PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA KLASY III. Gimnazjum nr 2 w Świlczy ROK SZKOLNY 2014/2015 III ETAP KSZTAŁCENIA

Transkrypt

1 PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA KLASY III Gimnazjum nr 2 w Świlczy ROK SZKOLNY 2014/2015 III ETAP KSZTAŁCENIA 1.Ocenianiu podlegają: 1A. prace stylistyczne - w tym: - prace klasowe, - wypracowania domowe, 1B. dyktanda ortograficzne i interpunkcyjne, 1C. sprawdziany gramatyczne, 1D. testy, 1E. kartkówki dotyczące materiału gramatycznego, znajomości czytanych tekstów i lektur oraz materiału z trzech ostatnich lekcji, 1F. recytacja tekstów z pamięci, 1G. technika czytania, 1H. technika czytania ze zrozumieniem samodzielna praca z tekstem, 1I. konkursy, 1J. aktywność i praca na lekcji, 1K. odpowiedzi ustne, 1L. zadania domowe: zadanie domowe zeszytowe (ZDZ), zadanie domowe A4 (ZDA4) 2. Ocenianie ogólne kryteria oceniania prac stylistycznych: 2A. Zgodność z tematem i rozwinięcie tematu. 1

2 2B. Dobór treści (w zależności od tematu twórcze lub odtwórcze, formułowanie wniosków w zależności od tematu). 2C. Forma wypowiedzi (lub jej stosowne dobranie). 2D. Kompozycja wypowiedzi, logiczne uporządkowanie treści z zachowaniem proporcji, spójność tekstu. 2E. Język i jego komunikatywność, poprawność językowa, urozmaicenie składni, bogactwo języka. 2F. Pisownia (ortografia, interpunkcja, czytelność i estetyka zapisu). 3. Ocenę celującą za stylistyczną pracę pisemną otrzymuje uczeń, który nie popełnił błędów ortograficznych, językowych i rzeczowych, zastosował interesującą formę wypowiedzi, wprowadził środki wzbogacające wypowiedź i wykazał się wiedzą oraz umiejętnościami wykraczającymi poza obowiązujący materiał. 4. Punktacja i ocena dyktand przy ocenianiu dyktand ortograficznych stosuje się klasyfikację błędów: 4A. Błędy I stopnia: ( - 1 punkt) pisownia ó, u, rz, ż, ch, h, wielkich i małych liter, pisownia nie z czasownikami. 4B. Błędy II stopnia: ( - 0,5 punktu) pisownia ą, ę, on, om, en, em, pisownia i, j, pisownia partykuły by, pisownia wyrażeń przyimkowych, pisownia przyimków złożonych, pisownia nie z innymi częściami mowy, użycie łącznika. 4C. Błędy III stopnia: ( - 0,25 punktu) zamiana, opuszczenie lub dodanie głosek (nie dotyczy przypadków wyrazów z ó, u, rz, ż, ch, h, ą, ę, on, om, en, em, i, j), nieprawidłowe przenoszenie wyrazów, błędy interpunkcyjne. 5. Testy umiejętności językowych i literackich, sprawdziany, kartkówki oceniane są według procentowych proporcji : 100 % - 98% => ocena celujący ( skrót cel ) wymagania wykraczające 97 % - 90 % => ocena bardzo dobry ( skrót bdb ) wymagania dopełniające 89 % - 82 % => ocena dobry plus ( skrót db +) wymagania rozszerzające 81% - 75% = > ocena dobry ( skrót db) wymagania rozszerzające 74 % - 61 % => ocena dostateczny plus ( skrót dst +) wymagania podstawowe 60% - 50% = > ocena dostateczny ( skrót dst ) wymagania podstawowe 49 % - 41 % => ocena dopuszczający plus ( skrót dop +) wymagania konieczne 40 % - 34 % => ocena dopuszczający ( skrót dop ) wymagania konieczne 2

