Uznawanie kompetencji zawodowych w obszarze przedsiębiorczości społecznej Program ERASMUS + 2014-2020 Akcja 2 - Współpraca na rzecz innowacji i dobrych praktyk numer projektu: 2014-1-EL01-KA202-001610 O2 - Plan Działań dla procesu Europejskiego Systemu Transferu Osiągnięć w Kształceniu i Szkoleniu Zawodowym (ECVET) na rzecz aktywności zawodowej w obszarze przedsiębiorczości społecznej Luty 2015 1
SPIS TREŚCI 1. Przegląd celów, działań i produktów projektu Social Keys dla przedsiębiorczości społecznej (IO2). 2. Zestawienie i analiza doświadczeń i dobrych praktyk dotyczących rozpoznawalności kompetencji i kwalifikacji oraz w obszarze Europejskiego Systemu Transferu Osiągnięć w Kształceniu i Szkoleniu Zawodowym (ECVET). 2.1. Dobra praktyka: "Europejski system Natura" 2.2. Dobra praktyka "Agro-ECVET" 3.Strategia Social Keys w obszarze planu działań ECVET dla zawodów wykonywanych w przedsiębiorczości społecznej. 4. Działania zaplanowane do realizacji w ramach Social Keys dla przedsiębiorczości społecznej. 5. Wspólne narzędzia 5.1 Lista interesariuszy 5.2 Matryca interesariuszy 5.3 Przykładowy list zapraszający kluczowych interesariuszy. 2
1. Przegląd celów, działań i produktów projektu Social Keys dla przedsiębiorczości społecznej - 2. Rezultat Pracy Intelektualnej (IO2). Drugi Rezultat Pracy Intelektualnej (IO2) projektu Social Keys obejmuje działania mające na celu zdefiniowanie spójnego planu działań dla zainicjowania procesu ECVET 1 dla zawodów funkcjonujących w przedsiębiorczości społecznej. Zdefiniowanie planu działania ECVET będzie realizowane poprzez gromadzenie, analizę i adaptację doświadczeń i dobrych praktyk realizowanych w celu jednoznacznego określenia i rozpoznawalności kompetencji i kwalifikacji w obszarze przedsiębiorczości społecznej oraz w obszarze ECVET. Bazując na doświadczeniach i dobrych praktykach w szczególności wynikających z uruchamiania procesu ECVET, projekt Social Keys czerpie: - z projektu Leonardo da Vinci TOI "Highlight the Competences" (www.highlightcompetences.eu), mimo że nie dotyczył on obszaru przedsiębiorczości społecznej. W projekcie Highlight the Competences zostało zdefiniowane i podpisane pierwsze europejskie ECVET Memorandum of Understanding (MoU) (Ateny, 4 września 2009). - z doświadczeń dwóch innych projektów europejskich (European Nature System and AgroECVET). Działalność badawcza w ogóle i dotycząca dobrych praktyk (głównie analiza dokumentów) ma zwrócić szczególną uwagę na doświadczenia zmierzające do zwiększenia jednoznaczności i rozpoznawalności kwalifikacji i kompetencji z obszaru ekonomii społecznej w europejskich systemach kształcenia i szkolenia zawodowego. Plan działania zawiera: - Sprawozdanie z badań, analiz, doświadczeń w adaptowaniu dobrych praktyk już zrealizowanych w zakresie jednoznaczności i uznawalności kompetencji i kwalifikacji, a po aktywacji ECVET, zarówno w przedsiębiorczości społecznej, jak i w innym kontekście sektorowym VET UE (Szkolnictwo zawodowe w Unii Europejskiej. Plan określony na podstawie analizy zebranych dobrych praktyk będzie koncentrować się w każdym kraju na zaangażowaniu właściwych instytucji publicznych, zainteresowanych partnerów społecznych oraz jednostek kształcenia 1 ECVET European Credit System for Vocational Education and Training)Europejski system akumulowania i przenoszenia osiągnięć w kształceniu i szkoleniu zawodowym (ECVET European Credit System for Vocational Education and Training). ECVET jest inicjatywą Unii Europejskiej, która ma umożliwiać obywatelom państw europejskich łatwiejsze zdobywanie kwalifikacji zawodowych (świadectw, dyplomów), a przez to wspierać mobilność zawodową oraz uczenie się przez całe życie. 3
