BIZNES NIERUCHOMOŚCI PODATKI NEWSLETTER PAŹDZIERNIK 2012
NEWSLETTER PAŹDZIERNIK 2012 Szanowni Państwo, Z przyjemnością przekazujemy Państwu podsumowanie wybranych aktualności z zakresu prawa i podatków. Igor Bąkowski W TYM NUMERZE: Koniec korzystnego opodatkowania spółek komandytowo-akcyjnych? VAT w podatkowej grupie kapitałowej Odsetki od przedłużonego zwrotu VAT Skutki podatkowe zbycia udziału w nieruchomości uzyskanego w efekcie działu spadku Likwidacja spółki za brak sprawozdania?
KONIEC KORZYSTNEGO OPODATKOWANIA SPÓŁEK KOMANDYTOWO- AKCYJNYCH? We wcześniejszych biuletynach prawnych poruszaliśmy kwestię korzystnego opodatkowania spółek komandytowo-akcyjnych (S.K.A.). Fakt, że podatek od dochodów spółki płacą wyłącznie jej wspólnicy (sama spółka nie ma bowiem osobowości prawnej), jest jedną z największych korzyści prowadzenia działalności właśnie w tej formie prawnej. Dodatkowo wszelkie wątpliwości co do korzystnego opodatkowania rozwiał ostatecznie Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 16 stycznia 2012 r. (III FPS 1/11), w którym orzekł, że akcjonariusz spółki komandytowo-akcyjnej nie rozlicza dochodu ze spółki na bieżąco, płacąc co miesiąc zaliczki na podatek, ale dopiero w momencie otrzymania dywidendy na podstawie uchwały walnego zgromadzenia wspólników spółki. Stanowisko to zostało ponadto potwierdzone w interpretacji ogólnej Ministra Sprawiedliwości z dnia 11 maja 2012 r. (DD5/033/1/12/KSM/DD-125). Powyższe rozstrzygnięcia były szeroko komentowane w środowisku prawniczym, a także wśród samych zainteresowanych i doprowadziły do przekształcenia wielu spółek w S.K.A. i korzystania z tej formy dla nowo zakładanych spółek. Radość wspólników spółek komandytowo-akcyjnych nie trwała jednak długo. W połowie sierpnia pojawiła się bowiem informacja o zmianach, jakie Ministerstwo Finansów planuje wprowadzić w ustawach o podatku dochodowym. Zgodnie z założeniami, spółki komandytowo-akcyjne mają być opodatkowane tak jak spółki z o. o. lub akcyjne. Zamiast jednego podatku, wyłącznie od wspólników S.K.A., fiskus pobierałby więc dwa zarówno od wspólników, jak i od samej spółki.
W naszej ocenie, takie zmiany doprowadzą do wyeliminowania z rynku spółek komandytowo-akcyjnych, które obecnie są jedną z najkorzystniejszych form prowadzenia biznesu w Polsce. Obecnie funkcjonujące struktury stracą bowiem na atrakcyjności. W związku z projektem nowelizacji ustawy o CIT pojawia się też inny problem zmiana może utrudnić implementację Dyrektywy Rady 2011/96/UE z 30 listopada 2011 r. w sprawie wspólnego opodatkowania mającego zastosowanie w przypadku spółek dominujących i spółek zależnych różnych państw członkowskich. W załączniku do Dyrektywy znajduje się wykaz podmiotów, które obejmuje ona swoim działaniem. Nie ma wśród nich polskiej S.K.A. Spółki komandytowo-akcyjne, poddane reżimowi CIT, ale nie wymienione w Dyrektywie, nie będą więc mogły skorzystać ze zwolnienia z opodatkowania dywidend wypłacanych na rzecz akcjonariusza zagranicznego, będącego spółką dominującą. Sytuacja taka prowadziłaby do nierównego traktowania przedsiębiorców, a w efekcie naruszałaby jedną z kluczowych zasad funkcjonowania Unii Europejskiej. Dla uchronienia się przed zarzutami UE być może wystarczy zmiana art. 22 ustawy o CIT (który w określonych sytuacjach zwalnia dywidendy z podatku). Niewykluczone jednak, że konieczne będą większe modyfikacje istniejącego prawa, np. nadanie spółce komandytowoakcyjnej osobowości prawnej. Śledzimy na bieżąco zmiany w tym zakresie i szukamy optymalnych rozwiązań dla naszych klientów.
