, Kosmetyczne i Odnowy Biologicznej. Na terenie działalności naszej Stacji nadzorem sanitarnym objętych jest 65 obiektów, w tym: 39 zakładów fryzjerskich świadczących usługi w zakresie fryzjerstwa damskiego i męskiego, 16 gabinetów kosmetycznych, w tym 11 świadczących usługi w zakresie pielęgnacji ciała i 5 świadczących usługi w zakresie pielęgnacji paznokci, 3 zakłady odnowy biologicznej (solarium i fitness) oraz 7 zakładów, w których są świadczone łącznie więcej niż jedna z w/w usług. W 2014 roku stan sanitarno-techniczny i sanitarno - higieniczny w/w zakładów był zadowalający. W gabinetach kosmetycznych prowadzi się sterylizację narzędzi naruszających ciągłość tkanki we własnych autoklawach lub na podstawie podpisanych umów z firmami zewnętrznymi. Skuteczność procesu sterylizacji badana jest za pomocą Sporali A z częstotliwością 1 x na kwartał. 27

Sterylizacja narzędzi naruszających ciągłość tkanki w gabinetach kosmetycznych 50% 50% Sterylizacia narzędzi we własnych autoklawach Sterylizacja narzędzi na zlecenie z firmą zewnętrzną Gospodarka odpadami niebezpiecznymi powstającymi w gabinetach kosmetycznych jest uregulowana. Wszystkie zakłady mają podpisane umowy na odbiór tych odpadów do utylizacji ze specjalistyczną firmą. Do czasu odbioru do utylizacji w/w odpady przetrzymywane są urządzeniach chłodniczych, gdzie temperatura magazynowania nie przekracza 10 stopni C. Nieprawidłowości w zakresie gospodarki tymi odpadami nie stwierdzono. DWORZEC PKS Otoczenie dworca jest na bieżąco porządkowane. Sanitariaty udostępniane pasażerom są dezynfekowane, zapewnione są środki higieny. Przystanki autobusowe w powiecie rawskim. Przed sezonem letnim 2014 roku przeprowadzono kontrole sanitarne przystanków PKS-u znajdujących się na terenie powiatu. Część z nich wymagała odnowienia i drobnych napraw. W okresie letnim uchybienia zostały usunięte. Nadal problemem pozostaje częstotliwość porządkowania wiat jak i opróżniania koszy na śmieci, co leży w obowiązku organów samorządowych. UBIKACJE PUBLICZNE Na terenie miasta Rawa Mazowiecka usytuowane są cztery ubikacje ogólnodostępne typu kontenerowego, zwodociągowane i skanalizowane. Pomieszczenia i urządzenia sanitarne są dezynfekowane, zapewnione są środki higieny. Przed sezonem turystycznym i w czasie jego trwania sprawdzany jest stan sanitarny toalet dla podróżnych przy stacjach benzynowych zlokalizowanych wzdłuż tych tras. Stan sanitarno-techniczny i sanitarno-porządkowy toalet nie budził zastrzeżeń. 28

Tereny rekreacyjne nadzorem sanitarnym objętych jest 13 ogólnodostępnych Ogródków Jordanowskich znajdujących się w mieście Rawa Mazowiecka i Biała Rawska. Raz na miesiąc sprawdzany był stan sanitarno techniczny ogrodzeń i wyposażenia, stan sanitarno-porządkowy otoczenia oraz wizualna ocena jakości piasku w piaskownicach, który uzupełniany był 3 razy w trakcie trwania sezonu letniego. Na terenie ogródków jordanowskich ustawione są tablice z informacjami o zakazie wprowadzania psów, zakazie palenia tytoniu oraz chorobach odzwierzęcych. Stan sanitarno-techniczny i sanitarno-porządkowy obiektów był zadowalający. 4. STANEM SANITARNYM INNYCH OBIEKTÓW UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ Do obiektów tych należą: cmentarze, obiekty sportowe (2 hale sportowe), park, obiekty widowiskowe /dwa Domy Kultury/ i przystanki autobusowe. Cmentarze. Wszystkie są ogrodzone i zamknięte. Kontrola stanu sanitarno-higienicznego toalet typu TOY-TOY usytuowanych na terenie cmentarza w Rawie mazowieckiej wykazała zaniedbania co do czystości w/w toalet. Zarządcę cmentarza za w/w zaniedbania ukarano mandatem karnym w wysokości 400 złotych. Nieprawidłowości zostały usunięte w terminie natychmiastowym. Następnego dnia zarządca cmentarza usunął toalety z terenu cmentarza, tłumacząc się brakiem zapisu prawnego o konieczności wyposażenia cmentarzy w toalety. Wydano zalecenia zarządcy cmentarzy w Regnowie i w Babsku, dotyczące wywiezienia zgromadzonych śmieci i doprowadzenia terenów cmentarzy do właściwego stanu sanitarnoporządkowego. Zalecenia zostały wykonane. Właściciele cmentarzy ( proboszczowie ) lub zarządzający mają podpisane umowy na odbiór odpadów komunalnych z terenów cmentarzy. W roku sprawozdawczym 2014 wydano 5 decyzji na ekshumację zwłok i szczątków ludzkich i sprawowano bezpośredni nadzór nad ich przebiegiem w celu zabezpieczenia przeciwepidemicznego. Obiekty Sportowe. Basen kąpielowy AQUARIUM Rawa Mazowiecka, ul. Katowicka 20 Pomieszczenia obiektu utrzymane są w dobrym stanie sanitarno-porządkowym i sanitarnotechnicznym. Woda basenowa ( z basenu sportowego, basenu rekreacyjnego, brodzika dla dzieci i dwóch wanien z hydromasażem ) badana jest w ramach nadzoru Państwowej 29

