ANALIZA WYNIKÓW EGZAMINU GIMNAZJALNEGO w GIMNAZJUM nr 1 KWIECIEŃ 2012 Od roku szkolnego 2011/2012 obowiązują nowe zasady przeprowadzania egzaminu gimnazjalnego. Egzamin sprawdzał opanowanie przez uczniów wiadomości i umiejętności określonych w wymaganiach ogólnych i szczegółowych zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego z dnia 23 grudnia 2008 r. w odniesieniu do wybranych przedmiotów nauczanych w trzecim i wcześniejszych etapach edukacyjnych. Egzamin gimnazjalny składał się, tak jak dotychczas, z trzech części: humanistycznej, matematyczno-przyrodniczej oraz części dotyczącej języka obcego nowożytnego, lecz każda z nich miała inną strukturę i była przeprowadzana w dwóch etapach. W części humanistycznej wydzielono następujące przedmioty: język polski oraz historię i wiedzę o społeczeństwie. Zadania znajdowały się w dwóch odrębnych arkuszach, które (słuchacze) wypełniali jednego dnia, ale w różnym czasie. Zadania z języka polskiego miały formę zamkniętą i otwartą, natomiast zadania z historii i wiedzy o społeczeństwie zamkniętą. Standardowy zestaw zadań egzaminacyjnych z języka polskiego składał się z 22 zadań, w tym z 20 zadań zamkniętych i 2 zadań otwartych. Zadania odnosiły się do tekstów literackich, popularnonaukowych oraz publicystycznych. Wśród zadań otwartych znalazła się dłuższa wypowiedź w formie rozprawki. Na egzaminie z zakresu języka polskiego sprawdzano spełnienie przez trzecioklasistów następujących wymagań ogólnych określonych w podstawach programowych z języka polskiego dla II i III etapu edukacyjnego: odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w (I); analiza i interpretacja tekstów kultury (II); tworzenie wypowiedzi (III). Uczeń (słuchacz) za poprawne rozwiązanie wszystkich zadań standardowego zestawu egzaminacyjnego z języka polskiego mógł uzyskać maksymalnie 32 punkty. 1
JĘZYK POLSKI WYNIKI ZESTAWU W CZĘŚCI HUMANISTYCZNEJ 1. WYNIKI CAŁEGO ZESTAWU W SZKOLE NA TLE WYNIKÓW WOJEWÓDZTWA I POWIATU Liczba uczniów, którzy przystąpili do testu w naszym gimnazjum: 80 WSKAŹNIK WOJEWÓDZTWO ŚLĄSKIE POWIAT KATOWICE GIMNAZJUM nr 1 Wynik najczęstszy (modana - Mo) 25 pkt. ( 78%) 26 pkt. (81%) 26 pkt. ( 81%) Wynik środkowy (mediana) 22 pkt.( 69%) 23 pkt.(72%) 23,5pkt. (73%) Wynik najwyższy 32 pkt. ( 100%) 32 pkt. (100%) 32 pkt. (100%) Wynik najniższy 1 pkt. (3%) 2 pkt. (6%) 2 pkt. (6 %) Wynik średni (śr. Arytmetyczna - M) 21 pkt. ( 65,99%) 21,60 pkt. (67,51%) 22,40 pkt. (70%) Łatwość egzaminu 0,66 0,67 0,70 A) PODSTAWOWE WSKAŹNIKI STATYSTYCZNE - ANALIZA PORÓWNAWCZA ILOŚCIOWA Analizując powyższą tabelę widać, że uczniowie naszego gimnazjum uzyskali średnie wyniki z egzaminu w części humanistycznej ( 22,40pkt.- 70%) wyższe o 1,4pkt.(4%) od średnich wyników uzyskanych w województwie.( 21pkt.) oraz o 0,8 pkt. wyższe od średnich wyników powiatu( 21,60pkt.). 2
B) PODSTAWOWE WSKAŹNIKI STATYSTYCZNE - ANALIZA PORÓWNAWCZA JAKOŚCIOWA. Analiza łatwości testu wykazuje, że uczniowie naszego gimnazjum opanowali badane wiadomości i umiejętności nieco lepiej niż ich koledzy i koleżanki w województwie i powiecie. Wskazują na to wyższe wskaźniki łatwości. Niemniej odnosząc się do przedziałów łatwości określonych przez Centralną Komisję Egzaminacyjną wyniki naszych uczniów są porównywalne do wyników uczniów w województwie śląskim, czy powiecie Katowice. Łatwość całego testu w województwie śląskim obliczono na 0,66, natomiast w