Zmiany na polskim i wojewódzkim rynku pracy w latach

Transkrypt

1 WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY W KATOWICACH Zmiany na polskim i wojewódzkim rynku pracy w latach KATOWICE październik 2014 r.

2 Wprowadzenie Minęło dziesięć lat od wstąpienia Polski do Unii Europejskiej. Analiza głównych wskaźników, dotyczących rynku pracy wskazuje, że w wielu przypadkach ich wartości zmieniły się znacząco. Generalnie sytuacja na rynku pracy uległa poprawie. Równocześnie w niektórych przypadkach możemy zaobserwować niekorzystne tendencje, charakterystyczne dla gospodarek wschodzących. Nie zmienia to faktu, że w aspekcie zmian na rynku pracy ocena minionej dekady wypada pozytywnie. Demografia Z najbardziej aktualnych danych publikowanych przez Eurostat wynika, że potencjał demograficzny Unii Europejskiej szacowany jest na ,6 mln osób, w tym ludność Polski to 38,5 mln. Obecnie, podobnie jak dziesięć lat temu, pod względem liczby ludności nasz kraj zajmuje 6 miejsce na liście państw zrzeszonych w Unii Europejskiej (za Niemcami, Francją, Wielką Brytanią, Włochami, Hiszpanią; za nami, z potencjałem 20 mln mieszkańców lokuje się Rumunia; w pozostałych krajach UE liczba ludności nie przekracza 20 mln). Od momentu wstąpienia do Unii odnotowano niewielki wzrost liczby ludności Polski potwierdzają to zarówno dane Głównego Urzędu Statystycznego jak i dane Eurostat - u. Co ciekawe, większość państw wchodzących w skład Unii Europejskiej zanotowała wzrost liczby mieszkańców. W odniesieniu do 2004 roku w całej UE liczba ludności powiększyła się o ponad 16 mln, co oznacza wzrost o około 3 procent. Liczba ludności Polski, pomimo notowanego w ostatnich latach minimalnego przyrostu naturalnego, wzrosła o 0,9 pkt proc. Cechą charakterystyczną wszystkich państw zrzeszonych w Unii Europejskiej jest starzenie się społeczeństwa. Ten problem dotyczy także Polski. W 2004 roku połowa mieszkańców naszego kraju była w wieku poniżej 36,2 lat, obecnie mediana wynosi 38,7 lat. Nie zmienia to faktu, że obok Irlandii, Cypru i Słowacji zaliczamy się do najmłodszych społeczeństw Europy (mediana wieku jest najniższa). Powyższe wynika w pewnej mierze z faktu, że średnia długość życia w Polsce należy do najniższych w Europie obecnie nasz kraj lokuje się na 21 pozycji (tzn. ósmej od końca). W 2004 roku zajmowaliśmy pozycję 20. W ciągu dziesięciu lat średnia długość życia wzrosła w Polsce o 2,1 lat (wobec 2,4 średnio w UE). Dokładne dane dotyczące opisywanych kwestii zawierają Tabele 1,2 i 3 2

3 Tabela 1. Polska na tle Unii Europejskiej zmiany w liczbie ludności. Ujęcie rankingowe według stanu na 2013 rok (trzecia kolumna od końca) Zmiany w liczbie ludności Dynamika rok 2004 = 100 EU 28 krajów ,0 Niemcy ,4 Francja ,3 Wielka Brytania ,9 Włochy ,8 Hiszpania ,8 Polska ,9 Rumunia Holandia ,2 Belgia ,4 Grecja ,2 Czechy ,1 Portugalia ,1 Węgry ,9 Szwecja ,5 Austria ,8 Bułgaria ,4 Dania ,8 Finlandia Słowacja ,7 Irlandia ,0 Chorwacja ,0 Litwa ,4 Słowenia ,1 Łotwa ,9 Estonia ,6 Cypr ,8 Luksemburg Malta ,4 Źródło: data pobrania r.

4 Tabela 2. Polska na tle Unii Europejskiej mediana wieku ludności uszeregowano rosnąco, według ostatniej kolumny EU 28 krajów 39,2 39,5 39,8 40,1 40,4 40,7 41,0 41,3 41,6 41,9 Irlandia 33,3 33,5 33,5 33,3 33,4 33,6 34,0 34,5 35,0 35,5 Cypr 34,7 34,9 35,1 35,2 35,4 35,5 35,6 35,7 35,8 36,2 Słowacja 35,0 35,4 35,7 36,0 36,3 36,6 37,0 37,4 37,7 38,2 Polska 36,2 36,5 36,7 37,0 37,3 37,5 37,7 38,0 38,4 38,7 Luksemburg 37,9 38,1 38,3 38,5 38,6 38,7 38,9 39,0 39,1 39,1 Wielka Brytania 38,5 38,6 38,8 38,9 39,1 39,2 39,4 39,5 39,7 39,8 Czechy 38,6 38,8 39,0 39,2 39,3 39,4 39,6 39,8 40,1 40,4 Francja 38,4 38,6 38,9 39,1 39,3 39,6 39,8 40,0 40,3 40,5 Malta 37,7 38,0 38,6 39,0 39,3 39,5 39,7 40,1 40,4 40,5 Rumunia 36,5 37,1 37,6 38,2 39,0 39,5 39,9 40,3 40,7 40,5 Szwecja 39,9 40,1 40,3 40,5 40,6 40,7 40,7 40,8 40,8 40,9 Dania 39,1 39,4 39,7 40,0 40,2 40,3 40,5 40,6 40,8 41,0 Estonia 38,9 39,1 39,3 39,6 39,8 39,9 40,1 40,4 40,7 41,0 Belgia 39,8 40,1 40,3 40,5 40,7 40,8 40,9 40,9 41,0 41,1 Węgry 38,8 38,9 39,0 39,2 39,4 39,6 39,8 40,1 40,8 41,1 Hiszpania 38,3 38,6 38,8 39,0 39,2 39,4 39,9 40,3 40,8 41,3 Holandia 38,5 38,9 39,2 39,6 40,0 40,3 40,6 41,0 41,3 41,6 Łotwa 39,0 39,3 39,5 39,8 39,9 40,2 40,8 41,4 41,8 42,1 Litwa 37,7 38,2 38,8 39,2 39,6 39,9 40,3 41,1 41,7 42,1 Słowenia 39,4 39,9 40,2 40,6 41,0 41,2 41,4 41,7 42,0 42,2 Finlandia 40,5 40,8 41,1 41,3 41,5 41,8 42,0 42,1 42,2 42,3 Grecja 39,2 39,5 39,8 40,1 40,4 40,8 41,1 41,5 42,0 42,4 Chorwacja 40,6 40,8 41,0 41,3 41,5 41,7 41,9 42,1 42,2 42,4 Austria 39,4 39,7 40,1 40,5 40,9 41,3 41,7 42,0 42,4 42,6 Portugalia 38,8 39,2 39,6 40,0 40,4 40,8 41,2 41,7 42,1 42,6 Bułgaria 40,5 40,7 40,9 41,7 41,9 42,0 42,2 42,5 42,7 42,9 Włochy 41,3 41,5 41,8 42,4 42,7 43,0 43,3 43,7 44,0 44,4 Niemcy 41,4 41,8 42,3 42,8 43,2 43,7 44,2 44,6 45,0 45,3 Źródło: data pobrania r. 4

