Jak obliczyć dodatek wyrównawczy za część miesiąca
Prawo pracy dla specjalistów WYJĄTKOWEEBOOKIZADARMODLACIEBIE Pracujesz w kadrach, płacach? Interesuje Cię prawo pracy i wynagrodzenia pracowników? Pobierz darmowe ebooki. CZAS PRACY Zakaz Jak dyskryminacji obliczyć wynagrodzenie w zatrudnieniu w miesiącu, w którym przydatna strategia, wystąpiła choroba orzecznictwo sądów pracy i inna nieobecność Rada pracowników powoływanie i zasady funkcjonowania Zakaz Ruchomy dyskryminacji w czas zatrudnieniu pracy przydatna strategia, orzecznictwo sądów pracy cena: 24,90 zł 1 Jeśli: jesteśspecjalistąds.personalnych,ds.płac,zarządzaszdziałemkadr, płac, chceszwiedzieć,codziejesięwprawiepracyipłacachijakiesąskutki zmianwpraktyce, chceszznaćinterpretacjebieżącychproblemówpoprzezstanowiska urzędóworazorzeczenia. KLIKNIJ i pobierz bezpłatne e-poradniki!
Kierownik grupy wydawniczej: Agnieszka Konopacka-Kuramochi Wydawca: Agnieszka Gorczyca Redaktor naczelny: Krystyna Trojanowska Koordynator produkcji: Mariusz Jezierski Korekta: Zespół Skład i łamanie: Studio Raster, N. Bogajczyk ISBN: 978-83-269-5365-1 Informacje o prenumeracie: tel.: 22 518 29 29, e-mail: cok@wip.pl Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. 03-918 Warszawa, ul. Łotewska 9a Tel. 22 518 29 29, faks 22 617 60 10, e-mail: ksiegowy@wip.pl NIP: 526-19-92-256 Numer KRS: 0000098264 Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy, Sąd Gospodarczy XIII Wydział Gospodarczy Rejestrowy. Wysokość kapitału zakładowego: 200.000 zł Wszelkie prawa do niniejszej publikacji, w tym do jej tytułu oraz do treści zawartych w zamieszczonych w niej artykułach, podlegają ochronie prawnej przewidzianej w szczególności prawem autorskim. Ich przedruk oraz rozpowszechnianie bez wiedzy i zgody redakcji są zabronione. Zakaz ten nie dotyczy cytowania ww. materiałów w granicach dozwolonego użytku, z powołaniem się na źródło. Wszelkie materiały zawarte w niniejszej publikacji mają charakter wyłącznie popularyzacyjno- -informacyjny i nie mogą być traktowane w sposób prawnie wiążący pomiędzy Czytelnikiem a wydawcą lub redakcją. Redakcja dokłada wszelkich starań, aby informacje i dane zamieszczone w tych materiałach były poprawne merytorycznie i aktualne, jednakże informacje te nie mają charakteru porady czy opinii prawnej, jako że wydawca ani redakcja nie świadczą żadnych usług prawnych. Nie mogą być one również traktowane jako oficjalne stanowisko organów i urzędów państwowych. Zastosowanie tych informacji w konkretnym przypadku może wymagać dodatkowych, pogłębionych konsultacji lub opinii prawnej. Wobec powyższego wydawca, redakcja, redaktorzy ani autorzy ww. materiałów nie ponoszą odpowiedzialności prawnej, w szczególności za skutki zastosowania lub wykorzystania w jakikolwiek sposób informacji zawartych w tych materiałach.