i szkolenia zawodowego oraz na metodach projektowania kwalifikacji w jednostkach efektów uczenia w podziale na punkty ECVET. Definiowanie planu działania określone przez partnerów Social Keys ECVET dla zawodów w przedsiębiorczości społecznej została rozpoczęta w trakcie pierwszego spotkania ponadnarodowego Social Keys w Atenach (9, 10 grudnia 2014 r.) i polegała na wspólnym opracowaniu jednolitego narzędzia do stosowania przez każdego partnera w zakresie badań i wyboru dobrych praktyk w krajach uczestniczących. Plan działania dla Social Keys został opracowany podczas drugiego spotkania ponadnarodowego Social Keys, które odbyło się w Perugii (19, 20 lutego 2015r.), na drodze wspólnej dyskusji, oceny i weryfikacji, w perspektywie jego skutecznej realizacji nie tylko w czasie trwania projektu, ale także po jego zakończeniu. Na kolejnych stronach poniższego opracowania zaprezentowane są: - jednolite narzędzie wykorzystywane do opisywania dobrych praktyk, - przykłady dobrych praktyk analizowanych w krajach uczestniczących, - wspólna strategia, działania i narzędzia wynikające z planu działania Social Keys dla Przedsiębiorczości Społecznej ECVET. 4
2. Przykłady, analiza doświadczeń i dobrych praktyk w obszarze określania i uznawania kompetencji i kwalifikacji w przedsiębiorczości społecznej oraz po aktywacji procesu ECVET. 2.1 EUROPEJSKI SYSTEM NATURE Projekt finansowany przez UE Lifelong Learning Programme 2007-13- podprogramem Leonardo da Vinci - Zaproszenie do składania propozycji 2011 EAC / 49/10 Priorytet "ECVET na rzecz jednoznaczności i uznawania efektów uczenia się i kwalifikacji (LEO-TraInno-11)" - Akcja "transfer Innowacji" - Kod Protokołu LLP-LdV-TOI-11-IT-685. Turystyka ekologiczna oraz turystyka na europejskich obszarach wiejskich, oferuje konkretne miejsca pracy. W celu zaspokojenia popytu na usługi i produkty związane z tego rodzaju przedsięwzięciami turystycznymi pojawiła się znaczna różnorodność zawodów dających możliwość pracy dużej liczbie osób, w bardzo dużym i dość zróżnicowanym zakresie działań i kwalifikacji w poszczególnych krajach i regionach europejskich, np.: - przewodników turystycznych, - przewodników speleologicznych, - przewodników szlaków hippicznych, - edukatorów świadomości ekologicznej, itp. Często zawody te nie są jasno zdefiniowane w kontekście kształecnia, ani też regulowane w zakresie dostępu do możliwości szkoleń i kwalifikacji. Wszystko to w rzeczywistości jest bardzo ograniczające w zakresie mobilności poza konkretnymi systemami kształcenia i szkolenia zawodowego (granice krajowych czy regionalnych systemów/barier w mobilności w ramach konkretnego systemu kształcenia i szkolenia zawodowego; przeszkody w mobilności poza edukacją formalną). Wobec powyższej sytuacji partnerzy projektu (operatorzy kształcenia i szkolenia zawodowego, przedsiębiorcy i przedsiębiorstwa non-profit działające w dziedzinie turystyki przyrodniczej w regionie Umbria, posiadający kompetencje legislacyjne w dziedzienie turytyki oraz wpływ na kształcenie i szkolenie zawodowe na poziomie regionalnym), uzgodnili, że interwencja związana z jednoznacznością i uznawaniem efektów uczenia się charakteryzująca zawody turystyki przyrodniczej i wdrażająca europejskie narzędzia i struktury EQF 2 i ECVET, może mieć bardzo istotny wpływ. Główne działania projektu koncentrowały się na przygotowaniu treści MoU 3 ECVET (definicja dziedziny zawodowej w zakresie efektów kształcenia, przyporządkowująca je na EQF poprzez krajowe ramy i systemy kwalifikacji, w postaci przetwarzalnych jednostek efektów uczenia się z przyznawaniem punktów kredytowych), a także na na jego stosowaniu (umowy o nauczanie, przyznawanie punktów kredytowych, system ich zbierania i transferu) za pośrednictwem powiązanych programów kształcenia i szkolenia zawodowego 2 European Qualifications Framework Europejskie Ramy Kwalifikacji 3 Memorandum of Understanding Protokół ustaleń 5