5 Tabela 3. Polska na tle Unii Europejskiej średnia długość życia uszeregowano rosnąco, według ostatniej kolumny (brak danych za 2013 rok) EU 28 krajów 77,2 77,8 77,9 78,3 78,5 78,7 79,0 79,3 79,6 79,6 Hiszpania 79,0 79,7 79,6 80,4 80,4 80,8 81,2 81,6 81,8 81,8 Włochy 79,5 80,2 80,2 80,7 80,8 80,9 81,1 81,5 81,6 81,6 Francja 78,6 79,7 79,7 80,3 80,6 80,7 80,9 81,1 81,6 81,4 Szwecja 79,5 79,9 79,9 80,2 80,3 80,5 80,7 80,9 81,0 81,0 Luksemburg 77,2 78,6 78,8 78,6 78,7 79,8 80,0 80,1 80,4 80,7 Holandia 78,1 78,7 79,0 79,3 79,7 79,8 80,2 80,3 80,6 80,5 Cypr 78,3 78,4 78,0 79,4 79,1 79,9 80,2 80,8 80,5 80,4 Malta 78,1 78,8 78,9 78,8 79,5 79,4 79,8 80,9 80,4 80,3 Austria 78,1 78,7 78,9 79,4 79,6 79,9 79,8 80,1 80,4 80,3 Wielka Brytania 77,8 78,4 78,6 78,9 79,1 79,2 79,8 80,0 80,4 80,3 Niemcy 78,0 78,6 78,7 79,2 79,4 79,5 79,6 79,8 80,1 80,2 Irlandia 77,6 78,0 78,3 78,6 79,0 79,5 79,5 80,1 80,1 80,2 Grecja 78,4 78,6 78,8 79,1 78,9 79,4 79,6 79,9 80,1 79,9 Finlandia 77,8 78,2 78,4 78,8 78,8 79,1 79,3 79,4 79,8 79,9 Belgia 77,6 78,3 78,4 78,8 79,2 79,1 79,4 79,6 79,9 79,8 Portugalia 76,8 77,7 77,5 78,3 78,5 78,8 79,0 79,3 79,9 79,8 Dania 76,8 77,2 77,6 77,7 77,7 78,1 78,3 78,6 79,1 79,4 Słowenia 75,7 76,5 76,8 77,5 77,6 78,3 78,5 79,0 79,4 79,4 Czechy 74,6 75,2 75,4 76,0 76,3 76,5 76,6 76,9 77,2 77,4 Chorwacja 74,0 74,9 74,7 75,3 75,2 75,3 75,7 76,1 76,5 76,6 Polska 74,2 74,4 74,5 74,8 74,8 75,1 75,3 75,8 76,2 76,3 Estonia 71,4 71,9 72,4 72,5 72,6 73,7 74,6 75,3 75,8 76,0 Słowacja 73,4 73,7 73,7 73,9 74,0 74,4 74,8 75,0 75,5 75,7 Węgry 72,1 72,5 72,4 72,9 73,0 73,6 73,8 74,1 74,5 74,6 Rumunia 71,6 72,2 72,4 72,8 73,2 73,3 73,3 73,5 74,3 74,2 Bułgaria 72,2 72,4 72,3 72,4 72,7 73,0 73,4 73,5 73,9 74,0 Łotwa 70,3 70,6 70,2 70,1 70,4 71,6 72,3 72,5 73,4 73,6 Litwa 71,5 71,5 70,7 70,5 70,2 71,1 72,4 72,6 73,1 73,4 Źródło: data pobrania r. 5

6 W końcu grudnia 2013 r. województwo śląskie liczyło 4 599,4 tys. mieszkańców co stanowiło około 12 proc. ludności w kraju (Polska ,7 tys.) na podstawie danych GUS. Z roku na rok zasoby demograficzne regionu są coraz mniejsze, co dokumentują dane zawarte w poniższej tabeli. Tabela 4. Ludność w województwie śląskim w latach Stan na 31 grudnia Lata Ogółem Mężczyźni Kobiety , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,7 Jak napisano wcześniej, od momentu wstąpienia do Unii Europejskiej odnotowano niewielki wzrost liczby ludności Polski. Ten pozytywny trend dotyczył dziesięciu polskich województw, w pozostałych sześciu liczba mieszkańców malała. Biorąc pod uwagę kryterium liczb bezwzględnych stwierdzamy, że najwyższy ubytek ludności odnotowano w województwie śląskim, o czym świadczą dane zawarte w poniższej tabeli. Tabela 5. Śląskie na tle kraju Województwa / kraj Liczba ludności według stanu na koniec roku Zmiany w liczbie Dynamika rok r r. ludności = 100 Śląskie ,8% Łódzkie ,1% Opolskie ,5% Lubelskie ,7% Świętokrzyskie ,4% Podlaskie ,4% Lubuskie ,2% Dolnośląskie ,6% Warmińsko-mazurskie ,3% Zachodniopomorskie ,4% Kujawsko-pomorskie ,2% Podkarpackie ,5% Małopolskie ,1% Pomorskie ,6% Wielkopolskie ,0% Mazowieckie ,3% Razem ,7% Źródło pobrania : Data pobrania r. 6

7 Pracujący Z danych Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności wynika, że od momentu wstąpienia do Unii Europejskiej, zarówno w Polsce jak i w województwie śląskim liczba pracujących sukcesywnie rosła 1. Tabela 6. Ogółem pracujący według danych Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności BAEL - Śląskie na tle kraju. Dane w tys. osób 2004 IV kwartał POLSKA ŁÓDZKIE MAZOWIECKIE MAŁOPOLSKIE ŚLĄSKIE LUBELSKIE PODKARPACKIE PODLASKIE ŚWIĘTOKRZYSKIE LUBUSKIE WIELKOPOLSKIE ZACHODNIOPOMORSKIE DOLNOŚLĄSKIE OPOLSKIE KUJAWSKO-POMORSKIE POMORSKIE WARMIŃSKO-MAZURSKIE Źródło Data pobrania r. Także dane publikowane przez Eurostat potwierdzają rosnącą liczbę pracujących w Polsce. W odniesieniu do sytuacji z u 2004 r. dynamika przyrostu pracujących jest jedną z najwyższych w Europie (za Luksemburgiem i Maltą). Niestety w opisywanym okresie rosła także liczba osób pracujących w oparciu o umowy terminowe (w tej liczbie ujmowani są także zatrudnieni w oparciu o umowy podpisane z agencjami pracy tymczasowej). Z danych Eurostat-u wynika, że w Polsce ponad 28% pracujących ma zawartą umowę terminową. W tym aspekcie mamy niechlubne, pierwsze miejsce wśród państw zrzeszonych w Unii (por. dane w Tabeli 8). Problem zatrudnienia na umowach terminowych w największym stopniu dotyczy osób młodych, w tym przedziale wiekowym na umowach terminowych pracuje aż 70% (dokładne dane Tabela 9). Znacznie mniej problem zatrudnienia na umowy terminowe widoczny jest wśród osób powyżej 50 roku, aczkolwiek także w przypadku tej grupy wiekowej Polska jest liderem UE (Tablica 10). 1 Uwaga metodologiczna - podstawą metodologii BAEL są definicje dotyczące ludności aktywnej zawodowo, tj. pracujących i bezrobotnych, przyjęte na XIII Międzynarodowej Konferencji Statystyków Pracy w październiku 1982 r. i zalecane do stosowania przez Międzynarodową Organizację Pracy. Badanie Aktywności Ekonomicznej Ludności prowadzone jest w Polsce kwartalnie od maja 1992 r. i doskonalone zgodnie z zaleceniami Eurostat. Do pracujących zalicza się osoby w wieku 15 lat i więcej, które w okresie badanego tygodnia: 1) wykonywały przez co najmniej 1 godzinę pracę przynoszącą zarobek lub dochód, tzn. były zatrudnione w charakterze pracownika najemnego, pracowały we własnym (lub dzierżawionym) gospodarstwie rolnym lub prowadziły własną działalność gospodarczą poza rolnictwem, pomagały (bez wynagrodzenia) w prowadzeniu rodzinnego gospodarstwa rolnego lub rodzinnej działalności gospodarczej poza rolnictwem, 2) miały pracę, ale jej nie wykonywały z powodu choroby, urlopu macierzyńskiego, wypoczynkowego lub innych powodów, przy czym długość przerwy w pracy wynosiła do 3 miesięcy lub powyżej 3 miesięcy, ale osoby te były pracownikami najemnymi i w tym czasie otrzymywały co najmniej 50% dotychczasowego wynagrodzenia. do pracujących zgodnie z międzynarodowymi standardami zaliczani są również uczniowie, z którymi zakłady pracy lub osoby fizyczne zawarły umowę o naukę zawodu lub przyuczenie do określonej pracy, jeżeli otrzymywali wynagrodzenie. 7

