KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Wiedza o społeczeństwie Poziom podstawowy Listopad 2011 W ni niej szym sche ma cie oce nia nia za dań otwar tych są pre zen to wa ne przy kła do we po praw ne od po wie dzi. W te - go ty pu za da niach na le ży rów nież uznać od po wie dzi ucznia, je śli są ina czej sfor mu ło wa ne, ale ich sens jest zgod - ny z po da nym sche ma tem, oraz in ne po praw ne od po wie dzi w nim nie prze wi dzia ne. 1. D 2. C 3. D 4. A 5. C 6. B 7. A. Pre zy dent RP 35 lat, B. Se nat RP 30 lat, C. Sejm RP 21 lat 3 pkt po da nie trzech po praw nych cen zu sów wie ko wych 2 pkt po da nie dwóch po praw nych cen zu sów wie ko wych 1 pkt po da nie jed ne go po praw ne go cen zu su wie ko we go 8. A. roz po rzą dze nie, B. usta wa, C. ak ty pra wa miej sco we go, D. kon sty tu cja 4 pkt po da nie czte rech po praw nych nazw ak tów praw nych 3 pkt po da nie trzech po praw nych nazw ak tów praw nych 2 pkt po da nie dwóch po praw nych nazw ak tów praw nych 1 pkt po da nie jed nej po praw nej na zwy ak tu praw ne go 9. A. 4, B. 1, C. 5, D. 2 10. A. 4, B. 2, C. 5, D. 3 1
11. A. 4, B. 5, C. 3, D. 1 12. A. 3, B. 5, C. 4, D. 2 13. A. fałsz B. praw da C. praw da D. praw da Uwa ga! Na le ży za li czyć rów nież od po wie dzi, w któ rych uczeń uży je skró tów: P (praw da) lub F (fałsz). 14. A. fałsz B. fałsz C. fałsz D. praw da Uwa ga! Na le ży za li czyć rów nież od po wie dzi, w któ rych uczeń uży je skró tów: P (praw da) lub F (fałsz). 15. A. praw da B. praw da C. fałsz D. fałsz Uwa ga! Na le ży za li czyć rów nież od po wie dzi, w któ rych uczeń uży je skró tów: P (praw da) lub F (fałsz). 16. A. So jusz Le wi cy De mo kra tycz nej, B. Plat for ma Oby wa tel ska, C. Pra wo i Spra - wie dli wość, D. Pol skie Stron nic two Lu do we 4 pkt po da nie czte rech po praw nych peł nych nazw par tii 3 pkt po da nie trzech po praw nych peł nych nazw par tii 2 pkt po da nie dwóch po praw nych peł nych nazw par tii 1 pkt po da nie jed nej po praw nej peł nej na zwy par tii 0 pkt po da nie wy łącz nie skró tów par tii, po da nie nie po praw nych nazw par tii lub brak od po wie dzi 2
17. Przykładowe odpowiedzi: pierw sza pra wo do ży cia, wol ność oso bi sta, nie ty kal ność oso bi sta, rów ność wo bec pra wa dru ga pra wo do na uki, pra wo do pra cy, pra wo do wy po czyn ku, pra wo do ochro ny zdro wia trze cia pra wo do po ko ju, pra wo do roz wo ju, pra wo do czy ste go po wie trza, praw do do zdro we go śro do wi ska na tu ral ne go Uwa ga! Na le ży uznać tak że in ne po praw ne od po wie dzi ucznia. 