Informacja o stanie bezpieczeństwa sanitarnego powiatu opatowskiego za 2014 rok Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Opatowie

Transkrypt

1 Informacja o stanie bezpieczeństwa sanitarnego powiatu opatowskiego za rok Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Opatowie 2015 marzec

2 Państwowa Inspekcja Sanitarna działając na podstawie ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (z 2011 r. Dz. U. Nr 212, poz z późniejszymi zmianami) realizuje zadania z zakresu ochrony zdrowia ludzkiego przed niekorzystnym wpływem szkodliwości i uciążliwości środowiskowych, zapobiegania powstawaniu chorób, w tym zakaźnych i zawodowych. Głównym celem działalności Państwowej Inspekcji Sanitarnej jest promowanie zdrowego stylu życia, nadzór nad bezpieczeństwem żywności i żywienia oraz bezpieczeństwem zdrowotnym wody, zapobieganie powstawaniu chorób i zaburzeń zdrowia, w tym chorób zakaźnych i zawodowych poprzez sprawowanie zapobiegawczego i bieżącego nadzoru sanitarnego z zakresu zdrowia publicznego oraz prowadzenie działalności przeciwepidemicznej. Główne kierunki działania Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Opatowie wyznaczone do realizacji w r.: 1. Inicjowanie, organizowanie, koordynowanie i nadzorowanie działalności w zakresie promocji zdrowego trybu życia i profilaktyki chorób. 2. Realizacja zadań wynikających z aktualnej sytuacji epidemiologicznej. 3. Kontynuacja bieżącej działalności przeciwepidemicznej poprzez: nadzór w zakresie zapobiegania i zwalczania zakażeń i chorób zakaźnych, nadzór nad realizacją obowiązkowych szczepień ochronnych, nadzór nad podległymi podmiotami leczniczymi w celu zapewnienia właściwych warunków sanitarno-higienicznych w zakresie prowadzonej działalności 4. Sprawowanie nadzoru nad bezpieczeństwem żywności i żywienia zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa żywnościowego. 5. Współpraca ze Świętokrzyskim Państwowym Wojewódzkim Inspektorem Sanitarnym oraz innymi jednostkami w ramach funkcjonowania systemu RASFF, doskonalenie i koordynowanie tego systemu. 6. Nadzór nad bezpieczeństwem kosmetyków. 7. Monitoring suplementów diety, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz środków spożywczych wzbogaconych wprowadzanych po raz pierwszy do obrotu na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. 8. Sprawowanie nadzoru nad: urządzeniami do zaopatrywania ludności w wodę do spożycia i ocena jakości wody do spożycia przez ludzi w basenach kąpielowych i kąpieliskach, podmiotami wykonującymi działalność leczniczą, obiektami użyteczności publicznej, hałasem i powietrzem wewnątrz pomieszczeń, stanem sanitarnym środków transportu. 9. Doskonalenie systemu zarządzania jakością w komórkach nadzorowych PSSE. 10. Objęcie szczególnym nadzorem produktów wprowadzanych do obrotu, a mogących stanowić zagrożenie dla zdrowia ludzi. 11. Sprawowanie nadzoru nad warunkami nauczania, wychowania, opieki oraz wypoczynku i rekreacji dzieci i młodzieży. Strona 2

