PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA

Zespół Szkół Publicznych im. Kard. Ignacego Jeża w Brzeżnie PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA JĘZYK POLSKI GIMNAZJUM opracowany na podstawie programu nauczania Język polski. Program nauczania dla gimnazjum wyd. OPERON 1

1. Przedmiotem oceny z języka polskiego są: - opanowane wiadomości przewidziane w programie nauczania - postawa ucznia - jego aktywność. Umiejętności oceniane na lekcjach języka polskiego: Czytanie różnych tekstów czyta teksty kultury na poziomie dosłownym, przenośnym i symbolicznym kultury 1 (rozumianych interpretuje teksty kultury, uwzględniając intencje nadawcy jako wszelkie wytwory odróżnia fakty od opinii, prawdę historyczną od fikcji, kultury materialnej i dostrzega perswazję, manipulację, wartościowanie rodzaje i gatunki duchowej człowieka, - rozróżnia typy tekstu podlegające odczytaniu - wskazuje części książki i interpretacji, wyszukuje informacje zawarte w różnych tekstach kultury (w szczególności w tekstach zwłaszcza teksty literackich, publicystycznych, popularnonaukowych, aktach normatywnych, tabelach, kultury należące do diagramach, na ilustracjach, mapach, wykresach, schematach) polskiego dziedzictwa dostrzega środki wyrazu typowe dla tekstów literackich, tekstów publicystycznych i kulturowego; w tym określa ich funkcje źródła historyczne) odnajduje i interpretuje związki przyczynowo-skutkowe dostrzega i analizuje konteksty niezbędne do interpretacji tekstów kultury: historyczny, biograficzny, filozoficzny, religijny, literacki, plastyczny, muzyczny, regionalny wyjaśnia zależności między różnymi rodzajami tekstów kultury (plastyką, muzyką, literaturą, filmem) dostrzega wartości wpisane w teksty kultury - korzysta z różnych źródeł informacji (radio, telewizja, prasa, Internet, słowniki) - czyta katalogi, czasopisma, instrukcje - wskazuje środki artystyczne i ich funkcje Tworzenie własnego tekstu (redagowanie określonych form wypowiedzi) - posługuje się pojęciami z teorii literatury buduje wypowiedzi poprawne pod względem językowym i stylistycznym w formach: formy poznane w szkole podstawowe list prywatny list oficjalny wywiad opis przedmiotu, postaci, krajobrazu, przeżyć wewnętrznych reportaż felieton artykuł streszczenie charakterystyka porównawcza rozprawka list otwarty plan ramowy, szczegółowy sprawozdanie opowiadanie z elementami opisu, z dialogiem, wspomnienie, pamiętnik pisma użytkowe: podanie, podziękowanie notatka, dedykacja, życzenia, ogłoszenia, pozdrowienia, życiorys, CV, list motywacyjny, tekst reklamowy 2

posługuje się kategoriami i pojęciami swoistymi dla przedmiotów humanistycznych tworzy teksty o charakterze informacyjnym lub perswazyjnym, dostosowane do sytuacji komunikacyjnej zna i stosuje zasady organizacji tekstu, tworzy tekst na zadany temat, spójny pod względem logicznym i składniowym formułuje, porządkuje i wartościuje argumenty uzasadniające stanowisko własne lub cudze analizuje, porównuje, porządkuje i syntetyzuje informacje zawarte w tekstach kultury dokonuje celowych operacji na tekście: streszcza, rozwija, przekształca stylistycznie wypowiada się na temat związków między kulturą rodzimą a innymi kręgami kulturowymi formułuje problemy, podaje sposoby ich rozwiązania, wyciąga wnioski, wypowiada się na temat sytuacji problemowej przedstawionej w tekstach kultury - dba o estetykę pisma - różnicuje język, posługuje się różnymi odmianami polszczyzny - parafrazuje teksty własne i cudze Mówienie formułuje następujące rodzaje wypowiedzi ustnych: opowiadanie twórcze i odtwórcze przemówienie dba o spójność, poprawność językową i płynność wypowiedzi stara się zainteresować sposobem mówienia - opiniuje, argumentuje, wnioskuje, dowodzi - opisuje różne teksty kultury - porównuje teksty - bierze udział w dyskusji, przestrzega zasad kultury słowa - dostosowuje sposób wypowiedzi do sytuacji komunikacyjnej Przestrzeganie zasad ortograficznych Znajomość treści lektur obowiązkowych i uzupełniających Znajomość zagadnień z zakresu nauki o języku i frazeologii pisze poprawnie pod względem ortograficznym (w tym dyktanda), stosując w praktyce poznane zasady ortograficzne korzysta ze słownika ortograficznego czyta lektury obowiązkowe i uzupełniające wykazuje się znajomością treści i zagadnień zawartych w lekturach bierze czynny udział w omawianiu utworów wykorzystuje w praktyce wiedzę dotyczącą wybranych zagadnień z zakresu nauki o języku wyjaśnia znaczenia wybranych związków frazeologicznych stosuje w wypowiedziach wybrane związki frazeologiczne Recytacja wygłasza tekst (wiersz, fragment prozy) z pamięci recytuje wyraźnie i wyraziście z zachowaniem zasad kultury żywego słowa Rysunkowe (plastyczne) konkretyzacje utworów literackich Wykonanie określonych projektów Realizacja zadań w grupie Przygotowanie inscenizacji tworzy ilustracje do utworów, odzwierciedlając informacje podane w tekstach dba o estetykę i oryginalność wykonanych prac plastycznych stosuje różne techniki plastyczne realizuje samodzielnie lub w zespole projekt związany z określonym zagadnieniem dba o estetykę i oryginalność realizowanego projektu stosuje różnorodne techniki i technologie prezentuje wykonany projekt realizuje w grupie określone zadanie prezentuje efekt, rezultat pracy grupy bierze udział w przygotowaniu scenicznych prezentacji (fragmentów) poznanych utworów projektuje i wykonuje dekoracje, stroje, rekwizyty wciela się w rolę, biorąc udział w przedstawieniu 2. Uczniowie oceniani są według skali określonej w przepisach ogólnych Wewnątrzszkolnego Systemu Oceniania. 3. Na ocenę semestralną składają się następujące oceny cząstkowe: 3

