DECYZJA Nr 47 / ŻG / 2013

Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi ul. Gdańska 38, 90 730 Łódź... Łódź, dnia 19.06.2013 r. (oznaczenie organu Inspekcji Handlowej) Nr akt: DSk.8361.75.2013 DECYZJA Nr 47 / ŻG / 2013 Na podstawie art. 25 ust. 1 pkt 5 lit. b i ust. 3 pkt 1 lit. c ustawy z dnia 25 czerwca 2009 r. o rolnictwie ekologicznym (Dz. U. z 2009 r. nr 116, poz. 975) oraz art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 267) po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi wymierza przedsiębiorcy BORD Sp. z o.o. z siedzibą w Łowiczu, ul. Tuszewska 45 karę pieniężną w kwocie 500,00 zł (słownie: pięćset złotych) z tytułu wprowadzenia do obrotu handlowego jednej partii jaj klasy A, klasy wagowej M w opakowaniach zawierających 10 sztuk, oznaczonych datą minimalnej trwałości 18.04.2013, wyprodukowanych dla BjoBjo S.A., ul. Rondo ONZ 1, 2 OP, 00-124 Warszawa przez Fermy Drobiu Tomasz Mizgier, Marianowo Brodowskie, 63-000 Środa Wielkopolska wartości 37,45 zł oznakowanych jako produkty rolnictwa ekologicznego z naruszeniem art. 23 ust. 1 i 2 rozporządzenia Rady (WE) nr 834/2007 z dnia 28 czerwca 2007 r. w sprawie produkcji ekologicznej i uchylającego rozporządzenie (EWG) nr 2092/91 (Dz. U. L 189 z 20.07.2007 z późn. zm.). Ponadto przedmiotowe jaja zostały wprowadzone do obrotu z naruszeniem art. 46 ust. 1 pkt 1 lit. a i c ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010 r. nr 136, poz. 914 ze zm.) przywołanego w art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U z 2005 r. nr 187, poz. 1577 ze zm.). Uzasadnienie W dniach od 03 do 11 kwietnia 2013 r. na podstawie upoważnienia Łódzkiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej numer DSk.8361.75.2013 z dnia 03.04.2013r. inspektorzy Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Łodzi, Delegatury w Skierniewicach przeprowadzili kontrolę w sklepie INTERMARCHE zlokalizowanym w Łowiczu przy ul. Tuszewskiej 45, należącym do BORD Sp. z o.o. z siedzibą w Łowiczu, ul. Tuszewska 45. Kontrola została przeprowadzona na podstawie art. 3 ust. 1-3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 882/2004 z dnia 1

29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt (Dz. U. L 165 z 30.4.2004 ze zm.), art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2005 r. nr 187, poz. 1577, ze zm.), art. 3 ust. 1 pkt 1, 2 i 6 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1219 ze zm.) w obecności Prezesa Zarządu ( ) oraz prokurenta ( ). W trakcie prowadzonych działań kontrolnych stwierdzono, że do sprzedaży oferowano 5 opakowań jaj klasy A, klasy wagowej M w opakowaniach zawierających 10 sztuk, oznaczonych datą minimalnej trwałości 18.04.2013, wyprodukowanych dla BjoBjo S.A., ul. Rondo ONZ 1, 2 OP, 00-124 Warszawa przez Fermy Drobiu Tomasz Mizgier, Marianowo Brodowskie, 63-000 Środa Wielkopolska w cenie 7,49 zł wartości 37,45 zł na opakowaniach, których został zamieszczony termin BjoBjo odnoszący się do ekologicznej metody produkcji, który mógł wprowadzać konsumenta w błąd poprzez sugerowanie, że produkt spełnia wymogi rozporządzenia Rady (WE) nr 834/2007 z dnia 28 czerwca 2007 r. w sprawie produkcji ekologicznej i uchylającego rozporządzenie (EWG) nr 2092/91 (Dz. U. L 189 z 20.07.2007 z późn. zm.) zwanego dalej rozporządzeniem 834/2007. W prowadzonym postępowaniu wyjaśniającym ustalono, iż przedmiotowe jaja nie zostały uzyskane ekologicznymi metodami produkcji, pochodziły one z chowu klatkowego (na skorupach cyfra 3 ). Należy tu podkreślić, iż w tym przypadku