Monitor Rynku Pracy Raport z 27. edycji badania 11 kwietnia 2017 r.
Struktura raportu: Metodologia i opis próby badania Wyniki badania: rotacje na rynku pracy mobilność gotowość do zmiany pracy obawa o utratę pracy, przekonanie o możliwości znalezienia nowego zatrudnienia, satysfakcja z pracy zamiary założenia własnej firmy, warunki i publiczne wsparcie dla start-upów Podsumowanie wyników Randstad w Polsce 2
Monitor Rynku Pracy: opis badania Monitor Rynku Pracy jest kwartalnym badaniem ankietowym realizowanym obecnie już w 33 krajach Europy, Azji, Australii i obu Ameryk, w których Randstad prowadzi działalność. (kraje biorące udział w badaniu Europa: Austria, Belgia, Czechy, Dania, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Luksemburg, Niemcy, Norwegia, Polska, Portugalia, Szwajcaria, Szwecja, Węgry, Wielka Brytania, Włochy; na innych kontynentach: Argentyna, Australia, Brazylia, Chile, Chiny z osobno analizowanym Hongkongiem, Indie, Japonia, Kanada, Malezja, Meksyk, Nowa Zelandia, Singapur, Turcja, Stany Zjednoczone) Badanie po raz pierwszy przeprowadzono w 2010Q1. Polska dołączyła do projektu od 20103Q. Obecnie prezentujemy wyniki 27. edycji. Badanie jest realizowane poprzez ankiety wypełniane on-line przez respondentów w wieku od 18 do 65 lat, pracujących minimum 25 godziny w tygodniu. Próba obejmuje osoby wykonujące pracę na podstawie umowy o pracę, umowy o pracę tymczasową, umów cywilnoprawnych oraz samozatrudnionych. Dobór próby jest kwotowo-losowy, realizowany przez Survey Sampling International. Od 20. edycji włącznie próba w Polsce wynosi ponad 800 respondentów (wcześniej ok. 400 osób, tak jak w innych krajach). Globalnie w badaniu bierze udział ponad 14 tys. respondentów. Bieżące badanie zostało zrealizowane w okresie luty-marzec 2017 roku w Polsce na próbie 838 osób. 3
Respondenci badania w Polsce 50% kobiety / 50% mężczyźni Wiek od 18 do 65 lat 18-24 25-34 35-44 45-54 55-65 14% 25% 22% 24% 16% Forma zatrudnienia: umowa o pracę na czas nieokreślony umowa o pracę na czas określony umowa zlecenie lub o dzieło umowa o pracę tymczasową jednoosobowa działalność gospodarcza 67% 21% 5% 3% 4% wykształcenie: 1% podstawowe / 45% średnie / 54% wyższe 4 Monitor Rynku Pracy, 27. edycja, luty-marzec 2017, N=838
5 Wyniki badania
2010Q3 2010Q4 2011Q1 2011Q2 2011Q3 2011Q4 2012Q1 2012Q2 2012Q3 2012Q4 2013Q1 2013Q2 2013Q3 2013Q4 2014Q1 2014Q2 2014Q3 2014Q4 2015Q1 2015Q2 2015Q3 2015Q4 2016Q1 2016Q2 2016Q3 2016Q4 2017Q1 Zmiana próby Rotacje na rynku pracy w Polsce Polska porównanie w czasie 29% 27% 27% 26% 25% 25% 24% 24% 25% 26% 24% 23% 21% 21% 21% 21% 21% 21% 20% 19% 17% 17% 17% 17% 17% 17% 17% W stosunku do poprzedniego kwartału odsetek osób zmieniających pracę w Polsce zmniejszył się o 3 p.p. i w 2017Q1 wynosi 21%. Jest to spadek już trzeci kwartał z rzędu. Ostatni niższy wskaźnik rotacji odnotowany został ponad trzy lata temu (2013Q4). 6 Monitor Rynku Pracy, 27. edycja, marzec 2017, do 2015Q1 N 400, później N 800
