Ćwiczenia budujące zaufanie w grupie Agata Szrot III POW
1. RÓWNOWAGA CELE: Dzieci mogą sprawdzić, czy są w stanie znieść, że ktoś inny jest tak samo silny jak one UCZESTNICY : od 8 lat CZAS TRWANIA: ok 15 min PRZEBIEG GRY: Dzieci wybieraja sobie partnera i stają na przeciwko siebie. Kucają i chwytają się za ręce. Czubki palców ustawiają naprzeciwko siebie i odchylają sie do tyłu aż ramiona będą zupełnie wyprostowane. Zaczynają sie bujać do przodu i do tyłu nie przewracając partnera. Prowadzący poleca aby zachowali równowagę. Dzieci wstają. Ustawiają stopy tuż przed stopami partnera i odchylają się do tyłu tak daleko jak potrafią utrzymując jednocześnie równowagę. Dzieci bardzo wolno rozpoczynają bujanie do przodu i do tyłu. Prowadzący poleca by dzieci przerwały ćwiczenie i poszukały sobie nowego partnera z którym powtórzą eksperyment. Dzieciom nalezy pozwolić na powtórzenie eksperymantu z dwojgiem lub trojgiem dzieci, a następnie przystąpć do podsumowania ćwiczenia. 2. SPRAWA ZAUFANIA CELE: dzieci mogą w tym eksperymencie wręcz w namacalny sposób stwierdzić w jakim stopniu mogą komuś zaufać UCZESTNICY: od 10 lat CZAS: ok 10 minut MIEJSCE: jeśli to możliwe ćwiczenie najlepiej przeprowadzić na powietrzu lub w pomieszczeniu z wykładziną PRZEBIEG ĆWICZENIA: Dzieci wybierają partnera, którego są ciekawi. Mniejszy staje plecami do partnera. Wyciąga ramiona i ogląda się. Większy, który za nim stoi musi się zbliżyć tak bardzo jak sobie tego życzy mniejszy.zadaniem większego będzie pochwycenie mniejszego gdy ten będzie padał do tyłu z zamkniętymo oczami. Ważne przy tym jest, żeby upadające dziecko nie oglądało się, lecz podjęło z zamkniętymi oczami ryzyko upadku do tyłu. Następnie dzieci zamieniają się rolami. Po wykonaniu ćwiczenia dzieci siadając w kręgu podsumowują swoje odczucia podczas ćwiczenia. Próbują odpowiedzieć na pytanie czy trudno było zaufać drugiej osobie. 3. Przedstawianie się Cele: Budowanie zaufania, zwiększenie otwartości, poznanie siebie nawzajem Uczestnicy: do 6 osób Czas: 45 min. Każdy ma 6 minut, aby wypowiedzieć to, co chciałby innym o sobie przekazać. Dopiero, kiedy wszyscy skończą, można zaproponować sesję informacji zwrotnych, np. na temat pierwszego wrażenia jakie wywołała osoba mówiąca lub mocnych stron, jakie uczestnicy nawzajem w sobie widzą.
4. Rzeczy, które robię źle Cel: samopoznanie, budowanie zaufania, integracja grupy. W kręgu każdy uczestnik mówi o tym, co robi słabo, kończąc zdanie słabo robię, bądź: jestem słaby w.... W następnej rundce kończy się zdanie: ludzie mówią, że jestem dobry w... W kolejnej rundzie jest to zdanie: wiem, że jestem dobry w... Osoba prowadząca proponuje, żeby uczestnicy wyolbrzymili rzeczy, które robią dobrze. Uczestnicy krążą po pokoju i gdy spotkają się z kimś, przechwalają się, np.: jestem mistrzem w... Ostatnim punktem jest dyskusja o odczuciach uczestników podczas każdej z rund. 4. Krewni Cel: Przełamanie lodów, budowanie zaufania Uczestnicy krążą po sali, osoba prowadząca mówi: znajdź kogoś, kto ma podobne oczekiwania w stosunku do tych warsztatów, jak ty. Powstałe pary siadają przy sobie, jedna mówi drugiej, to co chciałaby przekazać o sobie, po 5 min. następuję zmiana, po czym osoby te, porozumiewają się w sprawach, które są dla nich wspólne. Następnie osoba prowadząca mówi, aby każdy znalazł innego towarzysza i porozmawiał z nim na tematy, które są wspólne. Powtarzać to należy, aż zbiorą się dwie duże grupy krewnych, których członkowie mają ze sobą coś wspólnego. Ćwiczenie kończy dowolna zabawa wykorzystująca podział, na dwie drużyny. 5. Co nowego i dobrego Cel: rozgrzewka, samoświadomość, budowanie zaufania Siedząc w kręgu każdy uczestnik kończy zdanie: najmilszą rzeczą jaka mi się zdarzyła w tym tygodniu, było... Należy podkreślić, że może być to duża i ekscytująca sprawa, ale równie dobrze mała i przyjemna np. uśmiech kogoś ważnego. 