PROGRAM WYCHOWAWCZY Przedszkola 287 Z KULTURĄ NA CO DZIEŃ Program wychowawczy Przedszkola nr 287 Piotrusia Pana został opracowany w celu realizacji fundamentalnych wartości przez społeczność wychowującą przedszkolaków oraz rodziców. Podstawy prawne: Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572: Nr 273, poz. 2703 i Nr 281, poz. 2781; z 2005 r. Nr 17, poz. 141; Nr 94, poz. 788; Nr 122, poz. 1020; Nr 131, poz. 1091; Nr 167, poz. 1400 i Nr 249, poz. 2104; z 2006 r. Nr 144, poz. 1043; nr 208, poz. 1532 i Nr 227, poz. 1658; z 2007 r. Nr 42, poz. 273; Nr 80, poz. 542; Nr 115, poz. 791; Nr 120, poz. 818; Nr 180, poz. 1280 i Nr 181, poz. 1292; z 2008 r. Nr 70, poz. 416; Nr 145, poz. 917; Nr 216, poz. 1370 i Nr 235, poz. 1618 oraz z 2009 r. Nr 6, poz. 33; Nr 31, poz. 206 i Nr 56, poz. 458), rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z dnia 15 stycznia 2009 r.). Zadania przedszkola: WSTĘP 1. Zbadać oczekiwania rodziców w zakresie metod wychowawczych. 2. Poznać i stosować metody skutecznego oddziaływania wychowawczego. 3. Systematycznie przeprowadzać zajęcia profilaktyczno-edukacyjne uczące dzieci, jak radzić sobie w trudnych sytuacjach oraz chroniące je przed niebezpieczeństwem. 4. Współdziałać z instytucjami oraz specjalistami w celu otoczenia opieką i terapią dzieci dotkniętych przemocą. 5. Współdziałać z rodzicami, wykorzystując skutecznie środki komunikacji interpersonalnej dla wspólnego rozwiązywania problemów. 6. Wspierać działania wychowawcze rodziców, integrować oddziaływania wychowawcze własne, rodziny i środowiska. 7. Prowadzić dostosowane do możliwości dzieci formy wyrabiające asertywność, poczucie własnej wartości, umiejętności słuchania innych i skutecznej komunikacji międzyludzkiej. 8. Stosować system wzmacniania pozytywnych zachowań dzieci. 9. Uczyć tolerancji i akceptacji inności. Obowiązki nauczycieli: 1. Systematycznie poszerzać zakres swoich kompetencji wychowawczych. 2. Poznać środowisko wychowawcze dziecka, w szczególności oczekiwania rodziców wobec przedszkola. 3. Tworzyć bezpieczną dla dziecka atmosferę, warunkującą zdrowie fizyczne i psychiczne. 4. Kształtować powszechnie uznane postawy, zgodnie z wartościami: dobra, prawdy, piękna, miłości. 5. Stosować środki wychowawcze wzmacniające pozytywne zachowania dzieci. 6. Eliminować zachowania niepożądane. 7. Ściśle współpracować z rodziną dziecka w celu ujednolicenia oddziaływań wychowawczych 8. Wzajemnie wspierać swoje działania w ramach współpracy koleżeńskiej. 1
Jak pomagać dziecku w sytuacjach trudnych: ograniczać zbędne wypowiedzi, kierować polecenia do grupy, a gdy jednostka nie reaguje do niej kierować takie samo polecenie. wydawać krótkie polecenia, długie dzielić na etapy, nie zmieniać intonacji głosu, nie krzyczeć, stosować podpowiedzi werbalne i manualne. CEL GŁÓWNY Kształtowanie prawidłowych postaw funkcjonowania w grupie w oparciu o zasady budowania systemu motywacji. Zadania do realizacji, założenia programu: kształtowanie podstawowych powinności moralnych: życzliwości, tolerancji, uczciwości, sprawiedliwości, odpowiedzialności, tworzenie więzi uczuciowej z rodziną i środowiskiem, w którym dziecko wzrasta, rozwijanie umiejętności polubownego rozwiązywania spraw konfliktowych i dochodzenia do kompromisu, rozwijanie