3 33% - 0% = > ocena niedostateczna ( skrót ndst) 6. Postanowienia ogólne 6A. Prace klasowe są obowiązkowe. Jeżeli z przyczyn losowych uczeń nie może jej napisać z całą klasą, to powinien to uczynić samodzielnie w uzgodnionym z nauczycielem terminie; w ciągu 2 tygodni. Prace klasowe, dyktanda, sprawdziany umiejętności językowych i literackich są zapowiedziane na tydzień przed planowanym terminem i poprzedzone lekcją określającą wymagane treści i umiejętności. 6B. Jeżeli uczeń opuścił pracę klasową, dyktando, kartkówkę zapowiedzianą lub niezapowiedzianą bądź sprawdzian to powinien napisać je w ciągu dwóch tygodni od dnia powrotu do szkoły. Jeśli tego nie uczyni, otrzyma ocenę niedostateczną. Kartkówka i odpowiedź ustna z trzech ostatnich lekcji nie muszą być przez nauczyciela zapowiedziane, materiał ten obowiązuje uczniów. 6C. Prace klasowe są oddawane w terminie 14 dni. 6D. Poprawa ocen z prac klasowych lub sprawdzianów jest dobrowolna i musi odbywać się poza lekcjami języka polskiego. Dotyczy ocen najniższych (niedostatecznej i dopuszczającej). Uczeń pisze ją tylko raz. Uczeń może też poprawiać oceny, które otrzymał po ocenieniu go poprzez inne formy, np.: kartkówka, odpowiedź ustna lub pisemna, aktywność na lekcji, pilność, recytacja tekstu, projekty, zadania domowe. Popraw uczeń dokonuje w czasie konsultacji. Dopuszcza się poprawę ocen niesatysfakcjonujących ucznia. 6E. Jeżeli uczeń otrzymał wyższą ocenę z poprawy pracy, to tę ocenę uwzględnia się jako ostateczną. Wpisuje się ją obok pierwszej oceny. 6F. Jeżeli uczeń otrzymał niższą ocenę z poprawy pracy, to jako ostateczną ocenę wystawia się średnią z obu ocen. 6G. Na koniec semestru nie przewiduje się sprawdzianu końcowego - zaliczeniowego. 6H. Nieodrobienie pracy domowej bądź brak zeszytu będzie odnotowane w dzienniku lekcyjnym. 6I. Uczeń dwa razy w semestrze może zgłosić nieprzygotowanie do lekcji (nie dotyczy to zapowiedzianych sprawdzianów, kartkówek, dyktand i prac klasowych). 6J. Aktywność oceniana jest po każdej lekcji. 6K. Każdy uczeń może otrzymać dodatkowe oceny za wykonane prace nadobowiązkowe, za udział w konkursie przedmiotowym, literackim, poetyckim, recytatorskim, ortograficznym. 3

4 6L. Za aktywność oraz pracę podczas lekcji ( w zależności od zaangażowania i trudności zadań) uczeń otrzymuje oceny, na które składają się zdobywane systematycznie plusy ( trzy plusy ocena bardzo dobra, sześć plusów ocena celująca ). 6Ł. Uczeń ma prawo dwukrotnie w ciągu semestru zgłosić nieprzygotowanie do lekcji ( nie dotyczy to prac klasowych, dyktand, sprawdzianów, recytacji, zapowiedzianych kartkówek). 6M. Jeżeli uczeń nie dotrzyma terminu wyznaczonego na oddanie długoterminowej pracy domowej, otrzymuje ocenę niedostateczną. 6N. Zapowiedziane z tygodniowym wyprzedzeniem prace klasowe, sprawdziany, testy, dyktanda oraz długoterminowe prace domowe są sprawdzone i oddane w ciągu dwóch tygodni. 6O. Kartkówki i dyktanda są sprawdzone i oddane na kolejną lekcję. 6P. Po dłuższej ( przynajmniej tygodniowej ) usprawiedliwionej nieobecności w szkole uczeń nie będzie oceniany przez kolejne 5 dni, jednakże powinien on w tym czasie uzupełnić zaległości. 