8% 11% 12% 15% 14% 15% 14% 16% 16% 17% 17% 16% 17% 19% 19% 20% 20% 20% 20% 21% 19% 21% 19% 21% 19% 24% 23% 21% 20% 22% 19% 19% 21% 21% 22% 24% 24% 27% Rotacje na rynkach pracy w Europie Po dwóch latach Polska znowu przeciętna 2016Q4 2017Q1 Krajami o najwyższej rotacji w Europie są Norwegia i Francja (po 24%). Tam też od ostatniego kwartału wystąpił największy wzrost tego wskaźnika (o 5 p.p.). Listę zamyka Luksemburg (8% pracowników zmieniło pracę w ciągu ostatniego półrocza). Rotacja spadła zaś najmocniej w Wielkiej Brytanii (o 6 p.p.). Średnia dla badanych państw europejskich wzrosła od ostatniej edycji badania o 1 p.p. 7 Monitor Rynku Pracy, 27. edycja, marzec 2017, dla Polski N 800 dla pozostałych krajów N 400
Główne powody rotacji na rynku pracy Zwolnionych najwięcej od 3,5 roku Drugi kwartał z rzędu 39% pracowników deklarowało, że do niedawnej zmiany pracodawcy przyczyniły się lepsze warunki pracy. Od ponad trzech lat to najważniejsza przyczyna rotacji. Kolejnymi przyczynami zmiany pracy były osobiste pragnienie zmiany (31% wskazań) oraz zmiana struktury firmy, czyli jak można domniemywać zwolnienie (28%). 8 Jakie były Pana/Pani powody zmiany pracy? Monitor Rynku Pracy, 27. edycja, marzec 2017, do 2015Q1 N 400, później N 800
Poszukiwanie nowego zatrudnienia Polska porównanie w czasie W minionym kwartale 32% badanych poszukiwało nowej pracy. W porównaniu z poprzednim kwartałem (2016Q4) był to wzrost o 2 p.p. Zwiększył się zarówno odsetek aktywnie poszukujących pracy, jak i udział rozglądających się za nowym zatrudnieniem (po 1 p.p.). 9 Czy aktualnie Pan/Pani poszukuje nowej pracy? Monitor Rynku Pracy, 27. edycja, marzec 2017, do 2015Q1 N 400, później N 800
Poszukiwanie nowego zatrudnienia Zatrudnieni na czas określony najaktywniejsi w szukaniu nowej pracy 40% aktywnie szukam nowej pracy rozglądam się za nową pracą 35% 30% 25% 20% 23% 20% 23% 20% 16% 23% 15% 10% 10% 5% 10% 17% 14% 12% 10% 16% 10% 0% 18-24 25-34 35-44 45-54 55-65 kobiety mężczyźni Największy odsetek respondentów, którzy deklarowali, że szukają pracy, występował wśród pracowników w średnim wieku (37%), z których najwięcej aktywnie poszukujących było w grupie 25-34 lat (17%). Najrzadziej pracy szukali 55-65-latkowie oraz zatrudnieni na umowy cywilnoprawne (po 20%). 10 Czy aktualnie Pan/Pani poszukuje nowej pracy? Monitor Rynku Pracy, 27. edycja, luty-marzec 2017, N=838
Otwartość na zmianę zatrudnienia: Indeks mobilności Stworzony przez Randstad indeks mobilności na rynku pracy śledzi otwartość pracowników na mobilność zawodową. Mobilność jest w badaniu definiowana według przewidywań pracowników o prawdopodobieństwie zatrudnienia u innego pracodawcy w kolejnych 6 miesiącach (zarówno w przypadku podjęcia podobnej, jak i zupełnie innej pracy). Punktem startowym dla obliczeń indeksu jest agregacja odpowiedzi wszystkich respondentów badania w jego pierwszej edycji międzynarodowej (marzec 2010), stanowiąca wyjściowy poziom 100 punktów. 11
78 82 84 86 89 89 90 92 97 93 99 94 94 97 100 101 102 101 102 101 99 102 106 102 101 103 102 104 112 106 101 109 105 109 104 110 104 111 108 110 123 116 122 120 119 120 123 121 143 149 Indeks mobilności Polska znowu na europejskim podium 2016Q4 2017Q1 Średnia indeksu mobilności dla 18 badanych krajów europejskich wyniosła 101 punktów, o 1 punkt więcej niż w poprzednim kwartale (2016Q4). Na tle krajów starego kontynentu nasz kraj (ex aequo ze Szwecją) zajął trzecie miejsce, ustępując jedynie Grecji (o 1 punkt) i Francji (o 2 punkty). 12 Monitor Rynku Pracy, 27. edycja, marzec 2017, dla Polski N=838 dla pozostałych krajów N 400