powiecie Katowice - 0,67. Pozwala to stwierdzić, że dla uczniów województwa śląskiego oraz powiatu Katowice, tegoroczny arkusz egzaminu w części humanistycznej okazał się umiarkowanie trudny (czyli stopień osiągnięć uczniów w województwie śląskim określimy jako niżej zadawalający). W naszym gimnazjum wskaźnik łatwości całego testu wyniósł 0,70, co oznacza, że uczniowie opanowali badane wiadomości i umiejętności w 70%,czyli zgodnie z przedziałami stopnia opanowania umiejętności opracowanymi przez CKE cały test okazał się dla nich łatwiejszy niż w województwie śląskim i powiecie Katowice, a uczniowie osiągnęli zadawalający stopień osiągnięć. ŁATWOŚĆ BADANYCH OBSZARÓW. Zadania znajdujące się w egzaminie gimnazjalnym z języka polskiego sprawdzały wiadomości i umiejętności podzielone na trzy obszary wymagań egzaminacyjnych: wykorzystanie zawartych w. II.Analiza i interpretacja tekstów kultury. III. Tworzenie wypowiedzi. Dla ogółu uczniów najłatwiejsze okazały się zadania sprawdzające obszar I wymagań egzaminacyjnych czyli odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji. Oznacza to, że dla uczniów naszego gimnazjum zadania sprawdzające I obszar wymagań okazały się łatwe i opanowali oni umiejętności w obrębie tego obszaru w stopniu zadawalającym, podobnie jak statystyczni uczniowie województwa śląskiego i powiatu Katowice. Obszar II, czyli analiza i interpretacja tekstów kultury okazał się nieco trudniejszy. Tutaj wyniki szkoły okazały się niewiele wyższe niż wyniki powiatowe, czy wojewódzkie - ale mieściły się w przedziale zadań łatwych i zostały opanowane przez naszych uczniów stopniu zadawalającym. Nasuwa się wniosek, iż nasi uczniowie wypadli lepiej niż statystyczny uczeń na Śląsku czy też w powiecie Katowice w zakresie czytania i odbioru tekstów kultury oraz porównywalnie w zakresie tworzenia własnego tekstu. PODSTAWOWE WSKAŹNIKI STATYSTYCZNE - ANALIZA PORÓWNAWCZA ILOŚCIOWA. 3
Czynności opanowane w stopniu bardzo dobrym. Przedział łatwości ( 0,90 1) Lp. Wymagania ogólne Wymagania szczegółowe Numer zadania Łatwość w szkole 1 0,91 tekstów kultury tekstów kultury III.Tworzenie wypowiedzi. III.Tworzenie wypowiedzi. 1.2. Uczeń rozpoznaje problematykę utworu. 3.1. Uczeń przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury. 1.2. Uczeń wyszukuje w wypowiedzi potrzebne informacje. 3.1. Uczeń przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury 2.3. Uczeń tworząc wypowiedzi dąży do precyzyjnego wysławiania się; świadomie dobiera synonimy dla wyrażenia zamierzonych treści. 2.3. Uczeń tworząc wypowiedzi dąży do precyzyjnego wysławiania się; świadomie dobiera synonimy dla wyrażenia zamierzonych treści 1.2. Uczeń wyszukuje w wypowiedzi potrzebne informacje. 13 0,91 10 0,94 18 0,95 12 0,99 4
Czynności opanowane w stopniu dobrym. Przedział łatwości ( 0,70 0,89) Lp. Wymagania ogólne Wymagania szczegółowe Numer zadania Łatwość w szkole II.Analiza i interpretacja 2.2.Uczeń charakteryzuje 3 0,71 tekstów kultury postać mówiącą w utworze tekstów kultury. 3.1. Uczeń przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i 21 0,74 tekstów kultury. uzasadnia ją. Uczeń charakteryzuje i ocenia bohaterów. 2.2Uczeń charakteryzuje postać mówiącą w utworze. 4 0,75 III.Tworzenie wypowiedzi. tekstów kultury. Uczeń tworząc wypowiedź dąży do precyzyjnego wysławiania się. 3.1.Uczeń przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury. 1.7. Uczeń rozpoznaje intencje wypowiedzi. 3.3 Uczeń dostrzega zróżnicowanie słownictwa: rozpoznaje zapożyczenia. 22.3 0,75 8 0,79 17 0,81 III.Tworzenie wypowiedzi.. 2.1 Uczeń rozróżnia poprawną normę wzorcową i stosuje się do niej. 2.10. Uczeń stosuje poprawne odmiany rzeczowników. 3.3.Uczeń dostrzega archaizmy. 16 0,83 Uczeń rozpoznaje podstawowe funkcje składniowe wyrazów 5 15 0,83