3 12. Prowadzenie nadzoru nad warunkami zdrowotnymi środowiska pracy, celem wzmocnienia ochrony zdrowia pracowników przed negatywnym oddziaływaniem szkodliwych i uciążliwych czynników występujących w miejscu pracy. 13. Przeciwdziałanie narkomanii poprzez monitorowanie i koordynowanie działań w zakresie realizacji polityki państwa w obszarze środków zastępczych, w tym sprawowanie nadzoru nad substancjami chemicznymi i ich mieszaninami, detergentami i prekursorami narkotyków kat. 2 i Sprawowanie nadzoru pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych, w szczególności nad warunkami środowiska oraz wypoczynku i rekreacji przy zajmowaniu stanowisk dotyczących projektów studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, planów zagospodarowania przestrzennego, programów i innych dokumentów, na podstawie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko oraz ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. 15. Sprawowanie zapobiegawczego nadzoru sanitarnego nad warunkami higieny: środowiska pracy, procesów nauczania i wychowania, wypoczynku i rekreacji, warunkami zdrowotnymi żywności, żywienia i przedmiotów użytku, warunkami higieniczno-sanitarnymi, jakie powinny spełniać pomieszczenia, w których są udzielane świadczenia zdrowotne i inne obiekty budowlane - przy wydawaniu opinii, postanowień i decyzji na wniosek organu administracji lub zainteresowanego podmiotu, na poszczególnych etapach realizacji inwestycji, w szczególności objętych nadzorem bieżącym przez Państwową Inspekcję Sanitarną. 16. Racjonalne gospodarowanie środkami finansowymi otrzymanymi z budżetu państwa na realizację zadań Państwowej Inspekcji Sanitarnej powiatu, realizacja wydatków w sposób oszczędny i celowy z zachowaniem obowiązujących procedur i przepisów ustawy Prawo Zamówień Publicznych. 17. W przypadku zaistnienia zdarzeń kryzysowych, informowanie ŚPWIS o sytuacji na terenie działania PSSE w Opatowie o podjętych działaniach, użytych środkach i przewidywanych następstwach lub zagrożeniach. 18. Dostosowywanie struktur organizacyjnych w celu usprawnienia funkcjonowania Państwowej Inspekcji Sanitarnej. 19. Podnoszenie kwalifikacji pracowników Państwowej Inspekcji Sanitarnej. 20. Racjonalizowanie procesu zatrudnienia i wynagradzania pracowników. 21. Realizacja niezbędnych czynności zapobiegawczych lub kontrolnych w przypadku zagrożenia bezpieczeństwa sanitarnego i niezwłoczne przekazywanie informacji w tym zakresie do organów wyższego stopnia. Strona 3

4 W roku realizowano zadania w zakresie zdrowia publicznego, w szczególności poprzez sprawowanie: bieżącego nadzoru sanitarnego, zapobiegawczego nadzoru sanitarnego, działalności zapobiegawczej i przeciwepidemicznej w zakresie chorób zakaźnych i innych powodowanych warunkami środowiska, działalności oświatowo-zdrowotnej. Przedstawiony stan sanitarno - higieniczny powiatu opatowskiego za r. opracowany został na podstawie informacji i materiałów przedstawionych przez poszczególne komórki organizacyjne PSSE w Opatowie. Niniejsze opracowanie przedstawia stan sanitarny powiatu na dzień r. OCENA ZAGROŻENIA EPIDEMIOLOGICZNEGO Ospa wietrzna W roku w powiecie opatowskim odnotowano 237 zachorowań na ospę wietrzną, w roku poprzednim 199. Zapadalność wyniosła 434,34/100 tys., podczas gdy w 2013r. wynosiła 359,12/100 tys. mieszkańców. Różyczka W roku zarejestrowano 17 przypadków zachorowań, natomiast w roku ubiegłym ponad dwukrotnie więcej bo 38. Zapadalność w r. wyniosła 31,16/100 tys., w 2013r.- 68,58/100tys. mieszkańców. Nagminne zapalenie przyusznic (świnka) W roku w naszym powiecie zarejestrowano 4 zachorowania, rok wcześniej 9. Zapadalność wyniosła 7,33/100tys. (w 2013r. - 16,23/100 tys. mieszkańców). Krztusiec W roku w powiecie opatowskim nie odnotowano zachorowań na krztusiec, zaś w 2013 roku zarejestrowano tylko 1 przypadek, zapadalność 1,80/100tys.mieszkańców. Borelioza W roku w naszym powiecie odnotowano ponad czterokrotny spadek zachorowań na boreliozę, bowiem zarejestrowano 4 przypadki (zapadalność 7,33/100 tys. mieszkańców), podczas gdy w 2013 r przypadków, w tym 17 z rumieniem wędrującym i 1 przypadek neuroboreliozy (zapadalność 32,48/100tys.). Strona 4