za odpowiedzi ustne (opowiadanie, udział w dyskusji, recytacja, odpowiedź przy tablicy z trzech ostatnich lekcji) za prace klasowe (wypracowania pisane w szkole) za aktywność (4 plusy- bdb, 3- db, 2- dst, 1- dop, 4 minusy- ndst, 3- dop. 2- dst, 1- db.) za pracę z lekturą (jedna ocena za pracę na lekcjach poświęconych lekturze) za sprawdziany (kształcenie literackie i językowe) za kartkówki za dyktanda za arkusze testowe za prace domowe (ćwiczenia, notatki, wypracowania, referaty, twórczość własną- np. rysunek) za sprawdzian inne oceny, np. za prowadzenie zeszytu przedmiotowego, udział i osiągnięcia w konkursach polonistycznych Najważniejsze są oceny: - ze sprawdzianów, prac klasowych, kartkówek oraz prac pisemnych, zapisywane są one czerwonym kolorem w dzienniku 4. Uczeń ma prawo w ciągu semestru raz zgłosić nieprzygotowanie do lekcji. Nie dotyczy to jednak: prac klasowych, sprawdzianów, wypracowań i innych prac domowych zadawanych z dużym wyprzedzeniem, przeczytania lektury. Każde kolejne nieprzygotowanie jest karane minusami. Za 2 minusy uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną. Minusa uczeń może otrzymać za: - brak zadania domowego, - brak podręczników, zeszytu, - nieprzyniesienie potrzebnych materiałów, - braki, niekompletność (tematów, notatek, zadań domowych) zeszytu przedmiotowego. 5. KRYTERIA OCEN ZA POSZCZEGÓLNE FORMY Dyktanda Każde dyktando poprzedzone jest przypomnieniem określonych zasad ortograficznych, przeprowadzeniem I ćwiczeń, pracą ze słownikiem ortograficznym i opracowaniem zestawu ortogramów. II Dyktanda są oceniane w zależności od trudności tekstu i ilości ortogramów w nich zawartych. Uczniowie, którzy otrzymali ocenę niedostateczną, przepisują tekst dyktanda do zeszytu. Za bezbłędne III przepisanie otrzymują ocenę dopuszczającą (w dzienniku zapisane są obie oceny). Uczniowie ze stwierdzoną dysleksją, jeśli napiszą na ocenę pozytywną, oceniani są według tych samych IV kryteriów, ale otrzymują jedną ocenę wyżej, jeśli napiszą na jedynkę, nie otrzymują oceny niedostatecznej, przepisują tekst dyktanda w domu do zeszytu. Za bezbłędne przepisanie dyktanda otrzymują ocenę dopuszczającą. Przyjmuje się następujące wymagania w zakresie umiejętności poprawnego pisania pod względem ortograficznym: 100% ortogramów, brak błędów interpunkcyjnych celujący 96 100% ortogramów bardzo dobry 80 95% ortogramów dobry (+) 65 79% ortogramów dostateczny (+) 55 64% ortogramów dopuszczający (+) mniej niż 55% ortogramów niedostateczny Recytacja I II III IV Znajomość tekstu [dwa nieznaczne błędy (w tym podpowiedzi nauczyciela) 2 punkty; od 3 do 5 błędów 1punkt; liczne błędy, podpowiedzi wykluczają przyznawanie za kolejne kryteria; uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną] Właściwe tempo mówienia [dostosowane do sytuacji ukazanej w wierszu, fragmencie prozy; przestrzeganie znaków interpunkcyjnych, przerzutni] Wyraźne mówienie [uczeń jest słyszany i rozumiany] Wyraziste mówienie [uczeń dostosowuje sposób mówienia do sytuacji ukazanej w wierszu, fragmencie prozy; głosem wyraża uczucia, zaciekawia, wzrusza itp.] 6 p. bardzo dobry; 5 p. dobry; 4 p. dostateczny; 3 p. dopuszczający, 0 2 p. niedostateczny 0 2 p. 1 p. 1 p. 0 2 p. Opowiadanie ustne 4

I Zgodność opowiadania z tematem II Rozwinięcie opowiadania w ramach określonej koncepcji ucznia 0 2 p. III Spójność i logiczne uporządkowanie opowiadania IV Płynność opowiadania [właściwe tempo mówienia] V Wyraźne mówienie [uczeń jest dostatecznie słyszany i rozumiany] VI Przestrzeganie poprawności językowej [dopuszczalne 3 błędy] VII Wyraziste mówienie [dostosowanie sposobu mówienia do sytuacji opowiadania; właściwa modulacja głosu, zaciekawienie słuchaczy, potęgowanie napięcia] Praca w grupach Wkład w pracę (obserwacja nauczyciela) 0 3 punkty Umiejętność pracy w grupie (relacje interpersonalne) 0 3 punkty Wynik pracy (prezentacja ustna lub graficzna) 0 3 punkty 9 bardzo dobry 7 8 dobry 6 dostateczny 4 5 punkty dopuszczający 0 3 punkty niedostateczny oceny pisemnych form wypowiedzi oceny podania I Sformułowanie prośby II Uzasadnienie prośby III IV Zachowanie wszystkich formalnych wyróżników podania [miejscowość i data; dane nadawcy imię i nazwisko, dokładny adres; określenie adresata; własnoręczny podpis] Funkcjonalność stylu posługiwanie się zwrotami charakterystycznymi dla podania [np. zwracam się z prośbą, uprzejmie proszę, prośbę swą motywuję, z wyrazami szacunku] V Poprawność językowa [dopuszczalny 1 błąd] VI Poprawność ortograficzna i interpunkcyjna [dopuszczalny 1 błąd ortograficzny i 1 błąd interpunkcyjny; dla uczniów z dysleksją: 2 błędy ortograficzne i 2 błędy interpunkcyjne] VII Poprawne graficzne rozmieszczenie tekstu [odstępy, akapity] VIII Estetyka zapisu [czystość, czytelność, brak skreśleń] przeliczenia na oceny: 8 p. bardzo dobry; 7 p. dobry; 6 p. dostateczny +; 5 p. dostateczny; 4 p. dopuszczający; 0 3 p. ndst oceny listu prywatnego I TEMAT (0 4)* 5 I Zgodność pracy z tematem II Rozwinięcie tematu 0 2 p. III Obecność zwrotów do adresata [co najmniej dwa poza nagłówkiem] II KOMPOZYCJA (0 4)** IV Charakterystyczne elementy listu [miejscowość, data, nagłówek, formuła pożegnalna, podpis] V Trójdzielność wypowiedzi z zachowaniem właściwych proporcji [wstęp, rozwinięcie, zakończenie] VI Spójność tekstu VII Logiczność [nie występują nieuzasadnione powtórzenia] III JĘZYK (0 3)** VIII Poprawność językowa [0 3 bł. 3 p.; 4 bł. 2 p.; 5 6 bł. 1 p.; 7 bł. 0 p.] 0 3 p. IX IV ZAPIS (0 5)** Poprawność ortograficzna [0 bł. 2 p.; 1 bł. 1 p.; 2 bł. 0 p.] [dla uczniów z dysleksją:0 3 bł. 2 p.; 4 bł. 1 p.; 5 bł. 0 p.] 0 2 p.