. użytych w wypowiedzi. 1.7.Uczeń rozpoznaje intencje wypowiedzi. 7 0,84 Uczeń rozumie dosłowne i przenośne znaczenie wyrazów w wypowiedzi. 3.2Uczeń rozpoznaje wyrazy wieloznaczne i rozumie ich znaczenie w tekście. 1.11. Uczeń czerpie dodatkowe informacje z przypisu. 3.9.Uczeń wskazuje funkcje formantów w nadawaniu znaczenia wyrazom pochodnym. 9 0,84 20 0,84 2.1.Uczeń wyciąga wnioski wynikające z przesłanek zawartych w tekście. 14 0,85 III.Tworzenie wypowiedzi. Uczeń stosuje zasady organizacji tekstu zgodne z wymogami gatunku, tworząc spójną pod względem logicznym i składniowym wypowiedź na zadany temat. 22.2 0,86 6
Czynności opanowane na niżej zadawalającym poziomie ( umiarkowanie trudne) Łatwość zadań ( 0,50 0,69) Lp. Wymagania ogólne Wymagania szczegółowe Numer zadania tekstów kultury. Uczeń wyodrębnia wątki i wydarzenia. 6 Łatwość w szkole 0,51 wykorzystywanie zawartych w nich informacji. 2.11. Uczeń uwzględnia specyfikę tekstów kultury przynależnych do filmu, sztuk plastycznych. 5 0,61 tekstów kultury. Uczeń wyciąga wnioski wynikające z przesłanek zawartych w tekście. wykorzystywanie zawartych w nich informacji.. Uczeń wyciąga wnioski wynikające z przesłanek zawartych w tekście 19 0,61 wykorzystywanie zawartych w nich informacji tekstów kultury. 3.1Uczeń przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury Uczeń wyciąga wnioski wynikające z przesłanek zawartych w tekście. 11 0,65 wykorzystywanie zawartych w nich informacji 1.7. Uczeń rozpoznaje intencje wypowiedzi. Uczeń wyciąga wnioski wynikające z przesłanek zawartych w tekście. 2 0,66 III.Tworzenie wypowiedzi 1.1.Uczeń tworzy wypowiedź pisemną w formie rozprawki. 22.1 0,66 7
Najtrudniejsze dla uczniów naszego gimnazjum okazały się zadania sprawdzające następujące umiejętności: Lp. Wymagania ogólne Wymagania szczegółowe Numer zadania Łatwość w szkole 1. III.Tworzenie wypowiedzi Uczeń pisze poprawnie pod względem ortograficznym. 22.5 0,41 III.Tworzenie wypowiedzi III.Tworzenie wypowiedzi Uczeń stosuje różne rodzaje zdań we własnych tekstach. Pisze poprawnie pod względem językowym. Uczeń poprawnie używa znaków interpunkcyjnych. 22.4 0,19 22.6 0,11 8
Tabela przedstawia wskaźnik łatwości zadań standardowego zestawu egzaminacyjnego z języka polskiego. Wyniki zostały przedstawione w województwie, powiecie i Gimnazjum nr 1. Wartość wskaźnika Interpretacja Numer zadania Województwo 0-0,19 0,20-0,49 0,50 0,69 0,70 0,89 0,90-1 bardzo trudne trudne 11 umiarkowanie trudne 9 zadań 2, 4, 5, 6, 15, 16, 19, 21, 22. łatwe 8 zadań 3, 7, 8,9,10, 14,17, 20, bardzo łatwe 4 zadania 1, 12, 13,1 8 Powiat Gimnazjum nr 1 (nr zadania + wartość wskaźnika) 9 zadań 11,2, 3,4, 5, 6 19,21,22 6 zadań 2(0,66) 5 (0,61) 6 (0, 51) 11 ( 0,65) 19 (0,61) 22.