podręcznik program nauczania Wymagania edukacyjne i zasady oceniania z HISTORII I SPOŁECZEŃSTWA dla uczniów klas V Autor Tytuł Nr dopuszczenia Aleksander Pawlicki Program nauczania historii i społeczeostwa dla klas IV-VI szkoły podstawowej DKOS-5002-12/04 Aleksander Pawlicki, Wojciech Widłak Był sobie człowiek 106/07 1
ZASADY OCENIANIA 1. ilośd i jakośd prezentowanych wiadomości 2. umiejętnośd zastosowania poznanych wiadomości w teorii i w praktyce 3. zainteresowanie przedmiotem 4. aktywnośd (3 plusy przelicza się na ocenę bardzo dobrą) 5. uczeo ma prawo zgłosid w semestrze 3 nieprzygotowania (prace domowe ustne i pisemne) 6. uczeo, który ma ambicję mied wysoką koocową ocenę z historii, powinien jak najrzadziej korzystad z powyższego prawa 7. jeśli uczeo nie zgłosi np., a w trakcie zajęd okaże się, że jest nieprzygotowany otrzymuje ocenę niedostateczną 8. nieprzygotowania nie dotyczą ucznia nieobecnego na zajęciach, który w terminie uzgodnionym z nauczycielem, nadrobi zaległości 9. Poniższe wymagania sumują się. Np.: na ocenę dostateczną należy opanowad wiedzę i umiejętności przewidziane na ocenę dopuszczającą i dostateczną, na ocenę dobrą zaś wymagania z zakresu ocen: dopuszczającej, dostatecznej oraz dobrej itd. 2
celujący Skala ocen Kryteria oceniania wiedzy i umiejętności posiada wiedzę wykraczającą poza program nauczania, wynikającą z jego indywidualnych zainteresowao i poszukiwao; wskazuje więcej niż jedna przyczynę danego wydarzenia; przedstawia genezę i konsekwencje niewolnictwa w Ameryce do XX w; omawia funkcjonowanie instytucji sejmików w XVI w; streszcza historię unii Polski i Litwy- podsumowuje najważniejsze cechy systemu politycznego Polski w XVI w; wyjaśnia tzw. problem kozacki w Rzeczpospolitej omawia działalnośd instytucji, które dbają o ochronę praw człowieka; przedstawia dzieje hymnu do XX w; ocenia konsekwencje rewolucji przemysłowej; dyskutując na temat przyczyn klęski powstania listopadowego, realnie ocenia szansę walki o niepodległośd. jest pracowity i wykazuje inicjatywę do samodzielnego podejmowania zadao; bierze aktywny udział w konkursach, w których jest wymagana wiedza historyczna i odnosi w nich sukcesy; stawia trafne pytania pozwalające rzetelnie odtworzyd rzeczywistośd; interpretuje zapisy w ustawie; ocenia motywy europejskiego podboju Ameryki w XVI w; dyskutuje na temat charakteru narodowego Polaków w XVII w; aktywnie uczestniczy w uroczystościach z okazji obchodów świąt narodowych; 3
bardzo dobry uzasadnia swoja ocenę samorządu; realizuje własny lub klasowy projekt opieki nad miejscami pamięci narodowej; jest autorem pracy wykonanej dowolną techniką o dużych wartościach poznawczych i dydaktycznych. opanował pełny zakres wiadomości i umiejętności zawartych w programie; poszerza materiał samodzielnie pracując z płyta CD-ROM, załączoną do podręcznika; wskazuje przyczyny i skutki wydarzeo; charakteryzuje na przykładzie kulturę sarmacką i sztukę baroku; porównuje zasady funkcjonowania rządu dawniej i dzisiejszej Polsce; wyjaśnia jakie są prawa dziecka oraz prawa i obowiązki ucznia; omawia okoliczności uchwalenia Konstytucji 3 maja i jej znaczenie; ocenia rolę Napoleona Bonapartego w sprawie walki o niepodległośd Polski; prezentuje przemiany wytwórczości od rzemiosła do produkcji fabrycznej. jest zawsze przygotowany do lekcji; ma odrobione wszystkie prace domowe; aktywnie uczestniczy w lekcji i działaniach grupy; bierze udział w konkursach, w których jest wymagana wiedza historyczna; chętnie podejmuje zadania dodatkowe; potrafi sprawnie posługiwad się mapą historyczną; dociera samodzielnie do źródeł informacji wskazanych przez nauczyciela; 4