X Poprawność interpunkcyjna [dopuszczalne 3 błędy, dla uczniów z dysleksją dopuszczalnych 6 błędów] XI Poprawne graficzne rozmieszczenie tekstu [odstępy, akapity, marginesy] XII Estetyka zapisu [czystość, czytelność, brak skreśleń] * Uczeń otrzymuje 0 p. za list nie na temat. ** Jeśli praca jest krótsza niż połowa wymaganej objętości, nie przyznaje się z tych kategorii. przeliczenia na oceny: 16 p. (praca bez błędów językowych, ortograficznych i interpunkcyjnych) celujący; 15 16 p. bardzo dobry;14 p. dobry +;12 13 p. dobry;11 p. dostateczny +; 10 p. dostateczny; 9 p. dopuszczający +; 8 p. dopuszczający; 0 7 p. niedostateczny oceny listu oficjalnego I TEMAT (0 3)* I Zgodność pracy z tematem II Zwięzłość, rzeczowość III Obecność zwrotów do adresata [co najmniej dwa poza nagłówkiem] II KOMPOZYCJA (0 5)** IV Charakterystyczne elementy listu [miejscowość, data, nagłówek, podpis] V Przedstawienie się VI Sformułowanie celu (prośby, propozycji) VII Uzasadnienie prośby (propozycji) VIII Zakończenie w grzeczny sposób[formuła pożegnalna] III JĘZYK (0 3)** IX Poprawność językowa [0 3 bł. 3 p.; 4 bł. 2 p.; 5 6 bł. 1 p.; 7 bł. 0 p.] 0 3 p. IV ZAPIS (0 5)** X XI Poprawność ortograficzna [0 bł. 2 p.; 1 bł. 1 p.; 2 bł. 0 p.] [dla uczniów z dysleksją:0 3 bł. 2 p.; 4 bł. 1 p.; 5 bł. 0 p.] 0 2 p. Poprawność interpunkcyjna [dopuszczalne 3 błędy, dla uczniów z dysleksją dopuszczalnych 6 błędów] XII Poprawne graficzne rozmieszczenie tekstu [odstępy, akapity, marginesy] XIII Estetyka zapisu [czystość, czytelność, brak skreśleń] * Uczeń otrzymuje 0 p. za list nie na temat. ** Jeśli praca jest krótsza niż połowa wymaganej objętości, nie przyznaje się z tych kategorii. przeliczenia na oceny: 16 p. (praca bez błędów językowych, ortograficznych i interpunkcyjnych) celujący; 15 16 p. bardzo dobry;14 p. dobry +;12 13 p. dobry;11 p. dostateczny +; 10 p. dostateczny; 9 p. dopuszczający +; 8 p. dopuszczający; 0 7 p. niedostateczny oceny opisu przedmiotu I TEMAT (0 5) 6 I Wyodrębnienie i nazwanie charakterystycznych elementów opisywanego przedmiotu II III Podanie cech charakterystycznych dla poszczególnych elementów, np..kształt, wielkość, kolor [nie wystarczy pojedyncze stwierdzenie ani wskazanie tylko jednej cechy dla różnych elementów] Stosowanie słownictwa określającego stosunki przestrzenne, np. u góry, na dole, pod, nad, powyżej, w środku, pośrodku [co najmniej pięć przykładów] IV Użycie co najmniej dwóch porównań V Sformułowanie wrażeń lub refleksji

II KOMPOZYCJA (0 2)* VI Trójdzielność wypowiedzi z zachowaniem właściwych proporcji [wstęp, rozwinięcie, zakończenie] VII Spójność tekstu III JĘZYK I STYL(0 3)* VIII Poprawność językowa [0 2 bł. 2 p.; 3 bł. 1 p.; 4 bł. 0 p.] 0 2 p. IX Funkcjonalność stylu X IV ZAPIS (0 3)* Poprawność ortograficzna [0 bł. 2 p.; 1 bł. 1 p.; 2 bł. 0 p.] [dla uczniów z dysleksją:0 3 bł. 2 p.; 4 bł. 1 p.; 5 bł. 0 p.] 0 2 p. Poprawność interpunkcyjna XI [dopuszczalne 3 błędy, dla uczniów z dysleksją dopuszczalnych 6 błędów] * Jeśli praca jest krótsza niż połowa wymaganej objętości, nie przyznaje się z tych kategorii. przeliczenia na oceny: 13 p. (praca bez błędów językowych, ortograficznych i interpunkcyjnych) celujący; 12 13 p. bardzo dobry;11 p. dobry +;10 p. dobry;9 p. dostateczny +; 8 p. dostateczny; 7 p. dopuszczający +; 6 p. dopuszczający; 0 5 p. niedostateczny oceny reportażu I TEMAT (0 10)* 7 I Zgodność pracy z tematem II Trafny, ciekawy tytuł III Poprawnie zredagowany [rzeczowy, zwięzły, związany z treścią reportażu] IV Zredagowanie co najmniej trzech trafnych śródtytułów [w jednolitej konwencji, zgodnych z treścią] V Zrelacjonowanie faktów i wydarzeń, których autor był świadkiem lub uczestnikiem VI VII Zamieszczenie informacji dotyczących czasu, miejsca wydarzeń i osób w nich uczestniczących Zamieszczenie informacje dotyczących reakcji, zachowań, opinii bohaterów [co najmniej dwa przykłady] VIII Ocena przedstawionych wydarzeń (faktów) IX Prawidłowe i celowe wprowadzenie elementów innych form wypowiedzi, np. dialogów i monologów bohaterów, opisu miejsca, opisu sytuacji, opisu przeżyć wewnętrznych, charakterystyki, rozprawki [co najmniej dwa przykłady] X Poprawność merytoryczna II KOMPOZYCJA (0 2)** XI Spójność tekstu XII Logiczność [nie występują nieuzasadnione powtórzenia] III