Indeks mobilności Mimo wahań, polski wskaźnik stale wysoki 118 105 108 108 106 109 109 107 108 105 107 111 104 108 106 110 108 107 107 107 107 111 110 105 109 101 102 W ostatnim kwartale polski indeks mobilności wzrósł o 4 punkty. Tylko raz w historii badania odnotowano wyższą wartość tego wskaźnika w pierwszym kwartale: sześć lat temu. Liniowy trend wskaźnika sugeruje stabilizację na poziomie zbliżonym do 107 punktów. 13 Monitor Rynku Pracy, 21. edycja, wrzesień 2015, do 2015Q1 N 400, później N 800 Monitor Rynku Pracy, 27. edycja, marzec 2017, do 2015Q1 N 400, później N 800
Szansa na znalezienie nowej pracy Zdaniem pracowników o pracę jest w Polsce łatwo porównywalna praca jakakolwiek inna praca 83% 83% 81% 77% 80% 79% 78% 77% 79% 68% 70% 69% 75% 74% 67% 72% 72% 64% 74% 70% 72% 74% 65% 71% 68% 62% 61% 72% 71% 68% 61% 69% 63% 75% 74% 74% 75% 65% 63% 62% 73% 67% 67% 67% 75% 74% 75% 69% 67% 69% 72% 75% 76% 74% Odsetek badanych, którzy sądzą, że w ciągu półrocza są w stanie znaleźć pracę podobną do wykonywanej, w porównaniu do poprzedniej edycji badania spadł o 2 p.p. Jeśli chodzi o jakąkolwiek pracę to utrzymany został poprzedni, rekordowy wynik (83%). 14 Czy w Pana/Pani opinii w przypadku konieczności zmiany pracy znalazłyby Pan/Pani porównywalną bądź inną pracę w ciągu następnych 6 miesięcy? Monitor Rynku Pracy, 27. edycja, marzec 2017, do 2015Q1 N 400, później N 800
Szansa na znalezienie nowej pracy Najmniej optymizmu mają najstarsi pracownicy 79% 87% porównywalna praca 89% 90% 84% 81% 76% 63% jakakolwiek inna praca 77% 70% 72% 61% 77% 88% umowa o pracę na czas nieokreślony umowa o pracę na czas określony umowa zlecenie lub o dzieło 89% 84% 82% 71% 72% 83% umowa o pracę tymczasową 67% 82% jednoosobowa działalność gospodarcza 80% 71% 0% 20% 40% 60% 80% 100% 18-24 25-34 35-44 45-54 55-65 kobiety mężczyźni jakakolwiek inna praca porównywalna praca 84% badanych 25-34-latków była przekonana, że w razie utraty pracy jest w stanie znaleźć podobną w ciągu półrocza to o 23 p.p. więcej niż w przypadku 55-65-latków. Aż 90% 35-44-latków uważa, że może znaleźć jakiekolwiek zatrudnienie. Kobiety o 5 p.p. rzadziej niż mężczyźni sygnalizowały to, że mogą znaleźć podobną pracę do wykonywanej i o 11 p.p. rzadziej że mogłyby znaleźć jakąkolwiek pracę. 15 Czy w Pana/Pani opinii w przypadku konieczności zmiany pracy znalazłyby Pan/Pani porównywalną bądź inną pracę w ciągu następnych 6 miesięcy? Monitor Rynku Pracy, 27. edycja, luty-marzec 2017, N=838
Szansa na znalezienie nowej pracy O zatrudnienie znowu najłatwiej jest nad Wisłą POLSKA Czechy Szwecja Węgry Austria Dania Norwegia Wielka Brytania Portugalia Luksemburg Szwajcaria Niemcy EUROPA Holandia Belgia Hiszpania Francja Grecja Włochy 83% 74% 76% 72% 75% 68% 75% 64% 74% 66% 73% 72% 72% 68% 72% 65% 72% 62% 68% 44% 65% 56% 64% 60% 63% 59% 59% 62% 57% 55% 57% 49% 56% 52% 54% 55% 47% 50% jakakolwiek inna praca porównywalna praca Pośród narodów europejskich Polacy i Czesi zajmowali odpowiednio pierwsze i drugie miejsce pod względem optymizmu w kwestii znalezienia innej, jakiejkolwiek pracy. Listę zamykali Włosi. Jeśli chodzi o podobne miejsce zatrudnienia, to nasz kraj wyprzedził Danię i Czechy, a ostatnie miejsce przypadło Luksemburgowi. Optymizm Europejczyków w zakresie znalezienia jakiejkolwiek pracy spadł o 1 p.p., a w zakresie podobnej pracy zwiększył się o 1 p.p. w porównaniu do 2016Q4. 