Warszawa, 7 stycznia 2013 r. Fundacja na Rzecz Centrum Edukacyjnego 01-494 Warszawa, ul. Obrońców Tobruku 25/69 NIP: 5222923825, REGON:141842155 Nr konta: 58213000042001050136280001 SPRAWOZDANIE MERYTORYCZNE Z DZIAŁALNOŚCI w okresie 01.01 31.12.2012 r. Fundacja nie prowadzi działalności gospodarczej, nie jest organizacją pożytku publicznego, w roku 2012 nie miała żadnych dochodów, ani darowizn. Działalność Fundacji wynikająca ze statutu przejawiała się w realizacji następujących projektów: 1. System wspomagania nauki czytania i pisania pismem Braille a firmy Harpo we współpracy z Harpo sp. z o. o. (kontynuacja projektu rozpoczętego w lipcu 2010 r., zakończony grudzień 2012 r.). Zadania zrealizowane w ramach projektu: opracowanie innowacyjnego pakietu edukacyjnego MAŁY HIPO 1 Brajl dla niewidomych dzieci wspierającego naukę brajla u osób niewidomych w różnym wieku oraz u ludzi widzących, współpracującego z dostępnymi na rynku specjalistycznymi urządzeniami brajlowskimi. 1
MAŁY HIPO 1 Brajl dla niewidomych dzieci. To specjalistyczne oprogramowanie komputerowe do nauki pisma Braille a niewidomych dzieci, wspomagające naukę czytania i pisania dotykowego. Każda z gier edukacyjnych składa się z 250 ćwiczeń, zawartych w 10 lekcjach, nazwanych odpowiednio Przygoda lub,,topic. Każda lekcja obejmuje zestaw 5 zadań. Dla uczniów pracujących wolniej lub z dodatkowymi trudności w czytaniu i pisaniu brajlem, przewidziano dodatkowe 4 warianty tych samych ćwiczeń, przeznaczone na utrwalanie wiedzy i umiejętności. Nauczyciel, bądź rodzic może wybrać dowolną lekcję (Przygodę/Topic) do nauki określonych umiejętności, np. przedbrajlowskich, czy np. nauki cyfr, bez konieczności przechodzenia gry od początku. Każde ćwiczenie opatrzone jest komentarzem dotyczącym jego celu i wskazówkami dla dorosłego jak pomóc dziecku i na co zwrócić szczególną uwagę. Każda z gier edukacyjnych do nauki pisma Braille a wykorzystuje wszystkie dostępne dziecku niewidomemu kanały informacji: słuch, dotyk. Polecenia w grze są prezentowane zarówno na ekranie monitora (dla nauczyciela/rodzica), jak również w wersji dźwiękowej (dla ucznia), a dla zaawansowanych czytelników także w brajlu na linijce brajlowskiej. Opracowane gry edukacyjne do nauki pisma Braille a a łączą w sobie różne formy aktywności dziecka z wykorzystaniem narzędzi elektronicznych, takich jak: Mountbatten Brailler, linijka brajlowska, ale także tradycyjnych, przyjaznych dziecku pomocy: klocków edukacyjnych - stymulujących rozwój percepcji dotykowej, wypukłej grafiki, kart pracy, itp. Karty pracy w 5 wariantach oraz część wypukłych rysunków przygotowane są w formie gotowego pakietu dla ucznia. Pozostałe rysunki i karty pracy są dostępne po wydrukowaniu w dowolnej liczbie egzemplarzy. Choć gra przeznaczona jest dla niewidomych dzieci, jest w pełni dostępna na ekranie monitora. Dzięki zastosowanym rozwiązaniom dorosły, towarzyszący dziecku w nauce przez zabawę, nie musi znać brajla, ponieważ tekst prezentowany jest zarówno w czarnym druku jak i brajlu. 2
