Raport KPMG Elastyczno na rynku pracy wybór r czy konieczno? Badanie edycja 2009 rok Konferencja prasowa 28.07.2009 DORADZTWO GOSPODARCZE
Agenda Cele i metodyka badania Prezentacja wyników w badania: Zmiany na rynku pracy Wp yw powrotów w Polaków w z zagranicy na rynek pracy i mobilno pracowników Kierunki polityki personalnej Podsumowanie 2
Cele i metodyka badania 3
Trzecia edycja badania: Raport Elastyczno na rynku pracy wybór czy konieczno? I ETAP BADANIA Wrzesie 2008 Sytuacja na rynku pracy Brak kadr Mobilno przestrzenna Polaków Wyzwania w obszarze ZZL Kierunki polityki personalnej II ETAP BADANIA Marzec 2009 Zmiany na rynku pracy Powroty Polaków z zagranicy Elastyczno na rynku pracy Wyzwania w obszarze ZZL Kierunki polityki personalnej Us ugi 2 Energetyka i paliwa 11% Budownictwo 6% Energetyka i paliwa 9% Handel 2 Produkcja dóbr przemys owych 28% Produkcja dóbr konsumpcyjnych 15% Us ugi i Inne 2 Produkcja dóbr przemys owych 29% Handel 2 Produkcja dóbr konsumpcyjnych 16% Metoda CATI (Computer Assisted Telephone Interview) Badanie przeprowadzone przez firm SMG/KRC Millward Brown Company na zlecenie i w oparciu o metodologi badawcz i kwestionariusze KPMG 4
Zmiany na rynku pracy 5
Sytuacja ekonomiczna oraz specyfika bran y to g ówne powody zmniejszaj cego si zjawiska braku kandydatów 6 54% 5 4 3 3 2 1 8% 8% Sytuacja ekonomiczna kraju Powroty Polaków z zagranicy Specyfika bran y Inne Co by o g ównym powodem dla którego firma spotka a si z brakiem kandydatów do pracy? Co druga ankietowana firma wskaza a na sytuacj ekonomiczn jako powód zmniejszaj cego si zjawiska braku kandydatów, co trzecia wskaza a specyfik bran y 6
Specjali ci, kadra techniczna s najbardziej poszukiwanymi pracownikami 45% 4 35% 3 25% 2 15% 1 5% 41% 41% adnych 29% Pracownicy niewykwalifikowani 1% 21% Pracownicy Administracyjni 3% 16% 15% 15% 14% 12% 12% Operatorzy maszyn i urz dze Robotnicy wykwalifikowani, 29% 9% 1 8% 7% Pracowników jakich zawodów odczuwaj Pa stwo nadmiar / niedobór w swojej firmie? Si y sprzeda y Kadra mened erska Kadra techniczna Specjali ci, 23% 2% Inne 1 Nadmiar Niedobór Blisko 1/3 badanych firm wskazuje na nadmiar pracowników niewykwalifikowanych, podczas gdy prawie 1/3 wskazuje na niedomiar specjalistów i kadry technicznej 7
Wp yw powrotów Polaków z zagranicy na rynek pracy i mobilno pracowników 8
Przedsi biorstwa na polskim rynku nie zatrudniaj Polaków powracaj cych z zagranicy 9 8 7 6 5 4 3 2 1 39% Wzros a 54% 7% Nie wzros a Nie wiem Czy w ci gu ostatnich 6 miesi cy w Pa stwa firmie wzros a liczba poda od osób które powróci y z zagranicy? 9 8 7 6 5 4 3 2 1 15% Wzros a 79% 6% Nie wzros a Nie wiem Czy w ci gu ostatnich 6 miesi cy w Pa stwa firmie wzros a liczba osób zatrudnionych bezpo rednio po ich powrocie z zagranicy? Ponad po owa respondentów nie odnotowa a wzrostu poda od osób z zagranicy. Prawie 4/5 badanych firm nie odnotowa a wzrostu zatrudnienia powracaj cych z zagranicy 9
Powracaj cy Polacy wp yn na wzrost mobilno ci i kwalifikacji pracowników oraz elastyczno zatrudnienia 6 52% 5 4 3 43% 4 25% 26% 2 1 Wzro nie mobilno pracowników Podniesie si poziom kwalifikacji i kompetencji pracowników dost pnych na rynku pracy Nast pi uelastycznienie form zatrudnienia i wykonywania pracy Nast pi obni ka wynagrodze Powroty Polaków nie mia y istotnego wp ywu na rynek pracy Jak zmieni si sytuacja na rynku pracy pod wp ywem powrotów Polaków do kraju w poszukiwaniu pracy? Jedynie w opinii co czwartego respondenta, powroty Polaków nie b mia y wp ywu na rynek pracy 10