6R. Uczeń nie ma możliwości poprawiania ocen na tydzień przed klasyfikacją. 6S. Uczeń, który opuścił 50% godzin lekcyjnych nie może być klasyfikowany z przedmiotu. 6T. O przewidywanej niedostatecznej ocenie semestralnej / rocznej uczeń i jego rodzice (prawni opiekunowie ) są informowani na miesiąc przed zakończeniem semestru / roku szkolnego. 6U. O przewidywanej ocenie semestralnej / rocznej uczeń informowany jest na tydzień przed klasyfikacyjnym posiedzeniem Rady Pedagogicznej. 6W. Ocena semestralna / roczna ostatecznie zostaje ustalona na jeden dzień przed klasyfikacyjnym posiedzeniem Rady Pedagogicznej. 6Y. Kryteria oceny prac pisemnych: zgodność pracy z tematem, rozwinięcie tematu, właściwa forma wypowiedzi, kompozycja, słownictwo, :poprawność językowa, poprawność ortograficzna, estetyka pracy: pismo czytelne, brak skreśleń, zachowane akapity SZCZEGÓLOWE KRYTERIA oceniania UCZEŃ OTRZYMUJE OD NAUCZYCIELA W FORMIE aneksu!!! 4

5 7. Ocenianie średnia ważona 7A. Podstawą do wystawienia oceny śródokresowej oraz oceny końcowo rocznej jest średnia ważona ocen uzyskanych w ciągu całego okresu bądź roku nauki. 7B. Do obliczeń średniej ważonej stosuje się oceny zamienione na liczby według poniższej skali: Ocena Wartość 6 5,5 5 4,75 4,5 4 3,75 3,5 3 2,75 2,5 2 1,75 1,5 1 7C. Poszczególnym formom aktywności ucznia przyporządkowane zostaną następujące wagi: Forma aktywności praca klasowa, test kompetencji, sprawdzian, wysokie wyniki w konkursach z zakresu języka polskiego{ 1.,2.,3., wyróżnienie} ( np. konkurs kuratoryjny, powiatowym, wojewódzkim, ogólnopolskim) dyktando, wejściówka kartkówka ze znajomości Waga 5 lektury, kartkówka zapowiedziana, wysokie wyniki w konkursach z zakresu języka polskiego (konkurs 3 na etapie gminnym{ 1.,2.,3., wyróżnienie}), zadania domowe ZDA4 kartkówka niezapowiedziana, recytacja, odpowiedź, aktywność, wysokie wyniki w konkursach z zakresu języka polskiego (konkurs na etapie klasowym 3 i szkolnym{ 1.,2.,3., }) zadania domowe ZDZ, praca na lekcji indywidualna i w grupach,, technika czytania 3 7D. Podstawą wystawienia oceny okresowej będzie średnia ważona ocen otrzymanych w ciągu całego okresu. 5

6 7E. Zależność oceny okresowej od średniej ważonej jest następująca: ocena na średnia ważona - s semestr niedostateczny s<1,7 dopuszczający 1,7 s<2,7 dostateczny 2,7 s<3,7 dobry 3,7 s<4,7 bardzo dobry 4,7 s<5,2 celujący s 5,2 7F. Ocena końcoworoczna jest średnią ważoną ocen z całego roku szkolnego. 8. Zasady informowania uczniów i rodziców o kryteriach 8A. Na początku roku szkolonego (do końca września) uczniowie i rodzice zostają poinformowani o wymaganiach edukacyjnych wynikających z realizowanego programu nauczania języka polskiego oraz o sposobach ich sprawdzania. 8B. Wszystkie oceny ucznia wpisywane są do dziennika klasowego i dziennika elektronicznego. 8C. Ocena jest jawna, zarówno dla ucznia jak i jego rodzica. 8D. Uzupełnieniem obowiązującej skali ocen są plusy i minusy przy stopniach. 