16 Czy w Pana/Pani opinii w przypadku konieczności zmiany pracy znalazłyby Pan/Pani porównywalną bądź inną pracę w ciągu następnych 6 miesięcy? Monitor Rynku Pracy, 27. edycja, marzec 2017, dla Polski N=838, dla pozostałych krajów N 400
Ocena ryzyka utraty pracy Poczucie lęku w Polsce stale powyżej europejskiej średniej Grecja Włochy Wielka Brytania POLSKA Hiszpania EUROPA Francja Holandia Dania Węgry Szwecja Szwajcaria Czechy Norwegia Belgia Portugalia Niemcy Austria Luksemburg 4% 4% 3% 7% 6% 6% 5% 5% 5% 5% 7% 7% 6% 6% 9% 8% 8% 11% 11% 11% 13% 15% 16% 12% 21% 19% 19% 17% 21% 19% 16% 24% 22% 20% 24% 21% 32% 33% duża obawa umiarkowana obawa 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% W 18 badanych krajach europejskich obawę utraty pracy deklarowało 29% ankietowanych (o 1 p.p. więcej niż kwartał temu). Nasz kraj odnotował (ex aequo z Grecją) najwyższy odsetek respondentów deklarujących silny lęk przed utratą pracy (11%). Pod względem silnych i umiarkowanych obaw liczonych łącznie, Polska z wynikiem 32% uplasowała się na 4. miejscu, ustępując krajom borykającym się z poważnymi problemami polityczno-gospodarczymi: Grecji, Włochom i Wielkiej Brytanii. 17 Jak duże jest w Pana/Pani odczuciu ryzyko utraty pracy lub nieprzedłużenia aktualnej umowy w ciągu kolejnego półrocza? Monitor Rynku Pracy, 27. edycja, marzec 2017, dla Polski N=838, dla pozostałych krajów N 400
2010Q3 2010Q4 2011Q1 2011Q2 2011Q3 2011Q4 2012Q1 2012Q2 2012Q3 2012Q4 2013Q1 2013Q2 2013Q3 2013Q4 2014Q1 2014Q2 2014Q3 2014Q4 2015Q1 2015Q2 2015Q3 2015Q4 2016Q1 2016Q2 2016Q3 2016Q4 2017Q1 Ocena ryzyka utraty pracy Polska porównanie w czasie duża obawa umiarkowana obawa 17% 18% 25% 34% 33% 33% 30% 19% 23% 23% 25% 24% 25% 20% 25% 26% 25% 25% 25% 27% 25% 23% 22% 21% 23% 21% 20% 7% 8% 10% 10% 7% 10% 8% 10% 8% 9% 11% 10% 11% 7% 8% 7% 8% 13% 9% 9% 10% 10% 9% 12% 9% 10% 11% Udział osób odczuwających niepokój związany z utrzymaniem zatrudnienia w gronie wszystkich przebadanych Polaków nie zmienił się w porównaniu do 2016Q3 i 2016Q4. Odsetek osób zgłaszających silną obawę był o 2 p.p. wyższy niż średnia dla całej historii badania w Polsce, a w przypadku umiarkowanego lęku był niższy o 3 p.p. 18 Jak duże jest w Pana/Pani odczuciu ryzyko utraty pracy lub nieprzedłużenia aktualnej umowy w ciągu kolejnego półrocza? Monitor Rynku Pracy, 27. edycja, marzec 2017, do 2015Q1 N 400, później N 800
