Nazwa modułu: Metody geofizyczne w geologii inżynierskiej Rok akademicki: 2014/2015 Kod: BGG-2-207-GI-s Punkty ECTS: 5 Wydział: Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Kierunek: Górnictwo i Geologia Specjalność: Geologia inżynierska i geotechnika Poziom studiów: Studia II stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne Język wykładowy: Polski Profil kształcenia: Ogólnoakademicki (A) Semestr: 2 Strona www: Osoba odpowiedzialna: dr hab. inż. Mościcki Włodzimierz (moscicki@geol.agh.edu.pl) Osoby prowadzące: dr hab. inż. Dec Jerzy (geodec@agh.edu.pl) dr hab. inż. Mościcki Włodzimierz (moscicki@geol.agh.edu.pl) Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć Kod EKM Student, który zaliczył moduł zajęć wie/umie/potrafi Powiązania z EKK Sposób weryfikacji efektów kształcenia (forma zaliczeń) Wiedza M_W001 Student zna najważniejsze problemy z zakresu geologii inżynierskiej, które mogą być badane i z wykorzystaniem metod GG2A_W11 Kolokwium, Odpowiedź ustna M_W002 Student zna i rozumie zjawiska fizyczne wykorzystywane w metodach GG2A_W01 Kolokwium M_W003 Student posiada wiedzę w zakresie standardowych technik badawczych stosowanych w metodach GG2A_W05, GG2A_W06 Aktywność na zajęciach Umiejętności M_U001 Student umie przygotować raport z wyników badań metodami geofizycznymi GG2A_U03 Wykonanie projektu M_U002 Student umie przeprowadzić podstawową analizę/interpretację danych GG2A_U15 Projekt Kompetencje społeczne M_K001 Student wyrabia sobie świadomość konieczności stałego aktualizowania wiedzy w zakresie wykorzystania geofizyki przy wspomaganiu badań dla potrzeb geologii inżynierskiej GG2A_K02, GG2A_K03 Udział w dyskusji 1 / 5
Matryca efektów kształcenia w odniesieniu do form zajęć Kod EKM Student, który zaliczył moduł zajęć wie/umie/potrafi Forma zajęć audytoryjne laboratoryjne projektowe Konwersatori um seminaryjne praktyczne terenowe warsztatowe Inne E-learning Wiedza M_W001 M_W002 M_W003 Umiejętności M_U001 M_U002 Student zna najważniejsze problemy z zakresu geologii inżynierskiej, które mogą być badane i z wykorzystaniem metod Student zna i rozumie zjawiska fizyczne wykorzystywane w metodach Student posiada wiedzę w zakresie standardowych technik badawczych stosowanych w metodach Student umie przygotować raport z wyników badań metodami geofizycznymi Student umie przeprowadzić podstawową analizę/interpretację danych Kompetencje społeczne M_K001 Student wyrabia sobie świadomość konieczności stałego aktualizowania wiedzy w zakresie wykorzystania geofizyki przy wspomaganiu badań dla potrzeb geologii inżynierskiej Treść modułu zajęć (program wykładów i pozostałych zajęć) METODY GEOFIZYCZNE W GEOLOGII INŻYNIERSKIEJ Charakterystyka geotechniczna, a charakterystyka geofizyczna ośrodka geologicznego porównanie. Właściwości naturalnego i/oraz przekształconego ośrodka geologicznego (zmienność pół, parametrów fizycznych ośrodka, jego struktury i właściwości). Modele geofizyczne stosowane w opisie zagadnień geologiczno-inżynierskich. Podstawowe geoelektryczne metody badawcze sondowania elektrooporowe, 2 / 5
tomografia elektrooporowa i geoelektryczne badania penetracyjne. Dla każdej z wymienionych metod: podstawy fizyczne, technika pomiarowa, rozdzielczość i zasięg głębokościowy, ograniczenia. Przetwarzanie, analiza i interpretacja danych pomiarowych. Zagadnienie wieloznaczności w metodzie elektrooporowej (zadanie proste i odwrotne modelowania numeryczne). Kontekstowa interpretacja badań geoelektrycznych wykonywanych dla potrzeb geotechnicznych uwzględnianie danych nie-. Podobny schemat omówienia dla metody georadarowej i sejsmicznej Projektowanie, organizacja i wykonywanie badań dla potrzeb geologii inżynierskiej. Zastosowania omówionych metod : badanie zmian strukturalnych w ośrodku geologicznym na terenach górniczych, lokalizacja infrastruktury podziemnej, badanie podłoża budowlanego, osuwiska, zwałowiska i hałdy, pustki podziemne, ocena i kontrola stanu środowiska w otoczeniu ognisk skażeń chemicznych. projektowe Obliczanie, analiza i interpretacja sondowań elektrooporowych. Szacowanie rozdzielczości i zasięgu głębokościowego. Modelowanie i interpretacja w zakresie ERT (Electric Resistivity Tomography). modelowanie numeryczne analiza danych georadarowych analiza danych sejsmicznych praktyczne Wykonywanie sondowań elektrooporowych. Pomiary praktyczne w skali laboratoryjnej aparatura do badan geoelektrycznych (ERT, VES) budowa, działanie georadaru zajęcia praktyczne aparatura i prowadzenie pomiarów sejsmicznych (zaj. praktyczne) Sposób obliczania oceny końcowej ocena średnia: z egzaminu/kolokwium zaliczeniowego z wykładu, oraz z zaliczenia ćwiczeń (projekty, kolokwia, aktywność). Warunek: ocena z egzaminu/kolokwium zaliczeniowego i ocena z ćwiczeń powinny być pozytywne. Uwaga: W przypadku ocen cząstkowych wszystkie powinny być pozytywne Wymagania wstępne i dodatkowe znajomość podstaw fizyki, podstaw metod, petrofizyki, problematyki geologii inżynierskiej i ogólnej Zalecana literatura i pomoce naukowe 1.GEOTECHNICAL AND ENVIRONMENTAL GEOPHYSICS ed. H.Ward, SEG, Tulsa, Oklahoma, 1990 2.GEOFIZYKA W INŻYNIERII I OCHRONIE ŚRODOWISKA DLA POTRZEB SAMORZĄDNOŚCI LOKALNEJ, Dębe 2001, Państwowy Instytut Geologiczny, Zakład Geofizyki AGH 3.Environmental Geophysics. A Practical Guide. Dieter Vogelsang, Springer Verlag, 1995 zalecane czasopisma: Near Surface Geophysics First Break Geophysics 3 / 5