2. System kompleksowego wsparcia rodzin, mający na celu wyrównanie szans niewidomych dzieci oraz ich rodzin, aby nie dziedziczyły one życia na koszt pomocy społecznej we współpracy z Mazowieckim Stowarzyszeniem Pracy dla Niepełnosprawnych "De Facto" i Urzędem Marszałkowskim Województwa Mazowieckiego (od maja 2011 r.) Zadania realizowane w ramach projektu: Objęcie specjalistycznym wsparciem 5 dzieci z niepełnosprawnością wzrokową z płockich szkół i przedszkoli ogólnodostępnych (diagnoza funkcjonalna, opracowanie indywidualnych programów edukacyjno-rehabilitacyjnych, realizacja programu, ewaluacja) warsztaty dla opiekunów 5 dzieci z dysfunkcją wzroku objętych programem wsparcia i pracowników instytucji użyteczności publicznej w celu umożliwienia integracji dzieci niepełnosprawnych wzrokowo ze społeczeństwem http://www.defacto.org.pl/current2.html warsztaty dla nauczycieli pracujących z dziećmi niewidomymi i słabowidzącymi objętymi programem wsparcia konsultacje i szkolenia dla tyflopedagogów realizujących programy edukacyjnorehabilitacyjne dla 5 dzieci z Płocka Głównym celem Fundacji w realizacji tego projektu jest działalność statutowa poprzez wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów niewidomych i słabowidzących, a także kompleksowe wspieranie nauczycieli szkół ogólnodostępnych i integracyjnych, poprez działania takie jak: Diagnoza sytuacji szkolnej dziecka z niepełnosprawnością wzrokową Adaptacja miejsca pracy dziecka w domu i szkole Opracowanie i realizacja indywidualnych programów wsparcia procesu edukacji uczniów Wsparcie dla nauczycieli pracujących z uczniem niepełnosprawnym wzrokowo 3
Dobór pomocy tyflodydaktycznych i materiałów dydaktycznych indywidualnie do potrzeb ucznia Ewaluacja programów 3. Kiosk z prasą dla niewidomych a praca dla niepełnosprawnych w partnerstwie z Mazowieckim Stowarzyszeniem Pracy dla Niepełnosprawnych "De Facto" Zadanie współfinansowane ze środków Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w ramach Programu Operacyjnego Fundusz Inicjatyw Obywatelskich 2009 2013 (od maja 2011 r.). Zadania realizowane w ramach projektu: pozyskiwanie wolontariuszy do tworzenia opisów dla uczniów niewidomych do ilustracji z czasopism edukacyjnych. Celem współpracy jest aktywizacja otoczenia osób niewidomych oraz uczniów i studentów oraz wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci niewidomych poprzez zapewnienie im dostępu do ilustracji z czasopism edukacyjnych http://www.defacto.org.pl/audiodeskrypcja.html 4. Jak przygotować niewidome dziecko do nauki brajla. Przewodnik dla rodziców i nauczycieli projekt realizowany w partnerstwie z Fundacją Polskich Niewidomych i Słabowidzących TRAKT. Projekt finansowany ze środków PFRON w ramach konkursu nr IX (styczeń grudzień 2012). Zadania realizowane w ramach projektu:: 4
stworzenie bazy danych dotyczącej małych niewidomych dzieci, nieobjętych kształceniem specjalnym Główną ideą projektu jest przeciwdziałanie dyskryminacji małych dzieci niewidomych poprzez wyrównywanie ich szans edukacyjnych, a także wspieranie ich rodzin i nauczycieli z placówek ogólnodostępnych i integracyjnych. Rodziny i nauczyciele z placówek ogólnodostępnych nie mają wiedzy dotyczącej funkcjonowania dziecka niewidomego (jego problemów i możliwości) oraz nie mają żadnego wsparcia metodycznego z zakresu tyflopedagogiki. Publikacja Jak przygotować niewidome dziecko do nauki brajla. Przewodnik dla rodziców i nauczycieli będzie dla wielu z nich pierwszym, a często jedynym źródłem wiedzy o brajlu i możliwościach dziecka niewidomego w ogóle. Niezwykle ważne jest, aby naukę brajla rozpoczynać