produkt opatrzono skróconą wersją (powtarzając ją dwa razy) terminu używanego dla produktów ekologicznych BioBio, a tylko zastosowana kompozycja zielony listek przy literze i spowodowała, iż użyty wyraz czytany był jako BjoBjo, zatem zastosowanie terminu nawet w formie BjoBjo było nieuprawnione i wprowadzało konsumenta w błąd. Ponadto na opakowaniach przedmiotowych jaj uwidoczniona została nazwa jaja wiejskie, która w połączeniu z użytą grafiką (łany zbóż) mogła sugerować konsumentowi, iż są to jaja z wolnego wybiegu, a faktycznie były to jaja z chowu klatkowego. Dodatkowo naniesione na opakowania napisy o treści wolne od GMO oraz okrągły znak graficzny z przekreślonym napisem GMO sugerowały, że środek spożywczy posiada szczególne właściwości (inne podobne środki spożywcze takie właściwości też posiadają, gdyż zgodnie z rozporządzeniem WE nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22.09.2003 r. w sprawie genetycznie modyfikowanej żywności i paszy - Dz. U. L 268 z dnia 18.10.2003 r. obowiązek zamieszczania informacji dla konsumenta dotyczy jedynie produktów zawierających GMO lub składających się z GMO, jeśli zawartość GMO w produkcie przekracza 0,9%). Takie oznakowanie środka spożywczego narusza art. 46 ust. 1 pkt 1 lit. a i c ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010 r. nr 136, poz. 914 ze zm.) zwanej dalej ustawą o bezpieczeństwie żywności i żywienia przywołany w art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U z 2005 r. nr 187, poz. 1577 ze zm.) zwanej dalej ustawą o jakości. Powyższe nieprawidłowości zostały udokumentowane w protokole kontroli numer DSk.8361.75.2013 z dnia 03 kwietnia 2013 r., wykazie jaj spożywczych oferowanych do sprzedaży oraz na zdjęciach zrobionych w trakcie kontroli. 2

Działając na podstawie art. 34 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1219 ze zm.), pismami numer DSk.8361.75.2013 z dnia 08 i 09 maja 2013 r. Dyrektor Delegatury w Skierniewicach o stwierdzonych nieprawidłowościach poinformował dystrybutora FARMIO S.A., ul. Rondo ONZ 1/XX p, 00-124 Warszawa (do 19 lutego 2013 r. BjoBjo S.A., ul. Rondo ONZ 1, 2 OP, 00-124 Warszawa) oraz producenta - Fermy Drobiu Tomasz Mizgier, Marianowo Brodowskie, 63-000 Środa Wielkopolska i jednocześnie wniósł o wprowadzanie do obrotu produktów prawidłowo oznakowanych. O fakcie tym powiadomione zostały również Wojewódzkie Inspektoraty Jakości Handlowej Artykułów Rolno Spożywczych w Warszawie i Poznaniu. W odpowiedzi na wystąpienie pokontrolne Fermy Drobiu Tomasz Mizgier, Marianowo Brodowskie, 63-000 Środa Wielkopolska (pismo z dnia 22 maja 2013 r.) poinformowały, że opakowania jednostkowe, których niezgodność z obowiązującymi przepisami stwierdzono w trakcie kontroli są własnością firmy Farmio S. A. z siedzibą w Warszawie. Zatem to ona odpowiada za poprawność oznakowania i jest uprawniona do dokonywania jakichkolwiek zmian w zakresie dostosowania oznaczeń do obowiązujących przepisów prawa. Natomiast firma FARMIO S.A., ul. Rondo ONZ 1/XX p, 00-124 Warszawa poinformowała (pismo z dnia 21 maja 2013 r.), że nie podziela stanowiska w kwestii niezgodnego z przepisami oznakowania zakwestionowanych jaj. Równocześnie poinformowała, iż z własnej inicjatywy (jeszcze przed otrzymaniem wystąpienia pokontrolnego) podjęła działania w kierunku zmiany oznakowania. W tym celu termin BjoBjo zastąpiono słowem FARMIO oraz usunięto z opakowania nazwę jaja wiejskie. Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej nie zgodził się z argumentacją firmy Farmio S. A. z siedzibą w Warszawie i podtrzymał swoje stanowisko iż przedmiotowe jaja zostały wprowadzone do obrotu z naruszeniem art. 23 ust. 1 i 2 rozporządzenia 834/2007, a także dodatkowo z naruszeniem art. 46 ust. 1 pkt 1 lit. a i c ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia przywołanego w art. 6 ust. 2 ustawy o jakości. Mając na uwadze stwierdzone w toku kontroli nieprawidłowości (opisane w protokole kontroli z dnia 03 kwietnia 2013 r. numer akt sprawy DSk.8361.75.2013) w dniu 22 maja 2013 r. zostało wszczęte z urzędu postępowanie administracyjne w przedmiocie wymierzenia kary pieniężnej wynikającej z art. 25 ust. 1 pkt 5 lit. b ustawy z dnia 25 czerwca 2009 r. o rolnictwie ekologicznym (Dz. U. nr 116 poz. 975) zwanej dalej ustawą o rolnictwie ekologicznym. Strona została poinformowana o wszczęciu postępowania z urzędu oraz o przysługującym prawie do zapoznania się z aktami sprawy, wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów, lecz z tego prawa nie skorzystała. Jednocześnie poproszono stronę o przesłanie informacji na temat wielkości obrotu za rok 2012. W dniu 03 czerwca 2013 r. do Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Łodzi wpłynęło pismo, w którym strona podała wielkość obrotu za 2012 rok. Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi mając na uwadze powyższe ustalił i stwierdził. Ustawa o rolnictwie ekologicznym w art. 25 ust. 1 pkt 5 lit. b stanowi, że osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, która wprowadza do obrotu produkt, który został oznakowany jako produkt rolnictwa 3

ekologicznego z naruszeniem art. 23-26 rozporządzenia 834/207 podlega karze pieniężnej w wysokości do 200 % korzyści majątkowej uzyskanej lub którą mógłby uzyskać za wprowadzone do obrotu produkty, nie niższej jednak niż 500 zł. Owa ustawa nie definiuje wprowadzenia do obrotu, art. 2 pkt 8 odsyła do art. 3 ust. 8 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności i ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. L 31 z 01.02.2002 r. ze zm.), zwanego dalej rozporządzeniem 178/2002, który stanowi, że wprowadzenie na rynek oznacza posiadanie żywności lub pasz w celu sprzedaży lub innej formy dysponowania, bezpłatnego lub nie oraz sprzedaż dystrybucję i inne formy dysponowania. Zgodnie z przepisem art. 17 ust. 1 rozporządzenia 178/2002 podmioty działające na rynku spożywczym i pasz zapewniają na wszystkich etapach produkcji, przetwarzania i dystrybucji w przedsiębiorstwach będących pod ich kontrolą, zgodność tej żywności lub pasz z wymogami prawa żywnościowego właściwymi dla ich działalności i kontrolowanie przestrzegania tych wymogów. Art. 23 ust. 1 rozporządzenia nr 834/2007 stanowi, iż produkt opatrzony jest terminem odnoszącym się do ekologicznej metody produkcji, jeżeli przy znakowaniu, w materiałach reklamowych lub dokumentach handlowych taki produkt, jego składniki lub materiały paszowe opisywane są za pomocą terminów sugerujących nabywcy, ze produkt ten, jego składniki lub materiały paszowe zostały uzyskane zgodnie z przepisami określonymi w niniejszym rozporządzeniu. Zwłaszcza terminy wymienione w załączniku, ich pochodne lub wersje skrócone, jak np. bio eko, używane samodzielnie lub łącznie, mogą być stosowane na terenie Wspólnoty i we wszystkich językach Wspólnoty w znakowaniu i reklamie produktu, który spełnia wymogi określone na mocy niniejszego rozporządzenia lub zgodnie z niniejszym rozporządzeniem. Przy znakowaniu i w reklamie żywych lub nieprzetworzonych produktów rolnych można stosować terminy