SEGREGACJA TRANSGRESYWNA POKOLENIA F 2 KUKURYDZY W PODATNOŚCI NA FUSARIUM SPP.

Podobne dokumenty
Metody zwalczania chorób grzybowych w kukurydzy

Kukurydza: jak wybrać nasiona?

WPŁYW MIESZANINY PROPIONIBACTERIUM FREUDENREICHII I LACTOBACILLUS RHAMNOSUS NA ZDROWOTNOŚĆ I PLON RZEPAKU OZIMEGO

WPŁYW BIOLOGICZNYCH I CHEMICZNYCH ZAPRAW NASIENNYCH NA PARAMETRY WIGOROWE ZIARNA ZBÓŻ

WPŁYW FUNGICYDÓW NA ZDROWOTNOŚĆ, PLONOWANIE I WARTOŚĆ SIEWNĄ ŁUBINU BIAŁEGO I ŻÓŁTEGO

WPŁYW UPRAWY MIESZANKI BOBIKU Z OWSEM NAGOZIARNISTYM W SYSTEMIE EKOLOGICZNYM NA WYSTĘPOWANIE SZKODNIKÓW

Nauka Przyroda Technologie

Zagrożenia ze strony grzyba Rhizoctonia solani na plantacjach buraka cukrowego

Omacnica: jaką odmianę kukurydzy wybrać?

Fuzariozy: jak im przeciwdziałać?

AKTUALNE PROBLEMY OCHRONY BURAKÓW CUKROWYCH PRZED ROLNICĄ ZBOŻÓWKĄ I CZOPÓWKĄ

Nauka Przyroda Technologie Dział: Rolnictwo

Omacnica a grzyby z rodzaju Fusarium

SEGREGACJA TRANSGRESYWNA W POKOLENIU F2 MIESZA CÓW KUKURYDZY UPRAWIANYCH NA ZIARNO I KISZONK

Ochrona kukurydzy przed chorobami powinna być przeprowadzona wszystkimi dostępnymi metodami nie tylko chemicznymi

Ocena zdolności kombinacyjnej linii wsobnych kukurydzy (Zea mays L.)

MAŁOPOLSKA HODOWLA ROŚLIN KUKURYDZA. Kraków 12/ /23/24 Lidzbark Warmiński 89/ Świecie 52/

Badania nad odpornością kukurydzy na zgorzel podstawy łodyg Część I. Ocena podatności odmian mieszańcowych w warunkach infekcji naturalnej

OGRANICZENIE NASILENIA WYSTĘPOWANIA CHORÓB GRZYBOWYCH W MIESZANKACH ZBÓŻ JARYCH

Ocena występowania chorób grzybowych i bakteryjnych ziemniaka w warunkach polowych

Odmiany kukurydzy wydajne i szybkoschnące. Sprawdź nowości na rynku!

WPŁYW SYSTEMU UPRAWY, NAWADNIANIA I NAWOŻENIA MINERALNEGO NA BIOMETRYKĘ SAMOKOŃCZĄCEGO I TRADYCYJNEGO MORFOTYPU BOBIKU

EFFICACY OF BACILLUS THURINGIENSIS VAR. KURSTAKI IN THE CONTROL OF EUROPEAN CORN BORER OSTRINIA NUBILALIS HŰBNER ON SWEET CORN

ZMIANY W PLONOWANIU, STRUKTURZE PLONU I BUDOWIE PRZESTRZENNEJ ŁANU DWÓCH ODMIAN OWSA W ZALEŻNOŚCI OD GĘSTOŚCI SIEWU

E D U A R D O Kukurydza mlekiem płynąca

Występowanie chorób pszenicy ozimej w zależności od wybranych czynników agrotechnicznych

Struktura plonu wybranych linii wsobnych żyta ozimego

Evaluation of pea plant infection by fungi and fungal-like organisms in different regions of Poland

