Wprowadzenie do tematyki. Paweł Kolas

Transkrypt

1 Wprowadzenie do tematyki funduszy europejskich Paweł Kolas 2010 Paweł Kolas

2 Opis acquis communautaire (artykuł 158) W celu wspierania swojego wszechstronnego, harmonijnego rozwoju, Wspólnota rozwija i kontynuuje działania prowadzące do wzmacniania swojej spójności ój ś i ekonomicznej k i j i społecznej. ł j W szczególności, Wspólnota zmierza do zredukowania zróżnicowania w poziomie rozwoju regionów oraz zacofania najmniej uprzywilejowanych regionów i wysp, łącznie z obszarami wiejskimi ( ).

3 Opis acquis communautaire Traktat Amsterdamski modyfikujący Traktat z Maastricht i Traktatyy ustanawiające ją Wspólnoty p y Europejskie p j -artykuły (Tytuł XVII: spójność ekonomiczna i społeczna) -artykuły (Europejski Fundusz Społeczny) y 33 (cele ( Wspólnej p j Polityki y Rolnej) j) -artykuł

4 Polityka spójności UE Polityka spójności UE to punkt wyjścia do planowania wspólnotowego oraz rozdziału środków. Wymiary spójności: Ekonomiczny PKB (PPS) Społeczny stopa bezrobocia Przestrzenny dostępna liczba konsumentów (w danym czasie)

5 Fundusze przedakcesyjne i strukturalne wysokość środków dla Polski fundusze przedakcesyjne 0,9 mld euro rocznie, fundusze f d strukturalne t kt l i Fundusz F d S Spójności ój ś i 3,8 3 8 mld ld euro rocznie (bez Wspólnej Polityki Rolnej); ogółem 11,37 mld euro, ok. 9,5 mld euro średniorocznie, razem ok. 59,5 mld euro.

6 Doświadczenia i wyzwania Fundusze Przedakcesyjne Fundusze Strukturalne inne instrumenty wynikające z członkowstwa w UE Fundusze Strukturalne inne instrumenty wynikające z członkowstwa w UE

7 Polityka spójności UE na lata Fundusz Spójności Europejski Bank Inwestycyjny Europejski Fundusz Inwestycyjny Fundusze Strukturalne Polityka strukturalna: Cell 1: C 1 Konwergencja K j Cel 2: Konkurencyjność regionalna i zatrudnienie Cel 3: Europejska współpraca regionalna rozporządzenie 1083/2006

8 Cele i źródła finansowania polityki strukturalnej UE - lata (wskazówka do rozdziału środków funduszy strukturalnych)* Cel 1: Konwergencja - Finansowanie: EFRR, EFS S i Fundusz Spójności S ó ś Cel 2: Konkurencyjność regionalna i zatrudnienie - Finansowanie: Fi i EFRR i EFS Cel 3: Europejska współpraca regionalna - EFRR * rozporządzenie 1083/2006

9 Cele p polityki y strukturalnejj UE (wskazówka do rozdziału środków funduszy strukturalnych)* t kt l h)* Cel 1: Konwergencja - regiony, w których PKB (PPS) na mieszkańca wynosi mniej niż 75% średniej wspólnotowej. Państwa członkowskie, w celu Konwergencja, w których DNB na mieszkańca jest mniejszy niż 90% średniej wspólnotowej, mają korzystać z pomocy w ramach Funduszu Spójności. Cel 2: Konkurencyjność regionalna i zatrudnienie - Obszary poza celem 1, byłe regiony celu 1 w latach , które nie spełniają kryteriów kwalifikowalności do celu Konwergencja y ją ze wsparcia przejściowego. j g i które korzystają Cel 3: Europejska współpraca regionalna - Obejmuje regiony położone przy granicach lądowych lub morskich, obszary współpracy transnarodowej w związku z działaniami wspierającymi rozwój regionalny, regionalny współpracę międzyregionalną oraz wymianę doświadczeń * rozporządzenie 1083/2006

10 Cele p polityki y strukturalnejj UE Cel 1: Konwergencja Uki Ukierunkowany k na przyspieszenie i i kkonwergencjiji najsłabiej j ł bi j rozwiniętych i i t h państw członkowskich i regionów poprzez poprawę warunków wzrostu i zatrudnienia dzięki zwiększeniu ilości i poprawie jakości inwestycji w kapitał rzeczowy r ec o i ludzki, l d ki rozwojowi ro ojo i inno innowacyjności ac jności i społeczeństwa opartego na wiedzy, zdolnościom adaptacyjnym do zmian gospodarczych i społecznych, ochronie i poprawie jakości środowiska naturalnego oraz zwiększeniu wydolności administracji. administracji Cel ten stanowi priorytet funduszy.

