Pan prof. dr hab. n. med. Bogusław Maciejewski Dyrektor Centrum Onkologii Instytutu im. Marii Skłodowskiej-Curie w Gliwicach WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o NajwyŜszej Izbie Kontroli 1, zwanej dalej ustawą o NIK, NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Katowicach przeprowadziła kontrolę w Centrum Onkologii Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie w Gliwicach (zwanym dalej Centrum lub Instytutem) w zakresie realizacji wybranych zadań Narodowego programu zwalczania chorób nowotworowych w latach 2006 2008 (I p). W związku z kontrolą, której wyniki zostały przedstawione w protokole kontroli, podpisanym w dniu 1 grudnia 2008 r., NajwyŜsza Izba Kontroli, na podstawie art. 60 ustawy o NIK, przekazuje niniejsze wystąpienie pokontrolne. NajwyŜsza Izba Kontroli pozytywnie ocenia działania Centrum w zakresie spraw objętych kontrolą, pomimo stwierdzonych nieprawidłowości. 1 Dz. U. z 2007 r., Nr 231, poz. 1701 ze zm.
2 PowyŜszą ocenę, uzasadniają następujące oceny cząstkowe i ustalenia kontroli: 1. Pozytywnie oceniono następujące działania Centrum polegające na: udzielaniu w latach objętych kontrolą świadczeń w zakresie profilaktycznych programów zdrowotnych: program profilaktyki raka piersi oraz program profilaktyki raka szyjki macicy, w sposób odpowiadający umowom zawartym na lata 2006 2008 z Narodowym Funduszem Zdrowia (dalej NFZ), tj. bez udziału podwykonawców, zgodnie z harmonogramami pracy, przekazywaniu do NFZ w 2006 r. sprawozdań z realizacji umowy dotyczącej programów profilaktyki raka piersi i raka szyjki macicy, a takŝe umieszczaniu od 2007 r. informacji dotyczących wykonanych badań profilaktycznych raka piersi i raka szyjki macicy w Systemie Informatycznym Monitorowania Profilaktyki. W ramach ww. programów w okresie objętym kontrolą przebadano 21 854 kobiet, z tego 9 014 w ramach profilaktyki raka piersi i 12 840 w ramach profilaktyki raka szyjki macicy, ustalaniu, rejestrowaniu i okresowym analizowaniu jednostkowych kosztów świadczeń realizowanych w ramach programów profilaktyki raka szyjki macicy oraz raka piersi, a takŝe podejmowaniu działań mających na celu ich obniŝenie, wykonywaniu w latach 2007 2008 (I półrocze) badań diagnostycznych schorzeń onkologicznych przy zastosowaniu metody tomografii pozytonowej w zakresie określonym w umowach zawartych z NFZ. W okresie tym wykonano odpowiednio 619, 1663 i 812 badań, koordynowaniu przez Wojewódzki Ośrodek Koordynujący Populacyjny Program Profilaktyki i Wczesnego Wykrywania Szyjki Macicy oraz Wojewódzki Ośrodek Koordynujący Populacyjny Program Wczesnego Wykrywania Raka Piersi ( zwane dalej WOK) zadań Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych w zakresie Programów profilaktyki raka szyjki macicy i raka piersi, zgodnie z umowami zawartymi z Ministrem Zdrowia na lata 2006 2008, przez m.in. organizowanie szkoleń i zamieszczanie informacji na stronach internetowych. W latach 2007 2008 (I półrocze) powyŝsze działania wpłynęły na objęcie badaniami, w przypadku programu profilaktyki raka piersi odpowiednio 9 866 i 2 338 kobiet, a w przypadku programu profilaktyki raka szyjki macicy odpowiednio 92 688 i 45 188 kobiet. Ponadto WOK-i prowadziły monitoring kobiet, u których wyryto nieprawidłowy wynik, m.in. poprzez wysyłanie do nich informacji, w których proszono o informację dotyczącą podjętych działań przez pacjentki z nieprawidłowym wynikiem,