3 pkt po da nie dwóch po praw nych przy kła dów praw do każ dej z trzech ge ne ra cji 2 pkt po da nie dwóch po praw nych przy kła dów praw do dwóch ge ne ra cji 1 pkt po da nie dwóch po praw nych przy kła dów praw do jed nej ge ne ra cji 0 pkt po da nie tyl ko jed ne go po praw ne go przy kła du pra wa do jed nej ge ne ra cji, po da nie nie po praw nych od po wie dzi lub brak od po wie dzi 18. a) hi pi si b) USA c) la ta 60. XX wie ku (1961 1970) 19. WHO Świa to wa Or ga ni za cja Zdro wia ILO Mię dzy na ro do wa Or ga ni za cja Pra cy FAO Or ga ni za cja Na ro dów Zjed no czo nych ds. Wy ży wie nia i Rol nic twa 3 pkt po da nie trzech po praw nych peł nych pol skich nazw 2 pkt po da nie dwóch po praw nych peł nych pol skich nazw 1 pkt po da nie jed nej po praw nej peł nej pol skiej na zwy 0 pkt po da nie nie po praw nych pol skich nazw lub brak od po wie dzi 20. A. B. 0 Przynależność do Nazwa państwa UE NATO TAK /NIE TAK /NIE 1. Finlandia TAK NIE 2. Wielka Brytania TAK TAK 3. Szwajcaria NIE NIE 4. Norwegia NIE TAK 5. Turcja NIE TAK Ko lum na A: 5 pkt po da nie pię ciu po praw nych nazw państw 4 pkt po da nie czte rech po praw nych nazw państw 3 pkt po da nie trzech po praw nych nazw państw 2 pkt po da nie dwóch po praw nych nazw państw 1 pkt po da nie jed nej po praw nej na zwy pań stwa 0 pkt po da nie nie po praw nych nazw państw lub brak od po wie dzi Ko lum na B: 5 pkt po da nie pię ciu po praw nych przy na leż no ści do po da nych or ga ni za cji mię - dzy na ro do wych 4 pkt po da nie czte rech po praw nych przy na leż no ści do po da nych or ga ni za cji mię dzy na ro do wych 3 pkt po da nie trzech po praw nych przy na leż no ści do po da nych or ga ni za cji mię dzy na ro do wych 2 pkt po da nie dwóch po praw nych przy na leż no ści do po da nych or ga ni za cji mię dzy na ro do wych 1 pkt po da nie jed nej po praw nej przy na leż no ści do po da nych or ga ni za cji mię - dzy na ro do wych 0 pkt po da nie nie po praw nych przy na leż no ści do po da nych or ga ni za cji mię dzy - na ro do wych lub brak od po wie dzi Uwa ga! W przy pad ku po da nia nie po praw nej na zwy państw lub bra ku tej na zwy zda ją cy nie otrzy mu je punk tu za po da nie po praw nej przy na leż no ści do po da - nych or ga ni za cji mię dzy na ro do wych. 3
21. fak ty 2, 3, 6 opi nie 1, 4, 5 6 pkt po da nie sze ściu po praw nych od po wie dzi 5 pkt po da nie pię ciu po praw nych od po wie dzi 22. a) Przy kła do we od po wie dzi: Pra co daw ca mo że roz wią zać umo wę, gdy: pra cow ni ca by ła za trud nio na w okre sie prób nym nie prze kra cza ją cym jed ne go mie sią ca, za cho dzą przy czy ny uza sad nia ją ce roz wią za nie umo wy bez wy po wie dze nia z wi ny pra cow ni cy, re pre zen tu ją ca pra cow ni cę za kła do wa or ga ni za cja związ ko wa wy ra zi ła zgo dę na roz wią za nie umo wy, umo wa za war ta z pra cow ni cą ule gła by roz wią za niu przed upły wem trze cie go mie sią ca cią ży, na stą pi ogło sze nie upa dło ści lub li kwi da cji pra co daw cy. 2 pkt po da nie dwóch po praw nych oko licz no ści 1 pkt po da nie jed nej po praw nej oko licz no ści 0 pkt po da nie nie po praw nych oko licz no ści lub brak od po wie dzi 0 6 0 5 b) Pra cow ni cy przy słu gu je urlop ma cie rzyń ski trwa ją cy dłu żej niż 20 ty go dni w przy pad ku uro dze nia kil kor ga dzie ci przy jed nym po ro dzie (uro dze nia wię cej niż jed ne go dziec ka przy jed nym po ro dzie). 