11 Warunki umożliwiające korzystanie z funduszy strukturalnych: Przygotowanie precyzyjnych planów ich wykorzystania w powiązaniu ze środkami krajowymi Zapewnienie p wieloletniego g współfinansowania p krajowego j g Zbudowanie i uruchomienie systemu programowania, zarządzania, monitorowania, oceny i kontroli (w skali kraju oraz regionów) przepływu środków finansowych z funduszy strukturalnych.

12 Zasady interwencji funduszy strukturalnych* (1/3) koncentracji - środki są przeznaczone przede wszystkim dla obszarów znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji. partnerstwa - współpraca układu europejskiego, europejskiego krajowego krajowego, regionalnego i lokalnego (wertykalne) oraz z partnerami gospodarczymi i społecznymi (horyzontalne) * Rozporządzenie p ą 1260/1999 i 1083/2006

13 Zasady interwencji Funduszy Strukturalnych (2/3) programowania proces organizowania, podejmowania decyzji i finansowania odbywa się w kilku szczegółowo określonych etapach koordynacji - pomiędzy poszczególnymi funduszami poprzez: dokumenty programowe programowe, monitorowanie i ocenę pomocy, pomocy indykatywne wytyczne Komisji Europejskiej w sprawie polityk Wspólnoty

14 Zasady interwencji Funduszy Strukturalnych (3/3) dodatkowości d d tk ś i - środki ś dki europejskie j ki muszą uzupełniać ł i ć finansowanie fi i krajowe, a nie mogą go zastępować zgodności g - operacje p j finansowane z funduszyy europejskich p j musząą być y zgodne z innymi politykami Wspólnoty i prawodawstwem wspólnotowym

15 Nowe akty prawne polityki spójności na lata Rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r., ustanawiające przepisy ogólne EFRR, EFS i F. Spójności uchylające 1260/1999 Rozporządzenie Rady (WE) nr 1080/2006 z dnia 5 lipca 2006 r., w sprawie i EFRR uchylające h l j 1783/1999 Rozporządzenie Rady (WE) nr 1081/2006 z dnia 5 lipca 2006 r., w sprawie EFS uchylające 1784/1999 Rozporządzenie Rady (WE) nr 1084/2006 z dnia 5 lipca 2006 r., w ustanawiające ją Fundusz Spójności p j uchylające y ją 1164/1994 Rozporządzenie Rady (WE) nr 1082/2006 z dnia 5 lipca 2006 r., w sprawie europejskiego ugrupowania współpracy terytorialnej (EUWT)

16 Architektura działań Integrated Guidelines for Growth and Jobs Zintegrowany Pakiet Wytycznych (ZPW) Rada Europejska Komisja Europejska Polityka Spójności Wspólna Polityka Rolna Community Strategic G id li Guidelines EU Strategic Guidelines for Rural Development Policy Strategiczne Wytyczne Wspólnoty (SWW) Strategiczne Wytyczne UE dla Polityki Rozwoju Obszarów Wiejskich W ól Polityka Wspólna P lit k Rybacka R b k państwa członkowskie National Reform Programme Krajowy Program Reform National Strategic Reference Framework Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia (NSRO) National Rural Development Strategy Narodowa Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich National Strategic Plan N d Narodowy Pl Plan Strategiczny dla Rybołówstwa

17 Strategiczne wytyczne, programowanie i follow-up 1 Strategiczne wytyczne Wspólnoty dot. spójności zaproponowane przez Komisję, przyjęte przez Radę, zgoda EP Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia 2 -Narodowa Strategia Spójności zaproponowane przez kraj człnk człnk. z zastosowaniem zasady partnerstwa; odzwierciedlają kierunki UE, decydują o narodowej strategii i programowaniu; ostatecznie przyjęte przez Komisję Programy Operacyjne jeden program na fundusz i kraj człnk. lub region, opis priorytetów, zarządzania i źródeł finansowania; zaproponowane przez kraj człnk. lub region; ostatecznie przyjęte przez Komisję Zarządzanie programem i wybór projektów przez kraje członkowski i regiony; zasada wspólnego zarządzania = w uzgodnieniu z Komisją Strategiczny follow-up i coroczna debata przez Radę UE na wiosnę, w oparciu o roczny raport Komisji i krajów członkowskich.