Ocena ryzyka utraty pracy Obawa o stabilność obecnej pracy najczęstsza wśród najmłodszych i pracowników tymczasowych 45% 40% duża obawa umiarkowana obawa umowa o pracę na czas nieokreślony 9% 16% 35% umowa o pracę na czas określony 14% 26% 30% 25% 20% 36% 19% 18% 18% 19% 20% umowa zlecenie lub o dzieło 13% 31% 15% 12% umowa o pracę tymczasową 22% 46% 10% 5% 0% 14% 12% 12% 10% 9% 9% 6% 18-24 25-34 35-44 45-54 55-65 kobiety mężczyźni jednoosobowa działalność gospodarcza 16% 16% 0% 20% 40% 60% 80% Najczęściej utraty zatrudnienia obawiali się najmłodsi (18-24 lata), a najrzadziej najstarsi (55-65 lat): martwiło się tym odpowiednio 42% i 21% badanych. W podziale na formy kontraktów najrzadziej utraty pracy obawiały się osoby zatrudnione na umowę o pracę na czas nieokreślony (25%), a najczęściej zatrudnione przez agencje pracy tymczasowej (68%). 19 Jak duże jest w Pana/Pani odczuciu ryzyko utraty pracy lub nieprzedłużenia aktualnej umowy w ciągu kolejnego półrocza? Monitor Rynku Pracy, 27. edycja, luty-marzec 2017, N=838
Satysfakcja z wykonywanej pracy Polacy przeciętnie zadowoleni z wykonywanej pracy Dania Szwajcaria Portugalia Holandia Luksemburg Austria POLSKA Hiszpania Niemcy EUROPA Francja Belgia Wielka Brytania Szwecja Czechy Włochy Grecja Węgry 79% 78% 77% 77% 76% 76% 73% 73% 71% 71% 70% 69% 68% 67% 67% 66% 66% 62% 73% badanych pracowników w Polsce deklarowało satysfakcję z wykonywanej pracy o 2 p.p. więcej niż kwartał wcześnie i o 2 p.p. więcej niż średnio w badanych krajach europejskich. W Europie przeciętny wskaźnik satysfakcji drugi kwartał z rzędu nie uległ zmianie. Wśród krajów starego kontynentu najbardziej zadowolonych pracowników miały Dania i Szwajcaria, a najmniej zadowolonych: Grecja i Węgry. 20 Monitor Rynku Pracy, 27. edycja, marzec 2017, dla Polski N=838, dla pozostałych krajów N 400
Satysfakcja z wykonywanej pracy Młodzi pracownicy wieku najbardziej usatysfakcjonowani z wykonywanej pracy 79% 74% 73% 74% 73% 73% umowa o pracę na czas nieokreślony 76% 68% umowa o pracę na czas określony 68% umowa zlecenie lub o dzieło 70% umowa o pracę tymczasową 66% jednoosobowa działalność gospodarcza 70% 18-24 25-34 35-44 45-54 55-65 kobiety mężczyźni Najbardziej zadowoleni ze swojej pracy byli najmłodsi pracownicy (18-25 lata), a najmniej pracownicy 35-44-letni. Różnica wynosiła 11 p.p. Najczęściej satysfakcję z pracy deklarują osoby zatrudnione na umowę o pracę na czas nieokreślony, a najmniej pracujące na umowę o pracę tymczasową. 21 Monitor Rynku Pracy, 27. edycja, luty-marzec 2017, N=838
22 Zamiary założenia własnej firmy i warunki dla zakładania start-upów
Niechęć do zakładania firm rośnie z wiekiem Nie chcę być przedsiębiorcą. 70% zdecydowanie się zgadzam nie zgadzam się zgadzam się zdecydowanie się nie zgadzam 45% 50% 50% 52% 48% 36% 15% 35% 38% 12% 0% 20% 40% 60% 80% 100% 18-24 25-34 35-44 45-54 55-65 kobiety mężczyźni Niechęć do zakładania rozpoczynania własnego biznesu u najstarszych pracowników była dwukrotnie wyższa niż u najmłodszych. Różnica stopnia awersji między płciami była niewielka (4 p.p.). Awersja u kobiet była silniejsza. Pomijając osoby samozatrudnione różne formy kontraktów nie miały bardzo silnego wpływu na niechęć do zakładania własnej firmy. 23 Monitor Rynku Pracy, 27. edycja, luty-marzec 2017, N=838