8 Tabela 7. Polska na tle Unii Europejskiej zmiany w liczbie pracujących. Ujęcie rankingowe według stanu na 2014 r. rok (trzecia kolumna od końca). Dane w tys. osób ludność powyżej 15 roku życia 2004 IV kwartał Zmiany w liczbie pracujących Dynamika rok 2004 = 100 EU 28 krajów , , , , , , , , , , , ,3 105,0 Niemcy , , , , , , , , , , , ,2 114,5 Wielka Brytania , , , , , , , , , , , ,2 107,8 Francja , , , , , , , , , , , ,2 104,3 Włochy , , , , , , , , , , ,4 8,8 100,0 Hiszpania , , , , , , , , , , ,0-665,9 96,3 Polska , , , , , , , , , , , ,9 115,4 Rumunia 9 282, , , , , , , , , , ,5-605,4 93,5 Holandia 8 101, , , , , , , , , , ,0 189,5 102,3 Czechy 4 682, , , , , , , , , , ,2 279,9 106,0 Szwecja 4 310, , , , , , , , , , ,4 467,7 110,8 Belgia 4 144, , , , , , , , , , ,7 399,7 109,6 Portugalia 5 124, , , , , , , , , , ,6-610,0 88,1 Austria 3 742, , , , , , , , , , ,2 480,0 112,8 Węgry 3 894, , , , , , , , , , ,5 227,4 105,8 Grecja 4 330, , , , , , , , , , ,1-791,4 81,7 Bułgaria 2 969, , , , , , , , , , ,8 9,9 100,3 Dania 2 742, , , , , , , , , , ,4-38,7 98,6 Finlandia 2 384, , , , , , , , , , ,7 105,7 104,4 Słowacja 2 148, , , , , , , , , , ,6 204,8 109,5 Irlandia 1 836, , , , , , , , , , ,6 65,4 103,6 Chorwacja 1 582, , , , , , , , , , ,8-16,1 99,0 Litwa 1 428, , , , , , , , , , ,2-119,2 91,7 Słowenia 945,8 953,5 955,9 983, ,9 982,2 963,4 933,5 922,3 909,8 930,3-15,5 98,4 Łotwa 1 021, , , , ,0 863,0 862,4 876,7 892,8 900,2 889,1-132,1 87,1 Estonia 604,1 625,9 657,1 656,9 652,3 578,4 589,8 608,7 615,4 616,1 624,3 20,2 103,3 Cypr 336,5 350,6 362,1 384,9 385,7 388,5 401,7 395,1 382,9 364,0 365,0 28,5 108,5 Luksemburg 188,4 193,6 195,3 203,6 198,8 216,8 222,8 224,8 238,5 239,2 245,9 57,5 130,5 Malta 146,0 149,3 150,1 155,4 158,1 160,3 161,0 165,6 170,3 177,1 177,0 31,0 121,2 Źródło: data pobrania r.

9 Tabela 8. Polska na tle Unii Europejskiej pracownicy zatrudnieni na czas określony jako procent ogólnej liczby pracowników ogółem (ujęcie rankingowe według ostatniej kolumny) 2004 w % IV kwartał dane w % w % Zmiany w udziale, w punktach procentowych EU 28 krajów 13,0 14,2 14,7 14,6 13,9 13,7 14,0 14,1 13,6 13,9 14,1 + 1,1 Polska 22,6 26,5 27,9 28,4 26,9 26,5 27,7 27,2 26,6 27,2 28,4 + 5,8 Hiszpania 32,2 33,8 33,7 30,8 27,7 24,9 24,7 24,8 22,8 23,7 24,0-8,2 Portugalia 14,6 15,9 17,2 18,4 18,1 18,5 18,1 19,0 20,1 21,2 21,6 + 7,0 Holandia 19,8 19,3 21,1 22,9 22,2 22,7 22,3 21,0 20,3 21,2 21,3 + 1,5 Cypr 13,1 14,4 12,7 14,2 13,8 13,5 13,9 14,4 15,9 20,0 19,0 + 5,9 Szwecja 15,7 15,5 16,9 16,6 14,7 14,8 16,1 16,5 15,7 16,6 17,6 + 1,9 Finlandia 17,1 15,3 14,7 14,1 13,4 13,5 14,7 14,2 14,2 14,6 17,1 0,0 Słowenia 18,0 17,6 17,1 18,3 16,9 17,1 16,7 19,4 16,6 16,1 16,7-1,3 Chorwacja 12,4 11,9 14,1 12,7 11,0 11,0 11,9 12,5 11,6 14,5 16,6 + 4,2 Francja 13,3 13,7 14,4 15,1 14,4 14,0 14,9 15,0 14,9 16,4 16,0 + 2,7 Włochy 11,9 12,7 13,6 13,2 12,9 12,6 13,2 13,6 13,7 13,1 14,0 + 2,1 Niemcy 12,4 14,8 15,3 15,1 14,9 14,8 15,0 15,2 14,0 13,4 13,1 + 0,7 Grecja 12,4 11,7 11,0 10,8 12,0 12,4 12,5 11,0 9,9 10,1 12,0-0,4 Węgry 6,9 7,3 7,0 7,4 8,2 9,3 9,8 8,8 9,9 11,8 10,5 + 3,6 Czechy 9,5 8,9 8,7 8,5 8,0 9,0 9,0 8,6 9,2 10,0 10,2 + 0,7 Irlandia 3,4 2,9 5,2 8,0 8,3 9,0 9,6 10,1 9,5 9,9 9,3 + 5,9 Austria 9,4 9,0 8,9 8,4 8,8 9,1 9,4 9,5 8,9 9,0 8,8-0,6 Belgia 8,7 8,4 8,4 8,5 8,2 8,4 8,7 9,2 8,1 7,8 8,7 0,0 Słowacja 5,5 4,8 5,3 4,7 4,9 4,6 6,1 7,0 6,4 6,9 8,6 + 3,1 Dania 9,8 9,4 7,7 8,2 8,1 8,2 8,5 8,9 8,1 9,2 8,5-1,3 Luksemburg 4,8 5,3 6,1 7,2 5,8 7,8 7,3 8,7 7,4 6,3 8,1 + 3,3 Malta 3,3 4,2 4,1 4,8 4,4 5,0 6,1 7,0 7,2 7,1 7,6 + 4,3 Wielka Brytania 5,7 5,7 6,1 5,9 5,6 5,9 6,2 6,2 6,6 6,4 6,3 + 0,6 Bułgaria 8,0 6,2 6,2 4,6 4,8 4,4 4,0 4,0 4,4 5,0 5,7-2,3 Łotwa 9,2 9,3 5,9 3,1 3,6 5,5 7,5 5,3 4,7 3,8 3,8-5,4 Estonia 2,9 2,4 2,3 2,4 2,9 2,5 3,5 4,4 4,0 3,3 3,7 + 0,8 Litwa 6,5 5,2 4,0 3,3 2,2 1,7 2,3 2,5 2,8 2,4 2,9-3,6 Rumunia 2,8 2,0 1,6 1,5 1,2 1,1 1,2 1,1 1,5 1,7 1,5-1,3 Źródło data pobrania r

10 Tabela 9. Polska na tle Unii Europejskiej pracownicy zatrudnieni na czas określony jako procent ogólnej liczby pracowników w wieku od 15 do 24 lat (ujęcie rankingowe według ostatniej kolumny) dane w % IV kwartał EU 28 krajów 37,6 40,2 40,7 41,1 39,7 40,9 42,1 42,5 41,8 42,6 43,0 Polska 60,6 65,9 66,2 65,7 62,9 63,0 66,1 67,5 67,4 70,2 70,0 Słowenia 63,1 62,7 63,8 70,3 68,9 66,9 70,8 76,4 71,4 71,1 69,1 Hiszpania 64,6 67,1 65,1 61,2 57,3 56,7 58,9 61,2 62,1 66,5 68,5 Portugalia 47,4 47,6 52,3 55,0 53,0 54,9 56,6 55,4 55,0 62,4 60,5 Chorwacja 36,9 37,6 40,5 39,2 33,4 35,5 41,6 41,2 40,9 44,1 57,3 Szwecja 53,1 51,9 55,8 53,7 49,8 51,6 53,2 54,7 52,7 53,6 56,4 Francja 46,5 48,8 50,1 53,5 50,3 51,3 54,2 53,8 55,6 57,3 56,2 Włochy 34,4 37,2 40,3 41,1 40,7 44,8 46,3 50,7 50,2 54,1 55,6 Holandia 37,9 41,9 43,1 45,6 45,3 47,4 46,6 49,2 52,4 53,7 55,4 Niemcy 55,5 59,6 58,6 58,5 58,4 58,8 58,5 56,7 53,5 53,4 53,0 Finlandia 49,8 36,6 36,1 34,8 31,7 32,6 36,5 37,3 34,6 38,9 49,7 Luksemburg 24,1 29,3 33,2 32,8 36,1 40,0 32,4 44,4 36,5 25,4 41,8 Austria 32,1 34,5 34,6 33,8 34,7 35,0 38,0 36,8 34,4 33,0 33,6 Irlandia 11,2 8,5 12,3 19,8 21,5 25,1 29,8 33,8 32,3 32,5 33,2 Belgia 28,6 29,6 28,1 32,2 29,8 33,2 30,1 33,9 31,8 34,5 32,2 Czechy 18,0 18,2 18,2 16,8 15,2 20,2 22,5 22,0 29,4 29,5 31,6 Grecja 26,3 26,4 26,6 26,5 28,9 28,2 30,7 28,2 25,9 27,8 30,5 Cypr 16,1 22,1 19,6 24,7 20,2 18,5 20,6 13,3 20,6 28,5 29,8 Słowacja 9,9 12,7 16,0 12,8 13,0 13,6 19,1 19,9 18,4 21,7 28,7 Węgry 15,1 18,0 17,9 19,5 20,2 23,6 26,0 23,4 24,3 26,2 24,8 Dania 26,9 23,9 19,3 21,6 21,9 21,9 20,0 22,1 20,1 21,6 20,7 Malta 9,2 10,5 8,5 10,7 8,5 11,8 14,9 20,1 18,7 19,3 19,8 Estonia : : : : : : : 10,8 15,4 11,2 14,2 Wielka Brytania 11,0 12,2 13,8 13,8 12,3 12,5 13,5 14,1 15,8 15,0 14,0 Bułgaria 15,3 13,9 11,2 9,5 8,4 10,1 7,5 7,2 8,1 12,5 12,7 Łotwa 17,3 21,0 7,2 5,2 6,3 10,0 13,8 10,3 10,5 : 8,7 Rumunia 6,6 5,6 4,3 4,2 4,6 3,9 4,0 4,1 5,8 6,2 8,1 Litwa 14,1 12,8 9,5 7,5 5,3 : 7,2 8,0 9,6 7,4 7,6 Źródło: data pobrania r.

