Metody ewaluacji projektów unijnych D R E W A K U S I D E Ł K A T E D R A E K O N O M E T R I I P R Z E S T R Z E N N E J W Y D Z I A Ł E K O N O M I C Z N O - S O C J O L O G I C Z N Y U Ł E K U S I D E L @ U N I. L O D Z. P L D Y Ż U R : P O N I E D Z I A Ł E K, 1 5. 4 5-1 6. 4 5, P O K Ó J A 3 4
Definicja ewaluacji Ewaluacja to obiektywna ocena projektu, programu lub polityki na wszystkich etapach tj. planowania, realizacji i mierzenia rezultatów. Zgodnie z zapisami Rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiającego przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności celem ewaluacji jest poprawa jakości, skuteczności i spójności pomocy funduszy oraz strategii i realizacji programów operacyjnych Ewaluacja: powinna dostarczyć rzetelnych i przydatnych informacji pozwalając wykorzystać zdobytą w ten sposób wiedzę w procesie decyzyjnym; dotyczy procesu określenia wartości lub ważności działania, polityki lub programu; musi być przeprowadzana przez wszystkie państwa członkowskie korzystające z pomocy finansowej z funduszy strukturalnych UE do czego zobowiązuje je Rada Unii Europejskiej.
Rodzaje ewaluacji kryterium celu ewaluacje strategiczne,których celem jest ocena i analiza ewolucji NSRO i PO w odniesieniu do priorytetów krajowych i wspólnotowych celów strategicznych; ewaluacje operacyjne, których celem jest wspieranie procesu monitorowania NSRO i PO wparcie instytucji odpowiedzialnych za wdrażanie poprzez dostarczenie użytecznych wniosków i rekomendacji.
Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia (NSRO) 2007-2013 to dokument określający kierunki wsparcia ze środków finansowych UE. NSRO (w latach 2004-2006 NPR) jest instrumentem odniesienia dla przygotowania programów operacyjnych (PO, w poprzednim okresie były to Sektorowe Programy Operacyjne - SPO), uwzględniając jednocześnie zapisy Strategii Rozwoju Kraju na lata 2007-2015 (SRK) oraz Krajowego Programu Reform na lata 2005-2008 (KPR), odpowiadającego na wyzwania zawarte w Strategii Lizbońskiej. Strategia Rozwoju Kraju, przyjęta przez Radę Ministrów w dniu 27 czerwca 2006 r., jest podstawowym dokumentem określającym cele polityki rozwoju w Polsce w latach 2007-2015. Krajowy Program Reform, przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 28 grudnia 2005 r., wyznacza krótkookresowe cele i środki realizacji polityki wzrostu i zatrudnienia, sformułowane w ramach odnowionej Strategii Lizbońskiej.
Cel strategiczny NSRO NSRO jest polskim wkładem w realizację jednej z najważniejszych wspólnotowych polityk polityki spójności, mającej na celu promowanie harmonijnego rozwoju całego terytorium UE- 25 poprzez działania prowadzące do zmniejszania dysproporcji w poziomach rozwoju jej regionów Polityka spójności jest w UE finansowana z dwóch funduszy: strukturalnych (EFRR i EFS) i spójności. Zmianą w stosunku do okresu 2004-2006 jest wyłączenie z polityki spójności funduszy rolnych.