5 Wykres Nr 1. Choroby wieku dziecięcego i borelioza Ospa w ietrzna Różyczka Św inka Borelioza Biegunki u dzieci do lat 2 W r. zarejestrowano 60 biegunek u dzieci do lat 2, w tym 20przypadków bakteryjnych zakażeń jelitowych, 20 przypadków wirusowego zakażenia jelitowego wywołanego przez rotawirusy oraz 20 przypadków biegunki i zapalenia żołądkowo-jelitowego o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu. Zapadalność wyniosła łącznie 109,96/100 tys. mieszkańców. W 2013r. odnotowano o 6 zachorowań mniej niż w r. tj. 54, w tym: 16 przypadków bakteryjnych zakażeń jelitowych, 10 wywołanych przez rotawirusy, 18 przypadków biegunki i zapalenia żołądkowo-jelitowego o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu. Zapadalność wyniosła łącznie 97,45/100 tys. mieszkańców. Wykres Nr 2. Biegunki u dzieci do lat Bakteryjne zakażenia jelitowe Wirusowe zakażenia jelitowe Biegunki i zapalenia żołądkowojelitowe o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu Zapalenie opon mózgowych i/lub mózgu. W r. nie odnotowano w powiecie opatowskim zapalenia opon mózgowych i/lub mózgu natomiast w 2013 r. odnotowano łącznie 12 przypadków zom. Zapadalność wyniosła łącznie 21,66/100 tys./mieszkańców. Wszystkie zachorowania dotyczyły dorosłych osób. Strona 5

6 Wirusowe zapalenie wątroby typu B W r. zarejestrowano 2 przypadki zachorowań na przewlekłe wzw typu B (zapadalność 3,67/100 tys.) W 2013 r. nie odnotowano potwierdzonych zachorowań na wzw typu B, a w 2012 r. zarejestrowano 1 zachorowanie na przewlekłe wzw typu B (zapadalność 1,80/100 tys.). Wirusowe zapalenie wątroby typu C W r. odnotowano 3 przypadki zachorowania na przewlekłe wzw typu C. (zapadalność 5,5/100 tys. mieszkańców). Okoliczności wykrycia choroby - badania wykonane w związku ze zleceniem lekarza. W 2013 r. zarejestrowano 5 zachorowań tj. o 2 więcej niż w roku r. (zapadalność 9,02/100 tys. mieszkańców). Wykres Nr 3. Wirusowe zapalenia wątroby w zw typu B w zw typu C Salmonellozy zatrucia pokarmowe W r. odnotowano 8 przypadków salmonellozy, zapadalność wyniosła 14,66/100 tys. mieszkańców. Od ozdrowieńców zostały pobrane wymazy kontrolne - wszystkie badania ujemne (nie wyhodowano pałeczek Salmonella). Ponadto w r. zarejestrowano 1 przypadek bezobjawowego zakażenia pałeczkami Salmonella (badanie przed podjęciem pracy). W ostatnim roku, podobnie jak na przestrzeni kilku lat w powiecie opatowskim nie odnotowano salmonelloz (pozajelitowych zakażeń). W 2013 r. zachorowały na salmonellozę tylko 3 osoby (zapadalność 5,40/100 tys. mieszkańców). Ogniska chorób przenoszonych drogą pokarmową W r. nie odnotowano w powiecie opatowskim zbiorowych zatruć pokarmowych. Jest to spadek w porównaniu do roku 2013, kiedy zarejestrowano 2 zbiorowe zatrucia pokarmowe: 1 o etiologii rotawirusowej, 1 nie ustalonej. Strona 6