11 Tabela10. Polska na tle Unii Europejskiej pracownicy zatrudnieni na czas określony jako procent ogólnej liczby pracowników powyżej 50 roku życia (ujęcie rankingowe według ostatniej kolumny) dane w % IV kwartał EU 28 krajów 6,4 6,8 7,3 7,3 7,2 7,2 7,2 7,2 7,1 7,2 7,2 Polska 12,8 16,6 17,2 19,8 20,0 19,6 18,8 18,3 18,0 18,0 17,9 Portugalia 10,1 8,3 10,3 10,7 10,5 11,3 10,8 11,7 10,3 10,3 11,9 Hiszpania 14,0 16,1 16,6 14,9 13,7 12,1 11,6 11,9 11,3 11,7 11,7 Szwecja 7,4 7,4 8,6 8,1 7,2 7,6 8,2 8,5 8,5 9,5 10,2 Cypr 6,7 5,8 4,1 5,2 6,2 6,3 5,9 5,8 8,1 10,7 10,1 Holandia 7,2 6,5 7,9 8,5 8,7 8,3 8,0 8,1 8,8 8,9 9,1 Słowenia 9,0 8,4 7,2 8,0 6,0 7,6 8,1 10,1 7,9 9,9 9,1 Francja 5,5 5,5 6,9 7,5 8,0 7,5 7,7 8,0 7,8 9,2 9,0 Czechy 12,4 11,4 12,1 12,7 12,3 12,7 10,5 9,1 9,4 9,2 8,9 Węgry 4,7 4,8 4,6 4,7 5,7 6,2 7,0 6,9 8,3 10,1 8,9 Chorwacja 4,4 4,0 5,1 4,7 5,2 5,9 5,9 4,5 3,1 5,1 7,7 Grecja 6,1 6,8 6,5 5,7 6,3 7,2 7,4 6,7 6,0 7,1 7,6 Finlandia 7,1 7,6 8,0 7,6 7,0 7,1 8,1 7,3 8,1 8,1 7,6 Słowacja 6,9 6,2 5,0 3,8 4,3 4,2 5,4 6,0 5,5 6,4 6,7 Włochy 6,2 6,4 6,7 6,3 5,6 6,4 6,5 6,5 7,0 6,3 6,6 Malta : : : : : : : : 5,5 4,7 6,3 Irlandia 1,4 1,8 3,4 5,3 5,3 5,6 6,1 5,8 5,7 6,2 5,7 Luksemburg 2,1 1,7 2,2 2,3 2,2 2,3 5,1 4,1 5,3 3,0 5,7 Wielka Brytania 5,7 5,0 5,1 4,9 4,9 5,1 5,1 5,2 5,5 5,4 5,4 Bułgaria 7,5 7,2 6,6 4,8 5,2 4,8 3,9 4,5 4,9 4,5 5,2 Niemcy 3,9 4,5 5,0 4,8 5,0 4,8 5,1 5,1 4,7 4,3 4,0 Belgia 3,8 3,6 4,3 3,9 3,4 3,2 2,8 4,3 3,4 3,7 3,9 Dania 4,8 5,0 4,0 4,2 3,3 2,6 3,9 3,3 3,1 4,1 3,8 Łotwa 6,4 5,2 4,0 3,0 2,8 6,5 8,6 4,9 4,2 5,1 3,5 Estonia : : : : : : : 3,3 : : Austria 4,4 3,1 2,8 2,4 2,7 3,3 2,2 2,4 2,7 2,8 3,1 Litwa 5,6 3,6 4,1 3,4 : : 2,2 1,9 1,4 2,3 2,6 Rumunia 2,1 1,1 1,0 0,7 0,6 0,8 0,7 0,7 0,9 1,0 0,9 Źródło: data pobrania r.

12 Główny Urząd Statystyczny przedstawia dane dotyczące liczby pracujących, według faktycznego miejsca pracy, z uwzględnieniem pracujących w gospodarstwach indywidualnych w rolnictwie. Także te informacje publikowane z dużym opóźnieniem potwierdzają wzrost zatrudnienia na przestrzeni ostatnich 9 lat (Polska osób, tj. +11,6%; województwo śląskie osób, tj. + 10,1%). Równocześnie widać, że w niektórych latach sprawozdawczych, w ujęciu rocznym, odnotowano malejącą liczbę pracujących (rok 2009 i 2012). Tabela 11. Śląskie na tle kraju - zmiany w liczbie pracujących (faktyczne miejsca pracy) Lata POLSKA MAZOWIECKIE ŚLĄSKIE WIELKOPOLSKIE MAŁOPOLSKIE DOLNOŚLĄSKIE ŁÓDZKIE LUBELSKIE PODKARPACKIE POMORSKIE KUJAWSKO-POMORSKIE ZACHODNIOPOMORSKIE ŚWIĘTOKRZYSKIE WARMIŃSKO-MAZURSKIE PODLASKIE LUBUSKIE OPOLSKIE Źródło: Data pobrania r. 12 Brak danych Biorąc pod uwagę status pracujących, zwraca uwagę dość wysoki odsetek samozatrudnionych wśród ogółu pracujących (Polska 18,1%, piąte miejsce w UE). Warto zauważyć, że 10 lat temu odsetek ten był wyższy (21,1%). Jeżeli chodzi o województwo śląskie, to w II kwartale 2014 r. omawiany wskaźnik wynosił odpowiednio 12,8%. Do najbardziej pozytywnych zmian na rynku pracy zaliczyć należy znaczący wzrost wskaźnika zatrudnienia. W momencie naszej akcesji do Unii Europejskiej najwyższy wskaźnik zatrudnienia dla osób w wieku od 20 do 64 lat notowano w Danii (78,1%), Szwecji (77,8%) na Cyprze (75,7%) oraz w Wielkiej Brytanii i Holandii (74,9%). W Polsce wskaźnik zatrudnienia osiągał poziom 57,0% i był najniższy we Wspólnocie (przy średniej dla krajów UE 67,2%). Po 10 latach w tym przedziale wiekowym średnia wartość wskaźnika zatrudnienia w krajach UE nieco wzrosła, do poziomu 69,3% (+2,1 pkt proc). W naszym kraju ten wzrost wyniósł odpowiednio + 9,1 pkt proc. Co prawda Polsce nie udało się osiągnąć średniej unijnej, jednak dystans wyraźnie zmalał. W II kwartale 2014 roku, ze wskaźnikiem zatrudnienia w wysokości 66,1% (dla ludności w przedziale wiekowym od 20 do 64 lat) nasz kraj zajmował 20 miejsce wśród 28 krajów UE. Wzrost wskaźnika zatrudnienia był szczególnie widoczny w najstarszych grupach wiekowych. Dla osób w wieku od 55 do 64 lat odnotowano wzrost omawianego miernika aż o 15,6 pkt proc. Pomimo to, w tym przedziale wiekowym wskaźnik zatrudnienia nadal jest zdecydowanie niższy od średniego w Unii (Tabela 15). Wśród najmłodszych mieszkańców Polski wskaźnik zatrudnienia wzrósł o 5,1 pkt proc. To nie jest zły wynik, gdyż przeciętnie w UE wskaźnik zatrudnienia młodzieży obniżył się (dane w Tabeli 13). Równocześnie warto pamiętać, że w przedziale wiekowym od 25 do 54 lat wskaźnik zatrudnienia osiąga w naszym kraju wartość 78,0% i jest wyższy od średniej unijnej (77,5%) Tabela 14.