Niechęć do zakładania firm c.d. Polacy zaczną biznes chętniej niż Amerykanie W Europie najniższą awersję do przyjęcia statusu przedsiębiorcy mieli Luksemburczycy, Hiszpanie i Polacy. Awersja w Polsce była o 8 p.p. niższa niż średnia europejska oraz o 3 p.p. niższa od przeciętnej globalnej. Polacy odrzucali pomysł zakładania firmy rzadziej niż Amerykanie czy Chińczycy. W Europie największą awersję do własnego biznesu mieli Norwedzy, Czesi i Duńczycy Brazylia Turcja Indie Chiny USA ŚWIAT Luksemburg Hiszpania POLSKA Grecja Szwecja Szwajcaria Portugalia EUROPA Włochy Wielka Brytania Belgia Francja Węgry Austria Niemcy Holandia Dania Czechy Norwegia 31% 35% 36% 48% 52% 54% 53% 43% 50% 53% 55% 55% 56% 58% 60% 60% 63% 64% 65% 65% 66% 66% 67% 68% 69% 24 Monitor Rynku Pracy, 27. edycja, marzec 2017, dla Polski N=838, dla pozostałych krajów N 400
Negatywne doświadczenia Jedno ze źródeł niechęci do pracy na swoim Prowadziłem już własny biznes, ale nie skończyło się to najlepiej. umowa o pracę na czas nieokreślony 20% 23% 25% 30% 25% umowa o pracę na czas określony 16% 14% 16% umowa zlecenie lub o dzieło 28% 9% umowa o pracę tymczasową 33% 18-24 25-34 35-44 45-54 55-65 kobiety mężczyźni jednoosobowa działalność gospodarcza 31% Negatywne doświadczenia ze startu własnego biznesu deklarowało 9% najmłodszych pracowników (18-24 lat) i przeszło trzykrotnie więcej najstarszych (30% w grupie 55-65 lat). Mężczyźni wskazywali takie doświadczenia prawie dwukrotnie częściej niż kobiety. Najczęściej nieudany start biznesu wspominali pracownicy tymczasowi, a najrzadziej pracujący na umowę na czas określony. 25 Monitor Rynku Pracy, 27. edycja, luty-marzec 2017, N=838
Obawa przed porażką Najwięcej rezerwy u pracujących na umowach cywilnoprawnych Chciałbym zostać przedsiębiorcą, ale obawiam się skutków porażki. 64% 57% 62% 61% 53% 59% 60% umowa o pracę na czas nieokreślony umowa o pracę na czas określony 59% 62% umowa zlecenie lub o dzieło 83% umowa o pracę tymczasową 55% jednoosobowa działalność gospodarcza 40% 18-24 25-34 35-44 45-54 55-65 kobiety mężczyźni Plajty własnego przedsiębiorstwa obawiała się ponad połowa badanych Polaków w każdej z badanych podgrup z wyjątkiem samozatrudnionych. Ten rodzaj obawy był praktycznie identycznie powszechny u kobiet i mężczyzn (59% i 60%). Dzieląc pracowników według formuły zatrudnienia można było zauważyć, że najczęściej taki niepokój deklarowali zatrudnieni na umowy o dzieło i umowy zlecenie. 26 Monitor Rynku Pracy, 27. edycja, luty-marzec 2017, N=838
Obawa przed porażką c.d. Najbardziej plajty boją się Grecy Porażki swojej firmy obawiało się 59% badanych w Polsce: o 6 p.p. więcej niż średnio na świecie i o 5 p.p. więcej niż przeciętna europejska. Globalnie najbardziej konsekwencji upadku własnego biznesu obawiali się Grecy (79% deklaracji), a najrzadziej wspominali o tym Luksemburczycy (34%) i Norwedzy (36%). Obawę plajty wśród Amerykanów deklarowało o 1 p.p. mniej badanych niż w naszym kraju. Indie Brazylia USA Chiny Turcja ŚWIAT Grecja Włochy Hiszpania Francja Belgia Portugalia POLSKA Wielka Brytania Czechy Holandia EUROPA Szwajcaria Dania Szwecja 61% 58% 53% 52% 53% 64% 64% 62% 62% 61% 59% 58% 56% 55% 54% 51% 46% 43% 76% 79% Węgry 42% Niemcy 37% Austria 37% Norwegia 36% Luksemburg 34% 27 Monitor Rynku Pracy, 27. edycja, marzec 2017, dla Polski N=838, dla pozostałych krajów N 400
