Przedmiotowy system oceniania z języka polskiego w Szkole Podstawowej nr 18 im. Jana Matejki w Koszalinie Przedmiotowy system oceniania z języka polskiego jest oparty na WSO. Ocenianiu podlegają osiągnięcia edukacyjne ucznia w różnych obszarach aktywności. Ocenianie osiągnięć edukacyjnych ucznia z języka polskiego polega na rozpoznawaniu przez nauczycieli polonistów poziomu i postępów w opanowywaniu przez ucznia wiadomości i umiejętności w stosunku do wymagań edukacyjnych wynikających z podstawy programowej. 1. Obszary aktywności podlegające ocenie: Dłuższe i krótsze formy wypowiedzi pisemnej. Prace klasowe, sprawdziany i testy: - prace klasowe są obowiązkowe; jeżeli uczeń nie pisał pracy klasowej lub sprawdzianu z przyczyn losowych, powinien ją napisać w terminie do dwóch tygodni od powrotu do szkoły, w terminie ustalonym z nauczycielem; - w semestrze przewiduje się dwie trzy prace klasowe, które nauczyciel zapowiada z tygodniowym wyprzedzeniem; - nauczyciel poprawia i oddaje pracę najpóźniej po dwóch tygodniach; po jej sprawdzeniu, dokonuje dokładnego omówienia i poprawy pracy klasowej z uczniami na lekcji; - przewiduje się co najmniej dwa testy sprawdzające umiejętności czytania ze zrozumieniem; - sprawdziany ze znajomości lektury nauczyciel może przeprowadzić tuż przed przystąpieniem do jej omawiania lektury. Krótkie sprawdziany (sprawdzające wiadomości z trzech ostatnich lekcji): - mogą być niezapowiedziane; - są obowiązkowe; - oceny ze sprawdzianów nie podlegają poprawie, z wyjątkiem uznanych przez nauczyciela za szczególnie ważne. Dyktanda. Wypowiedzi ustne. Czytanie głośne. Wygłaszanie z pamięci wierszy i fragmentów prozy.
Prace dodatkowe (różnorodne działania twórcze uczniów): prace literackie, projekty, prezentacje. Aktywność ucznia na lekcji: - mniejsze formy aktywności nagradzane są plusami, większe ocenami. Praca w grupie: - w zależności od formy i rodzaju pracy ucznia w grupie, ocena może być indywidualna lub wspólna dla całej grupy. 2. Informacja zwrotna: Nauczyciel uczeń: - na początku roku szkolnego nauczyciel informuje uczniów, które z powyższych obszarów aktywności będą oceniane sumująco, a które komentarzem ustnym lub pisemnym; - ustalona uczniowi ocena będzie uzasadniona poprzez wskazanie co uczeń zrobił dobrze, co i jak wymaga poprawy oraz jak powinien się dalej uczyć; Nauczyciel rodzic: - nauczyciel informuje o aktualnym stanie rozwoju i postępach w nauce, - dostarcza informacji o trudnościach ucznia w nauce, - dostarcza informacji o uzdolnieniach ucznia, - daje wskazówki do pracy z uczniem, - udostępnia rodzicowi, niezwłocznie po dokonaniu oceny, pisemne prace ucznia w następujący sposób: 1. sprawdziany ( kartkówki, dyktanda) są oddawane uczniom do domu, 2. prace klasowe uczeń zabiera do domu i obowiązkowo podpisane przez rodziców ( prawnych opiekunów) oddaje nauczycielowi na następnej lekcji, 3. prace klasowe nauczyciel przechowuje do końca roku szkolnego, rodzic ma prawo wglądu do pracy klasowej na terenie szkoły podczas zebrań i dni otwartych oraz w uzgodnionym wcześniej z nauczycielem terminie. Nauczyciel rodzic uczeń: - konsultacje indywidualne podczas dni otwartych.