Spis treści Zmniejszanie dodatku za czas nieobecności 7 Zmniejszenie dodatku przy przeniesieniu w trakcie miesiąca 9 4
Jak obliczyć dodatek wyrównawczy za część miesiąca JAK OBLICZYĆ DODATEK WYRÓWNAWCZY ZA CZĘŚĆ MIESIĄCA Pytanie: Pracownica w ciąży została przeniesiona na inne stanowisko pracy ze względu na zagrożenia, na jakie mogła ją narażać dotychczasowa praca. Jest zatrudniona na 3/4 etatu. Przesunięcie kadrowe nastąpiło 13 kwietnia. Na swoim stanowisku pracownica zarabiała 3.150 zł pensji zasadniczej oraz 10% premii. Obecnie na nowym, płaca jest niższa, bo wynosi 2.500 zł, bez dodatków. Jak obliczyć wynagrodzenie za kwiecień? Odpowiedź: Pracownicy przysługuje dodatek wyrównawczy do wynagrodzenia oraz wynagrodzenie za pracę stanowiące sumę wynagrodzenia z poprzedniego stanowiska za okres od 1 do 12 kwietnia i nowego wynagrodzenia za pozostały okres. Kodeks pracy przewiduje, że w pewnych okolicznościach pracownika trzeba przenieść na inne stanowisko pracy w celu odsunięcia go od szkodliwych lub niebezpiecznych czynników pracy. Jeśli przeniesienie wiązałoby się z pogorszeniem warunków płacowych, pracownikowi przysługuje dodatek wyrównawczy. Zasady obliczania dodatków wyrównawczych określa rozporządzenie z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz.U. nr 62, poz. 289 ze zm.). Komu przysługuje dodatek wyrównawczy Pracownikowi, u którego stwierdzono objawy wskazujące na powstawanie choroby zawodowej, którego pracodawca na podstawie orzeczenia lekarskiego w terminie i na czas określony w tym orzeczeniu, przeniósł do innej pracy nienarażającej go na działanie czynnika, który wywołał te objawy (art. 230 kp). Pracownikowi niezdolnemu do wykonywania dotychczasowej pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, który nie został uznany za niezdolnego do pracy w rozumieniu przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (art. 231 kp). Pracownicy w ciąży lub karmiącej dziecko piersią przeniesionej do innej pracy, która jest zatrudniona przy pracy wzbronionej kobietom (art. 179 1 kp). Pracownicy w ciąży lub karmiącej dziecko piersią zatrudnionej przy pozostałych pracach szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia, której pracodawca był obowiązany ograniczyć czas pracy lub dostosować warunki pracy na dotychczasowym stanowisku w celu wyeliminowania zagrożeń (art. 179 2 kp). Pracownicy w ciąży lub karmiącej dziecko piersią, dla której pracodawca musiał odpowiednio dostosować warunki pracy ub ograniczyć czas pracy w celu wyeliminowania zagrożeń dla zdrowia lub bezpieczeństwa gdy przeciwwskazania zdrowotne do wykonywania dotychczasowej pracy przez tę pracownicę wynikają z orzeczenia lekarskiego (art. 179 3 kp). 5
Jak obliczyć dodatek wyrównawczy za część miesiąca Dodatek wyrównawczy dla powyższych pracowników stanowi różnicę między wynagrodzeniem z okresu poprzedzającego przeniesienie a wynagrodzeniem po przeniesieniu pracownika do innej pracy. Wynagrodzenie do celów określenia dodatku wyrównawczego oblicza się według zasad obowiązujących przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop. W przypadku składników wynagrodzenia określonych w stawce miesięcznej w stałej wysokości dodatek będzie stanowił różnicę między dotychczasowym a nowym, niższym wynagrodzeniem. PRZYKŁAD 1. Ciężarna pracownica dostarczyła pracodawcy orzeczenie lekarskie stwierdzające przeciwwskazania do pracy na dotychczasowym stanowisku. Pracodawca wyznaczył jej więc inne, bezpieczniejsze, ale zmiana wiąże się z niższym uposażeniem. Pracownicy przysługuje dodatek wyrównawczy. Przed powierzeniem jej nowych czynności otrzymywała pensję w stałej stawce miesięcznej 3.900 zł oraz premię ustaloną jako 10% zasadniczej 390 zł. Po przeniesieniu ma następujące warunki płacowe: płaca zasadnicza 3.200 zł i premia 200 zł. Dodatek wynosi więc: (3.900 zł + 390 zł) (3.200 zł + 200 zł) = 