z elastycznymi mechanizmami walidacji, transferami i uznawalnością efektów uczenia się osiągniętych w warunkach formalnych, nieformalnych i pozaformalnych), jak również na wdrażaniu i powielaniu tych efektów. 2.2 Agro-ECVET" Projekt finansowany przez Komisję Europejską w ramach programu Lifelong Learning, transfer innowacji, LEONARDO DA VINCI, NUMER UMOWY - LLP / LDV / MT/TOI/03/2013, Numer projektu - 2013-1-MT1-LEO05-01191. W celu rozwiązania problemów, z którymi mierzy się dzisiaj sektor rolnictwa, projekt określił niezbędne umiejętności i kwalifikacje do pracy w tym sektorze, ze szczególnym naciskiem na miejsca pracy w rolnictwie zrównoważonym. Projekt zdefiniował kwalifikacje w zakresie efektów kształcenia, mapowania na EQF i ECVET za pośrednictwem krajowych ram kwalifikacji i projektowania kwalifikacji według transferowalnych jednostek efektów kształcenia, z przydziałem punktów kredytowych, projektowania odpowiednich programów kształcenia i szkolenia zawodowego z elastycznymi mechanizmami walidacji, transferu i rozpoznawania efektów kształcenia osiągniętych w formalny, nieformalny i pozaformalny sposób. W szczególności projekt zidentyfikował 2 główne obszary kompetencyjne dla nowego europejskiego wspólnego standardu kwalifikacji zawodowych w sektorze rolnym koncentrującym się na nieakademickim kierownictwie i kompetencjach przedsiębiorczych, to jest: a) kompetencje/jednostki efektów kształcenia oraz punkty ECVET wspólne dla wszystkich krajów uczestniczących; W tym obszarze kompetencji wydzielono obszar przekrojowych kompetencji przedsiębiorczych, nie specyficznych dla sektora rolnego, a także obszar szczególnych kompetencji przedsiębiorczości w sektorze rolnictwa; b) kompetencje/ jednostki efektów kształcenia i punktów ECVET specyficzne dla każdego kraju. 6
Produkty i rezultaty możliwość przeniesienia do projektu Social Keys Produkty/rezultaty do implementacji Rezultat 1: "ECVET Memorandum of Understanding - MoU dla ustanowienia partnerstwa i europejskiego dopasowania dla kwalifikacji zawodu kierownik obiektu ds. utrzymania czystości oraz rezultatów nauczania dotyczących transferu, ewaluacji, procedury walidacji" Dlaczego produkty/rezultaty mogą być implementowane w projekcie Social Keys ECVET MoU HTC dla zawodu kierownik obiektu ds. utrzymania czystości, jako pierwszy (a właściwie jedyny) ECVET MoU podpisany w Europie, stanowi prototyp i przydatny punkt odniesienia dla każdego partnerstwa zainteresowanego ustanowieniem europejskiej uznawalności kwalifikacji zawodowych i kształcenia. Wyniki mogą być uznane za pomocne w pokonywaniu barier sektorowych i geograficznych wśród europejskich systemów kształcenia i szkolenia zawodowego. ECVET MoU HTC wydaje się być w szczególności przydatne w projekcie Social Keys ponieważ zawiera, poza określonymi kwalifikacjami w zakresie projektowania jednostek efektów kształcenia, znaczny zestaw przepisów łatwo dostosowywalnych do innych kwalifikacji i sektorów. Jak produkty/rezultaty mogą być implementowane w projekcie Social Keys ECVET MoU HTC jest łatwy w transferze w ramach Social Keys ze względu na potwierdzanie, aktualizację i dostosowanie treści użytkowych do danego sektora i kwalifikacji, w szczególności: - wprowadzenie MoU (protokołu ustaleń) w ogólnym kontekście, - obowiązujące na szczeblu UE przepisy zawarte w MoU, - definicje, cele ogólne i szczegółowe z MoU, - forma i treść MoU w zakresie uczestników, celu, ratyfikacji i skuteczności, - europejskie dostosowanie do szacowania/przeniesienia / gromadzenia efektów kształcenia osiągniętych w formalny/ nieformalny/ pozaformalny sposób (punkty ECVET dla jednostek/ części jednostkowych/ kwalifikacji, - mechanizmy do realizacji MoU dla dialogu i współpracy z administracją, - przepisy dotyczące obywatelstwa, zmiany umowy i wypowiedzenia.
