PODSTAWA PROGRAMOWA EDUKACJI WCZESNOSZKOLNEJ: ZAJĘCIA KOMPUTEROWE I etap edukacyjny: klasy I III Zajęcia komputerowe. Uczeń kończący klasę I: 1) posługuje się komputerem w podstawowym zakresie: uruchamia program, korzy stając z myszy i klawiatury; 2) wie, jak trzeba korzystać z komputera, żeby nie narażać własnego zdrowia; 3) stosuje się do ograniczeń dotyczących korzystania z komputera. Zajęcia komputerowe. Uczeń kończący klasę III: 1) umie obsługiwać komputer: a) posługuje się myszą i klawiaturą, b) poprawnie nazywa główne elementy zestawu komputerowego; 2) posługuje się wybranymi programami i grami edukacyjnymi, rozwijając swoje zaintere so wa nia; korzysta z opcji w pro gra mach; 3) wyszukuje i korzysta z informacji: a) przegląda wybrane przez nauczyciela strony internetowe (np. stronę swojej szkoły), b) dostrzega elementy aktywne na stronie internetowej, nawiguje po stronach w określonym zakresie, c) odtwarza animacje i prezentacje multi me dialne; 4) tworzy teksty i rysunki: a) wpisuje za pomocą klawiatury litery, cyfry i inne znaki, wyrazy i zdania, b) wykonuje rysunki za pomocą wybranego edytora grafiki, np. z gotowych figur; 5) zna zagrożenia wynikające z korzystania z komputera, Internetu i multimediów: a) wie, że praca przy komputerze męczy wzrok, nadweręża kręgosłup, ogranicza kontakty społeczne, b) ma świadomość niebezpieczeństw wynikających z anoni mowości kontaktów i po dawania swojego adresu, c) stosuje się do ograniczeń dotyczących korzystania z komputera, Internetu i multimediów. PODSTAWA PROGRAMOWA ZAJĘCIA KOMPUTEROWE KLASY I III Treści nauczania klasa I szkoły podstawowej Treści nauczania wymagania szczegółowe na koniec klasy III szkoły podstawowej 97
ZALECANE WARUNKI I SPOSÓB REALIZACJI Zajęcia komputerowe należy rozumieć dosłownie jako zajęcia z komputerami, prowa dzone w korelacji z pozostałymi obszarami edukacji. Należy zadbać o to, aby w sali lek cyjnej było kilka kompletnych zestawów komputerowych z oprogramowaniem odpo wied nim do wieku, możliwości i potrzeb uczniów. Komputery w klasach I III szkoły podsta wowej są wykorzystywane jako urządzenia, które wzbogacają proces nauczania i uczenia się o teksty, rysunki i animacje tworzone przez uczniów, kształtują ich aktywność (gry i zabawy), utrwalają umiejętności (programy edukacyjne na płytach i w sieci), rozwijają zainteresowania itp. Uczniom klas I III należy umożliwić korzystanie ze szkolnej pracow ni komputerowej. Zaleca się, aby podczas zajęć uczeń miał do swojej dyspo zycji osobny kom puter z dostę pem do Internetu.