3. Uczeń może zgłosić w ciągu półrocza dwa razy brak zeszytu lub pracy domowej, nie ponosząc konsekwencji w postaci negatywnej oceny. Nauczyciel wraz z uczniem ustala termin i sposób uzupełnienia zaległości. 4. Po I i II semestrze uczeń otrzymuje ocenę klasyfikacyjną (śródroczną i roczną), która jest wynikiem ocen cząstkowych sumujących uzyskiwanych w trakcie całego semestru i wyrażona jest stopniem. Oceny ze sprawdzianów, prac klasowych i odpowiedzi ustnych mają decydujący wpływ na ocenę semestralną lub roczną. 5. Możliwości poprawy oceny: - uczeń może ubiegać się o poprawienie ocen cząstkowych z prac i odpowiedzi, jeżeli przygotowanie było niemożliwe z uzasadnionych powodów; - uczeń może uzyskać dodatkowy czas na uzupełnienie prac w zeszycie lub w ćwiczeniu, jeżeli nie odrobił ich z uzasadnionych powodów; - uczeń ma prawo do jednokrotnej próby poprawienia pracy klasowej w formie i terminie wyznaczonym przez nauczyciela. 6. Ewaluacja przedmiotowego systemu oceniania. edukacyjnego. PSO podlega ewaluacji na koniec roku szkolnego oraz na zakończenie każdego cyklu szkolnego. KRYTERIA NA POSZCZEGÓLNE OCENY Ocena końcowa jest wypadkową ocen cząstkowych, które uczeń otrzyma w ciągu roku Ocena celująca opanował umiejętności zapisane w podstawie programowej, samodzielnie rozwiązuje problemy i ćwiczenia o dużym stopniu trudności, czyta ze zrozumieniem teksty kultury przewidziane w programie, potrafi analizować i interpretować je w sposób pogłębiony i wnikliwy, posługując się terminologią z podstawy programowej, posługuje się bogatym i różnorodnym słownictwem oraz poprawnym językiem
zarówno w mowie, jak i w piśmie, aktywnie uczestniczy w lekcjach (pełni funkcję asystenta nauczyciela) i zajęciach pozalekcyjnych, z powodzeniem bierze udział w konkursach tematycznie związanych z językiem polskim, tworzy wypowiedzi pisemne zgodnie z wyznacznikami gatunkowymi, poprawne pod względem kompozycji, spójności wypowiedzi, językowym, ortograficznym i interpunkcyjnym, wzorowo wykonuje prace domowe i zadania dodatkowe, współpracuje w zespole, często odgrywając rolę lidera, wykorzystuje wiedzę, umiejętności i zdolności twórcze (kreatywność) przy odbiorze analizie tekstów oraz tworzeniu wypowiedzi, raz w semestrze przedstawi na forum klasy wybraną i przeczytaną przez siebie książkę spoza wykazu lektur szkolnych w formie ustalonej z nauczycielem. Ocena bardzo dobra opanował umiejętności zapisane w podstawie programowej, samodzielnie rozwiązuje problemy i ćwiczenia o znacznym stopniu trudności, czyta ze zrozumieniem teksty kultury przewidziane w programie, potrafi analizować je samodzielnie, podejmuje próby interpretacji, posługuje się bogatym słownictwem i poprawnym językiem zarówno w mowie, jak i w piśmie, aktywnie uczestniczy w lekcjach i zajęciach pozalekcyjnych, bierze udział w konkursach tematycznie związanych z językiem polskim, tworzy wypowiedzi pisemne zgodnie z wyznacznikami gatunkowymi, w większości poprawne pod względem kompozycji, spójności wypowiedzi, pod względem językowym, ortograficznym i interpunkcyjnym, aktywnie uczestniczy w lekcjach, wykonuje prace domowe, często angażuje się w zadania dodatkowe. Ocena dobra
w większości opanował umiejętności zapisane w podstawie programowej, samodzielnie rozwiązuje zadania o niewielkim lub średnim stopniu trudności, a z pomocą nauczyciela trudne, czyta ze zrozumieniem teksty kultury przewidziane w programie, samodzielnie odnajduje w nich informacje, w wypowiedziach ustnych i pisemnych popełnia niewiele błędów językowych, ortograficznych i stylistycznych, bierze czynny udział w lekcji, wykonuje prace domowe, czasem także nieobowiązkowe. Ocena dostateczna częściowo opanował umiejętności zapisane w podstawie programowej, samodzielnie wykonuje tylko zadania łatwe; trudniejsze problemy i ćwiczenia rozwiązuje przy pomocy nauczyciela, odnajduje w tekście informacje podane wprost, rozumie dosłowne znaczenie większości wyrazów w tekstach dostosowanych do poziomu edukacyjnego, w wypowiedziach ustnych i pisemnych popełnia błędy językowe, ortograficzne i stylistyczne; wypowiedzi cechuje ubogie słownictwo, wypowiada się krótko, ale