Rezultat 2: Umowy kształceniowe ECVET: model eksperymentalny, zdefiniowany i wykorzystywany zgodnie z MoU i przepisami regionalnymi Umbrii Umowy kształceniowe ECVET HTC, są to pierwsze (i faktycznie jedyne) umowy kształceniowe ECVET podpisane w Europie zgodnie z ECVET MoU i krajowymi/ regionalnymi przepisami (w szczególności, z regionalnymi przepisami Umbrii dotyczącymi kształcenia i szkolenia zawodowego). Stanowią one prototyp i przydatny punkt odniesienia dla każdego partnerstwa MoU zainteresowanego konkretnym wykorzystaniem swojego MoU do wprowadzenia jednoznacznych i uznawanych efektów kształcenia/ kwalifikacji. W szczególności model ten i jego wersja eksperymentalna, realizowana w ECVET MoU i regionalnych dokumentach dotyczących przestrzegania przepisów, wydaje się przydatna w realizacji celów szczegółowych, a przynajmniej dokumentacji zgodności ECVET MoU, łatwo dostosowywalnej do innych kwalifikacji, sektorów i do wszystkich kontekstów terytorialnych MoU. Umowy kształceniowe HTC ECVET - model i wersja eksperymentalna - są łatwo przetwarzalne w ramach projektu Social Keys poprzez potwierdzanie, aktualizację i dostosowanie ich użytkowej zawartości do danego sektora i kwalifikacji. W szczególności transfer może obejmować dokumentację zgodności ECVET MoU. Dokumentacja może zostać dostosowana w odniesieniu do konkretnego sektora i kwalifikacji, stanowiąc zaktualizowany stan zapewnieniający wdrożenie MoU poza kontekstem terytorialnym (w każdym przypadku, w razie konieczności musi być zintegrowany z dokumentacją wymaganą w każdym krajowym/ regionalnym systemie kształcenia i szkolenia zawodowego). 8
Rezultat 3 : ECVET Certyfikacja efektów kształcenia - model doświadczalny, oparty na podstawie Suplementu do dyplomu potwierdzającego kwalifikacje Europass Model certyfikacji HTC jest łatwo przetwarzalny w ramach projektu Social Keys, ponieważ opiera się na wspólnym narzędziu europejskim: Europass jako uzupełnienie do dyplomu potwierdzającego kwalifikacje. Wzór dokumentów HTC oparty na dokumencie Europass (jako uzupełnieniu do dyplomu potwierdzającego kwalifikacje) może być przeniesiony w celu transkrypcji ocenionych wyników w nauce oraz jednostek i punktów ECVET dotyczących beneficjenta szkolenia. 9
3. Strategia Social Keys dla przedsiębiorczości społecznej - plan działania ECVET dla określonych zawodów w przedsiębiorczości społecznej Podstawowy cel projektu Social Keys dla przedsiębiorczości społecznej jest określony jako wdrożenie europejskich narzędzi i ram EQF i ECVET do zawodów zawartych w Europejskim wspólnym zakresie zawodów z sektora "przedsiębiorczości społecznej", określonych w jednolity sposób przez partnerów projektu w całym systemie kształcenia i szkolenia zawodowego. Zakres był ograniczony do zawodów sklasyfikowanych w poziomie EQF na poziomie od 5 do 7, a w ich obrębie, do danych liczbowych dotyczących przedsiębiorczości społecznej i kierownictwa przedsiębiorstwem społecznym, w celu zwiększenia mobilności w tych zawodach, co przyczynić się może do powstania ogólnie przyjętych standardów kwalifikacji zawodowych i szkoleń. Główne działania przewidziane w projekcie koncentrują się na: - stworzeniu definicji treści Memorandum of Understanding - MoU ECVET (projektowanie kwalifikacji w transferowalne jednostki efektów kształcenia z przyznawanymi punktami ECVET), - sformalizowaniu MoU przez odpowiednie organizacje (szczególnie publiczne odpowiedzialne za kształcenie i szkolenia zawodowe i przedsiębiorczość społeczną, organizacje pozarządowe, partnerów społecznych, pracodawców i pracowników, placówki kształcenia i szkolenia zawodowego w danej branży, na szczeblu krajowym i regionalnym), - wdrażaniu MoU na poziomie indywidualnym (za pośrednictwem umów kształcenia ECVET, programów kształcenia i szkolenia zawodowego z elastycznymi mechanizmami walidacji, transferu i uznawania efektów uczenia się osiągniętych w warunkach formalnych, nieformalnych i pozaformalnych oraz systemu przyznawania punktów ECVET; ich transferu, uznawania i akumulacji, stosując przepisy krajowe i regionalne), - wdrażaniu i powielaniu rezultatów w perspektywie trwania projektu i po jego zakończeniu. Koniecznym jest, aby strategia (a także działania i narzędzia) procesu ECVET, której początkiem jest Memorandum of