JĘZYK I STYL(0 4)** XIII Poprawność językowa [0 3 bł. 3 p.; 4 bł. 2 p.; 5 6 bł. 1 p.; 7 bł. 0 p.] 0 3 p. XIV Funkcjonalność stylu [styl odpowiedni do formy wypowiedzi] IV ZAPIS (0 3)** Poprawność ortograficzna [0 bł. 2 p.; 1 bł. 1 p.; 2 bł. 0 p.] XV 0 2 p. [dla uczniów z dysleksją:0 3 bł. 2 p.; 4 bł. 1 p.; 5 bł. 0 p.] Poprawność interpunkcyjna [dopuszczalne 3 błędy, dla uczniów z dysleksją XVI dopuszczalnych 6 błędów] * Uczeń otrzymuje 0 p. za pracę nie na temat. ** Jeśli praca jest krótsza niż połowa wymaganej objętości, nie przyznaje się z tych kategorii. przeliczenia na oceny: 19 p. (praca bez błędów językowych, ortograficznych i interpunkcyjnych) celujący; 18 19 p. bardzo dobry; 17 p. dobry +; 15 16 p. dobry; 13 14 p. dostateczny +; 11 12 p. dostateczny; 10 p. dopuszczający +; 9 p. dopuszczający; 0 8 p. niedostateczny oceny listu otwartego

I TEMAT (0 7)* I Zgodność pracy z tematem II Informacje wprowadzające [przyczyna, cel, okoliczności podjęcia tematu] III Rozwinięcie tematu 0 2 p. IV Zakończenie wypowiedzi [np. uogólnienie, sentencja, puenta, wyrażenie własnych uczuć] V Umiejętne i celowe wprowadzenie cytatu, sentencji, motta [fakultatywnie] VI Obecność zwrotów do adresata [co najmniej dwa poza nagłówkiem] VII VIII IX II KOMPOZYCJA (0 3)** Charakterystyczne elementy listu [miejscowość, data, nagłówek, formuła pożegnalna, podpis] Trójdzielność wypowiedzi z zachowaniem właściwych proporcji [wstęp, rozwinięcie, zakończenie] Spójność i logiczność tekstu [występowanie zwrotów i wyrażeń porządkujących wypowiedź] III JĘZYK I STYL (0 4)** X Poprawność językowa [0 3 bł. 3 p.; 4 bł. 2 p.; 5 6 bł. 1 p.; 7 bł. 0 p.] 0 3 p. XI XII XIII Funkcjonalność stylu [styl wzniosły, uroczysty, emocjonalny, pojawiają się pytania retoryczne, powtórzenia, wykrzykniki] IV ZAPIS (0 4)** Poprawność ortograficzna [0 bł. 2 p.; 1 bł. 1 p.; 2 bł. 0 p.] [dla uczniów z dysleksją:0 3 bł. 2 p.; 4 bł. 1 p.; 5 bł. 0 p.] 0 2 p. Poprawność interpunkcyjna [dopuszczalne 3 błędy, dla uczniów z dysleksją dopuszczalnych 6 błędów] XIV Estetyka zapisu [czystość, czytelność, brak skreśleń] * Uczeń otrzymuje 0 p. za pracę nie na temat. ** Jeśli praca jest krótsza niż połowa wymaganej objętości, nie przyznaje się z tych kategorii. przeliczenia na oceny: 18 p. (praca bez błędów językowych, ortograficznych i interpunkcyjnych) celujący;17 18 p. bardzo dobry; 16 p. dobry +; 14 15 p. dobry; 12 13 p. dostateczny +; 11 p. dostateczny; 10 p. dopuszczający +; 9 p. dopuszczający; 0 8 p. niedostateczny oceny opisu sytuacji I TEMAT (0 6)* I Zgodność pracy z tematem II Opis wydarzenia głównego III Opis zdarzeń towarzyszących [co najmniej trzech] IV Opis elementów tła i scenerii [co najmniej trzy przykłady] V Stosowanie słownictwa dynamizującego akcję [stosowanie zwrotów typu: nagle, wtem, błyskawicznie, raptem, niespodziewanie] VI Poprawność merytoryczna II KOMPOZYCJA (0 2)** VII Trójdzielność wypowiedzi z zachowaniem właściwych proporcji VIII Spójność III JĘZYK I STYL (0 3)** IX Poprawność językowa [0 2 bł. 2 p.; 3 4 bł. 1 p.; 5 bł. 0 p.] 0 2 p. X Funkcjonalność stylu IV ZAPIS (0 2)** 8

XI Poprawność ortograficzna [0 1 bł. 1 p.; 2 bł. 0 p.] [dla uczniów z dysleksją:0 3 bł. 1 p.; 4 bł. 0 p.] Poprawność interpunkcyjna [dopuszczalne 2 błędy, dla uczniów z dysleksją dopuszczalne 4 XII błędy] * Uczeń otrzymuje 0 p. za pracę nie na temat. ** Jeśli praca jest krótsza niż połowa wymaganej objętości, nie przyznaje się z tych kategorii. przeliczenia na oceny: 13 p. (praca bez błędów językowych, ortograficznych i interpunkcyjnych) celujący; 12 13 p. bardzo dobry;11 p. dobry +;10 p. dobry;9 p. dostateczny +; 8 p. dostateczny; 7 p. dopuszczający +; 6 p. dopuszczający; 0 5 p. niedostateczny oceny życiorysu I Zamieszczenie podstawowych danych osobowych piszącego [imię i nazwisko, adres] II III Podanie pozostałych informacji [data i miejsce urodzenia, dotychczasowe wykształcenie, informacje na temat rodziców, odniesione sukcesy, plany na przyszłość] Uwzględnienie formalnych wyróżników podania [miejscowość i data; własnoręczny podpis] IV Spójność tekstu V Funkcjonalność stylu [styl urzędowy, zwięzły, konkretny] VI Poprawność językowa[dopuszczalny 1 błąd] VII Poprawność ortograficzna i interpunkcyjna [dopuszczalny 1 błąd ortograficzny i 1 błąd