6. Dwuminutowa autobiografia Cel: samoświadomość, budowanie zaufanie Każdy członek grupy znajduje partnera, najlepiej takiego, którego słabo zna. W ciągu dwóch minut opowiada mu to, co chciałby, żeby partner wiedział o nimi jego życiu: o przeszłości, teraźniejszości, planach, marzeniach. Po zmianie ról dołączają do innej pary i pierwsza osoba przedstawia swojego partnera, mówiąc wszystko, co zapamiętała z jego autobiografii. Po prezentacji w obrębie czwórek należy dołączyć do całej grupy i przedstawić partnerów wszystkim. 7. Chińskie posągi Cel: budowanie zaufania, podniesienie nastroju Jedna osoba staje pośrodku w dowolnej postawie, druga podchodzi i zmienia pozycje nogi, ręki itp., następni robią to samo. Osoba prowadzącą w
dowolnym momencie mówi: mróz i wtedy każdy zastyga nieruchomo, tam gdzie się aktualnie znajduje w identycznej pozycji jak osoba ze środka. Po chwili osoba prowadząca mówi: ciepło i zabawa trwa dalej. 8. Krąg uczuć Cel: budowanie zaufania, otwartości Grupa siada w kręgu. Jedna osoba wchodzi do środka i pokazuje mimicznie jakieś uczucie np. złość, radość. Wyolbrzymia to uczucie prezentując wszystkim w kręgu, następnie wskazuje kogoś z kręgu. Osoba ta wchodzi do koła i prezentuje uczucie przeciwne do pokazywanego przed chwilą, potem pokazuje jakieś inne i wskazuje kolejną osobę z kręgu, która będzie powtarzała cały cykl, etc 9. Wirująca butelka Cel: otwarcie, budowanie zaufania, werbalizacja potrzeb, samoocena, współuczestnictwo, integracja grupy Materiały: butelki Uczestnicy siedzą w kręgach po 5-8 osób, w środku każdego znajduje się butelka. Zaczyna osoba pytająca: jaka jest moja osobista potrzeba w tej grupie? Zakręca butelką i na pytanie odpowiada osoba, którą wskaże szyjka butelki. Po odpowiedzi sama zadaje to pytanie i zakręca butelką, itd. 10. ślepiec cel: budowanie zaufania, koncentracja uwagi przebieg ćwiczenia: Uczestnicy dobierają się parami, jedna osoba zamyka oczy, druga prowadzi ją po pokoju w taki sposób, aby mogła poznać przy pomocy rąk jak najwięcej szczegółów. Po kilku minutach następuje zmiana. 11. Wspólne zdania cel: budowanie zaufania, zabawa, rozwój wyobraźni Każdy znajduje partnera i podaje mu rękę, albo obejmuje go. Szukają inną parę i zaczynają prowadzić rozmowę w taki sposób, że każda para mówi jedno zdanie wypowiadając na przemian wyrazy (nie ustala wcześniej treści zdania). Gra ta może przerodzić się w ćwiczenie czytania myśli. 12. Ogłoszenia Cel: pozytywne informacje zwrotne, budowanie zaufania w grupie Materiały: Ołówek i kartka papieru dla każdego Prowadzący proponuje, aby każdy uczestnik napisał ogłoszenie, w którym zareklamuje się jako przyjaciel (maksimum 25 słów). Ogłoszenie powinno być tak napisane, by było jasne, dlaczego właśnie tę, a nie inną osobę, ktoś chciałby mieć za przyjaciela. Po włożeniu ogłoszeń do torby każdy po kolei wyciąga jedno, czyta je głośno, i stara się zgadnąć, kto je napisał, potem
wyjaśnia, co mu pomogło odgadnąć autora. Na zakończenie prowadzący proponuje rundkę zaczynającą się od słów: zauważyłem... 13. Wieża kontrolna Cel: budowanie zaufania, ćwiczenie koncentracji, zabawa Materiały: przepaski na oczy, krzesła, książki, inne przedmioty, które mogłyby służyć jako przeszkody Ćwiczenie w parach. Jedna osoba zakrywa oczy i odgrywa samolot, druga odgrywa role wieży kontrolnej i kieruje za pomocą słów trasą poruszania się osoby pierwszej pomiędzy przeszkodami. samolot otrzymuje punkt karny za każde dotkniecie przeszkody, kiedy zbierze 5 punktów karnych rozbija się i razem z wieżą odpada z gry. Lot zaczyna kolejna para, za każdym razem należy zmienić przeszkody. 