13 Tabela 12. Polska na tle Unii Europejskiej wskaźnik zatrudnienia w grupie osób od 20 do 64 lat. Ujęcie rankingowe, według przedostatniej kolumny. Wyszczególnieni e 2004 w % IV kwartał dane w % 2014 w % Zmiany w udziale, w punktach procentowych EU 28 krajów 67,2 68,2 69,2 70,1 70,1 68,7 68,5 68,5 68,4 68,7 69,3 + 2,1 Szwecja 77,8 78,2 79,1 80,2 79,7 77,5 78,4 79,3 79,2 79,7 80,2 + 2,4 Niemcy 67,9 69,7 71,7 73,4 74,4 74,8 75,3 77,0 77,1 77,5 77,5 + 9,6 Austria 71,0 71,7 73,5 74,3 75,2 74,7 75,3 75,3 75,5 75,6 76,2 + 5,2 Wielka Brytania 74,9 75,2 75,2 75,5 75,0 73,8 73,7 73,5 74,8 75,5 76,2 + 1,3 Dania 78,1 78,8 79,6 78,9 79,6 76,3 75,7 75,8 75,3 75,3 75,9-2,2 Holandia 74,9 75,6 77,0 78,3 79,4 78,5 77,1 77,5 77,2 76,4 75,9 + 1,0 Estonia 70,2 72,7 75,9 76,7 76,7 68,0 69,5 71,4 72,2 73,3 74,1 + 3,9 Finlandia 72,5 72,8 73,9 74,7 75,2 72,4 72,8 73,8 73,3 72,5 74,0 + 1,5 Czechy 70,1 71,0 71,5 72,3 72,5 70,7 70,8 71,1 71,9 73,0 73,3 + 3,2 Luksemburg 67,7 69,0 69,1 69,8 67,8 70,0 70,7 69,6 71,7 71,3 72,2 + 4,5 Litwa 69,6 71,1 71,0 72,0 71,4 65,5 65,8 67,8 68,6 70,4 71,3 + 1,7 Łotwa 69,3 71,2 74,7 77,3 73,8 64,2 65,3 67,5 69,3 70,1 71,1 + 1,8 Francja 69,8 68,9 69,2 70,0 70,2 68,9 69,0 69,0 69,3 69,5 70,1 + 0,3 Słowenia 71,0 71,3 71,1 72,5 73,5 71,9 69,9 68,5 68,5 67,1 68,4-2,6 Cypr 75,7 74,2 76,7 77,1 76,7 75,2 75,4 72,1 69,8 67,0 67,8-7,9 Portugalia 72,7 72,0 72,3 72,7 72,7 70,5 70,0 67,4 64,9 66,5 67,7-5,0 Belgia 65,8 66,7 67,6 68,4 68,1 67,3 68,3 67,6 67,2 66,9 67,4 + 1,6 Irlandia 71,0 72,8 73,7 73,8 70,5 65,8 63,9 63,9 64,1 66,6 66,7-4,3 Węgry 62,0 62,4 62,9 62,4 62,0 60,5 60,7 61,4 62,7 64,5 66,5 + 4,5 Polska 57,0 59,3 61,4 63,9 65,7 64,9 64,5 64,7 65,0 65,6 66,1 + 9,1 Rumunia 64,7 63,4 63,2 63,5 63,5 62,2 62,3 62,3 63,6 63,7 66,0 + 1,3 Malta 57,3 56,9 57,5 58,4 58,6 59,3 60,0 61,4 63,4 65,6 65,7 + 8,4 Słowacja 63,5 65,3 66,8 68,1 69,5 65,3 65,1 65,0 64,6 65,0 65,7 + 2,2 Bułgaria 61,2 62,2 66,3 69,7 71,3 67,5 64,7 63,1 63,4 63,6 65,0 + 3,8 Hiszpania 65,2 68,2 69,5 69,8 67,0 63,3 62,8 61,1 58,8 59,0 59,9-5,3 Włochy 61,6 61,9 62,7 63,0 62,7 61,3 61,2 61,1 60,8 59,9 59,9-1,7 Chorwacja 59,7 60,1 61,7 62,4 62,7 61,3 58,4 56,4 53,5 57,3 59,4-0,3 Grecja 64,4 64,9 65,5 65,8 66,1 65,0 62,4 57,3 53,8 52,4 53,3-11,1 data pobrania r.

14 Tabela 13. Polska na tle Unii Europejskiej wskaźnik zatrudnienia w grupie osób od 15 do 24 lat. Ujęcie rankingowe, według przedostatniej kolumny. IV kwartał dane w % 2004 w % w % Zmiany w udziale, w punktach procentowych EU 28 krajów 35,6 35,9 36,6 37,3 36,6 34,1 33,6 33,2 32,5 32,3 32,3-3,3 Holandia 66,2 65,2 66,6 68,4 69,4 66,6 62,6 64,0 63,2 61,8 60,6-5,6 Dania 61,3 62,4 64,7 63,2 66,9 58,7 56,2 55,6 53,7 52,3 52,5-8,8 Austria 51,1 52,9 54,7 55,2 56,2 54,3 55,4 54,2 54,8 53,7 52,5 + 1,4 Wielka Brytania 54,9 54,0 54,2 53,9 52,1 47,8 47,6 46,5 47,9 47,6 47,8-7,1 Finlandia 43,3 38,0 38,9 41,9 40,8 34,5 35,6 36,1 38,1 38,4 46,3 + 3,0 Niemcy 41,3 43,1 44,9 46,6 47,1 46,5 47,7 49,3 47,5 47,3 44,7 + 3,4 Malta 45,2 45,7 45,2 46,5 46,9 42,8 42,5 44,8 43,3 46,2 44,0-1,2 Szwecja 39,5 37,1 39,3 40,6 39,1 35,2 37,8 38,9 38,0 40,8 43,0 + 3,5 Łotwa 29,7 33,4 36,9 39,7 30,8 24,6 24,6 27,2 31,4 31,4 30,9 + 1,2 Estonia 29,6 32,0 32,9 34,6 37,5 24,5 27,7 29,1 32,3 31,0 30,0 + 0,4 Francja 29,7 29,4 29,1 31,0 30,3 29,1 29,2 28,2 27,3 28,0 28,6-1,1 Irlandia 44,8 48,4 50,2 49,4 41,7 34,3 30,3 29,2 28,2 28,8 27,2-17,6 Słowenia 33,8 33,9 33,4 35,7 37,0 33,7 33,4 31,9 26,3 25,2 26,7-7,1 Czechy 27,7 28,5 29,0 28,9 28,9 26,1 26,0 24,4 25,5 25,7 26,6-1,1 Litwa 20,6 21,4 23,1 24,3 24,7 20,0 20,4 19,1 22,9 24,9 26,5 + 5,9 Polska 21,1 23,3 25,0 26,7 27,7 26,5 25,8 24,7 24,7 24,3 26,2 + 5,1 Cypr 37,3 35,4 38,2 39,3 39,2 34,0 34,9 28,2 26,9 24,9 24,7-12,6 Węgry 23,3 21,9 22,0 20,5 20,2 18,2 18,9 18,4 20,1 21,0 23,1-0,2 Belgia 28,1 28,3 28,8 28,4 27,9 25,8 26,0 27,7 25,9 23,3 22,1-6,0 Rumunia 28,0 23,3 22,8 22,7 23,4 23,5 22,5 23,1 23,1 22,8 21,8-6,2 Portugalia 37,1 34,9 34,0 34,4 33,2 29,4 27,3 24,7 21,5 22,2 21,2-15,9 Słowacja 26,3 25,9 26,8 28,2 25,8 22,2 20,9 19,7 19,9 19,8 21,2-5,1 Bułgaria 22,3 21,6 23,6 25,2 26,1 22,7 20,9 22,1 22,3 20,5 21,0-1,3 Luksemburg 23,3 24,9 23,3 22,5 25,2 28,9 22,0 20,2 24,6 27,2 19,3-4,0 Chorwacja 26,9 26,4 27,2 26,7 27,8 24,8 20,1 19,0 15,0 15,5 17,4-9,5 Hiszpania 34,8 38,5 39,1 38,1 33,2 26,2 23,6 20,3 16,9 16,5 16,5-18,3 Włochy 27,6 25,4 24,7 23,6 22,9 21,0 20,3 19,4 17,5 15,5 15,7-11,9 Grecja 27,4 24,1 22,8 23,7 23,4 21,6 18,7 14,7 12,2 12,2 13,4-14,0 data pobrania r 14

