Program edukacji zdrowotnej dla dzieci w wieku przedszkolnym O zdrowie dbamy i sporty uprawiamy" Samorządowe Publiczne Przedszkole w Poraju Leśne Skrzaty Rok szkolny 2010/2011 1
SPIS TREŚCI WSTĘP I Ogólne założenie programu II Czas i miejsce realizacji programu III Cele szczegółowe wynikające z założenia IV Uwagi o realizacji programu V Formy i metody pracy VI Treści programowe VII Ewaluacja LITERATURA
Wstęp Zdrowie dziecka jest podstawowym warunkiem pomyślnego procesu wychowawczego. Dzieciństwo to okres w życiu człowieka, w którym kształtują się jego postawy determinujące aktualne i przyszłe zachowania dotyczące zdrowia. Utrwalone wówczas przyzwyczajenia i nawyki decydują o jego późniejszym stylu życia W tym okresie dziecko potrzebuje ruchu, który jest dla niego naturalną potrzebą fizjologiczną. Chodzi więc o to, aby pielęgnować i podtrzymywać jego naturalne formy, a jednocześnie sterować rozwojem cech motoryki i rozwijać umiejętności ruchowe. Bogacenie wiedzy dziecka o zdrowiu własnym i innych, tworzenie warunków do promowania zdrowego stylu życia, oraz nabywanie umiejętności dbania o zdrowie to podstawa edukacji zdrowotnej dziecka w przedszkolu. Poznanie możliwości własnego organizmu, czynników które mu szkodzą lub pomagają w rozwoju, to również lepsze poznanie otaczającej dziecko rzeczywistości: zasady, metody i techniki, dotyczące propagowania wśród dzieci zdrowia i promowania prozdrowotnych form aktywności, to przede wszystkim prezentacja zdrowego stylu życia przez nauczyciela, który stanowi swoisty wzorzec właściwych zachowań. Edukacja zdrowotna jest nieodłącznym i komplementarnym elementem promocji zdrowia, chociaż edukacja zdrowotna to ukierunkowane działanie na jednostkę, a promocja zdrowia oddziały wuj e na system społeczny. Edukacja zdrowotna to proces wzajemnie ze sobą powiązanych elementów, w którego zakres wchodzi: f wiedza o zdrowiu związana z funkcjonowaniem własnego organizmu S umiejętność zapobiegania i radzenia sobie w sytuacjach trudnych S wiedza i umiejętność związane z korzystaniem z opieki zdrowotnej S wiedza o czynnikach środowiskowych, społecznych i politycznych wpływających na zdrowie Samorządowe Publiczne Przedszkole w Poraju w swoim Rocznym Planie Pracy Przedszkola w roku szkolnym 2010/2011 uwzględnia tematykę zdrowotną promującą zdrowy styl życia i sport, które są gwarantem ukształtowania prawidłowych nawyków zdrowotnych już u najmłodszych dzieci. 3
I Ogólne założenie programu Chcemy wychować zdrowe, aktywne, wrażliwe, odporne fizycznie dziecko w zdrowym środowisku." II Czas i miejsce realizacji programu Program realizowany będzie od października 2010 r. do czerwca 2011 r. w Samorządowym Publicznym Przedszkolu w Poraju Leśne Skrzaty w grupie dzieci czteroletnich Jagódki" przez wychowawców : Joannę Makuch oraz Martę Piszczek. III Cele szczegółowe wynikające z założenia programu 1. Kształtowanie nawyków i przyzwyczajeń higieniczno-zdrowotnych. 2. Propagowanie zdrowego stylu życia. 3. Kształtowanie umiejętności zapobiegania i radzenia sobie w sytuacjach trudnych, bezpieczeństwo w życiu codziennym. 4. Wyposażenie w podstawowe wiadomości dotyczące zdrowia, zapoznanie z tym co sprzyja a co zagraża zdrowiu. 5. Ukazanie wartości zdrowia jako potencjału, którym dysponujemy - korzystanie z opieki zdrowotnej. 4 (hi