umiejętności rozróżniania dobra od zła, uświadomienie złożoności otaczającego świata i czyhających zagrożeń, uświadomienie dzieciom swoich praw i obowiązków. Dziecko: KRYTERIA SUKCESU: 1. Dostrzega i rozumie potrzeby innych, akceptuje ich odrębność 2. Rozumie i przestrzega zasady zgodnego współżycia w grupie 3. Potrafi kulturalnie zwracać się do innych, używa zwrotów grzecznościowych 4. Ma poczucie własnej wartości, wiary we własne siły, możliwości i umiejętności 5. Potrafi nazywać, wyrażać i kontrolować swoje emocje 6. Szanuje wolność innych, cudze zdanie 7. Wyraża swoje uczucia, potrzeby i oczekiwania, a także dostrzega je u innych 8. Rozumie znaczenie dialogu w rozwiązywaniu sporów, potrafi argumentować swoje racje, oceny i odczucia 9. Zna i kultywuje tradycje rodzinne, lokalne, regionalne i narodowe 10. Ma świadomość przynależności narodowej: rozpoznaje godło i barwy narodowe, rozumie pojęcie ojczyzna 11. Rozumie konieczność przestrzegania zasad zgodnego współżycia ze światem przyrody, przejawia postawy proekologiczne 12. Rozumie potrzebę stosowania profilaktyki prozdrowotnej 13. Zauważa sytuacje zagrażające bezpieczeństwu własnemu i innych, potrafi unikać zagrożeń 14. Umie funkcjonować w środowisku zgodnie z przyjętym powszechnie kanonem norm społecznych 15. Zna swoje prawa i obowiązki 16. Szanuje wartości: prawdę, dobroć, piękno, sprawiedliwość, uczciwość, życzliwość, szacunek, wyrozumiałość 17. Rozumie swoje prawo do pomocy ze strony dorosłych w trudnych sytuacjach 18. Ma poczucie obowiązkowości, odpowiedzialności i wytrwałości decydujące o doprowadzeniu do końca rozpoczętej pracy 19. Potrafi cieszyć się z własnych sukcesów, docenia sukcesy innych, umie z godnością przyjmować porażki 2
20. Interesuje się otaczającym światem, poszukuje odpowiedzi na nurtujące go pytania Zadania Lp. główne 1 Bądź kulturalny 2 Bądź koleżeński Normy postępowania używaj form grzecznościowych: proszę, dziękuję, przepraszam nie mów z pełnymi ustami, okazuj szacunek dorosłym, starszym osobom, pamiętaj o kulturalnym zachowaniu w trakcie powitań i pożegnań (dzień dobry, do widzenia), bądź miły dla innych osób (kolegów i dorosłych), dbaj o porządek wokół siebie (nie śmieć, sprzątaj po zabawie), słuchaj, kiedy inni mówią, mów kiedy inni słuchają. zgodnie baw się z kolegami, szanuj cudzą własność, dziel się z innymi tym co masz, nie bądź zawzięty w kontaktach z innymi, nie wyrządzaj krzywdy innym, nie rób drugiemu, co tobie nie miłe (nie wyśmiewaj się, nie przedrzeźniaj, nie przezywaj), pomagaj tym, którzy tej pomocy potrzebują Zadania szczegółowe samodzielne podejmowanie prostych obowiązków w domu i w przedszkolu sprzątanie swoich zabawek, układanie książek, opieka nad swoim zwierzakiem uwrażliwienie dzieci na potrzeby innych członków rodziny - spokojne i ciche zachowanie podczas gdy inni odpoczywają, opiekowanie się osobami chorymi, starszymi uczenie się używania zwrotów grzecznościowych w określonych sytuacjach (dzień dobry, do widzenia, proszę, dziękuję, przepraszam) dostarczenie dzieciom wzorców właściwego zachowania się (postawa nauczycielki, postacie z literatury, itp.) utrwalenie nawyków kulturalnego zachowania się w miejscach publicznych (w sklepie, autobusie, kinie) poszanowanie własności i wytworów pracy kolegów - uczenie