Ocena zdolności kombinacyjnej linii wsobnych kukurydzy

Nasilenie występowania głównych patogenów ziemniaka na terenie Polski w latach

Hurtownia Materiałów Przemysłowych. FAZOT Więtczak i Wspólnicy Sp. Jawna Gnojno30A Kutno

Wyniki doświadczeń odmianowych GRYKA 2016, 2017, 2018

Tab.1 Powierzchnia i liczba ankietowanych pól

SKUTECZNOŚĆ BIOLOGICZNA ORAZ WSKAŹNIKI EKONOMICZNE CHEMICZNEGO ZWALCZANIA SZKODNIKÓW W PSZENŻYCIE JARYM

Tom Numer 3 4 ( ) Strony

Jak chronić łubin przed chorobami?

Nauka Przyroda Technologie Dział: Rolnictwo

KUKURYDZA. Jako partner każdego rolnika zespół TeamAgro Kuczyńska, od 25 lat obsługuje rolników w województwie lubelskim i podkarpackim.

RZODKIEW OLEISTA. Wyniki porejestrowych doświadczeń odmianowych 2017, 2016

Zaraza ziemniaka - Phytophthora infestans (Mont.) de By 1. Systematyka Rząd: Pythiales Rodzina: Pythiaceae Rodzaj: Phytophthora

Nauka Przyroda Technologie

ZALEŻNOŚĆ MIĘDZY NORMĄ WYSIEWU NASION A PLONEM ZIELA KARCZOCHA (CYNARA SCOLYMUS L.) * Wstęp. Materiał i metody

Wiadomości wprowadzające.

Ochrona zbóż przed chorobami grzybowymi z wirtuozerią!

Zadanie 6.11 Monitorowanie zmian w populacjach patogena Rhizoctonia solani sprawcy rizoktoniozy korzeni buraka cukrowego

KRZYSZTOF KUBIAK I. WSTĘP

EFEKTY TRANSGRESYWNE W SKŁADZIE CHEMICZNYM POKOLENIA F2 ODMIAN MIESZAŃCOWYCH KUKURYDZY W UPRAWIE NA KISZONKĘ

13. Soja - mgr inż. Aneta Ferfecka SDOO Przecław

WYKRYWANIE MICRODOCHIUM NIVALE VAR. NIVALE I M. NIVALE VAR. MAJUS W PSZENICY OZIMEJ UPRAWIANEJ W RÓŻNYCH SYSTEMACH PRODUKCJI

Przydatność odmian pszenicy jarej do jesiennych siewów

Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy Czartoryskich 8, Puławy I.

Organic and mineral fertilization of maize affecting prevalence of fusarium diseases (Fusarium spp.) and European corn borer (Ostrinia nubilalis Hbn.

PRZYDATNOŚĆ ODMIAN WARZYW STRĄCZKOWYCH DO UPRAW EKOLOGICZNYCH Z PRZEZNACZENIEM DO BEZPOŚREDNIEGO SPOŻYCIA I NA NASIONA

Wykorzystanie heterozji w hodowli pszenicy

Informator. Inicjatywa białkowa COBORU, Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych (COBORU)

ZAPOBIEGANIE POWSTAWANIU MIKOTOKSYN ROŚLINY ROLNICZE

Healthiness of broad bean stem base depending on applied protection. Zdrowotność podstawy pędu bobu w zależności od zastosowanej ochrony

OCENA MOŻLIWOŚCI WYKORZYSTANIA SAPONIN LUCERNY (MEDICAGO SSP.) DO ZWALCZANIA MSZYCY BURAKOWEJ W UPRAWIE BOBIKU

Wyniki doświadczeń odmianowych GRYKA 2014, 2015

Ta uprawa się opłaca! Skąd wziąć nasiona soi?