PODSTAWA PROGRAMOWA PRZEDMIOTU ZAJĘCIA KOMPUTEROWE II etap edukacyjny: klasy IV VI I. Bezpieczne posługiwanie się komputerem i jego oprogramowaniem; świadomość za gro żeń i ograniczeń związanych z korzystaniem z komputera i Internetu. II. Komunikowanie się za pomocą komputera i technologii informacyjno- -komunikacyjnych. III. Wyszukiwanie i wykorzystywanie informacji z różnych źródeł; opracowywanie za po mo cą komputera rysunków, motywów, tekstów, animacji, prezentacji multi medialnych i danych liczbowych. IV. Rozwiązywanie problemów i podejmowanie decyzji z wykorzystaniem komputera. V. Wykorzystywanie komputera do poszerzania wiedzy i umie jętności z różnych dziedzin, a tak że do rozwijania zainteresowań. Cele kształcenia wymagania ogólne 1. Bezpieczne posługiwanie się komputerem i jego oprogramowaniem. Uczeń: 1) komunikuje się z komputerem za pomocą ikon, przycisków, menu i okien dialo go wych; 2) odczytuje i prawidłowo interpretuje znaczenie komunikatów wysyłanych przez pro gra my; 3) prawidłowo zapisuje i przechowuje wyniki swojej pracy w komputerze i na nośni kach elektronicznych, a następnie korzysta z nich; 4) korzysta z pomocy dostępnej w programach; 5) posługuje się podstawowym słownictwem informatycznym; 6) przestrzega podstawowych zasad bezpiecznej i higienicznej pracy przy komputerze, wyjaśnia zagrożenia wynikające z niewłaściwego korzystania z kom pu tera. 2. Komunikowanie się za pomocą komputera i technologii informacyjno- -komunikacyjnych. Uczeń: 1) komunikuje się za pomocą poczty elektronicznej, stosując podstawowe zasady n-etykiety; 2) korzysta z poczty elektronicznej przy realizacji projektów (klasowych, szkolnych lub międzyszkolnych) z różnych dziedzin, np. związanych z ekologią, środowiskiem geograficznym, historią lub zagadnieniami dotyczącymi spraw lokalnych. 3. Wyszukiwanie i wykorzystywanie informacji z różnych źródeł. Uczeń: 1) wyszukuje informacje w różnych źródłach elektronicznych (słowniki, encyklo pe die, zbiory biblioteczne, dokumentacje techniczne i zasoby Internetu); PODSTAWA PROGRAMOWA ZAJĘCIA KOMPUTEROWE KLASY IV VI Treści nauczania wymagania szczegółowe 99
2) selekcjonuje, porządkuje i gromadzi znalezione informacje; 3) wykorzystuje, stosownie do potrzeb, informacje w różnych formatach; 4) opisuje cechy różnych postaci informacji: tekstowej, graficznej, dźwiękowej, audiowizualnej, multimedialnej. 4. Opracowywanie za pomocą komputera rysunków, motywów, tekstów, animacji, prezen tacji multi medialnych i danych liczbowych. Uczeń: 1) tworzy rysunki i motywy przy użyciu edytora grafiki (posługuje się kształtami, barwami, przekształcaniem obrazu, fragmentami innych obrazów); 2) opracowuje i redaguje teksty (listy, ogłoszenia, zaproszenia, ulotki, wypracowania), stosując podstawowe możliwości edytora tekstu w zakresie formatowania akapitu i strony, łączy grafikę z tekstem; 3) wykonuje w arkuszu kalkulacyjnym proste obliczenia, przedstawia je graficznie i inter pretuje; 4) przygotowuje proste animacje i prezentacje multimedialne. 5. Rozwiązywanie problemów i podejmowanie decyzji z wykorzystaniem komputera. Uczeń: 1) za pomocą ciągu poleceń tworzy proste motywy lub steruje obiektem na ekranie; 2) uczestniczy w pracy zespołowej, porozumiewa się z innymi osobami podczas rea liza cji wspólnego projektu, podejmuje decyzje w zakresie swoich zadań i upra w nień. 6. Wykorzystywanie komputera oraz programów i gier edukacyjnych do poszerzania wiedzy z różnych dziedzin. Uczeń: 1) korzysta z komputera, jego oprogramowania i zasobów elektronicznych (lokalnych i w sieci) do wspomagania i wzbogacania realizacji zagadnień z wybranych przedmiotów; 2) korzysta z zasobów (słowników, encyklopedii, sieci Internet) i programów multime dialnych (w tym programów edukacyjnych) z różnych przedmiotów i dziedzin wiedzy. 7. Wykorzystywanie komputera i technologii informacyjno-komunikacyjnych do rozwijania swoich zainte re sowań, zastosowanie komputera w życiu codziennym, opisywanie zagro żeń i ogra niczeń związanych z korzystaniem z komputera i Internetu. Uczeń: 1) opisuje przykłady wykorzystania komputera i sieci Internet w życiu codziennym; 2) szanuje prywatność i pracę innych osób; 3) przestrzega zasad etycznych i prawnych związanych z korzystaniem z komputera i Internetu, ocenia możliwe zagrożenia. 100 EDUKACJA MATEMATYCZNA I TECHNICZNA W SZKOLE PODSTAWOWEJ...