8E. Rodzice są zobowiązani podpisać każdą ocenę ucznia wpisaną do zeszytu. 8F. Prace pisemne (pisane w klasie) są do wglądu rodziców u nauczycieli przedmiotu (nie są one wydawane uczniom). 8G. O dyktandzie, teście i sprawdzianie uczniowie informowani są z tygodniowym wyprzedzeniem. 8H. Oceny z twórczych prac pisemnych opatrywane są przez nauczyciela krótkim komentarzem. 8I. Podstawą do wystawienia oceny okresowej i końcoworocznej są wszystkie oceny, jednakże decydujący wpływ na ocenę mają: prace klasowe, testy, sprawdziany, dyktanda oraz kartkówki. 6

7 8J. Zasady zachowania i postępowania na lekcjach języka polskiego są zawarte w kontrakcie podpisanym przez uczniów i nauczyciela. 8K. Dyktanda, testy i sprawdziany przechowywane są przez nauczyciela przez jeden rok. 8L. Ocena semestralna / roczna jest ustalana na podstawie co najmniej 10 ocen cząstkowych. KRYTERIA OCEN Z JĘZYKA POLSKIEGO W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM OCENA DOPUSZCZAJĄCA. UCZEŃ: ~ czyta ze zrozumieniem podstawowe teksty literackie; ~ przekazuje myśli w sposób jasny i zrozumiały; ~ wyszukuje informacje w tekście; ~ sporządza plan odtwórczy; ~ charakteryzuje bohaterów; ~ odtwarza zdarzenia; ~ nazywa elementarne uczucia i emocje; ~ redaguje proste formy notatek; ~ gromadzi argumenty; ~ próbuje formułować wnioski; ~ formułuje pytania szczegółowe i ogólne w zależności od potrzeb i okoliczności; ~ w miarę poprawnie, według wskazówek nauczyciela, redaguje formy wypowiedzi: opowiadanie, opis, streszczenie, charakterystykę, ogłoszenie, zawiadomienie, zaproszenie; ~ przy pomocy nauczyciela redaguje w prostej formie: rozprawkę, dialog, instrukcję, sprawozdanie, list, podanie, życiorys; ~ próbuje nakłaniać, przekonywać, tłumaczyć; ~ rozpoznaje i stosuje zdania pojedyncze, złożone, równoważniki zdań; ~ skraca i rozwija wypowiedzi zgodnie z instrukcją; ~ dokonuje streszczenia; ~ proponuje różnorodne wyrazy oceniające i określenia; ~ odróżnia język ogólnopolski od dialektu, gwary, żargonu; ~ wskazuje w tekście archaizmy i neologizmy; ~ różnicuje informacje od oceny, ~ odróżnia fakty od opinii; ~ zna środki stylistyczne: epitet, metafora, porównanie, animizacja, personifikacja, pytanie retoryczne; ~ zna rodzaje i podstawowe gatunki literackie; ~ wymienia cechu dramatu; ~ wypowiada się na temat książek; ~ poprawnie łączy nazwiska autorów i tytuły dzieł; ~ sporządza opis bibliograficzny; ~ stosuje poprawną interpunkcję w zapisie daty; ~ zna podstawowe rodzaje słowników i potrafi z nich korzystać; ~ pracuje w grupie; ~ zna pojęcia: stereotyp, puenta, perswazja, narcyzm, patos, kontrast, retrospekcja, przerzutnia, średniówka, przypis, wywiad, przypowieść, satyra, monodram, esej, pieśń, humanizm. Wymagania podstawowe: OCENA DOSTATECZNA. UCZEŃ: 7