18 Strategiczne Wytyczne Wspólnoty Uczynienie z Europy obszaru bardziej sprzyjającego inwestycjom i prac Upowszechnienie wiedzy i innowacji na rzecz wzrostu. Większa Wi k liliczba b llepszych h miejsc i j pracy. Spójność i współpraca terytorialna.

19 Cele, fundusze i instrumenty polityki UE na lata CELE Fundusze Strukturalne i instrumenty K Konwergencja j EFRR EFS Regionalna konkurencyjność i zatrudnienie EFRR EFS Europejska współpraca terytorialna EFRR Infrastruktura, innowacyjnoś ć, inwestycje, etc. Szkolenia zawodowe, pomoc w zatrudnianiu, etc. Wszystkie państwa członkowskie i regiony Fundusz Spójności Infrastruktura transportowa środowiskowa, energia odnawialna Kraje K j członkowskie ł k ki z PKB 90% średniej

20 Dokumentyy strategiczne g p polityki y spójności p j Narodowyy Plan Rozwoju j Strategia g Rozwoju j Kraju j Podstawy Wsparcia Narodowa Strategia Spójności = Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia Wspólnoty

21 Narodowa Strategia Spójności Zgodnie z projektem rozporządzenia Rady wprowadzającym ogólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego i Funduszu Spójności Komisja Europejska przygotowała projekt Strategicznych Wytycznych Wspólnoty (SWW) dotyczących spójności społecznej, gospodarczej i terytorialnej, określających ramy dla interwencji funduszy w latach Na podstawie SWW każdy kraj członkowski, będący beneficjentem funduszy przygotowano projekt Narodowej Strategii Spójności (Narodowe funduszy, Strategiczne Ramy Odniesienia).

22 Narodowa Strategia Spójności Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia stanowią podstawę do programowania i iinterwencji t ji Europejskiego E j ki Funduszu F d R Rozwoju j R Regionalnego i l (EFRR), Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) oraz Funduszu Spójności. Jednocześnie dokument ten powinien zapewniać, że wsparcie udzielane w ramach Funduszy jest zgodne z SWW oraz pokazywać związek pomiędzy priorytetami Wspólnoty i priorytetami Krajowego Programu Reform. Opis zawartości: 1083/2006 rozdział II, II art art. 27 i następne. następne

23 Podstawowe założenia: Maksymalna stopa współfinansowania do 85% Z óż i Zróżnicowany poziom i d dofinansowania fi i Monofunduszowość programów operacyjnych Zasada n+3 w latach dla Funduszu Spójności i funduszy strukturalnych Rozszerzony zakres interwencji - budownictwo mieszkaniowe, cross- financing (instrument elastyczności).

24 SL, SWW, NSRO układ celów

25 Realizacja j Narodowejj Strategii g Spójności j i źródła finansowania Obok działań o charakterze prawnym, prawnym fiskalnym i instytucjonalnym, instytucjonalnym cele NSS są realizowane za pomocą programów (tzw. programów operacyjnych), zarządzanych przez Ministerstwo Rozwoju R i l Regionalnego, programów ó regionalnych i l h (tzw. (t regionalnych i l h programów operacyjnych), zarządzanych przez Zarządy poszczególnych województw projektów współfinansowanych ze strony instrumentów strukturalnych, tj.: Program Infrastruktura i Środowisko EFRR i FS Program Innowacyjna Gospodarka EFRR Program Kapitał Ludzki EFS 16 programów regionalnych EFRR Program Rozwój Polski Wschodniej EFRR Program Pomoc Techniczna EFRR Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej EFRR

26 Realizacja Narodowej Strategii Spójności i źródła finansowania Łączna suma środków zaangażowanych w realizację Narodowej Strategii g Spójności p j wynosi y około 85,6, mld euro. Z tytułu y realizacjij NSS średniorocznie (do roku 2015) powinno zostać wydatkowe około 9,5 mld euro, co odpowiada około 5% produktu krajowego brutto. Z tej sumy odpowiednio: 67,3 mld euro pochodzi z budżetu UE, 11,9 mld euro z krajowych środków publicznych (w tym ok ok. 55,93 93 mld euro z budżetu państwa) państwa), ok. 6,4 mld euro zostanie zaangażowanych ze strony podmiotów p p prywatnych. y y