Pszenice ozime siewne

Występowanie ospowatości (Rhizoctonia solani) na bulwach wybranych odmian ziemniaka

WZROST I PLONOWANIE PAPRYKI SŁODKIEJ (CAPSICUM ANNUUM L.), UPRAWIANEJ W POLU W WARUNKACH KLIMATYCZNYCH OLSZTYNA

Zadanie 3.5. Monitoring zmian zdolności chorobotwórczych populacji organizmów szkodliwych kukurydzy

Nano-Gro w badaniach rolniczych na kukurydzy (badania rejestracyjne, IUNG Puławy, 2010)

AGROPORADNIK nr 9/2015

WYSTĘPOWANIE NA ODMIANACH PSZENICY OZIMEJ KOMPLEKSU CHORÓB PODSTAWY ŹDŹBŁA W ZALEŻNOŚCI OD SPOSOBU UPRAWY I TERMINU SIEWU

Wpływ elementów plonowania na zróżnicowanie plonów ziarna wybranych odmian kukurydzy w warunkach zwiększonej obsady roślin

Kryteria doboru odmian na konkretne warunki klimatyczne Mgr inż. Marcin Behnke

owies mszyce mszyca czeremchowo-zbożowa - 5 mszyc na 1 źdźbło mszyca zbożowa - 5 mszyc na kłosie

Wirozy kukurydzy. Lepiej zapobiegać niż leczyć

KR Odmian w. Kod kraju. Poznańska Hodowla Roślin sp. z o.o., ul. Kasztanowa 5, Tulce 2 Dukat NK/wcz 2006 PL

Nauka Przyroda Technologie

13. Soja mgr inż. Aneta Ferfecka SDOO Przecław

Wyniki doświadczeń odmianowych PSZENICA ZWYCZAJNA JARA

Reakcja rzepaku jarego na herbicydy na polu zachwaszczonym i bez chwastów

S P R A W O Z D A N I E Z B A D A N I A

WZROST I PLONOWANIE PÓŹNYCH ODMIAN TRUSKAWKI W WARUNKACH POLSKI CENTRALNEJ. Wstęp. Materiał i metody

i Konsulixx, a większą odpornością odznaczały się ES Combi i Rogoso. Przez fuzariozę kolb bardziej porażane były ES Cirrus, Laurinio, Tonacja i

Wyniki doświadczeń odmianowych SOJA 2014, 2015

Opracowała: Krystyna Bruździak SDOO Przecław. 13. Soja

Wykorzystanie krajowych i światowych zasobów genowych w pracach badawczych oraz hodowlanych pszenicy

Uprawa kukurydzy na ziarno w Kotlinie Sądeckiej

Nasiennictwo. Tom I. Spis treści

Wpływ stosowania zróżnicowanych dawek azotu na właściwości morfologiczne kukurydzy uprawianej na kiszonkę

Przewidywane procedury rejestracji i kontroli uprawy odmian transgenicznych w Polsce

Modele ochrony zbóż jako element integrowanej produkcji

w badaniach rolniczych na pszenicy ozimej w Polsce w latach 2007/2008 (badania rejestracyjne, IUNG Puławy)

PW Zadanie 3.3: Monitoring zmian zdolności chorobotwórczych populacji patogenów z kompleksu Stagonospora spp. / S.

WPŁYW ZABIEGÓW PROEKOLOGICZNYCH W MONOKULTURZE PSZENŻYTA OZIMEGO NA OGRANICZENIE PORAŻENIA PRZEZ CHOROBY PODSUSZKOWE

Soja. Uwagi ogólne. Wyniki doświadczeń

PROGRAM SZKOLENIA W ZAKRESIE OCENY POLOWEJ MATERIAŁU SIEWNEGO. Tabela 1 Program szkolenia podstawowego poszczególnych grup roślin uprawnych

Pszenica jara: jakie nasiona wybrać?

Wyniki doświadczeń odmianowych SOJA 2017, 2018

Na ziarno czy kiszonkę wybór odmiany a plon

SKARB FAO 220. EUROPEJSKA JAKOŚĆ ZE SMOLIC rok rejestracji 2012 Słowacja - nowość!

