Laboratorium Wojewódzkiej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Kielcach 1
Zadania i zakres działania Zakres działania WSSE, w tym także Laboratorium, wynika z ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej z 14 marca 1985 roku (t.j. Dz. U z 1998 r. Nr 90, poz. 575; z późniejszymi zmianami) Celem pracy PIS jest ochrona zdrowia ludzkiego przed niekorzystnym wpływem szkodliwości i uciążliwości środowiskowych, czynników biologicznych oraz zapobieganie powstawaniu chorób zakaźnych i zawodowych. 2
Prezentacja ma na celu pokazanie Państwu, że działalność WSSE to nie tylko : Z Sanepidu mówili że Zapleś niały, a przecież pyszniutki Za niesterylną salę operacyjną należy się mandacik, tylko ile? 3
ale także badania laboratoryjne, które stanowią drugą połowę naszej działalności, oczywiście tę lepszą, o której przeciętny obywatel naszego kraju niewiele wie i czas to zmienić 4
Dział Laboratoryjny WSSE Laboratorium WSSE w Kielcach składa się z pięciu oddziałów tj.: Oddział Żywności Żywienia i Przedmiotów Użytku Oddział Badań Higieny Środowiska Oddział Badań i Pomiarów Środowiska Pracy Oddział Badań Instrumentalnych Oddział Mikrobiologii, Wirusologii, Parazytologii i DDD 5
Baza laboratoryjna WSSE to także 5 laboratoriów w powiatach: Laboratoria Powiatowe Stacje Sanitarno - Epidemiologiczne w : - Busku Zdroju - Sandomierzu - Skarżysku - Kamiennej - Starachowicach - Włoszczowie w których wykonuje się badania : wody żywności badania bakteriologiczne środowiska pracy 6
Akredytacja Dział Laboratoryjny WSSE w Kielcach od 11 listopada 2004r posiada Akredytację PCA, udokumengtowaną certyfikatem jakości nr AB 552 ważnym do 14.11.2008 roku w zakresie badań wody, żywności, pomiarów na stanowiskach pracy oraz mikrobiologii klinicznej w sumie 162 zakredytowane parametry 7
Wszystkie Laboratoria w Stacjach Powiatowych są również objęte system jakości i posiadają certyfikaty akredytacji 8
Skoncentrujmy się jednak na działalności Laboratorium w WSSE w Kielcach 9
Oddział Żywności Żywienia i Przedmiotów Użytku W tym oddziale wykonywane są badania tego co spożywamy oraz w czym spożywamy wliczając oczywiście i te najszlachetniejsze trunki 10
a dokładniej : co oznaczamy mikrobiologia obecność pałeczek Salmonella liczba gronkowców koagulazo dodatnich liczba bakterii z grupy coli obecność i liczba Esherichia coli liczba Bacillus cereus. obecność bakterii Listeria monocytogenes obecność bakterii Yersinia enterocolitica, obecność bakterii beztlenowych przetrwalnikujących mezofilnych obecność beztlenowych laseczek przetrwalnikujących liczba drożdży i pleśni itd... 11
oraz: fizyko-chemia zawartości: azotanów i azotynów pestycydów z grupy manebu ochratoksyny A 12
cd... fosforu całkowitego i dodanego ditlenku siarki azotu wody, popiołu, tłuszczu, soli jodku potasu Liczby nadtlenkowej i kwasowej - aktywności cezu Cs-137 met. spektrometrii gamma 13
ponadto Oddział przygotowuje próbki do oznaczeń instrumentalnych na zawartość : - metali w produktach żywnościowych oraz przedmiotach użytku i kosmetykach - sztucznych środków słodzących i konserwujacych - WWA - pozostałości pestycydów patuliny barwników 14
a matryce? (możnaby( jednym zdaniem: miód, mydło i powidło) są nimi: mięso, ryby, mleko, owoce, warzywa oraz ich przetwory, napoje itp.. również: przedmioty użytku, materiały do kontaktu z żywnością, kosmetyki 15
Oddział Badań Higieny Środowiska W tym oddziale wykonywane są badania wody do spożycia, wód powierzchniowych, wykorzystywanych do zaopatrzenia ludności w wodę, wód mineralnych kąpielisk, wody w basenach kąpielowych ścieków, gleby, osadów ściekowych powietrza atmosferycznego oraz powietrza wewnątrz pomieszczeń 16
to były matryce, a jeżeli chodzi o oznaczane parametry, to także występuje tu podział zakres oznaczeń ogólna liczba kolonii mikrobiologia obecność i liczba Pseudomonas aeruginosa obecność i liczba bakterii grupy coli obecność i liczba bakterii grupy coli typu kałowego obecność i liczba Enterokoków kałowych obecność i liczba przetrwalników beztlenowców redukujących siarczyny ( clostridia ) 17
fizyko-chemia - barwa, mętność, odczyn stężenia: - żelaza, magnezu, wapnia, glinu - azotynów, azotanów - amoniaku - indeks fenolowy - siarczków, cyjanków ogólnych - zawartość substancji rozpuszczonych oraz zawiesin 18
oczywiście Oddział także przygotowuje próbki do oznaczeń instrumentalnych na zawartość : metali - łatwolotnych chlorowcowych pochodnych węglowodorów - WWA 19
Oddział Badań i Pomiarów Środowiska Pracy Matryca : środowisko pracy Co ma tu robić laboratorium? Otóż ma co robić, Oddział wykonuje badania w zakresie: - poziomów hałasu słyszalnego oraz infradźwiekowego, ekspozycji na hałas, poziomów ciśnienia akustycznego ( także hałasu komunalnego w budynkach mieszkalnych oraz użyteczności publicznej ) 20