wypowiedź jest na ogół uporządkowana, niekiedy popełnia rażące błędy językowe zakłócające komunikację, rzadko aktywnie uczestniczy w lekcjach, wykonuje obowiązkowe prace domowe, ale popełnia w nich błędy. Ocena dopuszczająca opanował w niewielkim stopniu umiejętności zapisane w podstawie programowej, większość zadań, nawet bardzo łatwych, wykonuje jedynie przy pomocy nauczyciela, czyta niezbyt płynnie, niewłaściwie akcentuje wyrazy, nie stosuje odpowiedniej intonacji, ma problemy z czytaniem tekstów kultury, ale podejmuje próby ich odbioru, nie potrafi samodzielnie analizować i interpretować tekstów, w wypowiedziach ustnych i pisemnych popełnia rażące błędy utrudniające
komunikację, ma ubogie słownictwo i trudności z formułowaniem nawet prostych zdań, nie jest aktywny na lekcjach, ale wykazuje chęć do pracy, stara się wykonywać polecenia nauczyciela, pracuje niesystematycznie, wymaga stałej zachęty do pracy, często nie potrafi samodzielnie wykonać pracy domowej, ale podejmuje próby. Ocena niedostateczna nie opanował nawet podstawowych wiadomości, ma bardzo duże braki w wiedzy i umiejętnościach z zakresu podstawy programowej, ma kłopoty z techniką czytania, nie odnajduje w tekście informacji podanych wprost, nie rozumie dosłownego znaczenia wielu wyrazów w tekstach dostosowanych do poziomu edukacyjnego, nie wykonuje zadań ani poleceń nauczyciela, wykazuje się niechęcią do nauki, zaniedbuje wykonywanie prac domowych, nie angażuje się w pracę grupy. Szczegółowe kryteria oceny różnych sposobów sprawdzania osiągnięć z języka polskiego w klasach IV, V, VI 1. Kryteria oceny wypowiedzi ustnych: ocena dopuszczająca uczeń odpowiada na pytania z pomocą nauczyciela; popełnia liczne błędy, ale nie zakłócają one komunikacji; wtrąca zwroty i wyrażenia z języka potocznego; zachowuje właściwą intonację, robi częste pauzy i przerywniki; ocena dostateczna uczeń udziela odpowiedzi z pomocą nauczyciela w sposób trafny; uczeń sporadycznie korzysta z pomocy nauczyciela, popełnia błędy, ale nie zakłócają one komunikacji; zdarzają się pojedyncze zwroty i wyrażenia z języka polskiego; zacina się przy omawianiu tematu;
ocena dobra adekwatnie i samodzielnie, trafnie, ale z jednym pytaniem pomocniczym nauczyciela, stosuje zasady poprawności językowej, poprawnie posługuje się pojęciami, brak słownictwa potocznego, stara się mówić płynnie; ocena bardzo dobra adekwatnie i samodzielnie odpowiada na pytania, wyczerpująco i trafnie; stosuje zasady poprawności językowej; posługuje się bogatym zasobem leksykalnym i pojęciami; stara się mówić płynnie; ocena celująca adekwatnie i samodzielnie odpowiada na pytania; interpretuje wyczerpująco i trafnie wykorzystując wiadomości spoza programu; stosuje zasady poprawności językowej, posługuje się bogatym zasobem leksykalnym i pojęciami, wypowiada się płynnie, zachowuje właściwą intonację. 2. Kryteria oceny recytacji: ocena dopuszczająca wygłasza tekst, często korzystając z pomocy; przekręca wyrazy, wymawia je niestarannie; logicznie rozkłada akcenty i właściwie przestankuje; rozumie wygłaszany tekst; ocena dostateczna z drobnymi usterkami, sporadycznie korzysta z pomocy; wyrazy wymawia wyraźnie, ale zdarza mu się popełnić błąd; logicznie rozkłada akcenty i właściwie przestankuje, rozumie wygłaszany tekst; ocena dobra raz popełnił pomyłkę, lub zaciął się, bo zapomniał tekstu; zachowuje poprawność artykulacyjną; logicznie rozkłada akcenty i właściwie przestankuje; rozumnie wygłaszany tekst i stara się go interpretować; ocena bardzo dobra perfekcyjnie wygłasza tekst; zachowuje poprawność artykulacyjną; logicznie rozkłada akcenty i właściwie przestankuje; trafnie interpretuje wygłaszaną treść; ocena celująca perfekcyjnie wygłasza tekst; zachowuje poprawność artykulacyjną; logicznie rozkłada akcenty i właściwie przestankuje; trafnie interpretuje wygłaszaną treść, świadomie operuje barwą głosu. 3. Kryteria oceny techniki głośnego czytania: ocena dopuszczająca płynnie, chociaż zacina się przy trudnych wyrazach lub sporadycznie je przekręca; nie przestrzega znaków przestankowych; ocena dostateczna płynnie, chociaż zacina się przy trudnych wyrazach lub sporadycznie je przekręca; na ogół przestrzega znaków przestankowych;