1 pkt po da nie po praw nej oko licz no ści 0 pkt po da nie nie po praw nej oko licz no ści lub brak od po wie dzi c) Pra cow nik -oj ciec mo że otrzy mać część urlo pu ma cie rzyń skie go, gdy: pra cow ni ca -mat ka zre zy gnu je z czę ści urlo pu ma cie rzyń skie go po okre sie co naj mniej 14 ty go dni urlo pu ma cie rzyń skie go, a pra cow nik -oj ciec zło ży pi sem ny wnio sek z proś bą o urlop ma cie rzyń ski. 2 pkt po da nie dwóch po praw nych wa run ków 1 pkt po da nie jed ne go po praw ne go wa run ku 0 pkt po da nie nie po praw nych wa run ków lub brak od po wie dzi 23. a) Przy kła do we od po wie dzi: Moż na pra co wać w do mu. Czas pra cy jest ela stycz ny. Ła twiej po go dzić pra cę z opie ką nad dziec kiem. 1 pkt po da nie dwóch po praw nych za let 0 pkt po da nie nie po praw nej za le ty lub brak od po wie dzi b) Ko bie ta jest zmu sza na do za ło że nia dzia łal no ści go spo dar czej pod groź bą utra ty pra cy. 1 pkt po da nie jed nej po praw nej oko licz no ści 0 pkt po da nie nie po praw nej oko licz no ści lub brak od po wie dzi c) Tra ci przy wi le je zwią za ne z umo wą o pra cę, na przy kład płat ny urlop. W świe - tle pra wa nie jest pra cow ni kiem, więc nie chro ni jej ko deks pra cy. 1 pkt po da nie jed ne go po praw ne go przy wi le ju 0 pkt po da nie nie po praw ne go przy wi le ju lub brak od po wie dzi 4
24. a) Samozatrudnienie kobiet w latach 1997 2007 się zmniejszało. 1 pkt poprawne podanie jednej tendencji 0 pkt podanie niepoprawnej tendencji lub brak odpowiedzi 0 6 b) W latach 1997 2007 zmniejszyło się ogólne samozatrudnienie, a więc także i samozatrudnienie kobiet. Wzrost bezrobocia w latach 2002 2005 nie sprzyjał zakładaniu firm. Część kobiet mających firmy mogło je zamknąć i wyjechać za granicę w poszukiwaniu pracy po wejściu do Unii Europejskiej. Uwaga! Należy uznać także inne poprawne odpowiedzi ucznia. 1 pkt podanie jednej poprawnej przyczyny 0 pkt podanie niepoprawnej przyczyny lub brak odpowiedzi c) sektor pracowników biurowych 1 pkt podanie poprawnego sektora 0 pkt podanie niepoprawnego sektora lub brak odpowiedzi d) Sektor sfeminizowany pracownicy usług osobistych i sprzedawcy. Sektor zdominowany przez mężczyzn operatorzy i monterzy oraz robotnicy i rzemieślnicy. Dysproporcja płci odzwierciedla utrzymywanie się tradycyjnego podziału na zawody męskie i żeńskie. 2 pkt podanie poprawnych dwóch sektorów oraz poprawnego uzasadnienia dysproporcji 1 pkt podanie poprawnych dwóch sektorów lub poprawnego uzasadnienia dysproporcji 0 pkt podanie niepoprawnych sektorów, niepoprawnego uzasadnienia dysproporcji lub brak odpowiedzi e) Polska tendencja malejąca, UE tendencja rosnąca 1 pkt podanie dwóch poprawnych tendencji 0 pkt podanie jednej poprawnej tendencji, podanie niepoprawnych tendencji lub brak odpowiedzi 25. a) Więcej kobiet niż mężczyzn bardziej szanuje kobiety pracujące zawodowo. Więcej mężczyzn niż kobiet bardziej szanuje kobiety niepracujące zawodowo. Uwaga! W swojej odpowiedzi uczeń musi zaznaczyć różnicę między stosunkiem kobiet do mężczyzn (lub odwrotnie). Jeżeli tego nie zrobi, nie otrzymuje. 