ROLA I ZADANIA ZESPOŁÓW WCZESNEGO WSPOMAGANIA ROZWOJU DZIECKA mgr Anna Gawryluk Specjalny Ośrodek Szkolno- Wychowawczy w Białymstoku Miejski Ośrodek Doradztwa Metodycznego w Białymstoku
Zagadnienia Cele Zespołu WWRD Modele zespołów Zadania Zespołu WWRD Zasady pracy zespołowej Zakres wczesnego wspomagania 2
Cele pracy Zespołu Wczesnego Wspomagania Rozwoju Dziecka Działania stymulujące rozwój dziecka Pomoc i wsparcie udzielane rodzicom i rodzinom w nabywaniu umiejętności postepowania z dzieckiem w zakresie IPT 3
Modele zespołów Zespół multidyscyplinarny Zespół interdyscyplinarny Zespół transdyscyplinarny 4
Rodzaj, kryteria zespołu MULTIDYSCYPLINARNY INTERDYSCYPLINARNY TRANSDYSCYPLINARNY Diagnoza Każdy członek zespołu wykonuje odrębną diagnozę Każdy członek zespołu wykonuje odrębną diagnozę Diagnoza dokonywana jest wspólnie przez zespół i rodziców Uczestnict wo rodziców Rodzice spotykają się indywidualnie z członkami zespołu Rodzice spotykają się indywidualnie z członkami zespołu lub z jego przedstawicielem, czasami są zapraszani na zebrania zespołu Rodzice są pełnoprawnymi i aktywnymi członkami zespołu. Opracowanie programu pracy z dzieckiem 5 Każdy członek zespołu (zgodnie ze swoją specjalnością) opracowuje oddzielny program Członkowie zespołu uzgadniają pomiędzy sobą opracowane oddzielnie programy pracy. Członkowie zespołu i rodzice opracowują wspólny program pracy z dzieckiem, uwzględniając priorytety i potrzeby rodziny
Rodzaj, kryteria zespołu MULTIDYSCYPLINARNY INTERDYSCYPLINARNY TRANSDYSCYPLINARNY Odpowiedzialność za realizację programu Członkowie, zespołu są odpowiedzialni za realizację swojego działu" programu. Członkowie zespołu są odpowiedzialni za zgromadzenie informacji dotyczących realizacji własnego działu" programu oraz działów" innych specjalistów. Członkowie zespołu są odpowiedzialni za to, jak program jest wdrażany przez wszystkich realizatorów. Sposoby komunikowania się zespołu Nieformalna wymiana informacji. Niesystematyczne spotkania zespołu poświęcone najczęściej tzw. analizie przypadku Regularne spotkania zespołu poświęcone wymianie informacji, doskonaleniu merytorycznemu i ćwiczeniu umiejętności. Podstawowe założenia merytoryczne Członkowie zespołu przyjmują najważniejsze założenia specyficzne dla własnej dyscypliny. Członkowie zespołu przyjmujące założenia, które są częścią ogólnego programu zespołu. Członkowie zespołu w celu realizacji zunifikowanego programu postanawiają pracować wspólnie i przekraczają granice pomiędzy dziedzinami. 6
Wady pracy zespołu inter/multidyscyplinarnego jest wyliczanką różnych ćwiczeń, które należy prowadzić z dzieckiem. nie zawiera wskazówek: w jakich warunkach i jak często należy ćwiczyć z dzieckiem. Brak informacji o tym, jak można doprowadzić do osiągnięcia przez dziecko następnego etapu rozwoju. Wyniki badań diagnostycznych przekazywane są rodzicom (najczęściej matce) przez każdego specjalistę oddzielnie (często w obecności dziecka). Każdy specjalista omawia swoją część programu wspomagania rozwoju i umawia się na kolejną wizytę. 7