8 ~ uważnie słucha, czyta ze zrozumieniem; ~ analizuje świat przedstawiony utworu; ~ określa tematykę; ~ porównuje kreacje bohaterów; ~ wyjaśnia znaczenie tytułu utworu; ~ dostrzega, zarówno w utworach literackich jak i w życiu powszednim, zależności przyczynowo skutkowe; ~ formułuje tezę, hipotezę; ~ uzasadnia własne zdanie; ~ zabiera głos w dyskusji; ~ zadaje pytania; ~ buduje wypowiedź spójną, zgodną z tematem; ~ stosuje w wypowiedziach ustnych i pisemnych urozmaicone słownictwo; ~ poprawnie redaguje formy wypowiedzi: opowiadanie, opis, streszczenie, charakterystykę, dialog, ogłoszenie, zawiadomienie, zaproszenie, sprawozdanie, rozprawkę; ~ według schematu redaguje: instrukcję, list, podanie, życiorys, recenzję; ~ przeprowadza wywiad; ~ w sposób jasny i rzeczowy przekazuje informacje; ~ potrafi rozwinąć, uzupełnić tekst, wybierając najtrafniejsze frazeologizmy, potoczne porównania, synonimy, zdrobnienia, zgrubienia; ~ dopasowuje sposób używania języka do pełnionej roli, sytuacji, celu podejmowanych działań w związku z potrzebami życia codziennego; ~ zna rodzaje stylów: urzędowy, naukowy, popularnonaukowy, potoczny; ~ rozpoznaje i wyraża bezpośrednio i pośrednio różne intencje; ~ odczytuje wypowiedzi złośliwe, z humorem, poważne; ~ stosuje w wypowiedzi omówienia zastępujące zwroty obraźliwe ~ rozpoznaje sposoby manipulowania odbiorcą w różnych tekstach kultury, w mediach i próbuje na nie reagować; ~ różnicuje informacje od oceny i perswazji; ~ próbuje negocjować; ~ rozumie znaczenie pojęć: stylizacja, archaizacja, dialektyzacja; ~ zna rodzaje dialektów i gwar; ~ dokonuje przekształceń stylistycznych według wzoru; ~ stosuje szyk prosty i szyk przestawny; ~ rozpoznaje gwarę młodzieżową, buduje wypowiedzi z jej użyciem; ~ rozpoznaje zdania wielokrotnie złożone; ~ dzieli wypowiedzenia wielokrotnie złożone na wypowiedzenia składowe; ~ interpretuje teksty poetyckie; ~ rozpoznaje w utworach podstawowe środki stylistyczne i wyjaśnia celowość ich użycia; ~ odczytuje informacje z adresu bibliograficznego; ~ korzysta z przypisów; ~ posiada podstawowe wiadomości na temat wybranych twórców literatury polskiej i światowej; ~ samodzielnie korzysta z encyklopedii, słowników, leksykonów; ~ gromadzi materiały na określony temat; ~ zna pojęcia: homonim, krytyk, krytykant, referat, esej, apostrofa, geneza, inwokacja, epilog, epopeja narodowa, bohater dynamiczny, tragedia antyczna, Pokolenie Kolumbów, Pokolenie Ocalonych, motyw, Don Juan, haiku. 8

9 OCEAN DOBRA. UCZEŃ : ~ czyta ze zrozumieniem różnorodne teksty literackie, publicystyczne, popularnonaukowe; ~ rozpoznaje funkcje czytanych tekstów, próbuje je klasyfikować i oceniać ich przydatność dla konkretnego odbiorcy; ~ motywuje, ocenia działania i zachowania bohaterów; ~ określa problematykę utworu; ~ rozpoznaje typ narracji; ~ samodzielnie interpretuje teksty kultury; ~ przywołuje konteksty i dostrzega współzależności; ~ potrafi odpowiednio dobierać, porządkować, wartościować argumenty i kontrargumenty; ~ formułuje wnioski; ~ celowo skraca bądź rozwija własne wypowiedzi, przekształca je stylistycznie; ~ potrafi zachować porządek logiczny, chronologiczny i tematyczny we własnej wypowiedzi; ~ poprawnie pod względem stylistycznym, gramatycznym, logicznym, kompozycyjnym, ortograficznym i interpunkcyjnym redaguje wypowiedzi pisemne: opowiadanie, opis, charakterystyka, instrukcja, streszczenie, sprawozdanie, rozprawka, recenzja, przemówienie, reportaż, referat, podanie, życiorys, list, teksty użytkowe; ~ dobiera typy zdań w zależności od rodzaju wypowiedzi, rozumie celowość składniowego różnicowania tekstu; ~ trafnie wybiera formę wypowiedzi; ~ robi korektę własnego tekstu według otrzymanej instrukcji; ~ kształtuje wypowiedzi w zależności od tematu, sytuacji mówienia, intencji oraz rozmówcy; ~ stosuje stylistyczne środki językowe; ~ w sposób celowy dobiera, porządkuje i ocenia informacje; ~ potrafi stosować poznaną terminologię naukową we własnej wypowiedzi; ~ różnicuje wypowiedzi informacyjne, oceniające, perswazyjne; ~ przeprowadzając wywiad prowokuje odpowiedzi współrozmówcy za pomocą wprowadzeń, nawiązań, sugestii, wstępnych ocen, opinii; ~ formułuje pytania problemowe; ~ rozpoznaje w wypowiedzi ironię, sarkazm, patos; ~ aprobuje lub neguje cudze opinie; ~ dyskutuje; ~ wskazuje przykłady stereotypów funkcjonujących w otaczającym świecie; ~ zna stereotypowe ujęcia cech przypisywanych mieszkańcom różnych regionów, państw; ~ określa rolę stereotypów w życiu; ~ dokonuje przekształceń stylistycznych w obrębie tekstów gwarowych, archaicznych, współczesnych; ~ czytane fragmenty tekstów gwarowych identyfikuje z własnym regionem kraju, środowiskiem społecznym, zawodowym; ~ rozumie różnice znaczeniowe między wyrazami krytyk, krytycyzm, krytykant, krytykanctwo; ~ redaguje wypowiedź o charakterze oferty wydawniczej; ~ wskazuje cech stylu urzędowego, naukowego, popularnonaukowego, potocznego, artystycznego; ~ określa rolę podmiotu lirycznego w utworach poetyckich; ~ rozumie znaczenie i celowość stosowania środków stylistycznych: epitet, metafora, porównanie, animizacja, personifikacja, onomatopeja, apostrofa, anafora, epifora, aliteracja, pytanie retoryczne, wykrzyknienie, kontrast, hiperbola, oksymoron; ~ interpretuje i analizuje utwory poetyckie; ~ odczytuje znaczenie symboliczne; 9

10 ~ zna i charakteryzuje rodzaje i gatunki literackie; ~ potrafi omówić budowę tragedii antycznej; ~ rozumie znaczenie pojęć: fortuna, fatum, konflikt tragiczny, katharsis, sacrum, profanum; ~ nazywa epoki literackie ( starożytność, średniowiecze, odrodzenie, barok, oświecenie, romantyzm, pozytywizm, współczesność ) ~ stosuje homonimy, peryfrazy, eufemizmy; ~ dokonuje analizy zdań wielokrotnie złożonych; ~ rozpoznaje imiesłowowy równoważnik zdania; ~ sporządza bibliografię; OCENA BARDZO DOBRA. UCZEŃ : ~ czyta różnorodne teksty kultury, dobiera je samodzielnie bądź przy pomocy nauczyciela; ~ w sposób interesujący przedstawia problematykę czytanych utworów; ~ dokonuje oryginalnej analizy i interpretacji utworów literackich; ~ interpretuje teksty ikonograficzne; ~ dostrzega i analizuje konteksty niezbędne do interpretacji tekstów kultury; ~ dostrzega uniwersalne wartości wpisane w teksty kultury; ~ rozpoznaje wypowiedzenia wielokrotnie złożone, także z imiesłowowym równoważnikiem zdania, posługuje się nimi we własnych wypowiedziach w sposób celowy i przemyślany; ~ wprowadza