Lista Odmian Zalecanych do uprawy w województwie lubelskim w roku 2019 Bobowate grubonasienne, Bobik, Groch siewny, Łubin żółty, Soja

INSTYTUT OCHRONY ROŚLIN PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY Poznań, ul. Władysława Węgorka 20 ZAKŁAD MIKOLOGII SPRAWOZDANIE

ZACHWASZCZENIE KUKURYDZY W ZALEŻNOŚCI OD UPRAWY ROLI I HERBICYDÓW

Korzeń to podstawa! Wzmocnij go dzięki zaprawie

Transkrypt:

Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin, 49 (1) 2009 SEGREGACJA TRANSGRESYWNA POKOLENIA F 2 KUKURYDZY W PODATNOŚCI NA FUSARIUM SPP. GRAŻYNA SZYMAŃSKA, HANNA SULEWSKA, KATARZYNA PANASIEWICZ Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Katedra Uprawy Roli i Roślin Mazowiecka 45/46, 60-623 Poznań ptasz@up.poznan.pl I. WSTĘP W hodowli mieszańców kukurydzy wykorzystuje się efekt heterozji, co zmusza producentów do corocznej wymiany materiału siewnego. Rolnicy poszukując sposobów ograniczenia nakładów ponoszonych na uprawę kukurydzy produkują materiał siewny we własnym gospodarstwie, oszczędzając na zakupie nasion. Wysoki, dobrej jakości plon, można uzyskać jednak tylko wysiewając kwalifikowane nasiona pierwszego pokolenia mieszańców (F 1 ), a oszczędności na zakupie ziarna siewnego są pozorne. Ważną grupę patogenów kukurydzy stanowią gatunki Fusarium powodujące między innymi zgorzel podstawy łodygi oraz fuzariozę kolb (Tekiela i Gabarkiewicz 2007). Często porażane są rośliny osłabione stresami środowiskowymi lub działaniem szkodników. Szkodliwość tych chorób polega nie tylko na zmniejszeniu potencjału plonowania roślin, ale także jakości plonu. Szacuje się, że choroby tej grupy są przyczyną spadku wysokości plonu, sięgającego w niektórych latach nawet 30% (Tekiela 2001). Celem badań było określenie podatności roślin pokolenia F 2 mieszańców kukurydzy na Fusarium spp. W hipotezie badawczej przyjęto, że istnieją różnice w podatności na Fusarium spp. między roślinami kukurydzy pokolenia F 2 i F 1. II. MATERIAŁ I METODY Badania przeprowadzono w latach 2005 i 2007 w Zakładzie Doświadczalno-Dydaktycznym Gorzyń, filia Swadzim należącym do Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Doświadczenia założono jako 2-czynnikowe w układzie split-plot w czterech powtórzeniach, gdzie czynnikiem I rzędu były odmiany: Clarica, San, Bzura, LG 2265, czynnikiem II rzędu pokolenie mieszańca: F 1, F 2. W fazie dojrzałości pełnej kukury-