interpunkcyjny; dla uczniów z dysleksją: 2 błędy ortograficzne i 2 błędy interpunkcyjne] VIII Poprawne graficzne rozmieszczenie tekstu [odstępy, akapity] IX Estetyka zapisu [czystość, czytelność, brak skreśleń] przeliczenia na oceny: 9 p. bardzo dobry; 8 p. dobry; 7 p. dostateczny +; 6 p. dostateczny; 5 p. dopuszczający; 0 4 p. niedostateczny oceny charakterystyki postaci literackiej I TEMAT (0 9)* I Zgodność pracy z tematem II Przedstawienie postaci [co najmniej cztery informacje] III Opis wyglądu zewnętrznego (sposobu mówienia, poruszania się) IV Poprawne nazwanie i opisanie cech charakteru (usposobienia, umysłowości) V Uzasadnienie co najmniej czterech cech charakteru [przywołanie przykładów z tekstu] VI Zredagowanie oceny postaci [wnioski, opinie, refleksje] VII Poprawne i uzasadnione użycie co najmniej dwóch cytatów VIII Użycie co najmniej dwóch porównań i jednego związku frazeologicznego IX Poprawność pracy pod względem merytorycznym II KOMPOZYCJA (0 3)** X Trójdzielność wypowiedzi z zachowaniem właściwych proporcji XI Spójność tekstu XII Logiczność [nie występują nieuzasadnione powtórzenia] III JĘZYK I STYL (0 4)** XIII Poprawność językowa [0 3 bł. 3 p.; 4 bł. 2 p.; 5 6 bł. 1 p.; 7 bł. 0 p.] 0 3 p. XIV Funkcjonalność stylu [styl odpowiedni do formy wypowiedzi] IV ZAPIS (0 3)** 9

Poprawność ortograficzna [0 bł. 2 p.; 1 bł. 1 p.; 2 bł. 0 p.] XV 0 2 p. [dla uczniów z dysleksją:0 3 bł. 2 p.; 4 bł. 1 p.; 5 bł. 0 p.] Poprawność interpunkcyjna [dopuszczalne 3 błędy, dla uczniów z dysleksją XVI dopuszczalnych 6 błędów] * Uczeń otrzymuje 0 p. za pracę nie na temat. ** Jeśli praca jest krótsza niż połowa wymaganej objętości, nie przyznaje się z tych kategorii. przeliczenia na oceny: 19 p. (praca bez błędów językowych, ortograficznych i interpunkcyjnych) celujący; 18 19 p. bardzo dobry; 17 p. dobry+; 15 16 p. dobry; 13 14 p. dostateczny+; 11 12 p. dostateczny; 10 p. dopuszczający+; 9 p. dopuszczający; 0 8 p. niedostateczny oceny charakterystyki postaci rzeczywistej I TEMAT (0 7)* 10 I Zgodność pracy z tematem II Przedstawienie postaci [co najmniej cztery informacje] III Opis wyglądu zewnętrznego (sposobu mówienia, poruszania się) IV Poprawne nazwanie i opisanie cech charakteru (usposobienia, umysłowości) V Uzasadnienie co najmniej czterech cech charakteru [np. przywołanie faktów z życia charakteryzowanej postaci; analiza jej postępowania, zachowania, wypowiedzi, opinii innych osób na jej temat] VI Zredagowanie oceny postaci [wnioski, opinie, refleksje] VII Użycie co najmniej dwóch porównań i jednego związku frazeologicznego II KOMPOZYCJA (0 3)** VIII Trójdzielność wypowiedzi z zachowaniem właściwych proporcji IX Spójność tekstu X Logiczność [nie występują nieuzasadnione powtórzenia] III JĘZYK I STYL (0 4)** XI Poprawność językowa [0 3 bł. 3 p.; 4 bł. 2 p.; 5 6 bł. 1 p.; 7 bł. 0 p.] 0 3 p. XII Funkcjonalność stylu [styl odpowiedni do formy wypowiedzi] IV ZAPIS (0 3)** Poprawność ortograficzna [0 bł. 2 p.; 1 bł. 1 p.; 2 bł. 0 p.] XIII 0 2 p. [dla uczniów z dysleksją:0 3 bł. 2 p.; 4 bł. 1 p.; 5 bł. 0 p.] Poprawność interpunkcyjna [dopuszczalne 3 błędy, dla uczniów z dysleksją dopuszczalnych XIV 6 błędów] * Uczeń otrzymuje 0 p. za pracę nie na temat. ** Jeśli praca jest krótsza niż połowa wymaganej objętości, nie przyznaje się z tych kategorii. przeliczenia na oceny: 17 p. (praca bez błędów językowych, ortograficznych i interpunkcyjnych) celujący; 16 17 p. bardzo dobry; 15 p. dobry+; 13 14 p. dobry; 12 p. dostateczny+; 11 p. dostateczny; 10 p. dopuszczający+; 9 p. dopuszczający; 0 8 p. niedostateczny oceny charakterystyki porównawczej postaci literackich I TEMAT (0 9)* I Zgodność pracy z tematem II Przedstawienie postaci [co najmniej trzy informacje o każdej z nich] III Opis wyglądu zewnętrznego (sposobu mówienia, poruszania się) IV Poprawne nazwanie i opisanie cech charakteru (usposobienia, umysłowości) V Porównanie co najmniej czterech cech charakteru opisywanych postaci VI Przywołanie co najmniej trzech przykładów z tekstu uzasadniających cechy charakteru bohaterów