VAT W PODATKOWEJ GRUPIE KAPITAŁOWEJ Z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 września 2012 r. (sygn. akt I FSK 617/12) wynika, że brak obowiązku szacowania dochodu przez spółki z grupy przy transakcjach poniżej ceny rynkowej nie ma przełożenia na rozliczenie VAT. NSA uznał, że w przypadku gdy dochodzi do sprzedaży między dwiema firmami tworzącymi grupę kapitałową, a cena transakcji odbiega od ceny rynkowej i ponadto jedna ze stron transakcji nie posiada prawa do odliczenia VAT, urzędy skarbowe mogą oszacować cenę transakcyjną na podstawie cen rynkowych. W efekcie różnicę mogą opodatkować podatkiem VAT. W uzasadnieniu podkreślono, że w przeciwnym wypadku mogłoby dochodzić do nadużyć skutkujących kumulacją transakcji w grupie kapitałowej tylko z jednym podmiotem z tej grupy. Wcześniej, zarówno sądy wojewódzkie, jak i sam NSA nie postrzegały podatkowej grupy kapitałowej (PGK) jako ukierunkowanej na uchylanie się od opodatkowania, nie było więc przesłanek do stosowania mechanizmu szacowania. Warto przypomnieć, że PGK korzysta na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych ze specjalnych preferencji. Wyłączona jest w stosunku do niej zasada szacowania dochodu w przypadku, gdy cena transakcyjna ustalona pomiędzy przedsiębiorcami wchodzącymi w skład grupy odbiega, nawet znacznie, od rynkowej. Zdaniem ekspertów, analogiczne zasady powinny być stosowane w przypadku ustawy o VAT.
ODSETKI OD PRZEDŁUŻONEGO ZWROTU VAT Jeżeli decyzja stwierdzająca nadpłatę podatku VAT nie została wydana w terminie 2 miesięcy od dnia złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty lub nadpłata nie została zwrócona w terminie 30 dni od dnia wydania decyzji stwierdzającej nadpłatę, podatnikowi przysługuje od dnia złożenia wniosku oprocentowanie nadpłaty. Jego wysokość jest równa wysokości odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych. Natomiast jeżeli zasadność zwrotu VAT wymaga dodatkowego zweryfikowania, naczelnik urzędu skarbowego może przedłużyć podstawowy, 60-dniowy termin, do czasu zakończenia czynności sprawdzających, kontroli podatkowej lub postępowania podatkowego. Jeżeli zwrot okaże się zasadny, urząd skarbowy wypłaca go wraz z odsetkami w wysokości odpowiadającej opłacie prolongacyjnej (tj. połowy stawki odsetek za zwłokę). W odpowiedzi na interpelację poselską, Minister Finansów stwierdził, że w związku z powyższym, organy podatkowe nie są zainteresowane przedłużaniem postępowań w sprawie zwrotu nadpłaty oraz postępowań prowadzonych w celu weryfikacji zwrotu podatku od towarów i usług (VAT).
SKUTKI PODATKOWE ZBYCIA UDZIAŁU W NIERUCHOMOŚCI UZYSKANEGO W EFEKCIE DZIAŁU SPADKU Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie, w wyroku z dnia 19 lipca 2012 roku (sygn. akt I SA/Ol 334/12), podtrzymał stanowisko Dyrektora Izby Skarbowej w B. dotyczące opodatkowania zbycia udziału w nieruchomości uzyskanego w efekcie działu spadku. Sprawa dotyczyła dziedziczenia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. Po zmarłej spadkodawczyni spadek nabyły w równych częściach trzy siostry. Następnie dokonały one działu spadku w ten sposób, że niepodzielny składnik majątkowy, jakim jest spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, przypadł jednej z nich ze spłatą udziałów spadkowych na rzecz pozostałych dwóch spadkobierczyń. W związku z powyższym pojawiło się pytanie czy po stronie sióstr, które otrzymały spłaty powstaje obowiązek podatkowy na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zdaniem wnioskodawczyni (jedna z sióstr), taki obowiązek nie powstaje. Swoje stanowisko argumentowała ona m.in. dwuetapowością postępowania spadkowego. Dział spadku, będący jego drugim etapem, jest jedynym sposobem na zniesienie powstałej między siostrami współwłasności. Jednocześnie, po stronie żadnej ze spadkobierczyń nie powstaje przychód, otrzymują one bowiem wyrażony w kwocie pieniężnej udział spadkowy, który nabyły już wcześniej, a który opodatkowany był podatkiem od spadków i darowizn. Konieczność zapłaty podatku dochodowego prowadziłaby więc, w opinii wnioskodawczyni, do podwójnego opodatkowania jednego zdarzenia prawnego.