7 Grypa W r. odnotowano rekordowo dużą liczbę tj przypadków grypy, zachorowań grypopodobnych i ostrych zakażeń oddechowych. W 2013 r. także zarejestrowano dużą ilość zachorowań grypy i zachorowań grypopodobnych, w tym u dwóch osób rozpoznano zakażenie wirusem grypy A/H1N1v. W porównaniu z ubiegłymi latami (np. w 2012 r przypadków) zwraca uwagę duży wzrost liczby zgłoszeń zachorowań grypopodobnych i grypy przez placówki służby zdrowia. Gruźlica Od roku 2013 PSSE w Opatowie rozpoczęła rejestrację i nadzór nad zachorowaniami na gruźlicę. W r. zarejestrowano 14 przypadków gruźlicy płuc, w tym 3 kobiety. Zachorowania dotyczyły osób w przedziale wiekowym lat, nie odnotowano zachorowań wśród dzieci i młodzieży. Zdecydowana większość chorych to mieszkańcy wsi - 12 osób. Odnotowano zachorowania: na terenie gminy Tarłów (2 osoby), Opatów (4 osoby), Ożarów (3 osoby), Iwaniska (3 osoby), Lipnik (2 osoby). W 2013 r. zarejestrowano 29 przypadków wszystkie dotyczyły osób dorosłych. AIDS - Zespół nabytego upośledzenia odporności W 2013 r. na terenie powiatu opatowskiego zarejestrowano 1 przypadek zachorowania na AIDS, w roku r. nie odnotowano zachorowania na AIDS, zarejestrowano natomiast 1 nowe zakażenie wirusem HIV. Przypadki pokąsania osób przez zwierzęta podejrzane o wściekliznę lub zanieczyszczenie śliną tych zwierząt, po których podjęto szczepienia przeciw wściekliźnie. W r. zarejestrowano 4 przypadki pokąsań: 1 przez nieznanego psa (gm. Ożarów) oraz 3 przypadki pokąsania przez nieznanego kota (gm. Opatów, gm. Ożarów, gm. Iwaniska). Zapadalność wyniosła 7,33/100 tys. mieszkańców. W 2013 r. zarejestrowano 7 pokąsań, (zapadalność 12,63/100 tys. mieszkańców). Współpraca z weterynarią W ramach monitoringu chorób odzwierzęcych PSSE współpracuje z Powiatowym Lekarzem Weterynarii. Raz na kwartał PPIS w Opatowie przekazuje do PLW zbiorcze opracowania statystyczne z monitoringu zoonoz. W przypadku zachorowań co najmniej 2 osób, gdzie zachodzi podejrzenie, że źródłem zachorowania lub zakażenia pokarmowego są zwierzęta lub środki spożywcze pochodzenia zwierzęcego PPIS zgłasza ten fakt Powiatowemu Lekarzowi Weterynarii oraz w razie potrzeby współpracuje z nim w celu zwalczenia tych zachorowań lub zatruć. Również w przypadku pokąsań przez zwierzęta na terenie powiatu opatowskiego PPIS ściśle współpracuje z Inspekcją Weterynaryjną przekazując poszczególne sprawy dotyczące pokąsań do dalszego prowadzenia. W r. przekazano łącznie 90 przypadków pokąsania przez zwierzęta. W 2013 r. przekazano 93 przypadki pokąsań. Strona 7

