Analiza wyników egzaminu maturalnego wiosna 2016 + poprawki Przedmiot: język polski.. I. Poziom: poziom podstawowy (nowa formuła) Przedmiot Szkoła Średni wynik egzaminu Kraj Woj. W-M Stanin Szkoła język polski I LO 59% 51% 6 64,3% 1. Zestawienie wyników. Liczba uczniów zdających - LO 161 Zdało egzamin 161 % zdawalności (30 % i więcej) 100 Średnie wyniki w oddziałach [%] Przystąpiło Średni wynik % sukcesu do egzaminu 3a 34 67,7 100 3b 26 54,6 100 3c 23 68,4 100 3d 23 65,5 100 3e 26 72,6 100 3f 29 57,6 100 Liczba uczniów zdających -T 52 Zdało egzamin 52 % zdawalności (30 % i więcej) 100 Średnie wyniki w oddziałach [%] Przystąpiło Średni wynik % sukcesu do egzaminu 4H 26 50,6 100 4J 26 40,2 100 1. Struktura zadań egzaminacyjnych. Arkusz egzaminacyjny z języka polskiego na poziomie podstawowym składał się z dwóch zestawów zadań sprawdzających umiejętność wykonywania na tekście nieliterackim operacji dowodzących jego rozumienia na różnych poziomach oraz z polegającego na napisaniu wypracowania. Do fragmentu tekstu [O Lalce] (opracowanego na podstawie tekstu Stanisława Falkowskiego i Pawła Stępnia Ciężkie norwidy czyli subiektywny przewodnik po literaturze polskiej) odnosiło się 6 zadań otwartych krótkiej odpowiedzi i 1 zadanie rozszerzonej odpowiedzi (streszczenie), a do fragmentów tekstów dotyczących języka Internetu Pisany język mówiony Mariusza Hermy i Język w Internecie nowa forma oralności (na podstawie tekstu Doroty Zdunkiewicz-Jedynak, Wykłady ze stylistyki) 5 zadań otwartych. Wypracowanie należało napisać na jeden z dwóch tematów: Temat 1. (Czy warto kochać, jeśli miłość może być źródłem cierpienia? Rozważ problem i uzasadnij swoje stanowisko, odwołując się do fragmentu Dziadów cz. IV Adama Mickiewicza i do innych tekstów kultury.) wymagał napisania rozprawki problemowej, natomiast temat 2. napisania interpretacji wiersza Zbigniewa Herberta Dałem słowo (postawienia tezy interpretacyjnej i jej uzasadnienia).
a) Nowa formuła czytanie ze zrozumieniem Nr Badana umiejętność 1 odczytuje sens całego tekstu [ ] oraz wydzielonych [ ] fragmentów, potrafi objaśnić ich sens oraz funkcję na tle całości. 2 odczytuje sens całego tekstu [ ] oraz wydzielonych [ ] fragmentów, potrafi objaśnić ich sens oraz funkcję na tle całości. 3 odczytuje sens całego tekstu [ ] oraz wydzielonych [ ] fragmentów, potrafi objaśnić ich sens oraz funkcję na tle całości. 4 wskazuje charakterystyczne cechy stylu danego tekstu, rozpoznaje zastosowane w nim środki językowe i ich funkcje w tekście. 5 wskazuje charakterystyczne cechy stylu danego tekstu, rozpoznaje zastosowane w nim środki językowe i ich funkcje w tekście 5 wskazuje charakterystyczne cechy stylu danego tekstu, rozpoznaje zastosowane w nim środki językowe i ich funkcje w tekście 6 rozpoznaje funkcje zastosowanych w tekście środków językowych. 7 dokonuje logicznego streszczenia 8 odczytuje sens całego tekstu 9 rozpoznaje funkcję zastosowanych w tekście środków językowych. 10 wskazuje charakterystyczne cechy stylu danego tekstu. 11 wyróżnia argumenty, kluczowe pojęcia i twierdzenia w tekście argumentacyjnym 12 wskazuje tezę b) tekstu własnego Nr Badana umiejętność Obszar standardów Poziom wykonania LO / T 13 Treść Określanie problemu czytanych tekstów;dostrzeganie cech wspólnych i różnych wskazanych utworów oraz związków utworów z historią literatury i kultury; rozpoznawanie aluzji literackich i określanie ich funkcji w utworze; odczytywanie miejsc znaczących; określanie podstawowych wyznaczników poetyki;rozpoznawanie językowych środków artystycznego wyrazu i określanie ich funkcji;rozpoznawnie cech gatunkowych;podsumowywanie obserwacji analitycznych;tworzenie dłuższego tekstu pisanego;tworzenie argumentacyjnej 0,67 / 0,58 14 rzeczowa Zachowanie poprawności rzeczowej 0,95 / 0,86