Z opinią tą nie zgodził się Dyrektor Izby Skarbowej w B. ani WSA, który podtrzymał stanowisko organu. W wyroku podkreślono, że zbycie udziału w nieruchomości stanowi jedną z form odpłatnego zbycia (art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych), które jest pojęciem szerokim i obejmuje wszystkie czynności polegające na przeniesieniu prawa własności lub innych praw majątkowych w zamian za korzyść majątkową i jako takie podlega opodatkowaniu. Stwierdzono także, że w opisanym stanie faktycznym doszło do dwóch odrębnych zdarzeń faktycznych, wywołujących skutki podatkowe na gruncie dwóch ustaw podatkowych. Nabycie udziału w drodze spadku podlega regulacjom ustawy o podatku od spadków i darowizn, natomiast jego odpłatne zbycie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie może być więc mowy o podwójnym opodatkowaniu tego samego zdarzenia. Sąd odrzucił też zarzut wnioskodawczyni, że decyzja Dyrektora Izby Skarbowej w B. narusza art. 32 Konstytucji, gdyż dyskryminuje podatników, którzy dziedziczą majątek ze swej natury niepodzielny, wobec którego jedyną metodą podziału jest przyznanie spadku jednemu z obowiązkiem spłaty pozostałych. Podmioty mające cechę wspólną, spadkobiercy, zostają zróżnicowani według nieadekwatnego i niemającego oparcia ustawowego kryterium sposobu dokonania działu spadku. WSA orzekł, że art. 32 Konstytucji naruszałoby przyjęcie interpretacji prezentowanej przez wnioskodawczynię, w efekcie bowiem, osoby dokonujące odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych w drodze np. sprzedaży, byłyby traktowane odmiennie w zakresie skutków podatkowych aniżeli osoby dokonujące odpłatnego zbycia w drodze działu spadku, w zamian za spłatę pieniężną.
KRAJOWY REJESTR SĄDOWY LIKWIDACJA SPÓŁKI ZA BRAK SPRAWOZDANIA? Przedsiębiorcy zarejestrowani w Krajowym Rejestrze Sądowym są zobowiązani do składania rocznej informacji o ich działalności. Z danych KRS wynika jednak, że notorycznie dochodzi do zaniedbywania tego obowiązku. Sprawa ta była wielokrotnie podnoszona przy okazji niedawnej sprawy Amber Gold. Pojawił się więc postulat, aby sąd rejestrowy miał uprawnienie do wzywania do uzupełnienia sprawozdań finansowych pod rygorem wykreślenia spółki z rejestru. Obecnie sądy mogą karać opornych przedsiębiorców grzywną. W jednym postanowieniu sąd może wymierzyć grzywnę nie wyższą niż 1.000 złotych, przy czym grzywna w tej wysokości może zostać wymierzona trzykrotnie. Gdy to nie przyniesie efektu, sąd może ponawiać jej nakładanie już bez ograniczenia kwotowego. Na podstawie art. 25 ustawy o KRS, o rozwiązaniu spółki sąd może zdecydować wówczas, gdy nie wywiązuje się ona ze swoich obowiązków rejestrowych. Za takie niewywiązywanie się sąd może uznać między innymi nieskładanie sprawozdania rocznego. Zgodnie z propozycją Ministerstwa Sprawiedliwości, w ustawie miałby się znaleźć przepis, mówiący wprost, że uporczywe nieskładanie sprawozdań jest jedną z przesłanek rozwiązania spółki. Sąd mógłby wzywać spółkę do uzupełnienia dokumentacji sprawozdawczej pod rygorem likwidacji spółki w razie jej nieprzedstawienia. * * * Niniejsza wiadomość nie stanowi informacji handlowej w rozumieniu ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną - ma ona wyłącznie charakter informacyjno-edukacyjny, zaś adresy e-mail, na które została wysłana należą do klientów Kancelarii lub pochodzą z ogólnie dostępnych źródeł. Treść niniejszego biuletynu ma charakter wyłącznie informacyjny i jest przedmiotem praw autorskich Bąkowski Kancelaria Radcowska.