Wzgl dy rodzinne oraz niech do relokacji stanowi najwi ksze bariery dla mobilno ci Wzgl dy rodzinne (np. praca wspó ma onka, konieczno zmiany. szko y i rodowiska przez dzieci) Niech pracowników do przeprowadzenia si do innej miejscowo ci / miasta Niewystarczaj ce rekompensaty oferowane przez pracodawc Nieatrakcyjno docelowej lokalizacji pracodawcy dla pracownika 4 36% 67% 78% Niech pracowników do przekwalifikowania si 22% Nie wiem, trudno powiedzie Inne 3% 3% Jakie wed ug Pa stwa istniej bariery dla mobilno ci pracowników? 2 4 6 8 10 Dwie pi te respondentów deklaruje niewystarczaj ce rekompensaty oraz nieatrakcyjno lokalizacji jako kluczowe bariery dla mobilno ci pracowników 11
Kierunki polityki personalnej 12
Wyzwania stoj ce przed dzia ami ZZL: Optymalizacja zatrudnienia i efektywno zasobów ludzkich Utrzymanie stabilno ci zatrudnienia Utrzymanie poziomu zatrudnienia Optymalizacja zatrudnienia Poprawa efektywno ci i wydajno ci pracowników Nie sprecyzowane Utrzymanie motywacji do pracy, Szkolenia rozwój pracowników Rekrutacja Poprawa wizerunku pracodawcy i komunikacji wewn trznej Redukcja kosztów System ocen okresowych Rozwój funkcji ZZL Nowe systemy IT w obszarze ZKL Zarz dzanie talentami Badanie satysfakcji pracowników System motywacyjny 4% 4% 4% 4% 2% 3% 2% 3% 6% 6% 9% 9% 9% 9% 7% 7% 11% 15% 17% 16% 21% 21% 26% 28% Wiosna 2009 Jesie 2008 5% 1 15% 2 25% 3 Co jest obecnie najwi kszym wyzwaniem stoj cym przed dzia em ZZL w Pa stwa firmie? 13
ównymi przyczynami decyzji o zwolnieniach by y sytuacja ekonomiczna przedsi biorstw oraz ch wymiany kadr Aktualna sytuacja ekonomiczna firmy Prognozowana sytuacja ekonomiczna firmy Ch zast pienia obecnych pracowników lepiej wykwalifikowanymi Prognozy ekonomiczne dla kraju 35% 32% 55% 62% Inne 32% Co wp yn o na Pa stwa decyzj o zwolnieniach pracowników? 1 2 3 4 5 6 7 Ponad po owa przedsi biorstw wskazywa a na aktualn prognozowan sytuacj ekonomiczn jako g ówn przyczyn zwolnie. Co trzeci respondent kierowa si potrzeb wymiany kadr 14
Ust pstwa w sferze materialnej nale do mniej preferowanych w ród pracowników 6 5 4 3 2 1 56% Zmiana stanowiska pracy 52% 5 Ograniczenie zakresu wiadcze pozap acowych Zmiana dzia u 33% Zmniejszenie wymiaru czasu pracy 25% Redukcja poziomu wynagrodzenia 15% 13% 12% 11% Mnie atrakcyjne formy zatrudnienia Ograniczenie zatrudnienia Obni enie standardów pracy Zmiana lokalizacji firmy Na jakie ust pstwa Pa stwa zdaniem zdecydowaliby si Pa stwa pracownicy w celu utrzymania miejsca pracy? W opinii ponad po owy pracodawców, pracownicy zdecydowaliby si na ust pstwa zwi zane ze zmianami organizacyjnymi, Co czwarty respondent wskaza na redukcj wynagrodze 15
Pracodawcy staraj si ogranicza obni ki wynagrodze i wiadcze pozap acowych 9 8 7 6 5 4 3 2 1 83% 9% 8% Obni ka wynagrodze 64% Jeste my w trakcie wdro enia lub rozwi zanie zosta o wdro one 17% 19% Ograniczenie wiadcze pozap acowych Nie planujemy wdro enia Planujemy wdro enie Jakie dzia ania w obszarze wynagrodze i wiadcze pozap acowych zosta y wdro one w Pa stwa firmie? Jedynie co pi ty ankietowany pracodawca planuje lub jest w trakcie wdro enia obni ek wynagrodze 16
Podsumowanie 17
Podsumowanie Brak kandydatów do pracy nie stanowi ju tak istotnego problemu jak w roku 2007 W obliczu nadchodz cego kryzysu przedsi biorstwa zachowa y wywa one podej cie do redukcji liczby pracowników Pomimo rosn cej liczby osób wracaj cych z zagranicy pracodawcy nie zatrudniaj ich ani ch tniej, ani cz ciej Wyzwania funkcji zarz dzania zasobami ludzkimi koncentruj si wokó utrzymania obecnych kadr, procesów optymalizacji zatrudnienia oraz poprawy efektywno ci i wydajno ci pracowników Rola systemów motywacyjnych, w szczególno ci wynagrodzenia pozostaje kluczowa tak e w czasach kryzysu 18
Dzi kujemy Leszek Wro ski lwronski@kpmg.pl Rafa W. Cegielski rcegielski@kpmg.pl KPMG Advisory Spó ka z ograniczon odpowiedzialno ci ci sp.k. ul. Ch odna 51 00-867 Warszawa Tel: : +48 (22) 528 11 00 Fax: : +48 (22) 528 10 09 www.kpmg.pl 19