15 Spójność lokalna Zgodność logiczna i gramatyczna między kolejnymi zdaniami 0,86 / 0,76 16 Kompozycja Pisanie tekstu uporządkowanego, spójnego, nadanie mu właściwego kształtu graficznego; zredagowanie zgodnie z cechami gatunku i zamierzoną funkcją tekstu 0,70 / 64 17 Styl 18 Język 19 Zapis Pisanie stylem komunikatywnym Pisanie językiem zgodnym z obowiązującą normą Stosowanie zasad ortografii i interpunkcji 0,89 / 0,66 0,59 / 0,53 0,60 / 0,49 2. Poziom wykonania zadań a) I LO (nowa formuła) Numer Łatwość zadań - wynik Szkoła Klasa 3a Klasa 3b Klasa 3c Klasa 3d Klasa 3e Klasa 3f 1 LO 0,47 0,54 0,61 0,43 0,31 0,52 2 0,79 0,77 0,91 0,83 0,92 0,90 3 0,97 0,81 0,96 0,87 0,96 0,86 4 0,75 0,60 0,74 0,48 0,71 0,74 5 0,87 0,65 0,35 0,78 0,88 0,74 6 0,78 0,62 0,85 0,50 0,81 0,76 7 0,47 0,15 0,39 0,36 0,21 0,24 8 0,87 0,79 0,96 0,85 0,94 0,81 9 0,31 0,29 0,33 0,37 0,40 0,31 10 0,72 0,54 0,76 0,65 0,83 0,53 11 0,85 0,69 0,83 0,83 0,85 0,66 12 0,65 0,69 0,52 0,65 0,73 0,34 13 0,66 0,62 0,76 0,65 0,70 0,67 14 0,97 0,96 1,00 0,93 0,96 0,90 15 0,68 0,67 0,83 0,65 0,69 0,72 16 0,91 0,77 0,89 0,85 0,90 0,81 17 0,87 0,85 0,87 0,89 0,90 0,95 18 0,51 0,44 0.65 0,61 0,67 0,53 19 0,54 0,44 0,70 0,70 0,69 0,62 Wskaźnik 0-0,19 0,20-0,49 0,50-0,69 0,70-0,89 0,90-1,00 łatwości Interpretacja bardzo umiarkowanie łatwe bardzo łatwe Numer 1 ; 7 ; 9 4 ; 10 ; 12 ; 13 ; 2 ; 5 ; 6; 8 ;11 ; 3 ; 14 18 ; 19 15; 16; 17 Liczba zadań 3 6 8 2
b) T Nr 1 Numer Łatwość zadań - wynik Szkoła Klasa 4H Klasa 4J 1 T 0,27 0,38 2 1,00 0,92 3 0,88 0,77 4 0,38 0,42 5 0,63 0,44 6 0,65 0,50 7 0,26 0,17 8 0,83 0,60 9 0,35 0,13 10 0,54 0,35 11 0,85 0,62 12 0,42 0,42 13 0,66 0,54 14 0,87 0,85 15 0,73 0,56 16 0,83 0,69 17 0,75 0,58 18 0,56 0,46 19 0,52 0,46 Wskaźnik 0-0,19 0,20-0,49 0,50-0,69 0,70-0,89 0,90-1,00 łatwości Interpretacja bardzo umiarkowanie łatwe bardzo łatwe Numer 1; 4; 7; 9; 10;12; 19 5; 6; 13;15;17;18 3; 8; 11;14;16 2 Liczba zadań 7 6 5 1 4. Wnioski wynikające z analizy wyników uzyskanych przez zdających w związku z realizacją zadań. Część I egzaminu pisemnego obejmowała rozwiązanie dwóch testów sprawdzających rozumienie tekstów źródłowych i sprawdzała umiejętności wykonywania różnych działań na tekście cudzym, dotyczących przede wszystkim świadomości językowej zdających oraz redagowania streszczania. Zadania obejmowały umiejętności rozumienia tekstu na poziomie znaczeń oraz struktury i komunikacji. Trudne dla maturzystów okazały się następujące czynności: - formułowanie pytań do tekstu i konfrontowanie ich z pytaniami sformułowanymi w zadaniu, - napisanie streszczenia logicznego, - wykazanie się znajomością frazeologii i świadomością źródeł innowacji językowych Umiarkowanie okazały się dla maturzystów następujące czynności:
- wykorzystanie znajomości,,lalki dla określenia przykładów marzeń Rzeckiego, których realizacji nie doczekał subiekt ( słaba znajomość lektury obowiązkowej ), - określenie funkcji form gramatycznych występujących w tekście, - zrozumienie sensu obu tekstów oraz określenie łączącej je myśli głównej w formie tezy wspólnej obu tekstom Maturzyści nie mieli większych problemów z: - rozróżnieniem pomiędzy argumentem i przykładem, - wskazaniem składniowego środka stylistycznego i określeniem jego funkcji w tekście, - rozpoznawaniem różnorodnych zabiegów językowych i ich funkcji w kompozycji tekstu, - wskazywaniem poprawnie właściwości zapisu i stylu, - oceną stanowiska autorów wobec prezentowanej przez nich problematyki. W części II egzaminu pisemnego na poziomie podstawowym sprawdzano opanowanie umiejętności tworzenia własnego tekstu w związku z tekstem literackim zamieszczonym w arkuszu egzaminacyjnym. Maturzyści mieli do wyboru dwie