odnoszące się do ekologicznej metody produkcji wyłącznie wtedy, gdy wszystkie składniki tego produktu również zostały wyprodukowane zgodnie z wymogami określonymi w niniejszym rozporządzeniu. Zgodnie z ust. 2 terminy o których mowa w ust. 1, nie są stosowane na terenie Wspólnoty i w żadnym z języków Wspólnoty w znakowaniu, reklamie i dokumentach handlowych produktu, który nie spełnia wymogów wymienionych w niniejszym rozporządzeniu, chyba że nie są używane w odniesieniu do produktów rolnych w żywności lub paszy lub wyraźnie w żaden sposób nie łączą się z produkcją ekologiczną. Ponadto nie stosuje się żadnych terminów, w tym terminów stosowanych w znakach towarowych, ani praktyk używanych w znakowaniu lub reklamie mogących wprowadzić w błąd konsumenta poprzez sugerowanie, ze produkt lub składniki spełniają wymogi wymienione w rozporządzeniu. Ponadto wprowadzane do obrotu artykuły rolno spożywcze, jak wynika z art. 6 ust. 1 ustawy o jakości są oznakowane, co oznacza, że muszą być spełnione w tym zakresie wszystkie wymagania dotyczące oznakowania, uregulowane w przepisach prawa. Do znakowania środków spożywczych stosuje się w szczególności rozdział 11 ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia. 4

Zgodnie z art. 46 ust. 1 pkt 1 lit. a i c ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia oznakowanie środka spożywczego nie może wprowadzać konsumenta w błąd w szczególności co do charakterystyki środka spożywczego, w tym jego nazwy, rodzaju, właściwości, składu, ilości, trwałości, źródła lub miejsca pochodzenia, metod wytwarzania lub produkcji i przez sugerowanie, że środek spożywczy posiada szczególne właściwości, jeżeli wszystkie podobne środki spożywcze posiadają takie właściwości. Biorąc powyższe pod uwagę Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi uznał, iż kontrolowany przedsiębiorca był odpowiedzialny za wprowadzenie do obrotu (w rozumieniu art. 2 pkt 8 lit. a ustawy o rolnictwie ekologicznym) produktu z naruszeniem wymagań określonych w przepisach rozporządzenia nr 834/2007 i na skutek przeprowadzonego postępowania wydał decyzję o wymierzeniu temu przedsiębiorcy kary pieniężnej. Zgodnie z art. 26 ust. 1 ustawy o rolnictwie ekologicznym ustalając wysokość kary Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej wziął pod uwagę: 1. wysoki stopień szkodliwości czynu, gdyż oferowanie do sprzedaży jaj z chowu klatkowego, wyprodukowanych metodami konwencjonalnymi na opakowaniach których zamieszczono termin BjoBjo jednoznacznie kojarzący się konsumentowi z produkcją ekologiczną, a także użycie nazwy jaja wiejskie oraz grafiki (łany zbóż) kojarzących się konsumentowi z chowem na wolnym wybiegu w istotnym stopniu naruszało jego interesy. Taki sposób oznakowania środka spożywczego wprowadzał konsumentów w błąd i uniemożliwiał im dokonanie świadomego wyboru (art. 8 rozporządzenia nr 178/2002 stanowi iż prawo żywnościowe ma na celu ochronę interesów konsumentów i powinno stanowić podstawę dokonywania przez konsumentów świadomego wyboru związanego ze spożywaną przez nich żywnością); 2. średni stopień zawinienia, chociaż stwierdzone nieprawidłowości w oznakowaniu opakowań jaj powstały z winy dystrybutora, to jednak strona, jako profesjonalista o znacznej pozycji na rynku, prowadząca market w ramach znanej sieci INTERMARCHE powinna znać obowiązujące w tym zakresie przepisy i stosować je odpowiednio. Strona przed wprowadzeniem do sprzedaży produktów winna zweryfikować ich oznakowanie (tym bardziej, iż przeprowadzenie powyższej czynności