Understanding - MoU dla zawodów w przedsiębiorczości społecznej, koncentrowała się zarówno na zaangażowaniu kluczowych podmiotów w każdym kraju (instytucje publiczne kompetentne w kształceniu i szkoleniu zawodowym i przedsiębiorczości społecznej, organizacje pozarządowe, partnerzy społeczni, pracodawcy i pracownicy, placówki kształcenia i szkolenia zawodowego w danym sektorze) oraz na metodach profesjonalnego projektowania zawodów według jednostek efektów kształcenia z przyznawaniem punktów ECVET, w celu umożliwienia certyfikacji efektów kształcenia uzyskanych przez osoby zainteresowane, niezależnie od różnic między systemami kształcenia i szkolenia zawodowego w poszczególnych regionach i krajach UE. W obszarze metod projektowania zawodów zgodnie z jednostkami efektów kształcenia i przyznawania punktów kredytowych, w oparciu o specyfikację techniczną ECVET, projekt określa, że dla uruchomienia i rozwoju procesu ECVET dla zawodów w przedsiębiorczości społecznej, partnerzy będą kontynuować prace i wspólnie określać zakres pod względem działań, zadań, wiedzy, umiejętności, kompetencji, celów certyfikacji, jednostek efektów kształcenia i związanych z nimi punktów ECVET, 10
koncentrując się na wystandaryzowanych elementach we wszystkich krajach partnerskich (profil zawodowy, specyfikacja umiejętności, cele certyfikacji), na zależne czynniki (sposoby certyfikacji; walidacja kształcenia formalnego, pozaformalnego i nieformalnego; procedury, organy kwalifikacyjne) oraz na punkty kredytowe ECVET przydzielone do jednostek efektów kształcenia. W zakresie udziału instytucji publicznych właściwych dla kształcenia i szkolenia zawodowego i przedsiębiorczości społecznej, organizacji pozarządowych, partnerów społecznych, pracodawców i pracowników oraz placówek kształcenia i szkolenia zawodowego w danym sektorze, projekt koncentruje się na integracji planowanych prac technicznych w zakresie projektowania kwalifikacji z planowanym procesem dostarczania informacji na temat jakości, właściwości i skuteczności wyników projektu do kluczowych podmiotów. Ponadto projekt skupia się na zaplanowanym procesie przekazywania rezultatów projektu do odpowiednich decydentów na poziomach lokalnych, regionalnych, krajowych i europejskich (działania integracyjne, ukierunkowane na instytucje publiczne kompetentne w kształceniu i szkoleniu zawodowym i przedsiębiorczości społecznej oraz partnerów społecznych). Działania projektowe zmierzać będą także do wdrożenia wyników projektu: zakłada się, że zostaną one przyjęte i stosowane przez poszczególnych użytkowników końcowych (działania upowszechniające nakierowane na pracowników i stażystów, placówki kształcenia i szkolenia zawodowego i przedsiębiorstwa społeczne). Proces wspierany przez konsorcjum partnerów, a także przez tzw. INFO-dni i wywiady grupowe, zaplanowane w każdym z krajów uczestniczących będzie opierać się na dynamicznym uwzględnieniu potrzeb użytkowników oraz na zagwarantowaniu wspólnej odpowiedzialności wśród wszystkich partnerów, ciągłej interakcji między nimi a potencjalnymi użytkownikami końcowymi/beneficjenami, w celu zapewnienia wykorzystania wyników w całym cyklu życia projektu, a także po jego zakończeniu. Podsumowując, pierwszym (i bardzo ważnym) aspektem tego procesu wydaje się być fakt, że został on utworzony przez integrację doświadczeń partnerów (w szczególności, konstrukcja opisu zawodu przedsiębiorcy społecznego), a z drugiej strony zaangażowaniem kluczowych podmiotów w celu zapewnienia wdrożenia postanowień MoU na szczeblu krajowym i regionalnym, w ramach poszczególnych systemów kształcenia i szkolenia zawodowego w przedsiębiorczości społecznej w całej Europie. Innymi słowy, podpisanie MoU i podobnych zobowiązań przez kluczowe podmioty, szczególnie te, które mają prawodawcze kompetencje w zakresie kwalifikacji zawodowych i certyfikacji (również w tym przypadku tych, którzy mają kompetencje w zakresie przedsiębiorczości społecznej), jest pierwszym krokiem do skutecznego przekładu kwalifikacji w poszczególnych regionach/krajach a następnie, do umożliwienia osobom fizycznym uznawalności i certyfikacji uzyskanych efektów kształcenia. Po drugie, biorąc pod uwagę istniejące duże różnice w zakresie kwalifikacji i certyfikacji kompetencji zawodowych, zasad