8 Realizacja programu szczepień ochronnych Na terenie powiatu opatowskiego w r. szczepieniom w ramach realizacji Programu Szczepień Ochronnych podlegała populacja 9098 dzieci i młodzieży do lat 19. W r. w zakresie szczepień ochronnych przeprowadzono 29 kontroli sanitarnych w 15 nadzorowanych placówkach. W dwóch nzoz-ach za niewłaściwe postępowanie z odpadami medycznymi w miejscu ich wytwarzania tj. w gabinecie szczepień, nałożono mandaty karne. W przyjętym okresie sprawozdawczym (IV kw r. - III kw. r.), na terenie powiatu opatowskiego zidentyfikowano 13 środowisk opornych (młodzież pełnoletnia lub opiekun prawny nie wypełniający obowiązku poddania dziecka szczepieniom obowiązkowym). W wyniku działań Państwowej Inspekcji Sanitarnej, szczepienia uzupełniono u 85% dzieci ze środowisk opornych. W r. na terenie naszego powiatu nie zarejestrowano niepożądanych odczynów poszczepiennych podanych preparatów szczepionkowych, w ramach szczepień obowiązkowych i zalecanych. Tabela Nr 1. Liczba wykonanych, wybranych szczepień zalecanych, w powiecie opatowskim w latach (wg MZ-54) Choroba, przeciw której wykonano szczepienie Grupa wiekowa zaszczepionych R o k 2013 kleszczowe zapalenie mózgu powyżej 15 lat 0 1 wzw typu A od ukończenia 1 r.ż. 2 0 biegunka rotawirusowa od 6 tyg. ż grypa od ukończenia 6 m.ż zakażenia Neisseria meningitidis od 2 m.ż Tabela Nr 2. Wykonawstwo szczepień w rocznikach podlegających szczepieniom w roku zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych w powiecie opatowskim. Szczepienie Rocznik Rodzaj szczepienia Wykonawstwo w powiecie w r. Analogiczne wykonawstwo w 2013r. BCG szczepienie noworodkowe 99,1% 97,4% Szczepienie p / wzw B DTP(błonica + tężec + krztusiec) szczepienie pierwotne + uzupełniające 84,2% 90,00% 2013 szczepienie podstawowe 99,7% 100% szczepienie pierwotne 56,4 % 63% 2013 szczepienie pierwotne + uzupełniające 94,5% 100% MMR 2013 szczepienie podstawowe 80,1% 88% Strona 8

9 Odra/ MMR P/ poliomyelitis DtaP + p /poliomyelitis Odra Świnka Różyczka (10 rok życia) Td błonica + tężec ( 14 rok życia) Td błonica + tężec (19 rok życia) 2012 szczepienie podstawowe 99,7% 99% szczepienie pierwotne 56,4% 63% 2013 szczepienie pierwotne + uzupełniające 94,5% 100% 2009 szczepienie I przypominające 96,% 97% 2005 rewakcynacja 97% 97% 2004 rewakcynacja 99% 98% 2001 szczepienie II przypominające 98,3% 98% 1996 szczepienie III przypominające 99,5% 98% Tabela Nr 3. Zachorowania i zapadalność na wybrane choroby zakaźne i zatrucia w powiecie opatowskim w latach i Jednostka chorobowa Salmonellozy zatrucia pokarmowe zakażenia pozajelitowe Inne bakteryjne zakażenia jelitowe określone ogółem (A04.0-A04.9), w tym dzieci do lat 2 Wirusowe zakażenia jelitowe wywołane przez rotawirusy - ogółem, w tym dzieci do lat 2 Biegunka i zapalenie żołądkowojelitowe o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu -ogółem w tym dzieci do lat 2 Zapalenie opon mózgowych i/lub mózgu Liczba zachorowań Zapadalność na 100 tys ,66 5, ,12 36,65 84,30 36,65 106,30 36,65 59,55 28,87 38,12 18,05 173,24 32,48 Krztusiec ,80 Płonica ,66 14,48 meningokokowe ,80 wywołane przez Haemophilus influenzae Strona 9