nie wymagało specjalistycznych badań), aby nie dopuścić do obrotu produktów wprowadzających konsumentów w błąd, a tego nie uczyniła i wprowadziła do obrotu produkt z oznakowaniem sugerującym jego pochodzenie z rolnictwa ekologicznego oraz oznakowany niezgodnie z przepisami prawa żywnościowego; 3. średni zakres naruszenia, bowiem wprowadzenie do obrotu jaj pochodzących z chowu klatkowego z zamieszczonym na opakowaniach terminem odnoszącym się do ekologicznej metody produkcji (termin BjoBjo był odczytywany przez konsumenta jako BIO ), pomimo braku podstaw faktycznych do stosowania tego typu deklaracji, stanowi niedopełnienie obowiązku zapewnienia zgodności oferowanego towaru z wymogami prawa żywnościowego. Również inne zastosowane elementy oznakowania (wolne od GMO, jaja wiejskie, okrągły znak graficzny z przekreślonym napisem GMO) wprowadzały konsumenta w błąd i naruszały przepisy mające na celu ich ochronę; 5

4. dotychczasową działalność przedsiębiorcy z dokumentacji zgromadzonej przez Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Łodzi wynika, że kontrolowany przedsiębiorca po raz pierwszy naruszył przepisy ustawy o rolnictwie ekologicznym; 5. średnią wielkość obrotów, podaną przez kontrolowanego przedsiębiorcę. W oparciu o powyższe ustalenia faktyczne i prawne dokonane w toku postępowania, a w szczególności o ustalenia odnoszące się do pięciu kryteriów wskazanych w art. 26 ust 1 ustawy o rolnictwie ekologicznym oraz ustalenia wynikające z treści art. 25 ust. 1 pkt 5 ustawy o rolnictwie ekologicznym, stanowiącego, iż kto wprowadza do obrotu produkt jako produkt rolnictwa ekologicznego, który nie spełnia wymagań określonych w przepisach rozporządzenia 834/2007 podlega karze pieniężnej w wysokości do 200 % korzyści majątkowej uzyskanej lub którą mógłby uzyskać za wprowadzone do obrotu produkty, nie niższej jednak niż 500,00 zł, a także z treści art. 17 ust. 2 rozporządzenia 178/2002 ustalającego normę, iż kary mające zastosowanie w przypadku naruszenia prawa żywnościowego powinny być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające, Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej orzekł jak w sentencji i wymierzył karę minimalną w wysokości 500,00 zł. Pouczenie: 1. Zgodnie z art. 127 1 i 2 kpa, art. 129 1 i 2 kpa stronie postępowania służy odwołanie od niniejszej decyzji do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie (00-950 Warszawa, Plac Powstańców Warszawy 1). Odwołanie należy wnieść w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji za pośrednictwem Łódzkiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej (90 730 Łódź, ul. Gdańska 38). 2. Na podstawie art. 26 ust 2 i 3 ustawy o rolnictwie ekologicznym strona jest zobowiązana uiścić należność pieniężną w wysokości 500,00 zł na rachunek Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Łodzi, ul. Gdańska 38, 90-730 Łódź, nr 91101013710007652231000000 NBP O/Okręgowy w Łodzi lub w kasie tego Inspektoratu (pok. 11) w dniach urzędowania w godz. 7 30 9 30 i 13 30 14 30 (poniedziałek, środa, czwartek, piątek) oraz w godz. 8 00 10 00 i 14 00 15 00 (wtorek) w terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja stała się ostateczna. Kara niezapłacona w terminie staje się zaległością podatkową w rozumieniu art. 51 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.). Otrzymują: 1. BORD Sp. z o.o. ul. Tuszewska 45 99-400 Łowicz 2. a/a Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej Marek Jacek Michalak... (imię i nazwisko, stanowisko służbowe, podpis) 6