i procedur wśród europejskich systemów kształcenia i szkolenia zawodowego w krajach uczestniczących, wydaje się koniecznym, aby mieć na uwadze możliwości prawodawcze kluczowych podmiotów społecznych i prywatnych (np. organy władzy publicznej kompetentne w kształceniu i szkoleniu zawodowym w poszczególnych regionach Włoch oraz w autonomicznych prowincjach Trento i Bolzano mają wyłączne kompetencje prawodawcze w dziedzinie kształcenia i szkolenia zawodowego (VET) na poziomie regionalnym: w ten sposób, aby zapewnić, że kwalifikacja dotycząca MoU posiadała zasięg krajowy, we Włoszech konieczne jest zaangażowanie 20 regionów i 2 prowincji autonomicznych). 11
4. Działalność Social Keys dla planu działania ECVET w przedsiębiorczości społecznej Działania zaplanowane w projekcie Social Keys dla przedsiębiorczości społecznej zmierzające do zastosowania europejskich narzędzi i ram EQF i ECVET przez specjalistów działających w tym sektorze, skupiają się głównie na krokach zmierzających do zdefiniowania i sformalizowania (w procesie partycypacyjnym) protokołu ustaleń - MoU dla opisu zawodów w przedsiębiorczości społecznej. Opisy zawodów mają zostać wykonane dla poszczególnych zawodów podczas fazy testowania w czasie trwania projektu, a także po jego jego zakończeniu. Działania te polegają przede szystkim na: przygotowaniu kompletnego projektu MoU uwzględniającego wykorzystanie najlepszych praktyk wypracowanych w ramach 1. Rezultatu Pracy Intelektualnej (IO1: Wyróżnienie Kompetencji) i zawierającego: o wprowadzenie dotyczące tła i ogólnego kontekstu MoU, o istniejące przepisy dotyczące MoU na poziomie europejskim, o definicje, o ogólne i szczegółowe cele MoU, o formę i treść MoU w zakresie uczestników, celu, ratyfikacji i skuteczności, o kwalifikacje, które będą zaprojektowane w ramach 3. Rezultatu Pracy Intelektualnej (IO3) w celu ustanowienia europejskiego dostosowania do oceny, przekazu i procesów gromadzenia efektów kształcenia osiągniętych w warunkach formalnych, nieformalnych i pozaformalnych (jednostek, części jednostkowych i powiązanych punktów), o mechanizmy do wdrożenia MoU oraz do dialogu i współpracy administracyjnej, przepisy odnoszące się do poszczególnych krajów; działaniach zmierzających do zaangażowania w powstawanie MoU, poza partnerami projektu, instytucji publicznych kompetentnych w kształceniu i szkoleniu zawodowym oraz w dziedzinach pokrewnych, organizacji pozarządowych, partnerów społecznych, pracodawców i pracowników oraz placówek kształcenia i szkolenia zawodowego danego sektora na poziomie krajowym, regionalnym i lokalnym. Działania te zrealizowane będą w ramach 9. Rezultatu Pracy Intelektualnej (IO9); sformalizowaniu przez partnerów postanowień MoU dotyczących opisów zawodów europejskiej przedsiębiorczości społecznej (oficjalne podpisanie protokołu ustaleń odbędzie się na koniec 4. Rezultatu Pracy Intelektualnej (IO4); wdrożeniu postanowień MoU, począwszy od badania pilotażowego (zestawienie mobilności osób uczących się), realizowane będzie w 6. Rezultacie Pracy Intelektualnej (IO6 - A2) z udziałem co najmniej 30 uczestników we Włoszech, Grecji i Polsce, poprzez określenie i certyfikowanie powiązanych osiągniętych wyników kształcenia i kredytów ECVET w zgodności z krajowymi i regionalnymi przepisami dotyczącymi sposobów i procedur certyfikacji formalnej, pozaformalnej i nieformalnej oraz walidacji kwalifikacji, organów kwalifikacji, po wykorzystanie typowych modeli Porozumień ECVET i Europass jako dodatku do dyplomu. 12
Biorąc pod uwagę podkreślone już kwestie strategicznego podejścia do planowania tego procesu (w szczególności, możliwość wczesnego i skutecznego zaangażowania w nim kluczowych podmiotów posiadających kompetencje lub/i zainteresowanie w jego realizacji oraz związaną z nim konieczność do posiadania wyraźnej i kompletnej świadomości tych kluczowych podmiotów w każdym kraju uczestniczącym), wydaje się, że konsorcjum projektu, w tej fazie pracy nad projektem, ma uwspólnić i szybko wdrożyć dwa konkretne zadania dodatkowe, które powinny zostać zrealizowane w każdym kraju uczestniczącym: 1. określenie wszystkich publicznych i prywatnych podmiotów kluczowych na poziomie krajowym, regionalnym i sektorowym 2. organizacja i planowanie skierowanej do nich