ZALECANE WARUNKI I SPOSÓB REALIZACJI Zaleca się, aby podczas zajęć uczeń miał do swojej dyspo zycji osobny komputer z dostę pem do Internetu. Podczas prac nad projektami (indywidualnymi lub zespołowymi) uczniowie powinni mieć również możliwość korzystania z kompu terów, w zależności od potrzeb wynikających z cha ra kteru zajęć, realizowanych celów i tema tów.
KOMENTARZ DO PODSTAWY PROGRAMOWEJ PRZEDMIOTU ZAJĘCIA KOMPUTEROWE Maciej Sysło, Wanda Jochemczyk I i II etap edukacyjny Zajęcia komputerowe w klasach I III powinny służyć wykorzystaniu technologii informa cyjno-komunikacyjnych do wspomagania nauczania wczesnoszkolnego. Należy unikać czynienia z tych zajęć odrębnego przedmiotu, poświęconego posługiwaniu się komputerem i jego oprogramowaniem w oderwaniu od innych zajęć. Zajęcia komputerowe mają służyć nabyciu przez uczniów podstawowych umiejętności prak tycznych. Jednym z ważnych efektów tych zajęć powinno być również wyrównanie poziomu umiejętności, ponieważ nie wszyscy uczniowie w tej samej klasie mają taką samą wprawę w posługiwaniu się komputerem, a nawet mogą się znaleźć dzieci, które w ogóle nie miały okazji samodzielnie się nim posługiwać. W podstawie programowej dla I etapu edukacyjnego, w części poświęconej zalecanym warunkom i sposobowi realizacji, mowa jest o tym, że w każdej sali lekcyjnej, w której uczą się dzieci, powinno znajdować się kilka kompletnych zestawów komputerowych z oprogra mowaniem odpowiednim do wieku, możliwości i potrzeb uczniów. Niezależnie od tego należy umożliwić uczniom klas I III korzystanie ze szkolnej pracowni komputerowej. W klasach IV VI zajęcia komputerowe są już osobnym przedmiotem, ale uczniowie powinni korzystać z komputerów, także ucząc się innych przedmiotów (choćby dlatego, że do wielu podręczników dołączane są płyty z programami edukacyjnymi). Warto więc, by nauczyciel prowadzący zajęcia komputerowe porozumiał się z nauczycielami innych przedmiotów. Uczniowie na II etapie edukacyjnym powinni m.in. nauczyć się korzystać z podstawowych możliwości takich programów jak: edytor tekstu, arkusz kalkulacyjny, program graficzny oraz program do przygotowania prezentacji, jak również korzystać z podstawowych usług internetowych do komunikacji i wyszukiwania informacji. Dla osiągnięcia wymaganych umie jętności nie ma znaczenia, jakiego edytora czy arkusza kalkulacyjnego uczniowie będą używali. Najlepszym rozwiązaniem wydaje się być korzystanie z darmowego oprogramo wania tego typu. Jednym z ważnych celów, które powinny zostać osiągnięte na tym etapie nauczania jest uświadomienie uczniom, że komputer jest urządzeniem służącym nie tylko do rozrywki, ale może też być pożytecznym narzędziem o wszechstronnych zastosowaniach. 102 EDUKACJA MATEMATYCZNA I TECHNICZNA W SZKOLE PODSTAWOWEJ...