CELE NSRO Cel strategiczny Tworzenie warunków dla wzrostu konkurencyjności gospodarki opartej na wiedzy i przedsiębiorczości zapewniającej wzrost zatrudnienia oraz poziomu spójności społecznej
CELE NSRO Cel 1. Poprawa jakości funkcjonowania instytucji publicznych oraz rozbudowa mechanizmów partnerstwa (realizacja wytycznej SWW pt. Zwiększenie liczby i poprawa jakości miejsc pracy, priorytet 1.3.4: Zdolności administracyjne); Cel 2. Poprawa jakości kapitału ludzkiego i zwiększenie spójności społecznej (realizacja wytycznej SWW pt. Zwiększenie liczby i poprawa jakości miejsc pracy); Cel 3. Budowa i modernizacja infrastruktury technicznej i społecznej mającej podstawowe znaczenie dla wzrostu konkurencyjności Polski (realizacja wytycznej SWW pt. Zwiększenie atrakcyjności europy i jej regionów pod względem inwestycji i zatrudnienia); Cel 4. Podniesienie konkurencyjności i innowacyjności przedsiębiorstw, w tym szczególnie sektora wytwórczego o wysokiej wartości dodanej oraz rozwój sektora usług (realizacja wytycznej SWW pt. Poprawa poziomu wiedzy i innowacyjności na rzecz wzrostu); Cel 5. Wzrost konkurencyjności polskich regionów i przeciwdziałanie ich marginalizacji społecznej, gospodarczej i przestrzennej (realizacja wytycznej SWW pt. terytorialny wymiar polityki spójności); Cel 6. Wyrównywanie szans rozwojowych i wspomaganie zmian strukturalnych na obszarach wiejskich (realizacja wytycznej SWW pt. Terytorialny wymiar polityki spójności);
Wskaźniki NSRO W świetle zasad polityki spójności społeczno-gospodarczej syntetyczną miarą powodzenia realizacji celu strategicznego będzie szybkość procesu zmniejszania się dysproporcji na poziomie krajowym i regionalnym pomiędzy Polską a UE - mierzona poziomem Produktu Krajowego Brutto (PKB) na jednego mieszkańca. W momencie tworzenia strategii poziom PKB na mieszkańca Polski wynosił mniej niż połowę średniej dla 25 krajów UE. Realizacja celu głównego NSRO pozwoli podnieść ten wskaźnik do poziomu 2/3 średniej UE. Wzrost w takim tempie umożliwi Polsce osiągnąć obecny przeciętny stopień rozwoju krajów UE w czasie dorastania jednego pokolenia.
Skwantyfikowane cele określone na potrzeby pomiaru stopnia osiągania celu głównego NSRO Cel strategiczny: tworzenie warunków dla wzrostu konkurencyjności gospodarki opartej na wiedzy i przedsiębiorczości zapewniającej wzrost zatrudnienia oraz poziomu spójności społecznej. Cele i priorytety Wskaźniki Źródło danych 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Średnie roczne tempo wzrostu PKB GUS/Eurostat 3,8 5,3 3,6 6,2 6,8 Zakładana wartość wskaźnika w 2013 r. 4,9 5,2 6,0 średnia z lat 2006-2008 PKB na mieszkańca wg PPS (UE25=100) GUS/Eurostat 46,8 48,7 49,1 50,4 51,9 55,4 65,0 PKB na mieszkańca wg PPS (UE27=100) GUS/Eurostat 48,8 50,9 51,1 52,5 53,8 57,4 Struktura pracujących wg sektorów gospodarki (%): sektor I 18,4 18,0 17,4 15,8 14,7 14,0 12,0 GUS/BAEL sektor II 28,6 28,8 29,2 30,0 30,7 31,9 26,0 sektor III 53,0 53,2 53,4 54,2 54,5 54,1 62,0 Wskaźnik zatrudnienia osób w wieku 15-64 lata 51,4 51,7 52,8 54,5 57,0 59,2 60,0 kobiety 46,3 46,2 46,8 48,2 50,6 52,4 56,5 mężczyźni 56,7 57,2 58,9 60,9 63,6 66,3 63,5 GUS/BAEL Wskaźnik zatrudnienia osób w wieku 55-64 lata 28,6 26,2 27,2 28,1 29,7 31,6 35,0 kobiety 21,5 19,4 19,7 19,0 19,4 20,7 28,0 mężczyźni 36,8 34,1 35,9 38,4 41,4 44,1 45,0 Energochłonność finalna PKB (kgoe/euro, w cenach stałych z 2000 r.) 6,1 średnia z lat 2011-2013 GUS 0,274 0,269 0,263 0,258 0,244 0,22 Średnia stopa inwestycji (%) GUS 18,4 18,1 18,2 19,7 21,6 22,0 24,0 Wydajność pracy na pracującego (UE25=100) GUS/Eurostat 57,4 59,0 58,9 58,9 58,8 60,9 75,0 Wydajność pracy na pracującego (UE27=100) GUS/Eurostat 60,0 61,5 61,3 61,2 60,9 63,1 p Roczny napływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych (biz) w mld USD Liczba nowoutworzonych miejsc pracy (w tys.) NBP 4,6 12,7 10,3 19,9 23,0 17,0 10,0 GUS.. 328,4 382,4 639,2 490,6 ok. 3500 Wskaźniki te można znaleźć na http://www.stat.gov.pl/gus/6722_plk_html.htm