14. Historyjka Cel: rozwój zaufania, wyobraźni, komunikowania się Czteroosobowa grupa wybiera temat historyjki i zaczyna ja opowiadać. Na sygnał prowadzącego cztery inne osoby podejmują opowieść, mogą w niej wystąpić małe zmiany; bohaterowie opowieści mogą ją opuścić, a na ich miejsce pojawią się inni. Ważne jest by zachować temat przewodni i charakter opowieści i tak długo ją ciągnąć, aby każdy wziął w niej udział. Warto potem porozmawiać o przebiegu ćwiczenia. 15. Sterowanie ślepcem Cel: zaufanie, koncentracja, samookreślenie Materiały: opaski na oczy Uczestnicy łączą się w pary; jedna z osób ma oczy zakryte, a druga daje jej słowne instrukcje, jak i gdzie ma się poruszać. Prowadzący nie może dotykac osoby prowadzonej. Przewodnik zmienia szybkość poruszania się. Można ustalić jakiś punkt startu i mety i ustawić na drodze przeszkody. Po pewnym czasie w parach następuje zmiana. 16. protestuje akceptuję cel: zdefiniowanie i rozwiązanie problem, ekspresja uczuć, budowanie zaufania w grupie. W kręgu każda z osób kończy zdanie: nie zgadzam się..., a w następnej: zgadzam się.... Zakończenie zdania powinno być związane z doświadczeniami w konkretnej grupie. W trakcie rundki nie można komentować wypowiedzi. Prowadzący nie może wymuszać odpowiedzi od uczestników, każdy ma prawo odmówić dokończenia zdania. 17. Siatka bezpieczeństwa Cel: zaufanie, rozwój grupy, samoocena, rozwój osobisty
Cała grupa ustawia się w kolejce, dwie osoby staja naprzeciwko kolejki spełniając rolę siatki bezpieczeństwa, pierwsza osoba idzie w kierunku siatki z zamkniętymi oczyma, siatka bezpieczeństwa wyłapuje ją zanim uderzy w ścianę. Każda osoba wykonuje to ćwiczenie. W nastepnych rundach przyspiesza się krok, aż do biegu w kierunku ściany. 18. Posąg grupy Cel: budowanie zaufania, rozgrzewka do ćwiczeń ruchowych Uczestnicy siadają w kole. Jedna osoba wchodzi do środka i przyjmuje charakterystyczna dla siebie pozycję, zastygając w posąg. Grupa nadaje rzeźbie tytuł. Następna osoba dołącza do niej i dodaje swój układ do pierwotnej rzeźby. Grupa nadaje im nowy tytuł. Można kontynuować rzeźbienie tak długo, póki nie powstanie pomnik całej grupy. 19. Rozmowy w nowym języku Cel: kształtowanie zaufania, rozwój osobisty, ekspresja Uczestnicy łączą się w pary, a prowadzący w pary zadaje im temat rozmowy i jednocześnie wyjaśnia, że nie wolno używać zrozumiałych słów. Para rozmawia, jakby używała nowego języka, tworząc własne wyrazy i dźwięki. Przykładowy temat rozmowy: pędź do domu, ktoś obrabował twoje mieszkanie. 20. Rzeźby Cel: rozgrzewka do ćwiczeń ruchowych, budowanie zaufania Uczestnicy dobierają się w pary uzgadniając, kto będzie osoba A, a kto B. Osoba A stoi spokojnie, natomiast osoba B kształtuje ją tak, jakby była z gliny, robiąc z niej posąg. Instrukcja dla rzeźbiarza: kiedy skończysz przejdź się po sali i obejrzyj inne rzeźby. Jeśli uznasz, że chciałbyś w którejś cos zmienić zrób to. Wróć do swojej rzeźby i zdecyduj, czy ma pozostać taka jaka jest, czy chcesz coś w niej zmienić. Daj jej imię lub tytuł. Podziel się z innymi pomysłami, tytułem i refleksjami na temat swojej rzeźby. 21. Zaczarowany staw Cel: budowanie zaufania, wrażliwość zmysłowa Materiały: opaska na oczy Osoba z zasłoniętymi oczami stoi w środku. Wszyscy pozostali poruszają się dookoła niej do momentu, kiedy osoba w środku powie zaczarowany staw. Wtedy ona sama zaczyna się poruszać, wśród nieruchomych postaci i dotyka twarzy pierwszej napotkanej osoby, zgadując, kto to jest. Jeśli odgadnie zdejmuje opaskę z oczu. Jeśli nie, próbuje od nowa. 22. Pociągi Cel: zabawa, podniesienie nastroju, budowanie zaufania, samopoznanie