15 Tabela 14. Polska na tle Unii Europejskiej wskaźnik zatrudnienia w grupie osób od 25 do 54 lat. Ujęcie rankingowe, według przedostatniej kolumny. IV kwartał dane w % 2004 w % w % Zmiany w udziale, w punktach procentowych EU 28 krajów 76,5 77,3 78,4 79,4 79,3 77,8 77,7 77,5 77,1 77,0 77,5 + 1,0 Szwecja 83,4 84,1 85,3 86,3 86,1 83,8 84,4 85,2 85,2 85,2 85,5 + 2,1 Austria 82,7 82,5 83,6 83,9 84,5 83,9 84,7 85,5 85,0 84,7 85,3 + 2,6 Luksemburg 79,3 80,7 81,0 82,5 78,9 80,4 82,1 81,6 83,5 82,7 83,8 + 4,5 Czechy 81,4 82,3 82,9 83,9 83,8 82,7 82,5 83,4 83,2 83,8 83,7 + 2,3 Niemcy 77,2 77,5 79,1 80,7 81,5 81,5 82,0 83,4 83,5 83,4 83,4 + 6,2 Dania 84,0 85,9 86,8 86,9 87,7 83,3 82,9 82,4 81,8 81,7 82,4-1,6 Słowenia 84,0 83,9 84,1 86,0 87,5 84,7 83,8 82,8 83,1 82,0 82,4-1,6 Wielka Brytania 80,8 81,2 81,1 81,5 81,1 80,2 80,1 80,2 80,9 81,3 82,1 + 1,3 Holandia 82,5 83,6 84,8 86,1 87,2 86,0 85,0 84,3 83,5 82,2 81,7-0,8 Estonia 77,9 80,0 84,5 84,5 82,6 75,0 77,6 79,4 79,8 81,1 81,2 + 3,3 Finlandia 80,9 81,8 82,5 83,7 84,1 81,9 81,6 82,8 81,6 80,4 81,0 + 0,1 Francja 80,9 80,5 81,6 82,5 83,0 81,6 81,6 81,1 80,7 80,7 80,8-0,1 Litwa 80,1 81,4 81,1 81,8 80,7 74,4 74,7 78,2 78,4 80,0 80,6 + 0,5 Belgia 77,3 78,3 79,3 80,3 80,2 79,7 80,9 79,3 79,3 78,8 79,1 + 1,8 Łotwa 78,6 78,8 82,3 84,1 81,7 72,5 74,5 75,8 77,2 78,2 78,8 + 0,2 Węgry 73,7 73,9 74,6 74,6 74,3 72,7 72,7 74,0 75,0 76,8 78,5 + 4,8 Polska 68,0 70,6 73,3 76,1 78,4 77,5 77,4 77,4 77,2 77,6 78,0 + 10,0 Portugalia 81,3 80,7 81,0 81,2 81,4 79,2 78,8 76,6 74,2 75,7 77,6-3,7 Rumunia 74,5 73,0 73,5 73,7 73,6 72,5 73,9 73,7 74,8 74,4 77,6 + 3,1 Cypr 82,9 81,6 83,3 84,2 83,9 82,5 82,8 80,7 77,9 75,5 76,7-6,2 Słowacja 74,4 76,0 78,0 78,9 81,1 76,5 76,7 76,4 75,7 76,2 76,7 + 2,3 Malta 61,6 63,0 64,4 65,8 66,4 69,1 68,8 70,1 72,4 74,6 75,1 + 13,5 Bułgaria 72,1 73,3 77,2 80,9 81,6 77,7 75,3 73,7 73,6 73,2 74,6 + 2,5 Irlandia 76,7 78,1 78,4 78,6 75,8 71,5 69,5 69,5 69,9 72,1 72,3-4,4 Chorwacja 71,0 71,8 73,5 74,7 74,5 73,1 72,1 69,8 66,1 68,1 71,5 + 0,5 Włochy 72,4 72,5 73,4 73,8 73,3 71,4 71,2 70,7 70,1 68,3 67,8-4,6 Hiszpania 72,8 75,4 76,7 77,1 73,9 70,4 70,0 68,2 66,0 66,2 67,5-5,3 Grecja 73,7 74,3 75,4 75,4 75,7 74,7 71,6 66,5 62,5 60,8 62,4-11,3 data pobrania r 15

16 Tabela 15. Polska na tle Unii Europejskiej wskaźnik zatrudnienia w grupie osób od 55 do 64 lat. Ujęcie rankingowe, według przedostatniej kolumny. IV kwartał dane w % 2004 w % w % Zmiany w udziale, w punktach procentowych EU 28 krajów 40,4 42,7 43,7 44,9 45,8 46,0 46,4 47,7 49,3 51,0 51,7 + 11,3 Szwecja 69,0 70,1 69,4 70,2 70,0 70,5 71,0 72,6 73,5 74,4 74,4 + 5,4 Niemcy 41,4 46,7 49,6 52,3 54,6 57,0 58,0 60,8 62,2 64,6 65,2 23,8 Estonia 51,8 56,0 55,8 58,7 63,9 59,2 55,6 59,4 59,7 60,5 64,1 12,3 Dania 61,8 59,8 61,2 57,8 57,7 58,6 58,4 60,4 61,6 62,2 62,9 1,1 Wielka Brytania 56,1 57,0 57,5 58,0 58,0 57,2 56,8 56,6 58,7 60,7 60,9 4,8 Holandia 44,6 46,2 48,9 51,4 54,0 55,2 54,4 57,4 59,3 60,8 60,5 15,9 Finlandia 51,1 53,4 55,7 54,7 56,6 54,6 56,6 57,2 58,2 58,4 59,4 8,3 Łotwa 45,9 51,0 54,0 59,1 57,7 47,6 47,5 52,5 53,2 54,2 57,3 11,4 Litwa 46,7 50,2 48,8 51,0 52,2 49,3 49,8 50,5 51,4 54,6 55,5 8,8 Czechy 42,5 44,5 44,7 46,5 48,0 45,8 47,2 47,4 50,3 52,6 53,6 11,1 Irlandia 49,5 52,2 53,1 53,9 52,5 49,9 49,4 49,7 49,8 52,9 52,6 3,1 Bułgaria 33,3 35,4 40,6 43,5 47,0 45,7 42,9 44,5 46,1 48,0 49,2 15,9 Portugalia 50,1 50,1 49,9 51,2 50,3 49,4 49,6 46,6 45,4 47,8 47,8-2,3 Austria 29,0 32,6 36,5 38,9 41,0 41,8 42,2 41,4 43,7 46,2 47,7 18,7 Francja 37,7 37,9 37,7 37,8 38,4 38,8 39,9 42,7 45,7 45,7 47,1 9,4 Cypr 51,3 51,0 54,4 55,7 54,1 56,4 55,8 52,4 51,4 48,4 46,6-4,7 Włochy 30,2 32,1 32,8 33,9 34,9 35,9 37,0 39,0 41,1 44,2 45,8 15,6 Słowacja 26,0 31,8 33,8 36,9 40,4 38,9 40,1 41,8 43,8 43,7 44,3 18,3 Hiszpania 41,0 43,9 44,3 44,9 45,4 43,4 43,8 44,3 43,4 43,7 44,0 3,0 Luksemburg 30,4 31,7 33,2 29,8 30,9 36,7 39,7 37,9 40,3 37,7 43,8 13,4 Belgia 30,1 31,7 34,0 35,2 35,0 36,2 37,9 38,9 39,0 41,9 43,7 13,6 Rumunia 37,0 40,2 39,1 41,3 43,0 41,3 39,1 39,0 41,0 41,7 43,3 6,3 Polska 26,1 27,9 28,8 30,6 32,0 33,0 35,4 37,7 39,8 42,0 41,7 + 15,6 Węgry 30,4 33,5 33,7 32,2 32,1 33,7 35,2 36,2 37,2 39,4 41,6 11,2 Malta 31,2 30,9 28,7 30,1 30,1 27,5 31,0 33,4 35,9 36,6 37,9 6,7 Słowenia 30,1 31,3 31,5 32,9 32,7 35,9 33,8 31,7 34,3 33,6 36,7 6,6 Chorwacja 29,9 33,6 34,0 35,9 36,7 39,1 37,3 37,4 36,9 38,6 36,6 6,7 Grecja 39,4 42,2 42,5 43,2 43,0 42,3 42,1 37,5 36,2 35,0 34,0-5,4 data pobrania r.