różne formy : rozprawkę problemową lub interpretację tekstu poetyckiego. Piszący rozprawkę problemową dobrze i trafnie wybierali przykłady. Nie zawsze jednak potrafili w sposób właściwy formułować na ich podstawie argumenty. Brak umiejętności wykorzystania przykładów w funkcji argumentacyjnej, często wiązał się z niefunkcjonalną realizacją zamysłu kompozycyjnego. Szczególnie widać to w podsumowaniach, które często przybierały formę ogólnych rozważań. Mankamentem będącej interpretacją utworu poetyckiego było pomijanie kontekstów interpretacyjnych, co wykluczało maksymalna ocenę uzasadnienia przyjętej koncepcji odczytania tekstu, a także niezrozumienie istoty kontekstu interpretacyjnego, który pogłębiać powinien odczytywane sensy interpretowanego wiersza, a często stanowił proste odwołanie do innych tekstów kultury podejmujących ten sam problem. Analiza materiału maturalnego wykazała również braki w zakresie sprawności językowej maturzystów. Zdający na obu poziomach egzaminu uzyskali nieco ponad 50% liczby punktów (przy trzystopniowej skali oceniania). Nieprzestrzeganie reguł składniowych i interpunkcyjnych bardzo często uniemożliwiało komunikatywne przedstawienie własnego stanowiska i jego uzasadnienie. Nieco lepiej prezentowała się spójność stylowa. Większość maturzystów posłużyła się stylem częściowo stosownym. Zaburzenia jednorodności stylu wiązały się najczęściej z używaniem kolokwialnego słownictwa i składni, rzadziej z tendencją do poetyzowania i metaforyzacji charakterystycznych dla stylu literackiego. Także w zachowaniu spójności lokalnej dało się zauważyć nieznaczne zaburzenia wewnątrzakapitowe. 5. Program doskonaląco-naprawczy: - Systematycznie doskonalić umiejętność wnikliwego czytania i analizowania tekstów nieliterackich ( I część arkusza),z uwzględnieniem wszystkich płaszczyzn analizy tekstu; zwracać szczególną uwagę na dotyczące środków językowych, stylu, funkcji języka, zależności między akapitami, tworzenia tezy, uzasadniania odpowiedzi, formułowania pytań, -doskonalić umiejętność pisania streszczenia logicznego, -doskonalić umiejętność pisania rozprawki, kształcić umiejętność wnikliwej analizy i interpretacji utworów poetyckich, wymagać znajomości treści utworów zapisanych jako obowiązkowe w podstawie programowej. - doskonalić umiejętność budowania poprawnych pod względem kompozycji, stylu, języka, ortografii, grafii. Doskonalić i wzbogacać słownictwo, wpajać konieczność przestrzegania norm poprawności pisowni. - Systematycznie doskonalić umiejętność budowania poprawnej pod względem merytorycznym i językowym ustnej. oprac. Beata Roman
II. Poziom: poziom rozszerzony Zadania egzaminacyjne na poziomie rozszerzonym sprawdzały umiejętność analizy i interpretacji porównawczej tekstów literackich oraz interpretacji tekstu teoretycznego, a także umiejętność tworzenia własnego tekstu. Maturzyści mieli do wyboru dwie różne formy : wypowiedź argumentacyjną, która mogła przybrać formę rozprawki, szkicu krytycznego lub eseju oraz interpretację porównawczą dwóch utworów literackich. W przypadku argumentacyjnej przedmiotem interpretacji był tekst Jana Parandowskiego Tworzywo literackie. Natomiast przedmiotem interpretacji porównawczej były dwa teksty epickie, fragment opowiadania Brunona Schulza Genialna epoka oraz fragment powieści Tadeusza Konwickiego Bohiń. Każda z wybranych przez maturzystę form musiała spełniać wymagania stawiane dłuższej, w której zdający zobowiązany był wykorzystać inne teksty kultury (wypowiedź argumentacyjna) lub odwołać się do szerszych kontekstów interpretacyjnych (interpretacja porównawcza). Przedmiot Szkoła Średni wynik egzaminu Kraj Woj. W-M Stanin Szkoła język polski I LO 61 % 54% 4 46,1% 1. Zestawienie wyników. Nowa formuła