IV Uwagi o realizacji programu Samorządowe Publiczne Przedszkole w Poraju ma korzystną lokalizację, w bliskim sąsiedztwie z lasem oraz zalewem Porajskim a także rzeką Wartą wyposażone jest w funkcjonalny i bezpieczny plac zabaw. Mamy dogodne warunki do realizacji założeń naszego programu. Zamierzamy współpracować z różnymi instytucjami promującymi zdrowy styl życia: m.in. ośrodek zdrowia. Program nasz jest ściśle skorelowany z programem ABC... program wychowania przedszkolnego XXI wieku" A. Łady-Grodzickiej oraz zgodny z Nową Podstawą Programową Wychowania Przedszkolnego z 23.12.2008r. V Formy i metody pracy Treści edukacji zdrowotnej w przedszkolu powinny być wprowadzone w zabawie i poprzez zabawę. Ukazuje ona zjawiska w nowy ch barwach, porusza wyobraźnię, budzi uczucia, pokazuje co dobre, zachęca do działania. Do najczęściej stosowanych metod realizacji tych zadań należą: metoda organizacji środowiska (dbałość o estetykę i funkcjonalność otoczenia) metoda przekazu wiedzy (sposób informowania, wyjaśniania i instruktażu) metoda pobudzania zachowań sprzyjających zdrowiu (czystość ciała, jego hartowanie, konieczne profilaktyczne zabiegi zdrowotne) metoda utrwalania pożądanych zachowań i przyzwyczajeń zdrowotnych (powtarzanie pewnych czynności oraz zachowań w określonych sytuacjach edukacyjnych) metody aktywizujące techniki plastyczne Realizacja programu odbywać się będzie poprzez: - codzienne kształtowanie zdrowych oraz higienicznych nawyków w czynnościach samoobsługowych. - przeprowadzone zostanie cykl zajęć realizujących założenia programu- 10 scenariuszy o tematyce zdrowotnej (1 lub 2 na miesiąc),w tym także zajęcia realizujące założenia programu Czyste powietrze wokół nas" 5
-wprowadzony zostanie Sportowy piątek", gdzie dzieci w strojach gimnastycznych będą miały 45 minutowe zajęcia gimnastyczne w oparciu o program Wesołe przedszkole czterolatka" WSiP -zorganizowane zostaną spotkania z m.in. pielęgniarką stomatologiem, policjantem, wycieczka do straży pożarnej -organizowane będą zabawy na świeżym powietrzu, spacery 6 0)7
VI Treści programowe Tematyka szczegółowa Środki realizacji Zamierzone osiągnięcia 1. Kształtowanie - codzienne zabiegi - dziecko rozumie i nawyków i przy zwyczajeń higieniczne (mycie rąk. buzi, przestrzega konieczności higieniczno-zdrowotnych. mycie zębów) - opanowanie umiejętności kulturalnego jedzenia codziennych zabiegów higienicznych - dziecko potrafi kulturalnie zjeść posiłek - opanowanie umiejętności samodzielnego ubierania się - dziecko potrafi samodzielnie ubrać się - dostosowanie ubioru do okoliczności, wykonywanych - dziecko potrafi dostosować czynności i temperatury otoczenia - samodzielne i umiejętne wykonywanie czynności higienicznych (wycieranie nosa. korzystanie z toalety) - kontrolowanie swojego wyglądu (fryzura, czystość ubrania) - dbałość o czystość zabawek i miejsc do zabawy - zabawy na świeżym powietrzu niezależnie od pogody - hartowanie organizmu ubiór do temperatury otoczenia - dziecko potrafi prawidłowo wytrzeć nos i korzystać z toalety - dziecko kontroluje swój wygląd - dziecko przestrzega porządku i ładu wokół siebie - dziecko potrafi umiejętnie i świadomie przeciwdziałać zmarznięciu i przegrzaniu oraz chronić skórę przed promieniami słonecznymi 2. Propagowanie zdrowego stylu życia - prowadzenie ćwiczeń gimnastycznych różnymi metodami- wprowadzenie cyklu zajęć gimnastycznych pod hasłem Dzieci przebierają się w strój gimnastyczny - organizowanie zabaw na świeżym powietrzu (plac przedszkolny, las.) - organizowanie zabaw na - dziecko chętnie uczestniczy w ćwiczeniach gimnastycznych - dziecko wie. że musi dbać o prawidłową postaw ę ciała - dziecko wie, że ruch na świeżym powietrzu to zdrowie - dziecko zna różne formy 7