VII Zredagowanie oceny postaci [wnioski, opinie, refleksje] VIII Poprawne i uzasadnione użycie co najmniej dwóch cytatów IX Poprawność pracy pod względem merytorycznym II KOMPOZYCJA (0 3)** X Trójdzielność wypowiedzi z zachowaniem właściwych proporcji XI Spójność tekstu XII Logiczność [nie występują nieuzasadnione powtórzenia] III JĘZYK I STYL (0 4)** XIII Poprawność językowa [0 3 bł. 3 p.; 4 bł. 2 p.; 5 6 bł. 1 p.; 7 bł. 0 p.] 0 3 p. XIV Funkcjonalność stylu [styl odpowiedni do formy wypowiedzi] IV ZAPIS (0 3)** XV Poprawność ortograficzna [0 bł. 2 p.; 1 bł. 1 p.; 2 bł. 0 p.] [dla uczniów z dysleksją:0 3 bł. 2 p.; 4 bł. 1 p.; 5 bł. 0 p.] 11 0 2 p. Poprawność interpunkcyjna XVI [dopuszczalne 3 błędy, dla uczniów z dysleksją dopuszczalnych 6 błędów] * Uczeń otrzymuje 0 p. za pracę nie na temat. ** Jeśli praca jest krótsza niż połowa wymaganej objętości, nie przyznaje się z tych kategorii. przeliczenia na oceny: 19 p. (praca bez błędów językowych, ortograficznych i interpunkcyjnych) celujący; 18 19 p. bardzo dobry; 17 p. dobry+; 15 16 p. dobry; 13 14 p. dostateczny+; 11 12 p. dostateczny; 10 p. dopuszczający+; 9 p. dopuszczający; 6. ocen semestralnych. (jest wypadkową ocen cząstkowych) OCENA DOPUSZCZAJĄCA. UCZEŃ: ~ czyta ze zrozumieniem podstawowe teksty literackie; ~ przekazuje myśli w sposób zrozumiały; ~ wyszukuje informacje w tekście; ~ sporządza plan odtwórczy; ~ charakteryzuje bohaterów; ~ odtwarza zdarzenia; ~ nazywa elementarne uczucia i emocje; ~ redaguje proste formy notatek; ~ gromadzi argumenty; ~ próbuje formułować wnioski; ~ formułuje pytania szczegółowe i ogólne w zależności od potrzeb i okoliczności; ~ w miarę poprawnie, według wskazówek nauczyciela, redaguje formy wypowiedzi: opowiadanie, opis, streszczenie, charakterystykę, ogłoszenie, zawiadomienie, zaproszenie; ~ przy pomocy nauczyciela redaguje w prostej formie: rozprawkę, dialog, instrukcję, sprawozdanie, list, podanie, życiorys; ~ próbuje nakłaniać, przekonywać, tłumaczyć; ~ rozpoznaje i stosuje zdania pojedyncze, złożone, równoważniki zdań; ~ skraca i rozwija wypowiedzi zgodnie z instrukcją; ~ dokonuje streszczenia; ~ proponuje różnorodne wyrazy oceniające i określenia; ~ odróżnia język ogólnopolski od dialektu, gwary, żargonu; ~ wskazuje w tekście archaizmy i neologizmy; ~ różnicuje informacje od oceny, ~ odróżnia fakty od opinii; ~ zna środki stylistyczne: epitet, metafora, porównanie, animizacja, personifikacja, pytanie retoryczne; ~ zna rodzaje i podstawowe gatunki literackie; ~ wymienia cechu dramatu; ~ wypowiada się na temat książek; ~ poprawnie łączy nazwiska autorów i tytuły dzieł; ~ sporządza opis bibliograficzny; ~ stosuje poprawną interpunkcję w zapisie daty; ~ zna podstawowe rodzaje słowników i potrafi z nich korzystać; ~ pracuje w grupie; ~ zna podstawowe środki artystyczne: epitet, porównanie, metafora, onomatopeja, zdrobnienie, zgrubienie Wymagania podstawowe: OCENA DOSTATECZNA. UCZEŃ (j.w. oraz): ~ uważnie słucha, czyta ze zrozumieniem; ~ analizuje świat przedstawiony utworu;

~ określa tematykę; ~ porównuje kreacje bohaterów; ~ wyjaśnia znaczenie tytułu utworu; ~ dostrzega, zarówno w utworach literackich jak i w życiu powszednim, zależności przyczynowo skutkowe; ~ formułuje tezę, hipotezę; ~ uzasadnia własne zdanie; ~ zabiera głos w dyskusji; ~ zadaje pytania; ~ buduje wypowiedź spójną, zgodną z tematem; ~ stosuje w wypowiedziach ustnych i pisemnych urozmaicone słownictwo; ~ poprawnie redaguje formy wypowiedzi: opowiadanie, opis, streszczenie, charakterystykę, dialog, ogłoszenie, zawiadomienie, zaproszenie, sprawozdanie, rozprawkę; ~ według schematu redaguje: instrukcję, list, podanie, życiorys, recenzję; ~ przeprowadza wywiad; ~ w sposób jasny i rzeczowy przekazuje informacje; ~ potrafi rozwinąć, uzupełnić tekst, wybierając najtrafniejsze frazeologizmy, potoczne porównania, synonimy, zdrobnienia, zgrubienia; ~ dopasowuje sposób używania języka do pełnionej roli, sytuacji, celu podejmowanych działań w związku z potrzebami życia codziennego; ~ zna rodzaje stylów: urzędowy, naukowy, popularnonaukowy, potoczny; ~ rozpoznaje i wyraża bezpośrednio i pośrednio różne intencje; ~ odczytuje wypowiedzi złośliwe, z humorem, poważne; ~ stosuje w wypowiedzi omówienia zastępujące zwroty obraźliwe ~ rozpoznaje sposoby manipulowania odbiorcą w różnych tekstach kultury, w mediach i próbuje na nie reagować; ~ różnicuje informacje od oceny i perswazji; ~ próbuje negocjować; ~ rozumie znaczenie pojęć: stylizacja, archaizacja, dialektyzacja; ~ zna rodzaje dialektów i gwar; ~ dokonuje przekształceń stylistycznych według wzoru; ~ stosuje szyk prosty i szyk przestawny; ~ rozpoznaje gwarę młodzieżową, buduje wypowiedzi z jej użyciem; ~ rozpoznaje zdania wielokrotnie złożone; ~ dzieli wypowiedzenia wielokrotnie złożone na wypowiedzenia składowe; ~ interpretuje teksty poetyckie; ~ rozpoznaje w utworach podstawowe środki stylistyczne i wyjaśnia celowość ich użycia; ~ odczytuje informacje z adresu bibliograficznego; ~ korzysta z przypisów; ~ posiada podstawowe wiadomości na temat wybranych twórców literatury polskiej i światowej; potrafi przypisać utwór autorowi ~ samodzielnie korzysta z encyklopedii, słowników, leksykonów; ~ gromadzi materiały na określony temat; ~ redaguje formy wypowiedzi według planu OCEAN DOBRA. UCZEŃ (j.w. oraz): ~ czyta ze zrozumieniem różnorodne teksty literackie, publicystyczne, popularnonaukowe; ~ rozpoznaje funkcje czytanych tekstów, próbuje je klasyfikować i oceniać ich przydatność dla konkretnego odbiorcy; ~ motywuje, ocenia działania i zachowania bohaterów; ~ określa problematykę utworu; ~ rozpoznaje typ narracji; ~ samodzielnie interpretuje teksty kultury; ~ przywołuje konteksty i dostrzega współzależności; ~ potrafi odpowiednio dobierać, porządkować, wartościować argumenty i kontrargumenty; ~ formułuje wnioski; ~ celowo skraca bądź rozwija własne wypowiedzi, przekształca je stylistycznie; ~ potrafi zachować porządek logiczny, chronologiczny i tematyczny we własnej wypowiedzi; ~ poprawnie pod względem stylistycznym, gramatycznym, logicznym, kompozycyjnym, ortograficznym i interpunkcyjnym redaguje wypowiedzi pisemne: opowiadanie, opis, charakterystyka, instrukcja, streszczenie, sprawozdanie, rozprawka, recenzja, przemówienie, reportaż, referat, podanie, życiorys, list, teksty użytkowe; ~ dobiera typy zdań w zależności od rodzaju wypowiedzi, rozumie celowość składniowego różnicowania tekstu; ~ trafnie wybiera formę wypowiedzi; ~ robi korektę własnego tekstu według otrzymanej instrukcji; ~ kształtuje wypowiedzi w zależności od tematu, sytuacji mówienia, intencji oraz rozmówcy; ~ stosuje stylistyczne środki językowe; ~ w sposób celowy dobiera, porządkuje i ocenia informacje; ~ potrafi stosować poznaną terminologię naukową we własnej wypowiedzi; ~ różnicuje wypowiedzi informacyjne, oceniające, perswazyjne; 12

~ przeprowadzając wywiad prowokuje odpowiedzi współrozmówcy za pomocą wprowadzeń, nawiązań, sugestii, wstępnych ocen, opinii; ~ formułuje pytania problemowe; ~ rozpoznaje w wypowiedzi ironię, sarkazm, patos; ~ aprobuje lub neguje cudze opinie; ~ dyskutuje; ~ wskazuje przykłady stereotypów funkcjonujących w otaczającym świecie; ~ zna stereotypowe ujęcia cech przypisywanych mieszkańcom różnych regionów, państw; ~ określa rolę stereotypów w życiu; ~ dokonuje przekształceń stylistycznych w obrębie tekstów gwarowych, archaicznych, współczesnych; ~ czytane fragmenty tekstów gwarowych identyfikuje z własnym regionem kraju, środowiskiem społecznym, zawodowym; ~ rozumie różnice znaczeniowe między wyrazami krytyk, krytycyzm, krytykant, krytykanctwo; ~ redaguje wypowiedź o charakterze oferty wydawniczej; ~ wskazuje cech stylu urzędowego, naukowego, popularnonaukowego, potocznego, artystycznego; ~ określa rolę podmiotu lirycznego w utworach poetyckich; ~ rozumie znaczenie i celowość stosowania środków stylistycznych: epitet, metafora, porównanie, animizacja, personifikacja, onomatopeja, apostrofa, anafora, epifora, aliteracja, pytanie retoryczne, wykrzyknienie, kontrast, hiperbola, oksymoron; ~ interpretuje i analizuje utwory poetyckie; ~ odczytuje znaczenie symboliczne; ~ zna i charakteryzuje rodzaje i gatunki literackie; ~ potrafi omówić budowę tragedii antycznej; ~ rozumie znaczenie pojęć: fortuna, fatum, konflikt tragiczny, katharsis, sacrum, profanum; ~ nazywa epoki literackie ( starożytność, średniowiecze, odrodzenie, barok, oświecenie, romantyzm, pozytywizm, współczesność ) ~ stosuje homonimy, peryfrazy, eufemizmy; ~ dokonuje analizy zdań wielokrotnie złożonych; ~ rozpoznaje imiesłowowy równoważnik zdania; ~ sporządza bibliografię; OCENA BARDZO DOBRA. UCZEŃ ( j.w. oraz): ~ czyta różnorodne teksty kultury, dobiera je samodzielnie bądź przy pomocy nauczyciela; ~ w sposób interesujący