się mówienia miłych słów oraz dziękowania innym za te słowa rozmawianie z dziećmi na temat prostych przepisów savoir - vivr'u, stosowanie ich w sytuacjach codziennych szanowanie wspólnych zabawek i odkładanie ich na wyznaczone miejsce opanowanie umiejętności kulturalnego jedzenia (np. nie mówienie z pełnymi ustami, używanie serwetki, itp.) przyzwyczajanie dzieci do przestrzegania zasad dotyczących utrzymywania porządku i szanowania zieleni w najbliższym otoczeniu (papierki wrzucamy do kosza, nie depczemy trawników i skwerków, nie niszczymy drzew, krzewów) zawieranie umów z dziećmi dotyczących właściwego zachowania w przedszkolu, konsekwentne ich przestrzeganie interesowanie się wytworami swoich kolegów, dostrzeganie wysiłku włożonego w ich powstanie, poszanowanie własności i wytworów pracy kolegów rozumienie, że inni mają takie same potrzeby jak ja: uczestnictwa w zabawach, korzystania z zabawek, spożywania słodyczy (w związku z tym dzielenie się nimi) uczenie się właściwego zachowania podczas rozwiązywania zaistniałego konfliktu - używanie zwrotów grzecznościowych, korzystanie z pomocy i doradztwa nauczycielki, zrozumienie tego, co przeżywają inni słuchanie kolegów pełniących dyżur w grupie, podporządkowywanie się ich poleceniom i uwagom wyrabiane nawyku uprzejmego witania się z 3
3 Kontroluj swoje zachowanie unikaj krzyku, kłótliwości, przestrzegaj zawartych umów, reguł, oceniaj zachowanie, a nie osoby, wyrażaj swoje emocje w sposób kontrolowany, korzystaj z pomocy dorosłych w trudnych sytuacjach, ciesz się z sukcesów, przyjmuj z godnością porażki, wystrzegaj się kłamstwa, odróżniaj dobro od zła, mów o swoich uczuciach (odczuciach) kolegami spotkanymi w szatni lub na podwórku (mówienie dzień dobry, skinienie ręką, itp.) sprawianie radości choremu koledze przez: wspólne napisanie listu, przygotowanie upominku, odwiedziny dostrzeganie i przeciwstawianie się przejawom samolubstwa, okrucieństwa, przezywania, dokuczania (rozumienie przeżyć z tym związanych) sprawianie radości innym dzieciom przez składanie życzeń imieninowych, urodzinowych, wykonywanie dla nich upominków opiekowanie się nowymi kolegami oraz tymi, którzy tej pomocy potrzebują (rozumienie ich zagubienia i nieporadności ustalenie reguł i norm życia w grupie, przestrzeganie ich: zgodnego zachowania się podczas zabaw kulturalnego włączani się do zabaw kolegów korzystania ze sprzętu i zabawek mądrego rozwiązywania zaistniałych konfliktów porozumiewania się umiarkowanym głosem przestrzeganie zasad podporządkowania się dyżurnym np. łazienka, sala ponoszenie konsekwencji łamania przyjętych umów reagowanie na umówione sygnały np. sygnał kończący zabawę uczenie dzieci właściwego zachowania w stosunku do innych ( nie stosujemy obraźliwych słów) uczenie dzieci umiejętności określania swoich uczuć, wyrażania swoich oczekiwań w sposób zrozumiały dla innych zapoznawanie z bezpiecznymi sposobami rozładowywania emocji nie wyrządzając krzywdy innym (np. gryzmolenie po kartce, zgniatanie gazety, darcie papieru) poznawanie wzorców właściwego zachowania (postawa nauczyciela, postacie z literatury) uczenie właściwego przyjmowania pochwał i krytyki poszukiwanie sposobów nagradzania sukcesów innych udział w inscenizacjach dziecięcych z wykorzystaniem literatury: rozróżnianie prawdy, fałszu, fantazji, kłamstwa w utworach literackich i w sytuacjach codziennych podejmowanie prób oceny i ocenianie postępowania bohaterów bajek i opowiadań układanie zakończeń historyjek obrazkowych, przewidywanie skutków złego postępowania, wyciąganie wniosków rozumienie konsekwencji kłamstwa dla siebie i innych podejmowanie oceny postępowania własnego i kolegów w konkretnych sytuacjach 4