innych (szkodliwość żartów w rodzaju: podstawianie nogi. wydawanie ostrych dźwięków w pobliżu ucha. upadek spowodowany odsunięciem krzesła, mocno rozbujana huśtawka itp.) - wycieczka do straży pożarnej 4. Wyposażenie w podstawowe wiadomości dotyczące zdrowia, zapoznanie z tym co sprzyja a co zagraża zdrowiu. - zdawanie sobie sprawy z niebezpieczeństw zabawy zapałkami - lubimy owoce i warzywa - częste spożywanie owoców i warzyw oraz udział w przygotowaniu zdrowych posiłków - czy to co jem jest zawsze dobre dla zdrowia (umiar w jedzeniu słodyczy, chipsów) -Kształtowanie nawyku zdrowego odżywiania się - codzienne zjadanie owoców, jogurtów, picie soków owocowych i warzywnych (II śniadanie w przedszkolu) - dziecko rozumie potrzebę praw idłowego żywienia (witaminy, składniki rtyineralne) - dziecko rozumie konieczność zachowania umiaru w jedzeniu słodyczy i żywności szkodzącej zdrowiu - dziecko codziennie zjada - dziecko wie. że papierosy szkodzą zdrow iu - rozumienie szkodliwości przebywania w zadymionym środowisku, w pomieszczeniach oraz szkodliwości palenia papierosów dla zdrowia człowieka (wprowadzenie w tematykę programu Czyste powietrze wokół nas") - dziecko unika niebezpieczeństw zagrażających jego zdrowiu -konkurs plastyczny Zarazki precz!"
5. Ukazanie wartości zdrowia jako potencjału, którym dysponujemy - korzystanie z opieki zdrowotnej. - zdawanie sobie sprawy z konieczności zwracania się o pomoc do osób zajmujących się ochroną zdrowia (lekarz, pielęgniarka.) - spotkania na terenie przedszkola z pediatrą, stomatologiem, pielęgniarką -czytanie bajek zmniejszających lęk przed spotkaniem z lekarzem, zastrzykiem itp. - poznanie przyczyn wybranych chorób i możliwości chronienia się przed zarażeniem (np. przeziębienie, grypa- przez katar, kaszel.)- kształtowanie nawyku prawidłowego czyszczenia nos, używania chusteczek higienicznych - dziecko wie do kogo powinno się zwrócić w razie kłopotów ze zdrowiem - dziecko rozumie konieczność opanowywania łęku przed zabiegami leczniczymi - dziecko wie jak chronić swój organizm przed chorobą - dziecko zdaje sobie sprawę ze szkodliwości złego zachowania - dziecko wie jak powinien wyglądać prawidłowy dla zdrowia rozkład dnia- Czas aktywności i wy poczynku, snu - przyswajanie nawyku zasłaniania nosa i ust podczas kichania i kaszlu -nie korzystanie z przedmiotów osobistego użytku należących do innych - nie stykanie się bezpośrednio z osobą zaraźliwie chorą 10
VII Ewaluacja 1. Stworzenie listy dobrych rad eliminujących zagrożenia otoczenia.- np. w postaci obrazkowej 2. Stworzenie wspólnie z dziećmi norm postępowania w grupie. 3. Spotkania z pediatrą stomatologiem, pielęgniarką. 4. Ankieta dla rodziców przedszkolaków objętych programem. 5. Konkurs Ile wiem o zdrowiu?" Literatura 1. ABC... Program wychowania przedszkolnego XXI wieku" - A. Lada-Grodzicka 2. Edukacja zdrowotna - program przeznaczony dla przedszkoli" - K Dudkiewicz. K Kamińska 3. Poradnik wychowania zdrowotnego dzieci w wieku 3-4 lat" - R. Jaworska 4. Aktualne kierunki działań i rozwoju promocji zdrowia" - J. B Karski 5. Promocja zdrowia w edukacji dzieci przedszkolnych" - K. Żuchelkowska 11