PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ z. 112 Transport 2016 Paulina Luiza Grzelak Instytut Transportu Samochodowego TECHNIKA ECO-DRIVINGU SPOSOBEM : marzec 2016 Streszczenie: W artykule przedstawiono zagadnienie eco-drivingu, omówiono zasady energoosz- eco-drivingu w autobusach eco-drivingu orzystania systemu do eco-drivingu w zakresie analizowania parametrów tras autobusów komunikacji miejskiej. eko- 1. WPROWADZENIE ekonomiczne eco-drivingu [6]. Przedrostek eco tej nazwy economy, czyli ekonomia, gospodarka, jak i ecology ekologia. w przypadku pojazdów silnikami spalinowymi eco-driving ang. Energy-Efficiency Drive) to praktyka jazdy przeznaczona do ograniczenia w samochodach [1]. stan techniczny pojazdu [17] o aspekty [15]. Niektóre europejskie miasta, celem osi dwojaki: poprzez zastosowanie odnawialnych paliw, takich jak biometan, w komunikacji o zasad eco-drivingu poprzez szkolenia kierow-
120 Paulina Luiza Grzelak - Eco- je ze stosowania zasad eco-drivingu to przede wszystkim ekologiczne i finansowe, bowiem [16] n do atmosfery [12]. 2. -DRIVINGU Eco-driving -jazda, oznacza nowy sposób jazdy, który pozwala na lepsze wykorzystanie zaawansowanych technologii, stosowanych Eko- onego transportu [14]. eco-drivingu ców [13] chodem, kty finansowe stosowania zasad eco-drivingu osz- owymi. Dodatkowo koncepcja eco-drivingu pozwala na ograniczenie emisji gazów cieplarnianych do powietrza oraz w efekcie zmniejszenie lokalnego pozi eco-drivingu [9]. Zamierzeniem koncepcji tzw. eco-drivingu jest przed (a co r w celu ograniczenia emisji. eco-drivingu przyspiesznika Kluczowe czy - [3, 5]: 1. Planowanie jazdy unikanie niepotrzebnego zatrzymywania pojazdu. ograniczenie liczby eco-drivingu istotne jest przewidywanie rozwoju nych przystanków. 2. Utrzymywanie niskiej owej silnika nia terenu. d wzniesie nika
Technika eco- 121 przyspieszania i hamowania. 3. oporów toczenia opon. 4. z ograniczeniami 5. Ograniczenie ym w stanach, gdy sub 6. -jazdy, jest chamia- h pojaz- eco-drivingu azda pojazdem jest bez- - eco-drivingu, pojazdu [11]. 3. ECO- DO EKO-JAZDY Koncepcja eco-drivingu szczególnie istotne znaczenie ma w przypadku autobusów komu- nianych i substancji szkodliwy W idei eco-drivingu zastosowanie technicznych. Istnie-, które wspiera koncepcji ekojazdy. - proponu-
122 Paulina Luiza Grzelak zapisywanie i pozycjonowanie historii ruchu pojazdów przez GPS [2]. eco-drivingu w autobusach nformacje na temat parametrów jazdy autobusu sieci CAN (Controller Area Network) i przetwarza w do eco-drivingu zamontowanym pojazdu (rys. 1 i 2) stylu jazdy swoje zachowanie, co Rys. 1. Stanowisko kierowcy autobusu komunikacji miejskiej z w em drivingu, zamontowanym ponad [5] Rys. 2. -drivingu [11] przechowy- b w celach szkoleniowych.
Technika eco- 123 zasu pracy Zebrane wyniki sta- ych w nia do eco-drivingu informacjami na ich temat. do eco-drivingu trasy autobusów, na tej samej linii autobusowej do eco-drivingu. Dane na temat tych tras badanego systemu do eco-drivingu w doskonaleniu prowadzenia autobusów komunikacji miejskiej przez kierowców zgodnie z zasadami tzw. eko-jazdy. W pierwszym z miast przeanalizowano niektóre trasy autobusu nym gazem ziemnym CNG du w systemie internetowym, tras pokonanych przez ten pojazd, otrzymano parametry wybranych przejazdów tego pojazdu na dwóch liniach autobusowych A i B. A i B wybrane trasy z pocz eco-drivingu tras oraz zakresów czasowych ich pokonywania. Dane uzyskane z internetowego sys- X, na liniach A i B Tablica 1 Data Numer boczny autobusu Od Do trasy paliwa jazdy na biegu Suma jazd (liczba uru- paliwa [Nm 3 /100 km] hamulca Ostre hamowanie przyspieszenie przepustnicy >90% Linia A 07.11.2014 X 04:21 23:43 297,2 103 99,9 3,3 2 56,0 1503 1 9 248,4 30.11.2015 X 03:40 21:53 315,4 89,1 83,6 5,5 10 45,7 1424 2 98 781,2 Linia B 28.11.2014 X 05:24 23:47 229,2 79,6 73,1 6,4 5 56,0 1048 0 47 46,8 20.11.2015 X 05:39 23:27 229,4 72,1 67,4 4,7 5 50,7 1228 0 51 608,4