ocena dobra płynnie (ale zdarza się mu przekręcić wyraz trudny lub zająknąć) ze zrozumieniem; poprawnie pod względem artykulacyjnym, właściwie przestankuje; ocena bardzo dobra płynnie, ze zrozumieniem, poprawnie pod względem artykulacyjnym, właściwie przestankuje, stosuje logiczną intonację zgodną z intonacją utworu; ocena celująca płynnie, ze zrozumieniem, poprawnie pod względem artykulacyjnym; właściwie przestankuje, stosuje logiczną intonację utworu, moduluje głos. Powyższe kryteria nie dotyczą uczniów z wadami wymowy ani z dysleksją, których ocenia się opisowo za czytanie. 4. Kryteria oceny prezentacji lub projektu: - ocena dopuszczająca 6-7 punktów (wypowiada się zgodnie z tematem) - ocena dostateczna 8-10 punktów - ocena dobra 11-12 punktów (konstruuje wypowiedź poprawną) - ocena bardzo dobra 14-15 punktów (zdarzają się odstępstwa od tematu) - ocena celująca 15 punktów (wypowiada się zgodnie z tematem- precyzyjnie i całkowicie) 5. Kryteria oceny pracy w grupie: - współpracuje z innymi członkami grupy - 0 1 pkt - angażuje się w pracę zespołu - 0 3 pkt. - wypowiada się zgodnie z tematem - 0 2 pkt. - poszukuje własnych oryginalnych pomysłów i rozwiązań - 0 2 pkt. - dobiera materiał rzeczowy z różnych źródeł - 0 2 pkt. - konstruuje wypowiedź spójną, poprawną pod względem językowym - 0 2 pkt.
- nawiązuje kontakt z odbiorcą dopasowuje tempo mówienia do tematu i formy wypowiedzi, mówi z przekonaniem, zainteresował wypowiedzią innych uczniów - 0 2 pkt. - zachowuje dyscyplinę czasową - 0 1 pkt ocena celująca 15 pkt. ocena bardzo dobra 13-14 pkt. ocena dobra 10-12 pkt. ocena dostateczna 7-9 pkt. ocena dopuszczająca 5-6 pkt. ocena niedostateczna - 0-4 pkt. 6. Kryteria oceny prac pisemnych: ocena dopuszczająca wypowiada się częściowo zgodnie z tematem, dobiera materiał rzeczowy celowo, posługuje się określona formą wypowiedzi; występują liczne błędy ortograficzne (8-10), gramatyczne i stylistyczne; ocena dostateczna nie zawsze trafnie dobiera materiał, nie poddaje go selekcji; pisze jednak na temat; popełnia nieliczne błędy stylistyczne i gramatyczne oraz interpunkcyjne; od 4 6 błędów ortograficznych; ocena dobra wypowiada się zgodnie z tematem, rozwija temat wyczerpująco, prezentuje dojrzałe, przemyślane wnioski i sądy, kompozycja pracy jest przejrzysta; popełnia nieliczne błędy stylistyczne i gramatyczne; 5 błędów interpunkcyjnych; od 2-4 błędów ortograficznych; ocena bardzo dobra rozwija temat wyczerpująco i zgodnie z tematem; podpiera się przykładami z życia lub lektury; respektuje założenia różnego rodzaju form wypowiedzi (opowiadanie, opis, charakterystyka); prezentuje dojrzałe, przemyślane wnioski i sądy; odwołuje się do różnych kontekstów; respektuje zasady kompozycji; właściwie dobiera słownictwo; sporadycznie popełnia błędy ortograficzne i interpunkcyjne; ocena celująca posługuje się bogatym słownictwem; oryginalność omówienia tematu; tworzy własne porównania, metafory; stosuje wyrazy bliskoznaczne, stosuje związki frazeologiczne; umiejętnie wplata cytaty; nie stosuje słownictwa potocznego; kompozycja, interpunkcja, stylistyka, ortografia i opanowanie form gramatycznych jest bez zarzutu; ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie osiągnął kryterium w stopniu dopuszczającym.
7. Kryteria oceniania testów: ocena dopuszczająca- 30-40 % wiadomości i umiejętności z poziomu wymagań podstawowych; ocena dostateczna - 40-60 % wiadomości i umiejętności z poziomu wymagań podstawowych; ocena dobra - 60-75 % wiadomości i umiejętności z poziomu wymagań podstawowych i 50% z poziomu ponadpodstawowego; ocena bardzo dobra - 75-90% wiadomości i umiejętności z poziomu wymagań podstawowych i 90% z poziomu ponadpodstawowego; ocena celująca - 91-100% z poziomu podstawowego oraz wiadomości i umiejętności stanowiących efekt indywidualnych zainteresowań i samodzielnej pracy ucznia; ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie opanował 30 % wiadomości i umiejętności z poziomu wymagań podstawowych. Opracował zespół nauczycieli języka polskiego Koszalin, wrzesień 2016 r.