17 Tabela 16. Polska na tle Unii - pracodawcy i pracujący na własny rachunek powyżej 15 lat, niezatrudniający pracowników w tys. IV kwartał dane w tysiącach osób w tys. osób 17 % wśród ogółu pracujących + 15 lat EU 28 krajów , , , , , , , , , , ,4 15,1% Grecja 1 309, , , , , , , , , , ,4 30,9% Włochy 5 722, , , , , , , , , , ,0 23,1% Rumunia 1 882, , , , , , , , , , ,6 20,7% Portugalia 1 252, , , , , , ,2 960,7 959,0 928,4 895,6 19,8% Polska 2 891, , , , , , , , , , ,9 18,1% Czechy 761,9 724,6 755,7 770,1 777,7 803,3 853,8 870,4 852,7 851,1 867,6 17,5% Hiszpania 2 994, , , , , , , , , , ,4 16,8% Irlandia 315,6 313,8 322,5 361,7 348,2 324,1 298,1 287,5 291,1 324,5 315,7 16,6% Cypr 68,4 70,3 69,1 70,3 67,9 67,3 64,4 61,3 57,9 60,6 59,4 16,3% Holandia 941,7 964, , , , , , , , , ,6 16,2% Słowacja 256,3 277,6 291,5 311,4 343,3 362,7 368,7 368,2 350,3 366,4 359,4 15,3% Wielka Brytania 3 602, , , , , , , , , , ,9 15,0% Chorwacja 331,2 351,8 337,1 306,5 315,4 309,5 307,5 286,8 255,0 259,9 225,8 14,4% Malta 20,6 20,4 19,3 22,7 22,7 22,6 22,6 21,7 22,0 23,0 24,7 14,0% Belgia 538,2 574,7 575,4 584,6 582,3 625,0 633,0 600,7 597,0 641,6 632,5 13,9% Słowenia 96,1 99,9 108,1 104,9 101,2 107,8 123,0 114,8 113,7 109,6 123,5 13,3% Finlandia 287,1 290,5 296,5 289,6 320,2 321,0 311,0 324,2 317,4 316,8 328,6 13,2% Bułgaria 406,0 373,5 363,6 379,9 367,4 364,8 351,6 311,8 325,5 355,2 347,0 11,6% Austria 429,3 453,5 489,0 468,6 455,8 455,0 478,9 475,8 481,2 473,9 478,0 11,3% Łotwa 101,4 88,8 109,0 95,8 88,0 78,9 89,5 95,1 94,7 93,4 100,3 11,3% Litwa 225,0 205,1 185,4 157,5 146,9 126,6 114,4 114,5 124,9 140,8 145,0 11,1% Francja 2 410, , , , , , , , , , ,8 10,9% Węgry 546,7 500,1 478,4 466,2 454,2 452,6 449,8 433,7 438,4 425,2 444,6 10,8% Niemcy 3 879, , , , , , , , , , ,3 10,5% Szwecja 433,8 461,6 459,3 466,5 465,9 478,1 481,9 465,2 481,4 489,6 477,3 10,0% Dania 217,0 225,9 236,2 234,0 238,6 251,1 247,6 239,3 239,7 232,4 238,5 8,8% Luksemburg 14,8 15,0 14,9 14,1 15,4 16,3 19,0 21,0 21,0 18,6 20,5 8,3% Estonia 56,2 47,2 50,8 55,8 50,9 50,3 53,1 46,9 55,5 57,7 51,2 8,2% Źródło data pobrania r.

18 W Śląskiem również notowany jest wzrost wartości wskaźnika zatrudnienia, aczkolwiek na tle innych województw niezmiennie lokujemy się na końcu listy rankingowej. W ciągu dekady województwo śląskie nie zmieniło swojej pozycji i w 2013 roku utrzymało 13 pozycję, jednak niezmiennie wskaźnik zatrudnienia w regionie jest niższy od przeciętnego w kraju. Tabela 17. Śląskie na tle kraju - zmiany wysokości wskaźnika zatrudnienia. Dane śródroczne Ludność w wieku produkcyjnym Jednostka terytorialna ogółem % % % % % % % % % % % POLSKA 55,7 56,1 57,1 59,4 62,3 64,9 65,0 64,6 65,0 65,4 65,7 MAZOWIECKIE 61,7 61,9 62,1 64,0 66,2 70,5 70,5 69,6 70,4 71,7 71,8 WIELKOPOLSKIE 58,1 57,9 57,9 60,1 63,1 65,9 66,1 66,1 66,0 66,8 67,9 PODLASKIE 59,0 61,1 62,1 63,1 65,1 67,9 68,2 64,9 66,3 67,5 67,5 ŁÓDZKIE 57,3 57,6 58,5 61,4 64,6 67,0 66,7 67,3 67,9 67,0 67,5 LUBELSKIE 60,3 58,6 60,1 62,0 65,1 64,5 64,5 64,8 65,4 65,8 66,2 OPOLSKIE 54,5 56,0 57,1 60,1 60,9 62,9 63,4 63,9 64,8 65,7 65,8 POMORSKIE 54,5 54,1 55,1 58,1 61,9 64,6 64,1 64,5 64,7 65,1 65,1 MAŁOPOLSKIE 58,4 59,2 59,5 60,8 63,6 66,7 65,7 64,8 65,1 64,5 64,9 DOLNOŚLĄSKIE 50,4 51,0 53,1 57,3 59,6 62,1 63,3 63,1 63,3 63,6 64,2 LUBUSKIE 49,6 51,6 55,4 57,5 61,1 62,8 61,5 62,5 63,3 63,2 63,9 KUJAWSKO-POMORSKIE 54,9 54,8 55,7 56,3 59,4 61,4 62,6 62,3 63,0 63,9 63,8 ŚLĄSKIE 51,5 52,4 53,9 56,2 59,0 61,4 62,5 62,1 63,0 63,2 63,7 ŚWIĘTOKRZYSKIE 53,9 53,4 55,8 59,7 63,9 66,5 64,6 64,3 63,8 64,3 63,4 ZACHODNIOPOMORSKIE 50,1 52,1 52,6 53,9 56,7 59,6 60,5 59,4 59,8 61,7 62,9 PODKARPACKIE 56,9 55,9 57,1 59,5 62,3 63,8 63,8 62,8 62,3 62,4 62,0 WARMIŃSKO-MAZURSKIE 51,7 52,6 53,6 56,0 59,7 61,3 61,4 61,2 60,4 59,1 59,9 Źródło: BAEL, GUS, Data pobrania Na wielkość wskaźnika zatrudnienia w Polsce (a także w naszym województwie) pewien wpływ mają: - bardzo wysoka przeciętna liczba godzin przepracowanych w tygodniu. W momencie akcesji do UE przeciętna liczba godzin przepracowanych w tygodniu wynosiła w naszym kraju 41,1 godz. (wobec średniej unijnej 38,1 godz.). Po dziesięciu latach przeciętny czas tygodniowej pracy w Unii Europejskiej obniżył się do 37,1 godziny, w naszym kraju redukcja była znacznie mniejsza do poziomu 40,7 h. (por. Tabela 18). - niski odsetek osób pracujących w niepełnym wymiarze czasu pracy. W większości krajów starej Unii standardem jest, że pewne grupy pracowników (np. studenci, matki wychowujące małe dzieci, osoby starsze) pracują w niepełnym wymiarze czasu pracy, co z jednej strony zmniejsza bezrobocie, z drugiej wpływa na wyższy wskaźnik zatrudnienia (por. Tabela 18). Dość powiedzieć, że w całej UE w niepełnym wymiarze czasu pracy pracuje ponad 41 mln osób w wieku od 15do 64 lat (19,5%), w naszym kraju niewiele ponad milion, co stanowi 7,1% ogółu pracujących w wieku od 15 do 64 lat (por. Tabela 19). W Polsce, z uwagi na niski poziom wynagrodzeń, dzielenie się pracą jest strategią nieekonomiczną i nieakceptowaną społecznie. Niemożliwe jest także skrócenie tygodniowego czasu pracy. Wynika to nie tylko z oporu pracodawców, ale również (a może przede wszystkim) z nadal niskiej wydajności polskiego pracownika. 18