(0,50) 9 zadań 7, 8, 9, 10, 14, 15,16, 17, 20, 11 zadań 3 ( 0,71) 4 ( 0,75) 7 ( 0,84) 8 (0,79) 9 ( 0,84) 14 ( 0,85) 15 ( 0,83) 16 ( 0,83) 17 (0,81) 20 ( 0,84) 21 ( 0,74) 4 zadania 1, 12, 13, 18, 5 zadań 1 (0,91) 12 (0,99) 13 (0,91) 18 (0,95) 10 ( 0,94) Powyższa tabela wskazuje, że wyniki naszych uczniów w większości zadań są nieco wyższe niż wyniki ich kolegów z powiatu i województwa. Widać to szczególnie na przykładzie zadań opanowanych przez uczniów w stopniu bardzo dobrym i dobrym. W naszym gimnazjum bardzo łatwymi okazało się 5 zadań,natomiast w powiecie i województwie tylko 4. Różnicę na korzyść naszego gimnazjum można również zauważyć na wskaźniku łatwości wykonanych zadań. Tak więc zadania należące do przedziału bardzo łatwych, czyli 1,12,13 i 18, uczniowie naszego gimnazjum wykonali w 94%, a uczniowie w powiecie 92% i województwie w 92%. Polecenia te sprawdzały umiejętność analizy i interpretacji tekstów kultury ( obszar I ), odbiór wypowiedzi i ( obsz.ii), a także tworzenie wypowiedzi ( obszar III zad 18 ). W naszej szkole zdecydowanie lepiej 9
wypadło zadanie 10, należące do zadań bardzo łatwych, ( w powiecie i województwie do łatwych), sprawdzające umiejętność tworzenia krótkiej wypowiedzi. Z tym zadaniem poradziło sobie 94% uczniów, a w powiecie 79% i województwie tylko 70%. Wynika z tego, że uczniowie naszej szkoły w stopniu bardzo dobrym opanowali umiejętności dotyczące świadomego dobierania synonimów dla wyrażania zamierzonych treści. Jak wynika z powyższej tabeli, również w przedziale zadań łatwych, czyli opanowanych przez uczniów na poziomie dobrym, nasze gimnazjum może pochwalić się wyższymi wynikami niż pozostałe szkoły. O ile w województwie 8 zadań należało do łatwych, w powiecie 9, dla naszych uczniów było to 11 zadań. Szczególnie w 3 zadaniach wypadli oni lepiej, niż ich rówieśnicy z pozostałych szkół województwa.były to zadanie 15, które sprawdzało umiejętności rozpoznawania podstawowych funkcji składniowych wyrazów( obszar I), zadanie 16 badające rozróżnianie poprawnej normy wzorcowej i stosowania jej, a także stosowanie właściwych form rzeczowników i dostrzeganie archaizmów. Również do zadań wykonanych lepiej w odniesieniu do województwa, należało zadanie 21, sprawdzające umiejętność przedstawienia propozycji odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnienia jej. Zadnia 15 i 16 nasi uczniowie wykonali w 83%, w powiecie w 70%, a w województwie w 67% Z kolei zadanie 21 - nasza szkoła opanowała w 74%, powiat w 68%, a województwo w 63%. Umiarkowanie trudne okazały się dla naszych uczniów zadania 2,5, 6,11, 19, 22, które sprawdzały następujące umiejętności : rozpoznawanie intencji wypowiedzi i wyciągania wniosków wynikających z przesłanek zawartych w tekście dramatycznym (zadania 2, 5),uwzględnianie specyfiki tekstów kultury przynależnych do filmu, sztuk plastycznych ( 5 ), wyodrębnianie wątków i wydarzeń (zad. 6), wyciąganie wniosków wynikających z przesłanek zawartych w tekście krytycznoliterackim, przedstawienie propozycji odczytania konkretnego tekstu krytycznoliterackiego (zad. 11, 19). W przypadku zadania 11,dla uczniów w województwie,zadanie to należało nawet do zadań trudnych. Analizując powyższe dane znajdujące się w tabeli, możemy stwierdzić, iż dla uczniów naszej szkoły mniej zadań okazało się umiarkowanie trudnych w porównaniu do powiatu i województwa. Zadanie 22 zarówno dla naszych uczniów jak i dla ich rówieśników w powiecie i województwie okazało się także umiarkowanie trudne. Wskaźnik łatwości tego zadania dla naszego gimnazjum wyniósł 50%, dla powiatu 53%, a województwa 51%.Wynika z tego, że zadanie to sprawiło naszym uczniom największą trudność. 10