3 zakupie w 2007 r., w ramach realizacji programu pn. Utworzenie w Polsce systemu radioterapii onkologicznej - doposaŝenie i modernizacja zakładów radioterapii, aparatury do radioterapii na łączną kwotę 12 100 000,00 zł, zgodnie z umową zawartą z Ministrem Zdrowia, wykonywaniu, w latach objętych kontrolą, przez Śląski Wojewódzki Rejestr Nowotworów zadań w zakresie określonym w umowach podpisanych z Ministerstwem Zdrowia na lata 2006 2008, m.in. mających na celu unowocześnienie bazy technicznej i poprawy warunków pracy biura rejestru nowotworów oraz poprawy bezpieczeństwa przechowywania danych o pacjentach leczonych na nowotwory. Jednocześnie NajwyŜsza Izba Kontroli wskazuje na następujące nieprawidłowości: niedostosowanie postanowień Regulaminu Porządkowego Centrum w zakresie organizacji i zadań poszczególnych jednostek Instytutu, w tym zakresów czynności pracowników oraz warunków współdziałania między tymi jednostkami, dla zapewnienia sprawności funkcjonowania zakładu pod względem leczniczym, administracyjnych i gospodarczym, stosownie do wymogów określonych w art. 18 a ust. 1 a pkt 2 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej. NaleŜy podkreślić, Ŝe w trakcie niniejszej kontroli Centrum dokonało uzupełnienia Regulaminu Porządkowego o stosowne postanowienia wynikające z wyŝej cytowanego przepisu, prowadzenie działalności związanej z naraŝeniem na promieniowanie jonizujące, o której mowa w art. 33 d ust. 1 ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. Prawo atomowe 3, bez zgody Ministra Zdrowia (od 14 czerwca 2008 r. Głównego Inspektora Sanitarnego), część szkoleń, realizowanych w ramach programu profilaktyki raka piersi w 2007 r. na rzecz WOK-ów przez pracowników Centrum na podstawie umów zlecenia prowadzono w trakcie godzin pracy tych osób w Instytucie. Zastępca Dyrektora ds. administracyjnoekonomicznych wyjaśnił, Ŝe dwie z trzech osób odpracowały czas przeznaczony na prowadzenie szkolenia jeszcze w tym samym dniu, nie posiadał jednak informacji o sposobie rozliczenia czasu pracy trzeciej osoby. Inne ustalenia kontroli: NIK pozytywnie ocenia sposób wykonania większości wniosków pokontrolnych przyjętych przez Instytut do realizacji, w związku z przeprowadzoną przez NIK Delegaturę w Katowicach w I kwartale 2001 r. kontrolą w zakresie realizacji w 2000 r. inwestycji 2 Dz. U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89 ze zm. 3 Dz. U. z 2007 r. Nr 42, poz. 276
4 wieloletniej pod nazwą Górnośląski Szpital Onkologiczny w Gliwicach. Wnioski, (które uległy obecnie częściowej dezaktualizacji) zawarto w wystąpieniu pokontrolnym skierowanym do Pana Dyrektora pismem znak LKA-41008-6-01 z dnia 17 kwietnia 2001 r. Do czasu przekazania przez Instytut w dniu 28 lutego 2003 r. ostatniej informacji w sprawie realizacji wniosków pokontrolnych, kończącej korespondencję w tej sprawie z organem kontrolnym, nie poinformowano - pomimo zapytania - o wykonaniu wszystkich 10 wniosków zawartych w wystąpieniu pokontrolnym z kwietnia 2001 r. oraz o uzyskanych efektach, ograniczając się do scharakteryzowania dotychczasowych działań podjętych dla ich realizacji. Okoliczność ta sprzyjała niepełnemu lub nieprawidłowemu wdroŝeniu przez Instytut części wniosków pokontrolnych w latach późniejszych, polegającym na: wniosek nr 2: Zapewnienie prawidłowego rozliczenia nakładów inwestycji wieloletniej oraz zgodnego z obowiązującymi przepisami przekazania do uŝytkowania wytworzonych składników - sporządzeniu w dniu 3 lutego 2001 r. protokołu odbioru końcowego inwestycji wieloletniej, w którym nie uwzględniono składników majątkowych o wartości 7 076 560,61 zł, na którą składała się wartość urządzeń wentylacji i klimatyzacji zabudowanych w budynku diagnostyczno-zabiegowym (6 980 497,40 zł) oraz nakłady obejmujące montaŝ luster na oddziałach łóŝkowych kliniki (16 837,88 zł) i część nakładów inwestycyjnych poniesionych na budynek kliniki w latach 1999-2000. Przejęcie od inwestora zastępczego ww. urządzeń na majątek Instytutu nastąpiło dopiero w grudniu 2004 r. wniosek nr 10: Wprowadzenie regulaminu organizacyjnego i dostosowanie zakresów obowiązków pracowników do pełnionych przez nich funkcji - pomimo wprowadzenia od 2006 r. procedury