jak najwcześniej przez rozwijanie percepcji i poznania dotykowego, zaplanowane działanie przygotowujące do nauki pisma Braille'a. Bez wrażliwości dotykowej i percepcji dotykowej, szczególnie w przypadku małych, pozbawionych wzroku dzieci, nie można mówić o poznawaniu świata, uczeniu się, opanowaniu brajla. Nieumiejętność czytania dotykowego skutkuje brakiem dostępu do informacji i wykluczeniem społecznym. Z tego powodu szczególnego znaczenia nabiera rozbudzanie świadomości rodziców, nauczycieli i rehabilitantów dotyczącej wartości dotyku, percepcji i poznania dotykowego u niewidomych dzieci oraz potrzeby stymulacji w tych obszarach. Istotnym elementem projektu jest stworzenie bazy danych i dotarcie do dzieci niewidomych, których zagrożenie dyskryminacją może wynikać nie tylko z dysfunkcji wzroku, ale również miejsca zamieszkania. Podręcznik będzie dostarczony bezpłatnie bezpośrednio do potrzebującej grupy odbiorców. Celem projektu jest: dotarcie do małych niewidomych dzieci, ich rodzin i nauczycieli 5
stworzenie bazy danych dzieci niewidomych, ponieważ nie istniała baza danych uwzględniająca wszystkie dzieci, zwłaszcza nieobjęte kształceniem specjalnym dostarczenie poradnika rodzicom, nauczycielom niewidomych dzieci, do których udało się dotrzeć i zakwalifikować do nowopowstałej bazy danych zwiększenie wiedzy i świadomości znaczenia wczesnej stymulacji dotyku. Rozwijanie percepcji dotykowej stanowi warunek powodzenia w nauce czytania i pisania brajlem, a w konsekwencji wszelkich późniejszych osiągnięć dziecka niewidomego. zmiana postaw lokalnego środowiska wobec dzieci niewidomych. Ważną misją podręcznika jest przełamanie bariery niechęci i lęku wobec brajla u rodziców i nauczycieli oraz obalenie mitów i stereotypów dotyczących czytania dotykowego. Bezpośrednim rezultatem projektu jest opracowanie i wydanie nowatorskiej publikacji, która w przyszłości może być wielokrotnie wznawiana i w zależności od potrzeb nieodpłatnie udostępniana rodzinom i nauczycielom małych niewidomych dzieci. Stworzenie bazy danych, dotyczącej miejsca zamieszkania i nauki dzieci niewidomych, a przez to uzupełnienie znaczącej luki w wiedzy na temat miejsca zamieszkania i edukacji dzieci z dysfunkcją wzroku w Polsce. Będzie to pierwsze tego typu zestawienie informacji, które pozwoli w przyszłości łatwiej dotrzeć z różnymi formami wsparcia do grupy potrzebujących wsparcia niewidomych dzieci. Publikacja jest pierwszym w Polsce podręcznikiem dotyczącym rozwijania umiejętności komunikacyjnych dzieci niewidomych poprzez przygotowanie do nauki czytania i pisania brajlem. Zawiara zestawy ćwiczeń, pozwalających na kompleksowy rozwój zdolności i umiejętności percepcyjno motorycznych, istotnych dla posługiwania się pismem punktowym. Cenną częścią podręcznika jest katalog pomocy tyflodydaktycznych, wspomagających zarówno rozwój percepcji dotykowej dziecka jak i opanowanie. 6
Fundacja CEDUNIS podjęła się opracowania bazy danych, gdyż wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci z dysfunkcją wzroku jest działalnością statutową Fundacji. Do tej pory nie istniała baza danych dzieci niewidomych uwzględniająca wszystkie dzieci nieobjęte kształceniem specjalnym. Baza danych posłuży w przyszłości do zorganizowania bezpośredniego wsparcia tych dzieci w ich miejscu zamieszkania i nauki. 7