inicjatywy "bycia w kontakcie". W odniesieniu do tych zadań, poza znaczącymi różnicami pomiędzy systemami kształcenia i szkolenia zawodowego w krajach reprezentowanych przez konsorcjum, możliwe jest dokumentowanie i określanie wspólnych kryteriów i narzędzi, łatwo dostosowywalnych i użytkowanych przez partnerów w każdym konkretnym kontekście krajowym. Odnośnie tych kryteriów i narzędzi, partnerzy konsorcjum najpierw podzielili się wspólną definicją "mapy interesariuszy", która podsumowuje różne typologie podmiotów kluczowych zaangażowanych w proces ECVET rozpoczęty przez projekt Social Keys dla Przedsiębiorczości Społecznej. Mapy te mają być systematycznie wypełniane przez każdego partnera dla danego kraju. Ponadto partnerzy przygotowali "przykładowy list" do wykorzystania przy kontaktowaniu się z interesariuszami w kwestii ich oczekiwanego zaangażowania. "Mapa interesariuszy", przedstawiona w postaci dwóch tabel (lista i matryca) oraz "Przykładowy list zapraszający interesariuszy" zostały przedstawione na następnych stronach. 13
5. Wspólne narzędzia planu działania ECVET Social Keys dla przedsiębiorczości społecznej 5.1 Lista Interesariuszy 14
5.2 Matryca interesariuszy 15
5.3 Przykładowy list zapraszający kluczowych interesariuszy TEMAT: projekt ERASMUS + Social Keys dla przedsiębiorczości społecznej - Zaangażowanie wybranych podmiotów kluczowych. Szanowny Panie/Szanowna Pani, Piszemy do Państwa w związku z realizacją projektu w programie ERASMUS +. Realizujemy projekt wszechstronnego podejścia do tematu identyfikacji i uznawania kompetencji i kwalifikacji specjalistów działających w sektorze Przedsiębiorczości Społecznej, przy zastosowaniu europejskich narzędzi: Europejskich Ram Kwalifikacji (EQF) i Europejskiego Systemu Transferu w Kształceniu i Szkoleniu Zawodowym (ECVET). Opis projektu Podstawą projektu jest stwierdzenie, że ekonomia społeczna jest jednym z ważniejszych sektorów gospodarki w Europie, o istotnym znaczeniu dla rynku pracy. Na podstawie dostępnych danych szacuje się, że ekonomia społeczna w Europie - mierzona jako suma spółdzielni, towarzystw samopomocowych, stowarzyszeń i fundacji - angażuje ponad 14,5 mln pracowników, co odpowiada około 6,5% populacji aktywnej zawodowo w krajach UE. Sektor ekonomii społecznej w największym stopniu rozwijał w latach 2002-03 i 2009-10, wzrastając z 11 mln do 14,5 mln miejsc pracy. Znaczący wkład ekonomii społecznej w rozwój gospodarczy i dobrobyt został potwierdzony przez niedawny kryzys gospodarczy, który uwypuklił generowanie w ekonomii społecznej nowych i pomoc w zachowaniu istniejących miejsc pracy (np. w przypadku przebudowy istniejących korporacji w organizacje gospodarki społecznej). Fakty pokazują jak gospodarka społeczna i przedsiębiorczość społeczna reaguje na pojawiające się potrzeby społeczne. Ponadto, organizacje gospodarki społecznej skutecznie wspierają przedsiębiorczość i tworzenie przedsiębiorstw przenosząc działalność gospodarczą w obszary, które są zaniedbywane ze względu na niską rentowność i przenosząc kulturę przedsiębiorczości w sektory, które tradycyjnie były poza zakresem zachowań przedsiębiorczych. Niestety zauważalny jest brak specjalistycznych szkoleń i edukacji w tym sektorze. Aby przezwyciężyć ten problem konieczne jest nieustanne budowanie potencjału organizacji ekonomii społecznej, począwszy od specjalistycznych programów. Warto również wspomnieć, że zdecydowana większość przedsiębiorców społecznych na ogół nie jest absolwentami wyższych uczelni, a jeśli odbyli jakiekolwiek szkolenia, najczęściej były to szkolenia stricte zawodowe lub szkolenia uzupełniające, kierowane do osób dorosłych. Bardzo duży i zróżnicowany zakres działań dotyczący ekonomii społecznej w krajach i regionach Europy często nie jest jasno zdefiniowany pod względem wyników nauczania, ani nie jest regulowany w zakresie dostępu do szkoleń i możliwości kwalifikacji. Fakt ten bardzo ogranicza mobilność poza zdefiniowanymi systemami kształcenia zawodowego jest ograniczeniem w ramach krajowych i regionalnych systemów kształcenia i szkolenia zawodowego, tworząc bariery mobilności w ramach konkretnego systemu kształcenia i szkolenia zawodowego, także dla mobilności poza formalną edukacją. Począwszy od tych rozważań, placówki kształcenia i szkolenia zawodowego, przedsiębiorstwa i stowarzyszenia non profit działające w dziedzinie przedsiębiorczości społecznej, a także instytucje publiczne, posiadające kompetencje prawne w kształceniu i szkoleniu zawodowym, biorąc pod uwagę sytuację związaną 16