Dobry posługuje się bardzo dobrym językiem polskim w mowie i piśmie; umie zaplanowad sobie zajęcia w ciągu dnia i rozliczyd się z ich realizacji; rozróżnia w tekście fakty i opinie; wyjaśnia znaczenie dosłowne i symboliczne przedmiotu na obrazie; wykonuje albumy/plansze związane z tematyką lekcji historii w V klasie. opanował materiał programowy stanowiący rozszerzenie treści podstawowych; zna i rozumie większośd pojęd historycznych zamieszczonych w podręczniku oraz prawidłowo je stosuje; zna epoki historyczne; wskazuje jeden skutek wydarzenia; porównuje zasady funkcjonowania sejmu w dawnej i dzisiejszej Polsce; zna przebieg potopu szwedzkiego; wymienia główne zmiany do jakich miała doprowadzid Konstytucja 3 maja; charakteryzuje sytuację Polaków pod zaborami w XIX w; wskazuje konsekwencje stosowania elektryczności trwające aż do dziś; rozumie różnicę między dziennikiem a pamiętnikiem oraz odkryciem naukowym a wynalazkiem. Umiejętności I aktywność aktywnie uczestniczy w lekcjach i pracach grupy; starannie prowadzi zeszyt i ma odrobione prace domowe; potrafi przygotowad wypowiedź ustną krótkie opowiadanie; przyporządkowuje lata do wieków; 5
dostateczny umie korzystad z osi czasu; wskazuje na mapie kontynenty i oceany; porównuje na mapie obszar Polski przedrozbiorowej i współczesnej; popełnia niewielkie błędy w wypowiedziach ustnych i pisemnych; przyporządkowuje tekst źródłowy do źródeł opisowych lub aktów prawnych; podejmując ważną decyzję potrafi skorzystad z drzewa decyzyjnego; zna zadania samorządu szkolnego. opanował podstawy programowe z niewielkimi brakami; ustawia wydarzenia w ciąg przyczynowo skutkowy; zna pojęcia: poseł, sejmik, ustawa, magnat, wolna elekcja, konstytucja; zna treśd Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela; zna okoliczności powstania hymnu i jego treśd; zna zasadę 6 pytao dziennikarskich; zna postaci: K. Kolumba, F. Magellana, M. Lutra, S.A. Poniatowskiego jako polityka i mecenasa kultury; podaje przykłady bohaterstwa Polaków podczas powstao w XIX w; zna okoliczności, które doprowadziły do utraty przez Polskę niepodległości; podaje przykłady wykorzystania energii elektrycznej. potrafi analizowad proste teksty ( często przy pomocy nauczyciela ); systematycznie prowadzi zeszyt; odrabia prace domowe; 6
dopuszczający wykazuje się niewielką aktywnością w czasie lekcji; korzysta z osi czasu, mapy ( często przy pomocy nauczyciela ); posługuje się legendą mapy, pokazuje na mapie lewy i prawy bieg rzeki; konstruuje krótkie wypowiedzi; potrafi zredagowad prostą notatkę ( plan, opis ); przestrzega zasad bezpieczeostwa; właściwie ocenia rasizm i niewolnictwo wiedza nie opanował podstawowych treści programu, ma poważne braki, które można usunąd w dłuższym okresie; zna postad Mikołaja Kopernika i sens jego odkrycia; zna postacie: B. Chmielnicki, Jan Kazimierz, S. Czarniecki, J. Sobieski, T. Kościuszko, J.H. Dąbrowski, J. Wybicki, A. Mickiewicz, F. Chopin; zna kontynenty i oceany; zna pojęcia: folwark, chłop paoszczyźniany, sejm, marszałek, minister, prawa człowieka, rewolucja; zna datę 3 maja 1791 r,; wie, że wydarzenie musi mied przyczynę i ma swoje następstwa; zna polskie symbole narodowe; potrafi wymienid kilka wynalazków. posiada zeszyt przedmiotowy i odrabia prace domowe w miarę możliwości; zna główne i pośrednie kierunki świata; wskazuje w tekście autora pytania; 7
niedostateczny porządkuje wydarzenia wg kolejności chronologicznej; konstruuje dwu-trzy zdaniowe wypowiedzi; czyta i rozumie instrukcję obsługi; wskazuje łatwe do rozpoznania postacie na obrazie, ilustracji; podejmuje próby uzupełnienia braków w wiedzy. nie opanował podstaw programowych; braki w wiedzy i umiejętnościach umożliwiających kontynuację nauki przedmiotu w kolejnych klasach; braki w wiedzy są na tyle duże, że nie rokują nadziei na ich usunięcie nawet z pomocą nauczyciela. często jest nieprzygotowany do lekcji ( brak podręcznika, zeszytu, pracy domowej), nie podejmuje prób uzupełnienia braków koniecznych umiejętności, nie bierze udziału w lekcji i pracach grupy, nie umie samodzielnie korzystad z podręcznika, mapy historycznej i osi czasu, nie potrafi streścid lub opowiedzied przeczytanego tekstu historycznego, nie rozumie znaczenia podstawowych pojęd historycznych. 8