Przedsiębiorca z wyroku losu Odważni pod presją: Portugalczycy, Hiszpanie i Polacy Jeśli stracę zatrudnienie, ruszę z własną firmą. Mimo sygnalizowanych wcześniej niepokojów, Polacy obok Portugalczyków, Hiszpanów i Włochów najczęściej brali pod uwagę scenariusz rozpoczęcia własnego biznesu w sytuacji utraty zatrudnienia. Najbardziej niechętni takiemu pomysłowi byli Czesi pomysł na biznes w sytuacji bezrobocia deklarowało 24% badanych, podczas gdy w Polsce 52%. Polacy pod presją braku pracy wskazywali, że chcieliby założyć własny biznes tylko o 3 p.p. rzadziej niż Amerykanie, ale o 3 p.p. częściej niż Chińczycy. Turcja Indie Brazylia USA Chiny ŚWIAT Portugalia Hiszpania POLSKA Włochy Grecja Wielka Brytania EUROPA Szwecja Szwajcaria Francja Austria Belgia Węgry Holandia Niemcy Dania Luksemburg Norwegia Czechy 55% 49% 46% 55% 52% 52% 50% 46% 42% 41% 39% 37% 33% 33% 33% 32% 32% 31% 28% 28% 24% 69% 66% 65% 64% 28 Monitor Rynku Pracy, 27. edycja, marzec 2017, dla Polski N=838, dla pozostałych krajów N 400
Przedsiębiorca z wyroku losu c.d. Praca tymczasowa to tymczasowa presja 52% 54% 55% 55% 49% 56% umowa o pracę na czas nieokreślony 52% 41% umowa o pracę na czas określony 48% umowa zlecenie lub o dzieło 48% umowa o pracę tymczasową 17% jednoosobowa działalność gospodarcza 77% 18-24 25-34 35-44 45-54 55-65 kobiety mężczyźni Przeszło połowa badanych pracowników w Polsce rozważała start własnej firmy tak też wyglądały odpowiedzi respondentów w każdej grupie wiekowej z wyjątkiem najstarszych pracowników (55+). O zakładaniu własnego biznesu w sytuacji utraty zatrudnienia myśli aż 77% samozatrudnionych, ale tylko 17% pracujących na umowę o pracę tymczasową. 29 Monitor Rynku Pracy, 27. edycja, luty-marzec 2017, N=838
Nowy biznes: z presją i bez presji Apetyt na samodzielność maleje z wiekiem Rozważam odejście z pracy i rozpoczęcie własnego biznesu Jeśli stracę zatrudnienie, ruszę z własną firmą 54% 55% 55% 52% 41% 37% 33% 31% 49% 56% 31% umowa o pracę na czas nieokreślony umowa o pracę na czas określony umowa zlecenie lub o dzieło 52% 24% 48% 29% 48% 35% 23% 18% 18% umowa o pracę tymczasową 17% 28% jednoosobowa działalność gospodarcza 40% 77% 18-24 25-34 35-44 45-54 55-65 kobiety mężczyźni Im młodsi pracownicy, tym chętniej myśleli o rzuceniu pracy i rozpoczęciu własnego biznesu. Różnica pomiędzy grupą najmłodszych i najstarszych była przeszło dwukrotna. Kobiety o 8 p.p. rzadziej wskazywały pomysł o rzucaniu pracy dla startu własnej firmy. Najwięcej zapału do samodzielności mieli samozatrudnieni, a najmniej pracujący na umowę o pracę tymczasową. 30 Monitor Rynku Pracy, 27. edycja, luty-marzec 2017, N=838
Nowy biznes: z presją i bez presji c.d. Przedsiębiorczy jak Hindus Jeśli stracę pracę, ruszę z własną firmą Rozważam odejście z pracy i rozpoczęcie własnego biznesu Pośród narodów europejskich Polacy obok Brytyjczyków, Włochów i Hiszpanów najczęściej rozważali uruchomienie własnej firmy. Najmniejszy odsetek respondentów rozważał rezygnację z pracy dla własnego biznesu w Luksemburgu i Czechach. Polscy pracownicy rozważali przyjęcie roli przedsiębiorców o 3 p.p. częściej niż średnia naszego kontynentu, ale o 1 p.p. rzadziej niż średnia globalna. Indie Turcja USA Chiny Brazylia ŚWIAT Wielka Brytania Włochy POLSKA Hiszpania Szwecja Grecja EUROPA Francja Norwegia Holandia Szwajcaria Niemcy Dania Portugalia Austria Belgia Węgry Czechy Luksemburg 8% 33% 30% 28% 34% 30% 27% 27% 25% 25% 24% 42% 22% 37% 21% 28% 20% 32% 19% 39% 19% 32% 19% 31% 18% 18% 33% 17% 33% 16% 33% 15% 24% 28% 56% 42% 41% 55% 49% 46% 46% 52% 52% 55% 41% 50% 66% 69% 65% 64% 31 Monitor Rynku Pracy, 27. edycja, marzec 2017, dla Polski N=838, dla pozostałych krajów N 400