Efekty pracy zespołu inter/multidyscyplinarnego Dziecko zostało podzielone na różne części: psychologiczną, pedagogiczną, logopedyczną i matka dowiaduje się, że każda z tych części wymaga odpowiednich zabiegów, żeby zaczęła dobrze funkcjonować. Entuzjazm matki (rodziców) w zetknięciu z realiami codziennego życia szybko mija. Okazuje się, że powinna poświęcić na realizację tych wszystkich ćwiczeń od siedmiu do czterdziestu godzin tygodniowo, co wymaga reorganizacji dotychczasowego życia domowników. Pojawia się zespół wypalenia sił rodziców. 8
Zadania zespołu 1.Przeprowadzenie odpowiednich badań 2.Ustalenie diagnozy (dziecka i rodziny) 3.Opracowanie i realizowanie z dzieckiem i jego rodziną indywidualnego programu wczesnego wspomagania, z uwzględnieniem działań wspomagających rodzinę dziecka w zakresie realizacji programu, koordynowania działań specjalistów prowadzących zajęcia z dzieckiem oraz oceniania postępów dziecka; 4.Analizowanie skuteczności pomocy udzielanej dziecku i jego rodzinie, wprowadzanie zmian w indywidualnym programie wczesnego wspomagania stosownie do potrzeb dziecka i jego rodziny, oraz planowanie dalszych działań w zakresie wczesnego wspomagania. 9 Program pracy z dzieckiem powinien być uzgodniony z rodzicami na każdym etapie, powinni oni podpisać się pod nim oraz otrzymać jego kopię. Nie można pomóc dziecku nie pomagając rodzinie
Zasady pracy w zespole Partnerstwo wszystkich członków Zespołu, współdecydowanie, Jasny podział zadań, dobra organizacja, Współodpowiedzialność za realizację IPT, Dobra komunikacja, otwartość - stała wymiana informacji, Wzajemna superwizja, wsparcie, życzliwość, 10
Zespół Zaangażowanie Dobra organizacja Przepływ informacji Efektywna praca zespołu 11 Poczucie odpowiedzial ności Brak hierarchizacji Wspólne decydowanie
WSPÓLNA PRACA ZESPOŁU Systematyczne spotkania - wspólne wypracowanie zasad i organizacji pracy - planowanie działań Zespołu i ewaluacja Całościowe podejście do dziecka i rodziny - diagnoza - planowanie - ewaluacja terapii Samodoskonalenie, rozwój, DZIECKO I RODZINA WYZNACZNIKIEM SPOSOBU WSPARCIA 12
Dokumentacja dotycząca pracy z rodziną dziecka 13 diagnoza środowiska rodzinnego, zasady i organizacja współpracy z rodzicami (formy i metody), harmonogram współpracy z rodzicami i rodzeństwem (spotkania, konsultacje) harmonogram zajęć instruktażowych (np. warsztaty, videotrening, terapia pedagogiczna) dla rodziców i rodzeństwa, harmonogram zajęć otwartych dla rodziców i rodzeństwa, terapeutyczny program wspomagania rodziny (formy pomocy udzielane całej rodzinie, wsparcie psychologiczne, pedagogiczne i inne w miarę potrzeb rodziny), plan pracy zajęć prowadzonych w domu rodzinnym dziecka, w szczególności dziecka w wieku do 3 roku życia
Zakres wczesnego wspomagania rozwoju dziecka może dotyczyć: rozwoju motorycznego, stymulacji polisensorycznej, rozwoju mowy i języka, orientacji i poruszania się w przestrzeni, usprawniania widzenia, słuchu, umiejętności samoobsługi i funkcjonowania w środowisku, komunikacji z otoczeniem i funkcjonowania w relacjach z innymi.
Podsumowanie Jeśli istnieje tajemnica sukcesu, to jest nią zrozumienie punktu widzenia innych i patrzenie na wszystko własnymi oczami (H. Ford) 15 To co się liczy, to nie czynić wiele, ale wkładać dużo w to, co się czyni (Matka Teresa z Kalkuty)
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Anna Gawryluk gawryluk.anna@gmail.com 16