4 Dbaj o swoje zdrowie 5 Poznaj swoje tradycje rodzinne i narodowe nie krzycz, mów umiarkowanym głosem, często korzystaj z pobytu na świeżym powietrzu, hartuj swój organizm, ubieraj się odpowiednio do temperatury, zjadaj przygotowane dla ciebie posiłki, pamiętaj o korzystaniu z zabiegów higienicznych, zasłaniaj nos i usta przy kichaniu i kasłaniu, nie obawiaj się wizyty u lekarza, mów o tym, czego się boisz, unikaj hałasu. kultywuj tradycje swojej rodziny rozmawiaj z rodzicami o ich pracy pamiętaj o uroczystościach rodzinnych bądź dumny z kraju, w którym mieszkasz szanuj język ojczysty i tradycje narodowe poznaj piękno swojego kraju, regionu, miasta włączanie zabaw darmowych jako element bloku integracyjnego określającego samopoczucie dziecka systematyczne prowadzenie rozmów, wyjaśnień, wymiany zdań i przedstawienie argumentów dotyczących własnych ocen i odczuć, liczenie się z odczuciami drugiej osoby uczenie się mówienia o rzeczach miłych, wyrażanie dezaprobaty dla zachowań negatywnych Dostarczanie dzieciom wzorców właściwego zachowania w różnych sytuacjach (E. Burakowska "Cicho... głośno") Czynne uczestnictwo dzieci w zabawach organizowanych przez nauczycielkę (zabawy ruchowe, zestawy ćwiczeń gimnastycznych, spacery, wycieczki, pobyt na świeżym powietrzu) Uczenie się umiejętności dokonywania wyboru odpowiedniego ubrania stosownie do pogody (wykorzystanie pomocy dydaktycznych "Ubieram się sam") Kształtowanie nawyku zjadania śniadania Systematyczne mobilizowanie dzieci do stosowania zabiegów higienicznych oraz mycia rąk przed posiłkami i po wyjściu z ubikacji Rozumienie potrzeby wizyt kontrolnych u lekarza pediatry oraz stałego kontrolowania i leczenia zębów - spotkania z lekarzem, wizyta w gabinecie stomatologicznym Stosowanie w zajęciach różnych form sprzyjających zrozumieniu potrzeb własnych i kolegów (drama, pedagogika zabawy, itp.) uświadamianie dzieciom konieczności spożywania owoców i warzyw jako źródła witamin (poprzez spożywanie posiłków w przedszkolu, zajęcia dydaktyczne, zajęcia gospodarcze, hodowle prowadzone w kąciku przyrody, filmy edukacyjne itp.) udział dzieci w konkursach dotyczących zdrowia, np. "Wiem wszystko o zdrowiu", "W zdrowym ciele zdrowy duch" oraz ich organizowanie w przedszkolu np. "Biały ząbek" pobudzanie ciekawości do interesowania się historią i tradycjami swojej rodziny wzmacnianie więzi rodzinnych poprzez udział rodziców i dziadków w uroczystościach organizowanych w przedszkolu, zajęciach otwartych, festynach. wykonanie drzewa genealogicznego swojej rodziny prowadzenie rozmów i zajęć dotyczących poznawania pracy zawodowej rodziców i dziadków, zapraszanie przedstawicieli na zajęcia do przedszkola realizowanie tematów kompleksowych dotyczących poznawania zawodów: np. strażaka, policjanta, lekarza, policjanta, 5