przedstawia problematykę czytanych utworów; ~ dokonuje oryginalnej analizy i interpretacji utworów literackich; ~ interpretuje teksty ikonograficzne; ~ dostrzega i analizuje konteksty niezbędne do interpretacji tekstów kultury; ~ dostrzega uniwersalne wartości wpisane w teksty kultury; ~ rozpoznaje wypowiedzenia wielokrotnie złożone, także z imiesłowowym równoważnikiem zdania, posługuje się nimi we własnych wypowiedziach w sposób celowy i przemyślany; ~ wprowadza do wypowiedzi cytaty; ~ potrafi ustosunkować się do cudzej opinii; ~ potrafi świadomie ożywiać, uplastyczniać własne teksty, stosując urozmaicone stylistyczne środki językowe i poetyckie; ~ celowo w wypowiedziach stosuje frazeologizmy, synonimy, antonimy, homonimy, eufemizmy, peryfrazy, oryginalne epitety, porównania, metafory; ~ wypowiedziom ustnym i pisemnym nadaje indywidualny charakter; ~ poznane formy wypowiedzi pisemnej redaguje w sposób oryginalny, z nielicznymi usterkami; ~ tworzy teksty o różnorodnej stylistyce, zgodne ze wskazaną funkcją językową; ~ stosuje różne sposoby wprowadzania argumentacji; ~ próbuje pisać eseje; ~ buduje dialogi, potrafi je trafnie spuentować; ~ opracowuje tekst wywiadu do publikacji; ~ inicjuje dyskusję, przewodzi jej, kontroluje przebieg, podsumowuje rozważania, formułuje wnioski; ~ jest liderem grupy, zespołu; ~ rozpoznaje i stawia problemy, rozwiązuje je w sposób twórczy; ~ obiektywnie bądź subiektywnie ocenia sytuację; ~ buduje wypowiedzi krytyczne; ~ stosuje środki perswazji; ~ negocjuje; ~ zna pojęcie kompromisu; ~ dokonuje wyboru; ~ potrafi sporządzać mapy myślowe; ~ wykorzystuje różnorodne techniki notowania; ~ świadomie posługuje się wypowiedziami o charakterze ironicznym, sarkastycznym, humorystycznym, poważnym, patetycznym; ~ odkrywa absurd wypowiedzi; ~ rozumie rolę stylizacji w utworach literackich; ~ dokonuje stylizacji archaicznej, dialektyzacji; ~ analizuje język wypowiedzi; 13

~ dostrzega w wypowiedziach błędy językowe ( nieuzasadnione powtórzenia, pleonazmy ); ~ korzysta z różnorodnych źródeł i umiejętnie gromadzi informacje; ~ przetwarza informacje dla własnych potrzeb i celów związanych z nauką i życiem pozaszkolnym; ~ dokonuje selekcji, syntezy, analizy; ~ wymienia i ocenia wartości i antywartości; ~ posiada wiedzę dotyczącą czołowych postaci literatury polskiej i światowej; ~ przywołuje sylwetki twórców i dzieła sztuki; ~ nazywa prawdy uniwersalne i ponadczasowe; ~ omawia wpływ tradycji biblijnej i antycznej na kształtowanie się cywilizacji europejskiej; ~ dostrzega i wyjaśnia prawdy filozoficzne; ~ odczytuje metaforykę utworów poetyckich; ~ odczytuje sens alegoryczny; ~ podaje przykłady motywów obecnych w literaturze na przestrzeni dziejów ( rycerza, władcy, labiryntu, wędrówki, bohatera walczącego w imię wyższych celów, artysty i jego dzieła ); ~ samodzielnie opracowuje wystąpienie prezentację, monodram; ~ wygłasza samodzielnie przygotowany referat; OCENA CELUJĄCA. UCZEŃ (j.w. oraz ): ~ samodzielnie poszerza własne horyzonty czytelnicze i myślowe; ~ myśli i działa kreatywnie; ~ interpretuje teksty ikonograficzne; ~ twórczo i bezbłędnie redaguje wypowiedzi pisemne; ~ wypowiada się stosownie do sytuacji i okoliczności, wyważając słowa; ~ jest świadom zjawisk zachodzących we współczesnej polszczyźnie; ~ dokonuje oryginalnych, wartościowych prób poetyckich lub prozatorskich; ~ podejmuje działania mające na celu propagowanie kultury słowa; ~ odnosi sukcesy w konkursach przedmiotowych, ortograficznych, poetyckich, recytatorskich, czytelniczych. 7. O postępach w nauce uczeń i jego rodzice informowani są w formie: - oceny cząstkowe z języka polskiego są przekazywane rodzicom na ogólnych i indywidualnych zebraniach rodziców i mają one charakter: - oceny (stopnia szkolnego), - oceny opisowej (recenzji prac), - oceny ustnej; - postępy ucznia są omawiane w trakcie indywidualnych rozmów z rodzicem lub opiekunem; - przekazywanie informacji do rodziców w zeszytach przedmiotowych lub kontaktowych wychowawczych (w razie potrzeby); - rodzic (oraz uczeń) ma prawo wglądu w pisemne prace klasowe dziecka, które znajdują się u nauczyciela; - krótkie sprawdziany uczeń pokazuje rodzicom na bieżąco. Wszystkie oceny znajdują się przy ocenianym zadaniu, jak również w dzienniku. 14