Publikacje naukowe osób prowadzących zajęcia związane z tematyką modułu Mościcki W.J., 2002 Natura czasowych zmian oporności elektrycznej przypowierzchniowych utworów geologicznych w warunkach występowania szkód wywołanych podziemną eksploatacją górniczą. W: Badania geofizyczne środowiska geologicznego. The nature of time-dependent changes of apparent resistivity in near-surface rocks influenced by underground mining. Publs. Inst. Geophys., Pol. Acad. Sc., Monographic volume M-27 (352), Geophysical Research of Geological Environment, ed. J. Jarzyna, pp 155-165.ISBN-83-88765-24-8, ISSN-0138-015X Mościcki W.J., Antoniuk J. 2002 Zastosowanie metod geoelektrycznych w badaniach związanych z ochroną środowiska geologicznego.w: Badania geofizyczne środowiska geologicznego. Application of geoelectric methods into studying of geological environment influenced by human activity. Publs. Inst. Geophys., Pol. Acad. Sc., Monographic volume M-27 (352) Geophysical Research of Geological Environment, ed. J. Jarzyna, pp 179-193. ISBN-83-88765-24-8, ISSN-0138-015X Mościcki W.J. 2009 Characterization of near-surface sediments based on combined geoelectric studies at Starunia paleontological site and vicinity (Carpathian region, Ukraine). Annales Societatis Geologorum Poloniae, vol 79, no3. p.333-342, ISSN 0208-9068 Mościcki W.J., Bania G., Ćwiklik M., Borecka A. 2014 DC resistivity studies of shallow geology in the vicinity of Vistula River flood bank in Czernichow village (near Krakow in Poland). Studia Geotechnica et Mechanica, Vol. XXXVI, No.1, 2014, pp. 63-70, DOI:10.2478/seg,-2014-0008 Mościcki J., 1998 Geoelektryczne badania penetracyjne rozpoznawanie budowy i właściwości ośrodka geologicznego. Penetrometer-Based Geoelectrical investigations a tool for sub-surface geology research. Kwartalnik Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie, Geologia, Tom 24, Zeszyt 2, s.137-149 Mościcki W.J., 2008 Metoda tomografii elektrooporowej w archeologii przykłady zastosowań. Application of Electric Resistivity Tomography (ERT) in Archaeology three case stories. W: ARCHEOLOGIA OKRESU NOWOŻYTNEGO W KARPATACH POLSKICH. red. Jan Gancarski, pp. 227-239; Muzeum Podkarpackie w Krośnie, Krosno 2008, ISBN 978-83-923562-7-1 Mościcki W.J. 2012 Wykorzystanie geoelektrycznych metod do rozpoznawania nawarstwień antropogenicznych możliwości i ograniczenia. Application of the geoelectric methods for studying anthropogenic stratification in archaeology possibilities and limitations. In: Nawarstwienia Historyczne Miast Wyd. AGH, Kraków 2012 s. 223-234, ISBN -83-7464-535-5 Mościcki W.J 2010 Uwagi o stosowaniu metod geoelektrycznych w badaniach nieciągłej, wieloletniej zmarzliny górskiej. Remarks on application of geophysical geoelectric methods in mountain discontinuous permafrost studies. Nauka a zarządzanie obszarem Tatr i ich otoczeniem. Przyroda Tatrzańskiego Parku Narodowego a Człowiek, Tom I Nauki o Ziemi, s. 103-110 Zakopane, 14-16 października 2010, ISBN 978-83-61788-35-5 Mościcki W.J 2011 The use of the DC Resistivity Sounding in High Mountain Areas Example from Periglacial Zone of the Sucha Woda Valley (Tatra Mts., Poland), Studia Geomorphologica Carpatho-Balcanica, XLV, 2011,p.107-120, ISSN 0081-6434 Informacje dodatkowe UWAGA! Proszę nie korzystać z następującej publikacji: Bogdan Żogała Metody geoelektryczne w badaniach gruntów skażonych substancjami ropopochodnymi Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2013 Publikacja ta zawiera szereg błędów, nieścisłości i nie jest wiarygodnym źródłem informacji o metodach geoelektrycznych. Należy też w rozsądny sposób korzystać z zasobów internetowych służymy w tej kwestii radą. 4 / 5
Nakład pracy studenta (bilans punktów ECTS) Forma aktywności studenta Udział w ćwiczeniach projektowych Udział w zajęciach praktycznych Przygotowanie do zajęć Wykonanie projektu Samodzielne studiowanie tematyki zajęć Udział w wykładach Egzamin lub kolokwium zaliczeniowe Sumaryczne obciążenie pracą studenta Punkty ECTS za moduł Obciążenie studenta 14 godz 28 godz 14 godz 20 godz 20 godz 28 godz 2 godz 126 godz 5 ECTS 5 / 5