Poniższa tabelka przedstawia w jaki sposób uczniowie Gimnazjum nr 1, powiatu i województwa poradzili sobie z poszczególnymi umiejętnościami wchodzącymi w skład zadania 22. Wartość wskaźnika Interpretacja Numer zadania 0-0,19 0,20-0,49 0,50 0,69 0,70 0,89 0,90-1 bardzo trudne trudne umiarkowanie trudne łatwe bardzo łatwe Województwo 22.6 (0,22)- interpunkcja 22.5 (0,49)- ortografia 22.4 (0,23)- poprawność językowa 22.1 (0,57) forma rozprawki 22.2 (0,82)- segmentacja tekstu 22.3(0,81)- styl Powiat 22.6 (0,25)- interpunkcja 22.4( 0,24)- poprawność językowa 22.1 (0,62)- forma rozprawki 22.5 (0,52)- ortografia 22.2(0,80)- segmentacja tekstu 22.3(0,79)- styl Gimnazjum nr 1 (nr zadania + wartość wskaźnika) 22.6 (0,11)- interpunkcja 22.4 (0,19)- poprawność językowa 22.5(0,41)- ortografia 22.1(0,66)- forma rozprawki 22.2(0,86)- segmentacja tekstu 22.3(0,75)- styl Z dokładnej analizy poszczególnych umiejętności sprawdzanych w tym zadaniu wynika,iż uczniom w naszej szkole,podobnie jak w powiecie i województwie, nie sprawiła kłopotu poprawność stylistyczna oraz prawidłowa segmentacja tekstu przy redagowaniu rozprawki. Umiarkowanie trudna okazała się jednak dla wszystkich treść samej rozprawki - zgodność z tematem, trafność argumentacji czy logika wywodu. Porównując efektywność opanowania tych umiejętności, nasi uczniowie wypadli nieco lepiej niż ich koledzy w powiecie i województwie. Gimnazjum nr 1 w 66%, powiat w 62%, a w województwie - w 57%. 11
Więcej problemów, o czym świadczy niski stopień osiągnięć przy redagowaniu rozprawki, przysporzyły zdającym umiejętności przestrzegania poprawności językowej, ortograficznej i interpunkcyjnej. O ile umiejętności ortograficzne naszych uczniów mieściły się w przedziale zadań trudnych, to niestety poprawność językowa i interpunkcyjna okazały się być bardzo trudne i wypadły nieco gorzej niż w powiecie i województwie. WNIOSKI Z ANALIZY TESTU. 1. Największy nacisk w pracy dydaktycznej z kolejnymi rocznikami gimnazjalistów należy położyć na kształcenie umiejętności tworzenia własnego tekstu. Szczególny nacisk powinno kłaść się na doskonalenie pisania poprawnego pod względem językowym i stylistycznym oraz kształcenie i doskonalenie umiejętności ortograficznych i interpunkcyjnych. 2. Należy ćwiczyć także czynności związane z uzasadnianiem trafności opinii oraz wyciągania wniosków. 3. Nauczyciele wszystkich przedmiotów powinni zwracać uczniom uwagę na zasady poprawnej pisowni - sprawdzać zapis pod względem ortograficznym i interpunkcyjnym oraz zadawać prace domowe polegające na streszczaniu wskazanego tekstu. 4. Nauczyciele wszystkich przedmiotów powinni zwracać uczniom uwagę na poprawność językową i stylistyczną podczas wypowiedzi ustnych oraz stosowanych na swoim przedmiocie prac pisemnych. 5. Nauczyciele wszystkich przedmiotów powinni przy dobieraniu form i metod pracy na swoich lekcjach uwzględniać takie, które sprzyjają ćwiczeniu argumentowania oraz uzasadniania różnych sądów i opinii. 6. Nauczyciele wszystkich przedmiotów powinni zadawać prace domowe, których elementem będzie kilkuzdaniowa wypowiedź służąca doskonaleniu uzasadniania różnych opinii oraz ćwiczeniu poprawności językowej i stylistycznej. 7. Więcej czasu powinno się poświęcić na rozwiązywanie zadań wieloczynnościowych. Należy zwracać uwagę, aby tego typu zadania ćwiczyć podczas lekcji powtórzeniowych na wszystkich przedmiotach. Opracowanie: mgr Magdalena Liszka 12