890 zł. Inaczej przebiegają wyliczenia w razie zarobków zmiennych. Podstawę obliczenia dodatku wyrównawczego do wynagrodzenia, według składników wynagrodzenia określonych w stawkach godzinowych albo za inny okres krótszy niż jeden miesiąc oraz zmiennych składników wynagrodzenia wypłacanych za okresy nie dłuższe niż jeden miesiąc, stanowi wynagrodzenie za jeden dzień z okresu poprzedzającego przeniesienie do innej pracy. W tym celu wynagrodzenie ustalone według zasad właściwych dla wynagrodzenia urlopowego dzieli się przez liczbę dni kalendarzowych, za które pracownikowi przysługiwało wynagrodzenie przed przeniesieniem. W celu obliczenia dodatku wyrównawczego za okres miesięczny, od kwoty stanowiącej iloczyn wynagrodzenia za jeden dzień, ustalonej zgodnie z powyższym wzorem, i liczby dni, za które pracownikowi po przeniesieniu do innej pracy przysługiwało wynagrodzenie, odejmuje się wynagrodzenie przysługujące pracownikowi po przeniesieniu. PRZYKŁAD 2. Pracownik uległ wypadkowi przy pracy. Stan zdrowia po doznanym urazie nie pozwala mu na razie na powrót do pracy na swoje stanowisko. Od 1 kwietnia 2016 r. został przeniesiony do innej pracy, za którą będzie mu przysługiwało wynagrodzenie zasadnicze minimalne 1.850 zł. Przed wypadkiem był wynagradzany według stawki godzinowej 12,50 zł. Oprócz pensji otrzymywał dodatek brygadzistowski 400 zł. Przed przeniesieniem, w okresie 3 miesięcy poprzedzających, tj. w styczniu, lutym i marcu 2016 r., 6
Jak obliczyć dodatek wyrównawczy za część miesiąca otrzymał wynagrodzenia w kwotach odpowiednio: 1.900 zł, 2.100 zł, 2.200 zł. W tych miesiącach przepracował 19, 21 i 23 dni. Suma wynagrodzeń z okresu styczeń marzec wynosi 6.200 zł. Dniówka 6.200 zł : 63 dni = 98,41 zł. 98,41 zł 21 dni (liczba dni do przepracowania w kwietniu) = 2.066,61 zł. (2.066,61 zł + 400 zł) 1 850 zł = 616,61 zł dodatek wyrównawczy. W przypadku uzyskiwania składników wynagrodzenia wypłacanych za okresy dłuższe niż jeden miesiąc (np. premia kwartalna), podstawę obliczenia dodatku wyrównawczego również stanowi wynagrodzenie za jeden dzień z okresu poprzedzającego przeniesienie do innej pracy, ale określone według zasad obowiązujących przy ustalaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop (z 12 miesięcy poprzedzających przeniesienie), z tym że wynagrodzenie to dzieli się przez liczbę dni kalendarzowych, za które pracownikowi przysługiwało wynagrodzenie. W celu obliczenia dodatku wyrównawczego za okres miesięczny stosuje się odpowiednio ten sam schemat jak przy dodatku ze składników za okresy nie dłuższe niż jeden miesiąc. PRZYKŁAD 3. Pracownica w ciąży została przeniesiona do innej pracy, opłacanej według niższych stawek. Przeniesienie nastąpiło od 1 kwietnia 2016 r. Wcześniej pracownica uzyskiwała wynagrodzenie stałe w stawce miesięcznej 4.000 zł oraz zmienną premię kwartalną uzależnioną od kwartalnej sprzedaży. Po przejęciu innego stanowiska otrzymuje wynagrodzenie zasadnicze 3.500 zł oraz premię w wysokości 15% płacy zasadniczej (525 zł). W okresie kwiecień 2015 marzec 2016 uzyskała 4 premie w łącznej wysokości 5.894 zł, za 252 dni przepracowane. Obliczenie dniówki: 5.894 zł : 252 dni = 23,39 zł. Obliczenie dodatku ze składników zmiennych: 23,39 zł 21 dni pracy w kwietniu = 491,19 zł. Pensja wg dotychczasowych stawek: 491,19 zł + 4 000 zł = 4.491,19 zł. Dodatek wyrównawczy: 4.491,19 zł 4 025 zł = 466,19 zł. Zmniejszanie dodatku za czas nieobecności Miesięczny dodatek wyrównawczy ulega zmniejszeniu za okresy nieobecności w pracy np. z powodu choroby. Dodatek do wynagrodzenia według składników wynagrodzenia określonych w stawkach miesięcznych w stałej wysokości zmniejsza się za każdy dzień pracy, za który pracownikowi po powierzeniu innej pracy nie przysługuje wynagrodzenie za pracę. W tym 7