nauczyciela w trakcie zajęć oraz przy każdej nadarzającej się okazji uświadamianie dzieciom ich przynależności narodowej - jesteśmy Polakami, mówimy po polsku, rozumiemy znaczenie słowa ojczyzna zapoznawanie dzieci z barwami narodowymi, godłem i hymnem Polski pomaganie w orientowaniu się na mapie Polski Zasady budowania systemu motywacji: nagrody należy dobrać do zainteresowań i upodobań dziecka, łączyć nagrody konkretne ze społecznymi, stosować nagrody zaraz po wystąpieniu zachowania pożądanego, przechodzić od nagradzania ciągłego do sporadycznego, unikać nadmiaru nagród, skonsultować nagrody z rodzicami, nagroda nie może być zbyt dostępna, stosowana w domu lub innych sytuacjach, nagradzać również próby wykonywania czynności, wysiłek a nie tylko efekt, nagroda powinna być różnorodna, weryfikowana, w miarę potrzeby należy stworzyć indywidualny system motywacji dla trudnego dziecka, zachować konsekwencję w stosowaniu nagród. Przykładowe nagrody stosowane w systemie motywacji 1. Nagrody społeczne: pochwała bezpośrednia (indywidualna), pochwała pośrednia (przed grupą), pochwała przed rodzicem, pochwała przed Dyrektorem. 2. Nagrody rzeczowe: białe serduszka w formie naklejki, małe czerwone serduszka, duże serduszka w systemie nagród dnia, serduszko naklejka na ubraniu, zabawa ulubioną zabawką, nagroda tygodnia wg zainteresowań dzieci, propozycji rodziców, ofert sponsorów, np.: o jajko z niespodzianką, o książeczki, o kolorowani, o komplet naklejek, o wycieczka do kina o samochodziki 6
Zabawy Samoobsługa i czynności higieniczne Zajęcia Posiłki Spacery, wycieczki, zabawy na powietrzu PN WT ŚR CZW PT ZASADY WDRAŻANIA GRUPOWEGO SYSTEMU MOTYWACJI W każdej grupie powinna się znajdować tablica ilustrująca zasady grupowego systemu motywacji: Sfery działalności dziecka Nagroda dnia Imię i nazwisko dziecka Nagroda tygodnia Grupowy system motywacji stosowany jest w okresie tygodniowym. Głównym celem jest zdobycie nagrody tygodnia. Warunkiem otrzymania nagrody tygodnia jest zdobycie dużych serc w każdym kolejnym dniu od poniedziałku do piątku. Symbolem zdobycia nagrody tygodnia jest znak uśmiechniętej buźki. Podstawowym warunkiem otrzymania nagrody dnia jest zaliczenie trzech z pięciu dziedzin działalności wyszczególnionych w grupowym systemie motywacji w grupach 5-, 6-latków oraz dwóch z pięciu kategorii w grupach 3-, 4-latków. Przyznawane symbole za zaliczenie wyszczególnionej czynności różnią się od nagrody dnia wielkością serduszka. Serduszko dnia przyznawane jest rubryce na tablicy oraz zostaje naklejone na ubranko dziecka. Jednocześnie stosuje się pochwałę społeczną wobec rodziców lub opiekunów. Niektóre czynności w przedszkolu powtarzają się kilkakrotnie, np. 3 posiłki. Aby zachować konsekwencję we wzmacnianiu, za każde poprawne zachowanie po kolejnym posiłku przyznawane jest białe serduszko, a po trzech posiłkach i spełnionych warunkach 3 białe serduszka automatycznie zamieniają się w jedno czerwone. Dla przejrzystości systemu wprowadzone zostały puste znaczki oznaczające brak pozytywnego zaliczenia danej kategorii lub nieprzyznanie nagrody. Symbolem nieobecności dziecka w danym dniu jest białe koło. Wyboru nagrody tygodnia dzieci dokonują w poniedziałek, ale zgodnie z zasadą, może być ona weryfikowana. Nagroda tygodnia jest wyeksponowana, ale niedostępna przez cały tydzień. 7