Liczba uczniów zdających - LO 30 Zdało egzamin 27 % zdawalności (30 % i więcej) 90,00% Średnie wyniki w oddziałach [%] Przystąpiło do egzaminu Średni wynik 3a 3b 3c 1 43,0 100 3d 2 46,5 100 3e 21 46,4 85,72 3f 6 45,3 100 % sukcesu 2. Poziom wykonania zadań AB Koncepcja interpretacyjna Uzasadnienie tezy C rzeczowa D Zamysł kompozycyjny E Spójność lokalna F Styl tekstu G językowa H zapisu 0,43 0,27 0,47 0,77 0,57 0,43 0,42 Wskaźnik 0-0,19 0,20-0,49 0,50-0,69 0,70-0,89 0,90-1,00 łatwości Interpretacja bardzo umiarkowanie łatwe bardzo łatwe Numer A; C; D; G; H F E Liczba zadań 5 1 1
4. Wnioski wynikające z analizy wyników uzyskanych przez zdających w związku z realizacją zadań. Słabą stroną na pierwszy temat był poziom realizacji zmysłu kompozycyjnego. Maturzystom sprawiało trudność uwzględnienie wszystkich elementów, które wskazywało polecenie i których obecność w gwarantowała pełną realizację tematu. Zadaniem postawionym przed piszącymi było odtworzenie stanowiska autora poprzedzające zajęcie przez piszącego własnego stanowiska wobec problemu. Maturzyści często ograniczali swoją wypowiedź do określenia problemu, który uznawali za główny, po czym, pomijali sposób argumentowania przez Parandowskiego stanowiska wobec problemu, formułowali swoje stanowisko i odwoływali się do wybranych przykładów, które je potwierdzały, albo uzasadniali wybranymi przykładami stanowisko prezentowane przez autora Tworzywa literackiego. Często maturzyści rozpoznawali problem drugorzędny i traktowali go jako główny, nie odtwarzali stanowiska Parandowskiego. Na skutek pomijania w kompozycji tego ważnego elementu pisano rozprawki problemowe realizujące wymagania na poziomie podstawowym, dodatkowo obarczone często błędem merytorycznym wynikającym z niezrozumienia tekstu przez piszącego. Drugim problemem było budowanie toku argumentacyjnego, w którym maturzyści nie zajmowali stanowiska wobec problemu formułowanego przez Parandowskiego, ale koncentrowali się na rozważaniach, czym jest tworzywo literackie, myląc w ten sposób temat tekstu z problemem, jaki w tekście rozważał autor. W przypadku tematu drugiego-samo postawienie tezy czy przyjęcie hipotezy interpretacyjnej było dla maturzystów zadaniem umiarkowanie trudnym. Problem stanowiło właściwe skomponowanie wywodu w sposób, który spełniałby wymagania stawiane porównaniu interpretowanych tekstów. Najczęściej popełnianym błędem było tworzenie dwóch niezależnych interpretacji tekstów i wskazywanie w krótkim podsumowaniu podobieństw i różnic między nimi. Taka struktura nie realizowała polecenia, ponieważ porównywanie powinno stanowić trzon wywodu, a nie element zakończenia. Problem okazało się formułowanie koncepcji porównania tekstów. Program doskonaląco-naprawczy W dalszej pracy z uczniami należy skupić się na: - ćwiczeniach w formułowaniu głównej myśli tekstu, - podnoszeniu umiejętności tworzenia o charakterze argumentacyjnym, wymagających odniesienia się do tekstu historycznoliterackiego lub teoretycznoliterackiego, - ćwiczeniach prowadzących do sprawniejszego czytania tekstów na poziomie symbolicznym, - lepszym opanowaniu umiejętności analityczno-interpretacyjnych, - pogłębianiu wiedzy historycznoliterackiej, - ćwiczeniach podnoszących poziom badania pod kątem ukształtowania językowego, stylistycznego, - kształceniu umiejętności określania zasad zestawiania tekstów literackich, - stawianiu przed uczniami zadań pozwalających na podnoszenie poziomu językowego formułowanych celem wyeliminowania z nich sformułowań z języka potocznego, - ćwiczeniach ortograficznych i interpunkcyjnych. Należy systematycznie wykorzystywać materiały udostępniane przez CKE i OKE, dotyczące pisemnego egzaminu maturalnego z języka polskiego. oprac. Beata Roman