P-303 Zintegrowanego Systemu Zarządzania, która nakłada na kierowników komórek organizacyjnych wymóg sporządzenia dla kaŝdego pracownika karty stanowiska pracy w formie pisemnej, zakresu wykonywanych czynności, powierzonych mu obowiązków oraz uprawnień, jakie posiada zgodnie z zajmowanym stanowiskiem lub pełnioną funkcją, nie zapewniono bieŝącej zgodności zakresów czynności pracowników z umowami o pracę. Wskutek tego, tylko w I półroczu 2008 r., na 20 opracowanych kart stanowisk pracy pracowników cztery (20 %) zostały sporządzone z opóźnieniem (wynoszącym nawet ponad 6 miesięcy), w stosunku do dat zawarcia z tymi osobami umów o pracę lub dokonania zmian tych umów. NaleŜy zauwaŝyć, Ŝe w ww. procedurze P-303 nie został określony maksymalny termin dostosowania zapisów wynikających z kart stanowisk pracy w stosunku do nowych lub zmienionych warunków pracy.
5 wniosek nr 5: Opracowanie i wdroŝenie programu poprawy wykorzystania utworzonych w wyniku inwestycji zdolności usługowych, a takŝe przeprowadzenie szczegółowego przeglądu wytworzonych w ramach inwestycji składników majątkowych (urządzeń, pomieszczeń, obiektów) pod kątem ustalenia pozycji niewykorzystanych oraz określenia sposobu ich zagospodarowania - kontrolującym nie przedłoŝono dokumentacji świadczącej o wykonaniu tego wniosku. W związku z wejściem w Ŝycie rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 10 listopada 2006 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia zakładu opieki zdrowotnej 4 wniosek ten uległ jednak częściowej dezaktualizacji. Szczegółowy przegląd składników majątkowych (urządzeń, pomieszczeń i obiektów) wraz z ich dostosowaniem do wymogów ww. rozporządzenia został przeprowadzony przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Gliwicach (zwanego dalej PPIS w Gliwicach) w dniu 31 maja 2007 r. W oparciu o postanowienie PPIS w Gliwicach o spełnieniu wymagań fachowych i sanitarnych przez Instytut został sporządzony i pozytywnie zaopiniowany przez Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Katowicach program dostosowania pomieszczeń i urządzeń z dnia 20 czerwca 2007 r. Zakończenie realizacji tego programu ustalono na koniec 2012 roku. Przedstawiając powyŝsze oceny i uwagi, NajwyŜsza Izba Kontroli wnosi o: 1. Podjęcie działań w celu uzyskania zgody na prowadzenie działalności związanej z naraŝeniem na promieniowanie jonizujące. 2. Wyeliminowanie przypadków prowadzenia przez pracowników Centrum, w godzinach ich pracy w Instytucie, szkoleń dla lekarzy uczestniczących w programach raka szyjki macicy i raka piersi realizowanych na podstawie umowy zlecenia. 3. Przekazywanie organom kontroli pełnej informacji o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków oraz o podjętych działaniach lub przyczynach niepodjęcia tych działań. 4. Zapewnienie bieŝącej zgodności zakresów czynności pracowników z umowami o pracę. 4 Dz. U. Nr 213, poz. 1568
6 NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Katowicach, na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy o NIK, oczekuje przedstawienia przez Pana Dyrektora w terminie 14 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego informacji o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków bądź o działaniach podjętych w celu realizacji wniosków lub przyczyn niepodjęcia takich działań. Zgodnie z treścią art. 61 ust. 1 ustawy o NIK, w terminie 7 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego przysługuje Panu prawo zgłoszenia na piśmie do Dyrektora Delegatury NIK w Katowicach, umotywowanych zastrzeŝeń w sprawie ocen, uwag i wniosków zawartych w tym wystąpieniu. W razie zgłoszenia zastrzeŝeń, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o NIK, termin nadesłania informacji, o którym mowa wyŝej, liczy się od dnia otrzymania ostatecznej uchwały właściwej komisji NIK.