2 pkt podanie dwóch poprawnych różnic dotyczących szacunku wobec kobiet pracujących zawodowo oraz kobiet niepracujących zawodowo 1 pkt podanie jednej poprawnej różnicy dotyczącej szacunku wobec kobiet pracujących zawodowo lub kobiet niepracujących zawodowo 0 pkt podanie niepoprawnych różnic lub brak odpowiedzi b) Przykładowe odpowiedzi: Wzrosła liczba kobiet sądzących, że kobieta ma większe szanse na awans zawodowy. Spadła liczba kobiet sądzących, że kobieta ma ani większe, ani mniejsze szanse na awans zawodowy. Wzrosła liczba kobiet sądzących, że kobieta ma mniejsze szanse na awans zawodowy. kobiet wybierających odpowiedź trudno powiedzieć spadła, a następnie wzrosła. 2 pkt podanie trzech poprawnych zmian 1 pkt podanie dwóch poprawnych zmian 0 pkt podanie jednej poprawnej zmiany, podanie niepoprawnych zmian lub brak odpowiedzi c) możliwość pracy za granicą w związku z wejściem Polski do Unii Europejskiej Uwaga! Należy uznać także inne poprawne odpowiedzi ucznia. 1 pkt podanie poprawnej okoliczności 0 pkt podanie niepoprawnej okoliczności lub brak odpowiedzi 0 5 5
26. Przykładowe odpowiedzi: propagowanie możliwości zatrudniania kobiet w niepełnym wymiarze godzin (uelastycznienie kodeksu pracy), dopłaty dla przedsiębiorców zatrudniających kobiety mające małe dzieci, rozbudowa sieci żłobków i przedszkoli, pozyskiwanie dotacji unijnych na projekty umożliwiające kobiecie powrót na rynek pracy, szkolenia organizowane przez urzędy pracy pomagające kobietom pozyskać nowe umiejętności potrzebne na rynku pracy. 8 pkt podanie i uzasadnienie czterech poprawnych działań 7 pkt podanie czterech poprawnych działań i uzasadnienie tylko trzech z nich 6 pkt podanie i uzasadnienie trzech poprawnych działań podanie czterech poprawnych działań i uzasadnienie tylko dwóch z nich 5 pkt podanie trzech poprawnych działań i uzasadnienie dwóch z nich podanie czterech poprawnych działań i uzasadnienie jednego z nich 4 pkt podanie i uzasadnienie dwóch poprawnych działań podanie czterech poprawnych działań i brak ich uzasadnienia podanie trzech poprawnych działań i uzasadnienie jednego z nich 3 pkt podanie trzech poprawnych działań podanie dwóch poprawnych działań i uzasadnienie jednego z nich 2 pkt podanie i uzasadnienie jednego poprawnego działania podanie dwóch poprawnych działań i brak ich uzasadnienia 1 pkt podanie jednego poprawnego działania 0 pkt podanie niepoprawnych działań oraz uzasadnień lub brak odpowiedzi Uczeń wykorzystuje materiały źródłowe. 2 pkt poprawne wykorzystanie dwóch materiałów źródłowych 1 pkt poprawne wykorzystanie jednego materiału źródłowego 0 pkt niepoprawne wykorzystanie materiału źródłowego lub brak odpowiedzi Właściwa forma wypowiedzi to przemówienie zwroty do adresata: Wysoka Izbo lub Panie i panowie posłowie, podziękowanie za wysłuchanie, prośba o pozytywne rozpatrzenie 1 pkt zastosowanie poprawnej formy wypowiedzi 0 pkt zastosowanie niepoprawnej formy wypowiedzi 1 6