10 inne bakteryjne, określone i nieokreślone wirusowe określone i nie określone inne i nie określone , , ,80 Borelioza z Lyme ,33 32,48 Ospa wietrzna ,34 359,12 Różyczka ogółem ,16 68,58 Świnka ,00 16,23 Wirusowe zapalenie wątroby A Typu B przewlekłe 2 0 3,67 0 C przewlekłe 3 5 5,50 9,0 Podsumowanie: W r. działalność przeciwepidemiczna w PSSE w Opatowie była skoncentrowana podobnie jak w latach ubiegłych na: realizacji zadań związanych z nadzorem nad zakażeniami i chorobami zakaźnymi, nadzorem nad placówkami ochrony zdrowia w celu poprawy ich stanu sanitarnohigienicznego, kontynuacji nadzoru nad uodpornieniem populacji w ramach obowiązkowych szczepień ochronnych. Na bieżąco monitorowano sytuację epidemiologiczną powiatu opatowskiego. Sytuacja epidemiologiczna większości chorób zakaźnych rejestrowanych w powiecie opatowskim jest korzystna, co nie zwalnia inspekcji sanitarnej od gotowości podjęcia działań przeciwepidemicznych w każdym przypadku wzrostu zachorowań i w przypadku wystąpienia chorób szczególnie niebezpiecznych i wysoce zakaźnych. Wszystkie placówki ochrony zdrowia zgłaszają choroby zakaźne zgodnie z ustawą o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, w większości w odpowiednim terminie, w związku z tym pracownicy PSSE bez zbędnej zwłoki mogą przeprowadzić dochodzenie epidemiologiczne. Jest to niezbędne do ustalenia źródła zakażenia i przecięcia dróg szerzenia się danej choroby zakaźnej. W ciągu całego roku podejmowane były działania na wypadek wystąpienia sytuacji kryzysowych : uaktualniono Plan działania Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Opatowie w sytuacjach kryzysowych, podczas kontroli sanitarnych przeprowadzanych w podmiotach leczniczych przypominano zasady postępowania w przypadku podejrzenia lub stwierdzenia zachorowań na choroby mogące szerzyć się epidemicznie, Strona 10

11 przekazywano materiały edukacyjne (ulotki, plakaty) dla pacjentów dot. szczepień ochronnych i profilaktyki zachorowań, do ośrodków zdrowia funkcjonujących na terenie powiatu opatowskiego. W związku z dynamicznie rozwijającą się sytuacją dotyczącą epidemii gorączki krwotocznej Ebola w Gwinei i państwach sąsiadujących i potencjalnym ryzykiem zawleczenia zachorowań do Polski podjęto szereg działań: udoskonalono procedurę postępowania w przypadku wystąpienia na terenie powiatu opatowskiego choroby szczególnie niebezpiecznej i wysoce zakaźnej, sprawdzono stan magazynu PSSE w zakresie dostępności i aktualności środków ochrony osobistej dla pracowników PSSE w Opatowie, odbyło się spotkanie robocze z przedstawicielami Powiatowego Centrum Zarządzania Kryzysowego w celu podziału kompetencji i obowiązków pomiędzy służbami, instytucjami i podmiotami zaangażowanymi w działania na terenie powiatu opatowskiego, umieszczono na stronie internetowej PSSE w Opatowie informacje dotyczące wirusa Eboli dla osób podróżujących do krajów występowania wirusa, poinformowano podmioty lecznicze o dostępności materiałów i wytycznych dotyczących epidemii gorączki krwotocznej Ebola na stronie internetowej PZH, przeprowadzono szkolenie wewnętrzne dla pracowników PSSE w Opatowie nt. zakażenia wirusem Ebola oraz postępowania w przypadku wystąpienia na terenie powiatu opatowskiego choroby szczególnie niebezpiecznej i wysoce zakaźnej, przekazano do podmiotów leczniczych w powiecie opatowskim materiały, zalecenia i wytyczne dotyczące postępowania z osobami podejrzanymi na zakażenie wirusem Ebola, przeprowadzono kontrole tematyczne w wybranych podmiotach leczniczych w zakresie postępowania z pacjentem podejrzanym o zachorowanie na chorobę szczególnie niebezpieczną i wysoce zakaźną (placówki przygotowane prawidłowo do przyjęcia pacjenta podejrzanego lub chorego na chorobę szczególnie niebezpieczną). Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Opatowie posiada czynny telefon alarmowy udostępniony placówkom służby zdrowia i organom współpracującym ze służbami sanitarnymi. W 2015 roku w działalności Sekcji Nadzoru Przeciwepidemicznego kontynuowane będą działania z poprzednich lat w zakresie: monitorowania sytuacji epidemiologicznej w powiecie opatowskim, poprawy stanu sanitarno technicznego obiektów wykonujących działalność leczniczą, utrzymany zostanie nadzór nad realizacją obowiązkowych szczepień ochronnych. Strona 11