z ograniczeniami możliwości kształcenia i pracy oraz w mobilności poza systemami kształcenia i szkolenia zawodowego, uzgodniły działania w celu wprowadzenia przejrzystości i wzajemnego uznawania wyników kształcenia pokrewnych zawodów przedsiębiorczości społecznej, poprzez stosowanie i wdrażanie europejskich narzędzi i struktur EQF i ECVET. Dlatego też projekt zamierza stosować europejskie narzędzia i struktury EQF i ECVET do opisów zawodów funkcjonujących w przedsiębiorczości społecznej. Główne działania w tym celu koncentrują się na zdefiniowaniu i sformalizowaniu, przez kompetentne i zainteresowane kluczowe podmioty, protokołu ustaleń (Memorandum of Understanding/ MoU pozwalającego na wspólną definicję na poziomie europejskim interesującego zakresu kwalifikacji pod względem wyników nauczania, projektowania kwalifikacji w przekazywalne jednostki efektów kształcenia z przyznawaniem punktów kredytowych) oraz na jego wdrażaniu, począwszy od badania pilotażowego, które zostanie zrealizowane w ramach projektu z udziałem co najmniej 30 uczestników we Włoszech, Grecji i Polsce, poprzez określenie i certyfikowanie powiązanych osiągniętych wyników kształcenia i kredytów ECVET w zgodności z krajowymi i regionalnymi przepisami dotyczącymi sposobów i procedur certyfikacji formalnej, pozaformalnej i nieformalnej oraz walidacji kwalifikacji, organów kwalifikacji, po wykorzystanie typowych modeli Porozumień ECVET i uzupełnienia do dyplomu potwierdzającego kwalifikacje (Europass). Oczekuje się, że te działania zwiększą mobilność zainteresowanych pracowników, przyczyniając się do powstania ogólnie przyjętych standardów kwalifikacji i szkoleń. Dlaczego i w jaki sposób projekt Social Keys potrzebuje Państwa zaangażowania? Jak wspomniano wyżej, główne działania projektu Social Keys dla przedsiębiorczości społecznej koncentrują się na zaangażowaniu w każdym kraju, kompetentnych i zainteresowanych kluczowych podmiotów a szczególnie instytucji publicznych kompetentnych w kształceniu i szkoleniu zawodowym oraz w zakresie przedsiębiorczości, organizacji pozarządowych, partnerów społecznych, pracodawców i pracowników oraz placówek kształcenia zawodowego z danego sektora. To zaangażowanie jest konieczne, ponieważ wola wiodących podmiotów w poszczególnych kategoriach ma bezpośredni wpływ na możliwości i na przedłużenie planowanego procesu ECVET: np. udział instytucji publicznej kompetentnej w kształceniu i szkoleniu zawodowym określi rozszerzenia terytorialne postanowień MoU, podczas gdy udział sektorowych partnerów społecznych oraz placówek kształcenia i szkolenia zawodowego jest podstawą do zapewnienia zainteresowanym pracownikom konkretnych możliwości wykorzystania postanowień MoU w zakresie uznawania i certyfikacji osiągniętych powiązanych efektów kształcenia i punktów ECVET, zgodnie z przepisami krajowymi i regionalnymi w zakresie sposobów i procedur certyfikacji, formalnego, pozaformalnego i nieformalnego uczenia się oraz organów walidacji kwalifikacji. Tak więc, projekt koncentruje się na integracji planowanych prac technicznych dotyczących dziedziny projektowania kwalifikacji z planowanym procesem przekazywania informacji do kluczowych podmiotów na temat jakości, właściwości i skuteczności wyników projektu, a także do zapewnienia, że pozytywne rezultaty projektu zostaną przeniesione do odpowiednich decydentów w regulowanych systemach lokalnych, regionalnych, krajowych i europejskich oraz że wyniki te zostaną przyjęte i stosowane przez poszczególnych użytkowników końcowych. 17
Innymi słowy, projekt Social Keys dla Przedsiębiorczości Społecznej potrzebuje Państwa zaangażowania jako kluczowego interesariusza, w celu sprawdzenia i potwierdzenia naszej pracy w jej przebiegu i wynikach oraz w celu zapewnienia wykorzystania wyników w cyklu całego projektu, a także po jego zakończeniu. W świetle powyższych informacji uprzejmie prosimy o umożliwienie spotkania między naszymi organizacjami w celu omówienia tej kwestii bardziej szczegółowo. Z poważaniem, 18