do wypowiedzi cytaty; ~ potrafi ustosunkować się do cudzej opinii; ~ potrafi świadomie ożywiać, uplastyczniać własne teksty, stosując urozmaicone stylistyczne środki językowe i poetyckie; ~ celowo w wypowiedziach stosuje frazeologizmy, synonimy, antonimy, homonimy, eufemizmy, peryfrazy, oryginalne epitety, porównania, metafory; ~ wypowiedziom ustnym i pisemnym nadaje indywidualny charakter; ~ poznane formy wypowiedzi pisemnej redaguje w sposób oryginalny, z nielicznymi usterkami; ~ tworzy teksty o różnorodnej stylistyce, zgodne ze wskazaną funkcją językową; ~ stosuje różne sposoby wprowadzania argumentacji; ~ próbuje pisać eseje; ~ buduje dialogi, potrafi je trafnie spuentować; ~ opracowuje tekst wywiadu do publikacji; ~ inicjuje dyskusję, przewodzi jej, kontroluje przebieg, podsumowuje rozważania, formułuje wnioski; ~ jest liderem grupy, zespołu; ~ rozpoznaje i stawia problemy, rozwiązuje je w sposób twórczy; ~ obiektywnie bądź subiektywnie ocenia sytuację; ~ buduje wypowiedzi krytyczne; ~ stosuje środki perswazji; ~ negocjuje; ~ zna pojęcie kompromisu; ~ dokonuje wyboru; ~ potrafi sporządzać mapy myślowe; ~ wykorzystuje różnorodne techniki notowania; ~ świadomie posługuje się wypowiedziami o charakterze ironicznym, sarkastycznym, humorystycznym, poważnym, patetycznym; ~ odkrywa absurd wypowiedzi; ~ rozumie rolę stylizacji w utworach literackich; ~ dokonuje stylizacji archaicznej, dialektyzacji; 10

11 ~ analizuje język wypowiedzi; ~ dostrzega w wypowiedziach błędy językowe ( nieuzasadnione powtórzenia, pleonazmy ); ~ korzysta z różnorodnych źródeł i umiejętnie gromadzi informacje; ~ przetwarza informacje dla własnych potrzeb i celów związanych z nauką i życiem pozaszkolnym; ~ dokonuje selekcji, syntezy, analizy; ~ wymienia i ocenia wartości i antywartości; ~ posiada wiedzę dotyczącą czołowych postaci literatury polskiej i światowej; ~ przywołuje sylwetki twórców i dzieła sztuki; ~ nazywa prawdy uniwersalne i ponadczasowe; ~ omawia wpływ tradycji biblijnej i antycznej na kształtowanie się cywilizacji europejskiej; ~ dostrzega i wyjaśnia prawdy filozoficzne; ~ odczytuje metaforykę utworów poetyckich; ~ odczytuje sens alegoryczny; ~ podaje przykłady motywów obecnych w literaturze na przestrzeni dziejów ( rycerza, władcy, labiryntu, wędrówki, bohatera walczącego w imię wyższych celów, artysty i jego dzieła ); ~ samodzielnie opracowuje wystąpienie prezentację, monodram; ~ wygłasza samodzielnie przygotowany referat; OCENA CELUJĄCA. UCZEŃ : ~ samodzielnie poszerza własne horyzonty czytelnicze i myślowe; ~ myśli i działa kreatywnie; ~ interpretuje teksty ikonograficzne; ~ twórczo i bezbłędnie redaguje wypowiedzi pisemne; ~ wypowiada się stosownie do sytuacji i okoliczności, wyważając słowa; ~ jest świadom zjawisk zachodzących we współczesnej polszczyźnie; ~ dokonuje oryginalnych, wartościowych prób poetyckich lub prozatorskich; ~ podejmuje działania mające na celu propagowanie kultury słowa; ~ odnosi sukcesy w konkursach przedmiotowych, ortograficznych, poetyckich, recytatorskich, czytelniczych. 11