27 Układ celów NSRO i programów operacyjnych Poprawa jakości funkcjonowania instytucji publicznych oraz rozbudowa mechanizmów partnerstwa Poprawa jakości kapitału ludzkiego i zwiększenie spójności społecznej Budowa i modernizacja infrastruktury technicznej i społecznej mającej podstawowe znaczenie dla wzrostu konkurencyjności Polski i jej regionów Podniesienie konkurencyjności i innowacyjności przedsiębiorstw, w tym szczególnie sektora wytwórczego o wysokiej wartości dodanej oraz rozwój sektora usług Regionalne Programy Operacyjne PO Innowacyjna Gospodarka PO Europejskiej Współpracy Terytorialnej PO Infrastruktura i Środowisko PO Kapitał Ludzki Wzrost konkurencyjności polskich regionów i przeciwdziałanie ich marginalizacji i li ji społecznej, ł j gospodarczej, i przestrzennej Wyrównywanie szans rozwojowych i wspomaganie zmian strukturalnych na obszarach wiejskich PO Rozwój Polski Wschodniej PO Pomoc Techniczna

28 Podział środków UE wg g funduszyy na lata sektorowo (30%) regionalnie (70%)

29 Regionalne programy operacyjne zakres wsparcia Społeczeństwo informacyjne j y y lokalne w zakresie zatrudnienia i rozwoju j oraz wsparcie p Inicjatywy struktur świadczących usługi lokalne w tworzeniu nowych miejsc pracy Środowisko Zapobieganie i zwalczanie zagrożeń przyrodniczych i technologicznych. Turystyka Inwestycje w kulturę Badania i rozwój technologiczny, innowacje i przedsiębiorczość Inwestycje w transport Inwestycje energetyczne Inwestycje w kształcenie (zwłaszcza zawodowe) Inwestycje w infrastrukturę ochrony zdrowia oraz w infrastrukturę społeczną Opcjonalnie w ramach RPO można realizować inwestycje z zakresu: Wsparcia obszarów problemowych wybranych miast Współpracy międzyregionalnej

30 Źródła wsparcia kultury w Polsce ze źródeł europejskich ( ( ) ) Fundusze Europejskie Programy Fundusze Strukturalne Wspólnotowe -PO IS -PO IG -PO KL -EWT RPO - Kultura Europa dla obywateli - Media Erasmus Mundus - Młodzież w działaniu - Uczenie się przez całe życie - 7. Program Ramowy Mechanizmy Finansowe EOG (granty ( t bl blokowe) k ) Instrumenty Polityk Wspólnotowych Fundusz Rolny i Rybacki: - PROW O Ryby yby - PO F. F Wymiany Kulturalnej F. Styp. i Szkoleniowy F. Badań Naukowych (Norw.) F. FO Organizacji i ji P Pozarządowych d h Obszary Priorytetowe: 3 i 6 EOG

31 Warunki umożliwiające korzystanie z funduszy strukturalnych w realizacji projektów związanych z kulturą: Przygotowanie precyzyjnych planów ich wykorzystania w powiązaniu ze środkami krajowymi (realizacjami inicjowanymi w dziedzinach kultury ważnych dla kraju członkowskiego) Zapewnienie wieloletniego współfinansowania krajowego (gwarancje budżetowe) Zbudowanie i uruchomienie systemu programowania, zarządzania monitorowania zarządzania, monitorowania, oceny i kontroli (w skali kraju oraz regionów) przepływu środków finansowych z funduszy strukturalnych zgodnie z regułami interwencji.

32 Realizacja działań funduszy w krajach członkowskich N Na system t organizacyjny i j funduszy f d europejskich j ki h w perspektywie lat składają się trzy główne poziomy: koordynacja y j zarządzanie wdrażanie Na każdym z tych poziomów działają inne instytucje.

33 Gracze systemu interwencji europejskiej Zadania zostały przypisane odpowiednio do następujących podmiotów: -Instytucje Koordynujące i Monitorujące na etapie k d koordynacji ji i monitoringu; it i -Instytucje Zarządzające na etapie zarządzania oraz Dodatkowo, w ostatnim etapie uczestniczą także Instytucje Certyfikujące i Instytucja Audytowa. -Instytucje Pośredniczące i Wdrażające na etapie wdrażania.

34 Schemat zależności beneficjenta wobec instytucji systemu absorpcji Komisja Europejska MRR Instytucja Audytowa Instytucja Certyfikująca Instyt. Pośrednicząca w certyfikacji Instytucja Koordynująca Komitet Koordynujący Instytucja Zarządzająca Komitet Monitorujący Instyt. Pośrednicząca p I Stopnia Instyt. Pośrednicząca II Stopnia Beneficjent

35 Podsumowując cele interwencji UE Europa bardziej atrakcyjnym miejscem do lokowania inwestycji Tworzenie większej ilości lepszych miejsc pracy Wiedza i innowacyjność na rzecz wzrostu

36 Dziękuję za uwagę uwagę, Paweł Kolas