288 Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin, 49 (1) 2009 dzy (BBCH 86) w dwóch terminach, co dwa tygodnie określono liczbę roślin z objawami fuzariozy z rozróżnieniem na: zgorzel podstawy łodygi i porażenie kolb. Liczbę roślin z symptomami zgorzeli podstawy łodygi określono na podstawie lekkiego uderzenia nogą podstawy łodygi, co powodowało złamania porażonych roślin (Siódmiak 1998). Stopień porażenia kolb kukurydzy przez grzyby rodzaju Fusarium, oceniano w skali 9-stopniowej (Borowiecki 1989) (tab. 1). Wskaźnik porażenia kolb przez Fusarium spp. obliczono wg wzoru Towsenda-Heubergera (Puntener 1981). Uzyskane wyniki przeliczano na stopnie kątowe Blissa i w tej postaci poddano analizie wariancji. W tabelach dla większej ich czytelności pominięto wartości wg Blissa, a zróżnicowanie badanych obiektów zaznaczono tworząc grupy jednorodne oznaczone jako a, b, c. Najmniejszą istotną różnicę NIR weryfikowano na poziomie α = 0,05. Tabela 1. Skala do oceny zasiedlenia kolb przez grzyby Fusarium spp. Table 1. Scale used for evaluation of cobs infestation by Fusarium spp. Stopień Degree Opis Description 1 kolba czysta, brak grzybni na powierzchni pure ear, without mycelium 3 pojedyncze kolonie grzybów na kolbie single fungal colonies on the ear 5 50% kolby porośniętej grzybnią 50% of ear colonized by mycelium 7 75% powierzchni kolby porośniętej grzybnią 75% of ear colonized by mycelium 9 cała powierzchnia kolby porośnięta grzybnią the whole ear surface colonized by mycelium III. WYNIKI I ICH OMÓWIENIE Podatność odmian na porażenie roślin przez grzyby z rodzaju Fusarium w postaci zgorzeli podstawy łodygi była zróżnicowana; średni procent porażenia wahał się od 0,6 do 5,7 w pierwszym terminie obserwacji (tab. 2). W badaniach Czaplińskiej i Jasy (1980) stwierdzono, że bardziej podatne na porażenie były odmiany wczesne, jednakże wśród nich wyodrębniono także odmiany o różnej podatności na patogena. Natomiast w badaniach Michalskiego i wsp. (2000) nie stwierdzono zależności pomiędzy wczesnością odmian a porażeniem ich przez Fusarium spp. co może sugerować, że oprócz wczesności, wpływ na porażenie ma także odporność odmian, ich budowa morfologiczna oraz przebieg pogody. Częściowo potwierdziły to badania własne, w których po przeprowadzeniu obserwacji w drugim terminie (2 tygodnie później) wykazano wzrost liczby roślin z objawami zgorzeli podstawy łodygi, a średni procent porażenia wahał się od 2,5 do 9,5. Rośliny średniopóźnej odmiany Clarica, niezależnie od pokolenia były najbardziej odporne na atak grzybów rodzaju Fusarium. Analiza wariancji wykazała, że porażenie roślin przez Fusarium spp., mieszańców pokolenia F 2 w obydwu terminach obserwacji było istotnie wyższe niż roślin pokolenia F 1.

Segregacja transgresywna pokolenia F 2 kukurydzy 289 Tabela 2. Odsetek roślin z objawami porażenia przez Fusarium spp. w postaci zgorzeli podstawy łodygi w latach 2005 i 2007 Table 2. Percentage of plants with infestation symptoms by Fusarium spp. in the form of foot-rot in 2005 and 2007 I Bzura 0,0 5,2 2,6 ab 2,6 11,1 6,8 Clarica 0,0 1,3 0,6 a 1,1 4,0 2,5 LG 2265 0,4 11,1 5,7 b 1,5 17,6 9,5 San 1,2 4,2 2,7 b 1,9 10,9 6,4 0,4 a 5,5 b 1,8 a 10,9 b A = r.n. Tabela 3. Odsetek kolb z objawami porażenia przez Fusarium spp. w latach 2005 i 2007 Table 3. Percentage of ears with infestation symptoms by Fusarium spp. in 2005 and 2007 I Bzura 0,8 1,9 1,3 c 4,7 6,2 5,4 Clarica 0,0 0,0 0,0 a 1,1 5,9 3,5 LG 2265 0,0 0,9 0,4 ab 2,1 8,0 5,0 San 0,4 1,0 0,7 bc 5,9 8,7 7,3 0,3 a 0,9 b 3,4 a 7,2 b A = r.n. Podobne zależności stwierdzono w przypadku porażenia kolb przez Fusarium spp. (tab. 3). W pokoleniu F 2 mieszańców w obydwu terminach obserwacji było ono istotnie wyższe niż na kolbach pokolenia F 1. Oceniając procent porażonych kolb stwierdzono, że kolby odmiany Clarica były w najmniejszym stopniu zasiedlane przez Fusarium spp.