Jak obliczyć dodatek wyrównawczy za część miesiąca celu kwotę dodatku wyrównawczego dzieli się przez współczynnik używany przy obliczaniu ekwiwalentu za urlop, a w przypadku otrzymania przez pracownika wynagrodzenia chorobowego na podstawie art. 92 Kodeksu pracy albo zasiłku przewidzianego w ustawie o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa przez 30. Otrzymany wynik mnoży się przez liczbę dni, za które pracownikowi przysługiwało to wynagrodzenie lub zasiłek, i otrzymaną kwotę odejmuje od dodatku wyrównawczego. 8 PRZYKŁAD 4. Pracownik z podejrzeniem choroby zawodowej został odsunięty od dotychczasowej pracy i skierowany na inne stanowisko. W kwietniu był na 5-dniowym urlopie bezpłatnym. Po przeniesieniu wynagrodzenie wynosi 2.300 zł. Przedtem pracownik otrzymywał 3.500 zł plus dodatek za pracę w warunkach uciążliwych 300 zł. Dodatek wynosi: (3.500 zł + 300 zł) 2.300 zł = 1.500 zł. W kwietniu dodatek, po pomniejszeniu, wynosi: 1 500 zł : 21 (współczynnik w 2016 r.) = 71,43 zł wynagrodzenie za jeden dzień 71,43 zł 5 dni = 357,15 zł, 1.500 zł 357,15 zł = 1 142,85 zł. PRZYKŁAD 5. Załóżmy, że pracownik z powyższego przykładu był w kwietniu na zwolnieniu lekarskim 3 dni. Dodatek za kwiecień należy obliczyć następująco: 1.500 zł : 30 = 50 zł, 50 zł 3 dni = 150 zł, 1.500 zł 150 zł = 1 350 zł. Może się zdarzyć, że w jednym miesiącu pracownik będzie miał dwa różne rodzaje nieobecności, np. z powodu choroby i innej usprawiedliwionej okoliczności. Wtedy obliczenie dodatku wyrównawczego wymaga zastosowania obu powyższych metod zmniejszania. PRZYKŁAD 6. Pracownik z powyższych dwóch przykładów miał w kwietniu zarówno urlop bezpłatny, jak i zwolnienie lekarskie. Obliczenie dodatku: 1.500 zł : 30 = 50 zł, 1.500 zł : 21 = 71,43 zł, 50 zł 3 dni = 150 zł, 71,43 zł 5 dni = 357,15 zł, 1.500 zł (150 zł + 357,15 zł) = 992,85 zł.
Jak obliczyć dodatek wyrównawczy za część miesiąca Zmniejszenie dodatku przy przeniesieniu w trakcie miesiąca W pytaniu czytelnika mamy do czynienia z sytuacją, gdy przeniesienie miało miejsce w trakcie miesiąca, co oznacza, że należy obliczyć dodatek nie za pełny miesiąc, ale za jego część. Jak to zrobić? Odgórnego wzoru nie ma, ale można wykorzystać do obliczeń współczynnik urlopowy, a więc obliczyć stawkę dzienną dodatku, następnie kwotę zmniejszenia dodatku za okres sprzed objęcia nowego stanowiska, którą końcowo trzeba odjąć od pełnego dodatku. Krok 1 obliczenie dodatku za cały miesiąc: (3.150 zł + 315 zł) 2.500 zł = 965 zł. Krok 2 obliczenie stawki dziennej dodatku: 965 zł : 15,75 zł (współczynnik dla 3/4 etatu) = 61,27 zł. Krok 3 obliczenie kwoty zmniejszenia dodatku za okres od 1 do 12 kwietnia: 61,27 zł 8 dni pracy w podanym okresie = 490,16 zł. Krok 4 obliczenie kwoty dodatku za kwiecień: 965 zł 490,16 zł = 474,84 zł. Pracownica została przesunięta do innej pracy w trakcie miesiąca. Stąd za część miesiąca należy jej obliczyć pobory jeszcze ze starych zarobków, a za część według nowych warunków. Za kwiecień pracownicy przysługuje więc: 1) wynagrodzenie za pracę wraz z premią, z uwzględnieniem, że nominalny czas pracy w kwietniu dla 3/4 etatu to 126 godzin za okres od 1 do 12 kwietnia: płacę i premię dzielimy przez liczbę godzin przypadających do przepracowania: (3.150 zł + 315 zł) : 126 godzin = 27,50 zł; tę stawkę godzinową mnożymy przez liczbę godzin przepracowaną do 12 kwietnia (8 dni 6 godzin = 48 godzin), 27,50 zł 48 godzin = 1.320 zł, - za okres od 13 do 30 kwietnia: 2.500 zł : 126 godzin = 19,84 zł; tę stawkę godzinową mnożymy przez liczbę godzin przepracowaną w tym czasie (13 dni 6 godzin = 78 godzin), 19,84 zł 78 godzin = 1 547,52 zł. 2) zsumowanie obu pensji za części miesiąca: 1.320 zł + 1.547,52 zł = 2.867,52 zł. Podstawa prawna: 7 10 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz.U. nr 62, poz. 289 ze zm.). Izabela Nowacka specjalista w zakresie kadr i płac 9
1BC239 ISBN 978-83-269-5365-1