124 Paulina Luiza Grzelak Z tabeli 1 w tym dniu, suma 3 /100 km, przypadki o zawartych w tab. 1 paliwa, w przypadku obu linii autobusowych zosta w przypadku linii A z 56,0 Nm 3 /100 km na 45,7 Nm 3 /100 km (o 18,4%), a w przypadku linii B z 56,0 Nm 3 /100 km na 50,7 Nm 3 w -30 sekund. W przypadku linii B natomiast W drugim z miast przeanalizowano trasy autobusu Y, zasilanego skroplonym gazem ziemnym LNG, na liniach C i D. autobusu Y, eco-drivingu. Doboru tras dokonano na podstawie dopasowania tras oraz zakresów czasowych ich pokonywania. Dane w tablicy nr 2. Tablica 2 Data Numer boczny autobusu Od Do trasy paliwa jazdy na biegu Suma jazd (liczba uru- paliwa [dm 3 /100 km] hamulca Ostre hamowanie przyspieszenie przepustnicy >90% Linia C 27.11.2015 Y 06:29 23:03 177,4 98,4 92,8 5,5 8 89,5 1221 1 146 1245,6 21.01.2016 Y 03:10 22:41 217,5 118 111 6,8 12 87,3 1337 6 19 388,8 Linia D 18.12.2015 Y 06:41 21:06 175,8 100 96,9 3,4 23 91,9 1256 2 119 2610 21.12.2015 Y 11:39 22:25 132 70,6 68,3 2,3 18 86,3 807 0 93 1339,2, w przypadku obu linii autobusowych w przypadku linii C z 89,5 dm 3 /100 km na 87,3 dm 3 /100 km (o 2,5%), a w przypadku linii D z 91,9 dm 3 /100 km na 86,3 dm 3 /100 km (o 6,1%). W przypadku linii C poprawa parametru zu -
Technika eco- 125 a 4. WNIOSKI T w Europie transport powoduje 20- poprzedniej dekady, sektor transportowy wykazuje w zakresie emisji gazów cieplarnianych. Samochody przy ych miastach nawet w 70-90% [9]. R dowiska wych technologii pro-, takich jak systemy do eco-drivingu. Systemy te my te logicznie flot pojazdów komunikacji miejskiej. Systemy do eco-drivingu eco-drivingu o 15-20%-owej -10% [4]. Zgodnie ze szwedzkimi badaniami [5] z roku 2013 czenia przypadków, jak. eco-drivingu powoduje zredukowanie kosztów utrzymania i konserwacji pojazdów. tym idzie Nawyk planowania jazdy, nabyty podczas stosow z niem do eco-drivingu do poprawienia komfortu jazdy. Pojazd emi- Bibliografia 1. Akhegaonkar S., Glaser S., Nouveliere L., Holzmann F.: Smart and Green ACC: As Applied to a Through the Road Hybrid Electric Vehicle, in. Advanced Microsystems for Automotive for Automotive Applications 2014. Smart Systems for Safe, Clean and Automated Vehicles, ed. Fischer-Wolfarth J., Meyer G., Springer International Publishing, Switzerland 2014. 2. Beusen (red.): Using on-board logging devices to study the long-term impact of an eco-driving course, Transportation Research D 14, 2009. 3. Boriboonsomsin K., Vu A., Barth M.: Co Eco-Driving: Pilot Evaluation of Driving Behavior Changes among U.S. Drivers, University of California, Riverside, August 2010.
126 Paulina Luiza Grzelak 4. Forsberg J.: Biogas buses and eco-driving, Presentation in Baltic Biogas Bus Project, Västerås 2013. 5. Forsberg J.: Maximizing biogas use by eco-driving, Report of Baltic Biogas Bus project eco-driving investments & activities 2013-2014, Uppsala, Sweden, January 2015. 6. -Techniczna Konferencja pn. Biogas as Vehicle Fuel. Rzeszów, 19-20.10.2011. Silniki Spalinowe nr 1/2012(148), str. 97. 7. : Ecological assessment of city buses powered by natural gas, Combustion Engines, 3/2015 (162). 8. for city transport. Journal of Kones / Vol. 19, No. 2 / European Science Society of Powertrain and Transport Publication / Warsaw. 2012. str. 175-179. 9. http://www.ecodrive.org /download/country_specific_downloads/ekojazda_konspekt.pdf. 10. The possibilities of reducing emission pollutants of exhaust from city buses by the use of biomethane, Combustion Engines, 3/2013 (154). 11. New version of Fortcom's Eco-driving has arrived, access: 31.03.2016: http://www.frotcom.com/blog /new-version-of-frotcoms-eco-driving-has-arrived/. 12. http://www.ecodrive.com.pl /index.php/ecodrive. 13. Projekt EcoWILL broszura inform p: 19.03.2016 r.: http://www.ecodrive.org/download /downloads/ecowillleaflet_pol3mmmargin.pdf. 14. Shaap G.: Biogas - the natural choice for city buses, Final Report of Baltic Biogas Bus Project, Extension stage 2013-2014. 15. styka 4/2014. 16. Wicher D.: 17. ournal of KONES. Powertrain and Transport, Vol. 21, No. 1, 2014, Warsaw. ECO-DRIVING TECHNIQUES AS A METHOD FOR EMISSION REDUCTION FROM TRASPORT MEANS Summary: The paper presents the eco-driving issue. There were discussed the principles, that should be guided by the vehicle's driver, and the resulting benefits. Particular attention was paid to the use of the concept of eco-driving in public transport buses, where a huge role is played not only by drivers training, but also the use of eco-driving devices for driving monitoring. It was discussed the principle of operation of those devices, and also presented the possibility of using the eco-driving system to analyze parameters of public transport buses routes. Keywords: eco-driving, pollution emission, transport