Uczestnicy ustawiają się trójkami, stając jeden za drugim w ten sposób tworzą pociągi. Pierwsza osoba w każdym pociągu jest buforem zamyka oczy i wyciąga ręce do przodu, druga jest lokomotywą zamyka oczy i chwyta poprzednia osobę za biodra. Trzecia osoba to maszynista ma otwarte oczy i trzyma druga osobę. Przy pomocy ruchu rąk kieruje swoim pociągiem. Nie wolno nic mówić. Pociągi mogą poruszać się z różną prędkością. Po kilku minutach jazdy następuje zmiana ról w zespołach. Zmiany są trzy, tak, aby każdy mól się spróbować, w każdej roli. 23. Wąż w trawie Cel: zabawa, dotyk, rozwój zaufania w grupie Jedna osoba kładzie się na ziemi - jest wężem, reszta osób dotyka go jednym palcem. Kiedy osoba prowadząca zawoła: wąż w trawie, wszyscy uciekają, starając się, aby nie dotknął ich wąż. Wąż może poruszać się przy pomocy rąk i nóg i tylko kończynami może dotykać innych. Gra trwa dopóki wszyscy nie zostaną złapani. Ostatni złapany staje się w następnej rundzie wężem. 24. Toczący się ludzie Cel: budowanie zaufania, zabawa, aktywność fizyczna Wszyscy kładą się na podłodze, jeden obok drugiego (twarzą do podłogi), bardzo blisko siebie. Pierwsza osoba wtacza się na osobę leżącą obok niej i toczy się po plecach wszystkich lezących, aż do końca. Zajmuje miejsce za ostatnią osobą. Gdy jest w połowie drogi następna osoba robi to samo. Zabawa trwa tak długo, aż wszyscy przetoczą się przez wszystkich. 25. Żółw Cel: zabawa, podniesienie, nastroju, budowanie zaufania Celem jest przejście pokoju na czworaka. Każda osoba dostaje numer 1,2 lub 3 i gdy dany numer jest wywoływany, przesuwa się wzdłuż jednej ściany, aż znajdzie się po drugiej stronie sali. 26. Dzikie konie Cel: zabawa, przełamanie lodów, budowanie zaufania do grupy Dwie osoby klękają na podłodze (klęk prosty, podparty) bardzo blisko siebie, z głowami zwróconymi w przeciwnych kierunkach. Jedna osoba wchodzi na ich plecy jedna noga na wysokości krzyża pierwszej klęczącej osoby, druga noga, na drugiej. Po bokach stają dwie osoby ubezpieczające i chwytają ją mocno za przeguby rąk. Na znak osoby klęczące zaczynają się wyginać i kręcić ( nie ruszając się z miejsca), a osoba stojąca na nich próbuje utrzymać równowagę, balansując na ich plecach. 27. Opuszki palców Cel: podniesienie nastroju, zabawa, budowanie zaufania
Członkowie grupy stają w kręgu na odległość ramion. Oczy mają zamknięte. Wszyscy podnoszą ręce w bok i dotykają się lekko opuszkami palców. Osoba prowadząca podaje instrukcje: za chwilę przekażę osobie obok delikatny impuls - dotknięcie; przekazujcie je sobie kolejno tak, aby powróciło do mnie z drugiej strony. Impuls może być przekazywany wielokrotnie i w różnych kierunkach; można to zrobić w różnych pozycjach. 28. Stonoga Cel: budowanie zaufania, zabawa Uczestnicy ustawiają się w kręgu w formie kolejki z prawym ramieniem zwróconym do środka. Zacieśniają krąg tak, aby stykać się z osobą stojąca przed i za sobą, łapią w talii osobę stojącą przed sobą. Wszyscy jednocześnie zginają kolana do momentu, kiedy czują, że opierają się na kolanach osoby za sobą. Jeśli się uda to cała grupa podtrzymuje się nawzajem i każda osoba siedzi na kolanach osoby za nią. 29. Kto zaczął ten ruch Cel: Budowanie zaufania w grupie, koncentracja Uczestnicy stają w kole. Jedna z osób opuszcza na chwilę pokój. Pozostali wybierają osobę, która zaczyna się poruszać w jakiś określony sposób np. klaszcząc, tupiąc. Pozostali naśladują ją, ale zmieniają ten ruch w pewien sposób i udają, że na nią nie patrzą. Osoba, która opuściła pokój ma zgadnąć kim jest osoba podająca ruch. 30. Plątanina Cel: rozwój grupy, kształtowanie zaufania, rozgrzewka Cała grupa trzyma się za ręce tworząc łańcuch. Pierwsza osoba prowadzi ten łańcuch, przechodząc pomiędzy nogami, pod ramionami itp. Należy uważać, żeby nie rozerwać łańcucha, poruszać się powoli, robiąc to delikatnie. Kiedy grupa jest tak zaplątana, że nie może się ruszać, jedna osoba stara się ją rozplatać, dając słowne polecenia, bez dotykania łańcucha.