290 Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin, 49 (1) 2009 Porażenie kolb wyrażone wskaźnikiem Towsenda-Houbergera (tab. 3) było również wyższe w przypadku wysiewu nasion pokolenia F 2, zarówno w pierwszym (0,4), jak i w drugim terminie obserwacji (2,6). Tabela 4. Wskaźnik porażenia kolb przez Fusarium spp. w latach 2005 i 2007 Table 4. Index of ears infestation by Fusarium spp. in 2005 and 2007 I Bzura 0,2 0,6 0,4 b 1,5 2,1 1,8 bc Clarica 0,0 0,0 0,0 a 0,4 2,0 1,2 a LG 2265 0,0 0,4 0,2 ab 0,7 2,7 1,7 ab San 0,1 0,4 0,3 b 2,0 3,8 2,9 c 0,1 a 0,4 b 1,2 a 2,6 b IV. WNIOSKI 1. Rośliny pokolenia F 2 badanych mieszańców kukurydzy były bardziej podatne na infekcję grzybami rodzaju Fusarium w postaci zgorzeli podstawy łodygi i porażenia kolb niż pokolenia F 1. 2. późny mieszaniec Clarica okazał się najmniej podatny na atak grzybów rodzaju Fusarium zarówno na roślinach, jak i na kolbach. V. LITERATURA Borowiecki J. 1989. Metodyka prowadzenia obserwacji w doświadczeniach z kukurydzą. IUNG, Puławy. Seria P (41): 1 45. Czaplińska S., Jasa S. 1980. Studia nad odpornością kukurydzy na fuzariozę. Cz. I. Ocena podatności roślin linii i mieszańców kukurydzy na zgorzel podstawy łodyg i zgniliznę kolb w warunkach naturalnej infekcji. Hod. Roślin Aklim. Nas. 24 (3): 257 266. Michalski T., Perkowski J., Stachowiak J. 2000. Yielding of grain maize and presence of Fusarium toxins in dependence on harvest time. J. Plant Prot. Res. 40 (3/4): 271 279. Puntener W. 1981. Podręcznik Doświadczalnictwa Polowego w Ochronie Roślin [tłumaczenie z jęz. niemieckiego Z. Ginter]. Wyd. Inst. Ochr. Roślin, 244 ss. Siódmiak J. 1998. Metodyka badania wartości gospodarczej odmian (WGO) roślin uprawnych. Rośliny zbożowe. Kukurydza. COBORU. Słupia Wielka: 21 ss. Tekiela A. 2001. Najważniejsze choroby kukurydzy. Kukurydza rośliną przyszłości. Poradnik dla producentów. Agro Serwis: 29 31.

Segregacja transgresywna pokolenia F 2 kukurydzy 291 Tekiela A., Gabarkiewicz R. 2007. Fuzarioza kolb kukurydzy a zagrożenie skażenia ziarna przez mikotoksyny w uprawie mieszańców kukurydzy modyfikowanych genetycznie i ich form wyjściowych w warunkach polskich. Prog. Plant Protection/Post. Ochr. Roślin 47 (4): 227 232. GRAŻYNA SZYMAŃSKA, HANNA SULEWSKA, KATARZYNA PANASIEWICZ TRANSGRESSIVE SEGREGATION OF F 2 MAIZE GENERATION IN SUSCEPTIBILITY TO FUSARIUM SPP. SUMMARY The aim of this study was to assess susceptibility of F 2 maize generation to Fusarium spp. In Experimental Station of Poznan University of Life Sciences at Swadzim, two-factorial experiment was carried out in four replications, where the first factor was the hybrid and the second factor was the hybrid generation. s susceptibility to Fusarium spp. causing foot-rot was diverse; average percentage of infestation fluctuated from 0.6 to 5.7 in the first date of observation. Plants of medium a late hybrid Clarica, regardless of generation were the most resistant to the infestation by the fungi of Fusarium spp. Analysis of variance showed that stem base infestation of F 2 hybrid generation in both dates of observation was significantly higher than that of plants of F 1 generation. Similar relations were found in the case of ear infestation by Fusarium spp. Key words: maize, Fusarium spp., maize generation