które często sami katujemy i to z wielką przyjemnością Można powiedzieć, że dbają o nasze uszy, 21
oprócz hałasu Oddział Wykonuje badania i pomiary na stanowiskach pracy w zakresie : mikroklimatu drgań mechanicznych oświetlenia stężenia pyłów stężenia czynników chemicznych no i oczywiście przygotowuje próbki do oznaczeń instrumentalnych na zawartość: metali związków organicznych w tym węglowodorów aromatycznych, alifatycznych, estrów, ketonów, chlorowcowych pochodnych węglowodorów, itd.. kwasu octowego i kwasu siarkowego 22
Oddział Badań Instrumentalnych trafiają tu próbki z wcześniej omówionych Oddziałów, ale nie tylko Oddział wykonuje badania w zakresie: - Chromatografii Gazowej - Wysokosprawnej Chromatografii Cieczowej - Spektrometrii Absorpcji Atomowej 23
Chromatografia Gazowa jeżeli chodzi o produkty żywnościowe oznaczane są w nich zawartości: - kwasu erukowego - pozostałości pestycydów fosforoorganicznych ( acefat, chlorpiryfos, chlorpiryfos metyl, diazinon, malation, mekarbam, metidation, metamidofos, ometoat, paration, triazofos ) 24
oraz - pozostałości pestycydów chloroorganicznych ( endosulfan, aldryna, dieldryna, endryna, DDT, αhch, βhch, γhch, HCB, heptachlor ) - pozostałości pyretroidów ( cypermetryna, deltametryna, lambda cyhalotryna, permetryna ) - pozostałości innych pestycydów ( brompropylat, chlorotalonil, dikofol, forat, imazalil, iprodion, metalaksyl, nitrofen, procymidon, propyzamid, tolilflunid, winklozolina ) W trakcie wdrażania jest kolejnych 18 pestycydów 25
w wodzie: - łatwolotne chlorowcowe pochodne węglowodorów w powietrzu na stanowiskach pracy: -węglowodory aromatyczne i alifatyczne -estry - ketony - chlorowcowe pochodne węglowodorów 26
Wysokosprawna Chromatografia Cieczowa oznaczenia w produktach żywnościowych zawartości: - sztucznych środków słodzących (aspartam, acesulfam-k, sacharyna) - konserwantów ( kwas benzoesowy, kwas sorbowy ) - barwników z grupy Sudan I-IV - barwnika Para Red - barwników dozwolonych do st. (żółcień chinolinowa i pomarańczowa, błękit brylantowy, czerwień koszenilowa, indygotyna, tetrazyna, amarant, azorubina, erytrozyna, czerwień allura, zieleń S, czerń brylantowa, błękit patentowy) 27
- patuliny - kofeiny - wit. C oraz - pozostałości pestycydów z grupy benomylu i tiabendazol - WWA a także woda - WWA i oczywiście powietrze na stanowiskach pracy - WWA - kwas octowy i siarkowy 28
Absorpcyjna Spektroskopia Atomowa oznaczanie zawartości metali w żywności, wodzie, ściekach i osadach ściekowych, glebie, wapnie, pyle zawieszonym, kosmetykach, powietrzu na stanowiskach pracy, tworzywach sztucznych, przedmiotach użytku itp.. 29
techniką - atomizacji płomieniowej - wodorkową - atomizacji elektrotermicznej ( korekcja tła Zeemana i deuterowa ) 30
Oddział Mikrobiologii, Wirusologii, Parazytologii i DDD Oddział wykonuje badania materiału biologicznego w kierunku - bakteriologii - wirusologii - parazytologii wykrywające czynniki etiologiczne chorób zakaźnych takich jak : borelioza, HIV, HCV, HBV, toxoplazmoza, tasiemczyce, salmonelloza, shigelloza, CMV (cytomegalia), monononukleoza i inne 31
oraz w kierunku: - izolacji wirusa grypy w ramach nadzoru epidemiologicznego typu Sentinel - neuroinfekcji - skuteczności sterylizacji urządzeń wyjaławiajacych 32
Udział Laboratorium w Porównaniach Międzylaboratoryjnych i badaniach biegłości Laboratorium WSSE w Kielcach uczestniczyło w 2005 roku w 28 porównaniach międzylaboratoryjnych oraz badaniach biegłości. Łącznie oznaczanych było 130 parametrów (wyniki 4/130 parametry powyżej 2 z-score) W 2004 roku porównań było 36, łącznie badanych parametrów 103 (wyniki 5/103 parametry powyżej 2 z-score) 33
Laboratorium bierze udział w badaniach u 12 organizatorów Politechnika Krakowska; Zakład Chemii Analitycznej Instytut Chemii i Technologii nieorganicznej Pracownia Analiz; Centrum Badań Ekologicznych PAN Dziekanów Leśny Instytut Medycyny Pracy Łódź Gdańska Fundacja Wody Labquality Ratamestarinkatu Helsinki Finlandia Centralny Ośrodek Badań Jakości w Diagnostyce Mikrobiologicznej Warszawa Central Science Laboratory FAPAS Anglia Central Science Laboratory FEPAS Anglia Dipartimento Provinciale di Vinceza Centro Qualita Dati APRAV Włochy Państwowy Zakład Higieny Warszawa Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna Rzeszów Instytut Chemii i Techniki Jądrowej Warszawa 34
Ilość, rodzaj i potwierdzona/ana ana jakość wykonywanych analiz powodują, że mamy spracowane ręce pełne.. roboty! 35
Dziękuję za uwagę 36