Warunki dla start-upów Słaby klimat, słabe wsparcie Kraj w którym mieszkam aktywnie wspiera start-upy O tym, że państwo aktywnie wspiera start-upy przekonanych było aż 61% Szwajcarów i po 59% Duńczyków oraz Szwedów, ale tylko 19% Greków, 24% Czechów i 28% Polaków. Polska znalazła się także wśród krajów, w których pracownicy najrzadziej dostrzegali ogólnie dobry klimat dla start-upów: wspominało o tym 36% ankietowanych, podczas gdy średnia europejska była o 12 p.p., a globalna o 20 p.p. wyższa niż nad Wisłą. Indie USA Chiny Turcja Brazylia ŚWIAT Szwajcaria Norwegia Dania Wielka Brytania Szwecja Holandia Niemcy Austria Luksemburg Portugalia EUROPA Belgia Francja Hiszpania POLSKA Włochy Czechy Węgry Grecja Mój kraj to dobre miejsce dla start-upów 71% 63% 55% 54% 39% 48% 50% 56% 61% 70% 57% 69% 59% 68% 56% 68% 59% 63% 51% 62% 54% 59% 56% 56% 33% 53% 47% 49% 43% 48% 46% 44% 40% 39% 32% 38% 28% 36% 32% 34% 24% 34% 36% 28% 19% 28% 85% 86% 81% 80% 32 Monitor Rynku Pracy, 27. edycja, marzec 2017, dla Polski N=838, dla pozostałych krajów N 400
Podsumowanie wyników: Poziom rotacji na polskim rynku pracy obniżył się o 3 p.p. i wynosił 21%. W rezultacie Polska po raz pierwszy od dwóch lat znalazła się w grupie krajów europejskich o przeciętnej wartości tego wskaźnika. Średnia dla 18 krajów europejskich wynosiła 21%. Głównymi przyczynami zmiany pracy były: lepsze warunki pracy (39% wskazań), osobiste pragnienie zmiany (31%) oraz zmiany w strukturze firmy (28%). Najbardziej aktywnymi pod względem poszukiwania nowego miejsca zatrudnienia byli respondenci w wieku 25-34 lata, a szczególnie pracujący na umowach o pracę na czas określony. Kobiety były o 6 p.p. aktywniejsze w poszukiwaniu pracy niż mężczyźni. Indeks mobilności Polski wzrósł o 4 punkty do 109 punktów, co dało jej trzecią pozycję w Europie po Grecji (110) i Francji (111 punktów). Przekonanie o dostępności ofert pracy w porównaniu z poprzednim kwartałem pogorszyło się w przypadku podobnej pracy o 2 p.p. (do 74%), a pozostało bez z mian w przypadku jakiejkolwiek pracy (83%), co pozwoliło Polakom na utrzymanie pierwszego miejsca wśród europejskich optymistów. Pod względem obawy o utratę pracy Polacy ustępowali tylko narodom pogrążonym w poważnych kryzysach polityczno-gospodarczych (Grecy, Włosi) i politycznych (Brytyjczycy). Polscy pracownicy obok luksemburskich i hiszpańskich wykazywali się najniższym poziomem niechęci do zakładania własnego biznesu. Pod tym względem przodowali Norwedzy i Czesi. O rezygnacji z pracy i założeniu własnego biznesu myślało 27% badanych w naszym kraju więcej na starym kontynencie było ich tylko we Włoszech i Wielkiej Brytanii. Polska oczami pracowników nie jest miejscem szczególnie przyjaznym dla start-upów. 33
34 Randstad w skrócie
35