19 Tabela 18. Polska na tle Unii Europejskiej. Średnia liczba standardowych tygodniowych godzin pracy w głównym miejscu pracy (pełnozatrudnieni) w % IV kwartał dane w % w % Zmiany w czasie pracy EU 28 krajów 38,1 38,0 37,9 37,9 37,7 37,6 37,5 37,3 37,2 37,2 37,1-1,0 Grecja 43,0 42,9 42,6 42,4 42,5 42,4 42,2 42,1 41,8 42,0 41,8-1,2 Bułgaria 41,3 41,1 41,5 41,6 41,7 41,3 41,0 40,7 40,6 40,7 40,8-0,5 Polska 41,1 40,8 41,0 40,8 40,7 40,6 40,5 40,5 40,6 40,7 40,7-0,4 Słowacja 40,7 41,0 41,1 41,1 40,9 40,8 40,5 40,7 40,8 40,7 40,6-0,1 Czechy 42,0 41,8 41,8 41,7 41,7 41,4 41,2 41,1 40,7 40,6 40,5-1,5 Rumunia 40,9 40,8 40,4 40,4 40,3 40,2 40,2 40,2 40,1 40,1 40,0-0,9 Chorwacja 40,9 40,4 40,1 39,8 40,0 40,2 39,9 39,5 39,5 39,6 39,9-1,0 Węgry 40,5 40,3 40,3 40,1 40,0 39,8 39,7 39,4 39,4 39,6 39,8-0,7 Portugalia 39,3 39,1 38,9 38,9 39,0 38,7 38,9 39,3 39,2 39,5 39,8 0,5 Cypr 40,6 40,2 40,3 40,0 40,4 40,3 40,0 39,7 39,8 39,8 39,4-1,2 Łotwa 41,3 41,1 40,9 40,6 39,8 39,2 38,6 38,5 38,9 38,6 39,3-2,0 Słowenia 40,6 40,5 40,2 40,4 40,3 39,7 39,3 39,4 39,8 39,4 38,9-1,7 Estonia 40,0 39,6 39,7 39,4 39,2 38,8 38,6 38,7 38,8 38,9 38,8-1,2 Litwa 38,1 38,3 38,6 39,1 39,1 38,5 38,2 37,9 38,1 38,1 38,1 0,0 Malta 39,8 39,4 39,1 39,1 39,0 38,8 38,9 38,9 38,9 38,4 38,0-1,8 Hiszpania 39,6 39,4 39,4 39,2 38,9 38,7 38,6 38,4 38,0 38,0 37,8-1,8 Belgia 36,9 36,9 36,7 37,2 36,6 36,7 37,1 37,0 37,0 37,2 37,3 0,4 Francja 37,8 38,1 38,1 38,1 38,1 38,0 38,1 38,0 37,9 37,4 37,2-0,6 Finlandia 37,9 37,4 37,2 37,2 37,3 37,0 37,1 37,0 36,8 36,6 37,0-0,9 Włochy 38,8 38,5 38,3 38,2 38,1 37,9 37,6 37,2 36,9 36,9 36,9-1,9 Luksemburg 37,7 37,5 37,3 36,6 36,5 37,2 37,2 37,0 37,0 37,1 36,7-1,0 Wielka Brytania 37,0 37,1 36,9 37,0 36,8 36,5 36,4 36,4 36,4 36,6 36,7-0,3 Austria 39,5 39,2 39,2 38,8 38,2 37,9 37,7 37,7 37,5 36,9 36,6-2,9 Szwecja 36,4 36,3 36,3 36,3 36,2 36,1 36,2 36,1 36,2 36,2 36,3-0,1 Irlandia 36,9 36,7 36,5 36,3 35,8 35,1 34,8 34,8 35,0 35,5 35,6-1,3 Niemcy 36,0 35,8 35,8 35,7 35,6 35,6 35,7 35,6 35,6 35,3 35,3-0,7 Dania 35,6 35,6 35,1 34,3 33,7 33,7 33,7 33,6 33,6 33,7 33,4-2,2 Holandia 30,8 30,8 30,9 30,7 30,7 30,5 30,6 30,4 30,2 30,0 30,1-0,7 Źródło: data pobrania r. 19

20 Tabela 19. Polska na tle Unii Europejskiej. Odsetek pracujących w niepełnym wymiarze czasu pracy wśród ogółu pracujących. Uszeregowano malejąco według ostatniej kolumny EU 28 krajów 16,7 17,2 17,5 17,5 17,5 18,1 18,5 18,8 19,2 19,5 Holandia 45,2 45,7 45,8 46,3 46,8 47,7 48,3 48,5 49,2 50,0 Niemcy 21,9 23,4 25,2 25,4 25,1 25,3 25,5 25,7 25,7 26,2 Austria 20,0 20,8 21,3 21,8 22,6 23,7 24,3 24,3 24,9 25,7 Wielka Brytania 25,1 24,2 24,3 24,2 24,2 25,0 25,7 25,5 25,9 25,5 Dania 21,9 21,5 23,0 23,0 23,8 25,2 25,6 25,1 24,8 24,7 Szwecja 23,1 24,0 24,3 24,2 25,7 26,0 25,8 25,2 25,0 24,7 Belgia 21,5 21,7 22,0 21,9 22,4 23,2 23,7 24,7 24,7 24,3 Irlandia 16,6 16,8 16,6 17,3 18,1 21,0 22,2 23,1 23,5 23,5 Luksemburg 16,3 17,4 17,1 17,8 17,9 17,6 17,5 18,0 18,5 18,7 Francja 16,9 17,1 17,1 17,2 16,8 17,2 17,6 17,6 17,7 18,1 Włochy 12,4 12,7 13,1 13,4 14,1 14,1 14,8 15,2 16,8 17,7 Hiszpania 8,8 12,2 11,8 11,6 11,8 12,6 13,1 13,7 14,6 15,9 Malta 7,8 9,4 9,7 10,6 11,1 10,7 11,7 12,4 13,2 14,0 Finlandia 12,8 13,3 13,5 13,4 12,7 13,3 13,9 14,1 14,1 14,0 Cypr 7,5 7,6 6,6 6,4 6,8 7,5 8,3 9,0 9,7 11,9 Portugalia 8,1 8,2 8,1 8,8 8,6 8,4 8,4 10,1 11,0 10,9 Słowenia 8,3 7,8 8,0 8,1 8,1 9,5 10,3 9,5 9,0 9,3 Estonia 6,9 6,6 6,7 7,2 6,4 9,4 9,8 9,3 9,2 8,9 Rumunia 9,2 9,2 8,6 8,6 8,6 8,5 9,7 9,3 9,1 8,8 Litwa 8,4 6,8 9,5 8,6 6,5 7,9 7,8 8,3 8,9 8,4 Grecja 4,5 4,8 5,5 5,4 5,4 5,8 6,2 6,6 7,6 8,2 Łotwa 9,8 7,6 5,8 5,6 5,5 8,4 9,3 8,8 8,9 7,5 Polska 9,6 9,8 8,9 8,5 7,7 7,7 7,7 7,3 7,2 7,1 Węgry 4,3 3,9 3,8 3,9 4,3 5,2 5,5 6,4 6,6 6,3 Chorwacja 6,5 7,8 7,0 6,6 6,9 6,9 7,5 7,6 6,3 6,2 Czechy 4,4 4,4 4,4 4,4 4,3 4,8 5,1 4,7 5,0 5,8 Słowacja 2,5 2,4 2,7 2,5 2,5 3,4 3,8 4,0 4,0 4,5 Źródło: data pobrania r. 20