Inspekcji Sanitarnej 1 x na miesiąc w kierunku oznaczania bakterii z grupy coli, Escherichia coli, ogólnej liczby mikroorganizmów na agarze w 36ºC i liczby bakterii Pseudomonas aeruginosa ( pałeczki ropy błękitnej ). W próbkach wody pobranej do badania w miesiącu wrześniu i w październiku z basenu sportowego i rekreacyjnego stwierdzono obecność bakterii Pseudomonas aeruginosa. W związku z powyższym PPIS w Rawie Mazowieckiej wystosował pismo do Zarządcy basenu o wyłączenie z eksploatacji niecek basenowych ( z uwagi na zanieczyszczenie mikrobiologiczne wody ) i przeprowadzenia zabiegów uzdatniających wodę. W celu powtórzenia badań w okresie 3 dni pobrano próbki wody do badań, w których nie stwierdzono bakterii Pseudomonas aeruginosa. Wznowiono eksploatacje niecek basenowych. W próbkach wody pobranych do badania w kolejnych miesiącach nie stwierdzono obecności żadnych bakterii, woda nadawała się do kąpieli. - Hala sportowa Milenium jest obiektem, oddanym do użytkowania w 2000 roku, jej stan sanitarno-techniczny i sanitarno-porządkowy jest dobry. W roku 2013 odnowiono elewację budynku hali sportowej, odnowiono wszystkie pomieszczenia sanitarne oraz częściowo wymieniono glazurę i terakotę a także armaturę sanitarną w pomieszczeniach natrysków. - Hala Sportowa Tatar Rawa Mazowiecka Sukcesywnie modernizowane są sanitariaty dla sportowców ( szatnie i natryski oraz toalety ). Stan sanitarno-porządkowy w/w obiektu jest dobry. Park Miejski w Rawie Mazowieckiej stan sanitarny obiektu bez zastrzeżeń. Z roku na rok przybywa w parku nowych klombów, wymieniane są ławki i kosze na odpady. Domy Kultury: - Miejski Dom Kultury w Rawie Mazowieckiej. - Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury w Białej Rawskiej. Stan sanitarno techniczny i sanitarno-porządkowy obiektów jest dobry. 5. STANEM SANITARNYM ŚRODKÓW TRANSPORTU Autobusy i mikrobusy nadzorem objęte są autobusy i mikrobusy należące do: Przedsiębiorstwa Komunikacji Samochodowej w Skierniewicach, Spółka z o.o. Oddział w Rawie Mazowieckiej oraz do 3 prywatnych przedsiębiorców. Prywatne środki transportu są w dobrym stanie sanitarno-technicznym, natomiast autobusy PKS to starzejący się tabor, który wymaga ciągłych remontów. 30

Środki transportu do przewozu zwłok. Nadzorem sanitarnym objęte są trzy podmioty gospodarcze zajmujące się tą działalnością. Wszystkie pojazdy utrzymane są w dobrym stanie sanitarno-technicznym i higienicznym. Są trwale oznakowane, posiadają kabinę kierowcy odizolowaną od części przeznaczonej na umieszczenie zwłok, po każdorazowym przewiezieniu zwłok lub szczątków ludzkich przeprowadza się dezynfekcję środka transportu w części przeznaczonej na ich umieszczenie. Do dezynfekcji używane są preparaty o działaniu bakteriobójczym, wirusobójczym i grzybobójczym. Na odbiór odpadów niebezpiecznych właściciele w/w środków transportu mają podpisane umowy z Zakładem Transportu, Segregacji i Utylizacji Odpadów EMKA z Żyrardowa. 6. GOSPODARKĄ ODPADAMI W roku 2014 nie odnotowano nieprawidłowości związanych z gospodarką odpadami. Wszystkie podmioty gospodarcze będące pod nadzorem naszej Stacji mają uregulowaną gospodarkę odpadową. Odpady komunalne gromadzone są w kontenerach lub pojemnikach i odbierane przez wyspecjalizowane firmy. Odpady składowane są na wysypiskach odpadów komunalnych: w Pukininie i Rokszycach. Na odbiór odpadów niebezpiecznych podpisane są umowy z Zakładem Transportu, Segregacji i Utylizacji Odpadów EMKA z Żyrardowa. INTERWENCJE OD LUDNOŚCI W roku sprawozdawczym 2014 wpłynęło 11 interwencji, w tym 5 anonimowych. Wszystkie zostały załatwione wg właściwości i kompetencji w ustawowym terminie. Cztery z nich przesłano do załatwienia według właściwości Wójtom Gmin właściwym dla miejsca interwencji i Wojewódzkiemu Inspektoratowi Ochrony Środowiska, Delegatury w Skierniewicach. - Jedna interwencja dotyczyła zaśmieconego lokalu w bloku mieszkalnym i wydostawania się nieprzyjemnych zapachów na klatkę schodową. W celu przymuszenia właścicielki lokalu do jego uprzątnięcia z nagromadzonych śmieci oraz przeprowadzenia dezynfekcji i dezynsekcji zajmowanego lokalu wszczęto postępowanie administracyjne. Z uwagi na niewykonanie zaleceń w ustalonym terminie wystawiono upomnienie na właścicielkę lokalu, potem postanowienie o nałożeniu grzywny i tytuł wykonawczy. Zalecenia zostały wykonane. Właścicielka usunęła śmieci z zajmowanego lokalu, przeprowadziła jego dezynfekcję i dezynsekcję. 31