INSTYTUT OCHRONY ROŚLIN PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY Poznań, ul. Władysława Węgorka 20 ZAKŁAD MIKOLOGII SPRAWOZDANIE

Transkrypt

1 INSTYTUT OCHRONY ROŚLIN PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY Poznań, ul. Władysława Węgorka 20 ZAKŁAD MIKOLOGII SPRAWOZDANIE Tytuł badania: "Ocena skuteczności biologicznej zapraw nasiennych w kombinacjach ze stymulatorem wzrostu NANO GRO w uprawie jęczmienia ozimego Zleceniodawca: Zakłady Chemiczne Organika-Azot SA w Jaworznie Jaworzno ul. Chopina 94 Rozpoczęcie części eksperymentalnej: r. Zakończenie części eksperymentalnej: r. Data sporządzenia sprawozdania: r. Kierownik badania: Doc. dr hab. Marek Korbas Wykonawcy: pracownicy Zakładu Mikologii

2 SPIS TREŚCI strona 1. Cel badań Metodyka 3 3. Charakterystyka doświadczeń 5 4. Zestawienie wyników doświadczeń 9 5. Omówienie wyników Wnioski

3 1. CEL BADAŃ Celem prowadzonych doświadczeń polowych wg protokołu zlecenia nr ZR/1514/2008 była ocena skuteczności biologicznej zapraw nasiennych w kombinacjach ze stymulatorem wzrostu NANO GRO w uprawie jęczmienia ozimego. Ocenie podlegała zapobiegawcza i interwencyjna aktywność grzybobójcza badanych zapraw w ograniczaniu sprawców zgorzeli siewek (Fusarium spp.) oraz sprawców rynchosporiozy (Rynchosporium secalis). Doświadczenie przeprowadzono na odmianie jęczmienia ozimego Lomerit. 2. METODYKA Badania wykonano zgodnie z wytycznymi EPPO: PP 1/19(4), PP 1/181, PP 1/135, PP 1/ Charakterystyka zapraw zastosowanych w doświadczeniu Lp. 1. Obiekt doświadczenia Zaprawa nasienna T Zaprawa Funaben T Zaprawa Oxafun T 75 Baytan Universal 19,5 WS 5. Nano-Gro Producent Zakłady chemiczne Organika Azot S.A. Jaworzno Zakłady chemiczne Organika Azot S.A. Jaworzno Zakłady chemiczne Organika Azot S.A. Jaworzno Bayer CS Agro Nanotechnology Corporation Dystrybutor w Polsce: Organika Agrariusz Sp. z o.o. Substancja aktywna Zawartość s.a. tiuram 75% karbendazym tiuram karboksyna tiuram triadimenol imazalil fuberidazol 20% 45% 37,5% 37,5% 15% 2,5% 2% siarczany Fe, Co, Al, Mg, Mn, Ni, Ag w stężeniach 0, mola, cukier oczyszczony alkoholem etylowym (1000 g cukru /20 ml alkoholu) 3

4 2.2. Schemat: L.p. Obiekt Nano-Gro Dawka zaprawy na 100 kg nasion 1. Zaprawa nasienna T g ml wody 2. Zaprawa Funaben T g ml wody 3. Zaprawa Oxafun T g ml wody 4. Nano-Gro Baytan Universal 19,5 WS g ml wody 6. Zaprawa Oxafun T g ml wody 7. Kontrola - - Wszystkie zaprawy zostały dostarczone przez Zakłady Chemiczne Organika Azot w Jaworznie bezpośrednio przed siewem. Na ziarno w początkowym etapie naniesiono Nano-Gro (stymulator wzrostu i plonowania roślin) wg instrukcji dołączonej do środka, a następnie po przeschnięciu, określone zaprawy wg. powyższego schematu Sposób przeprowadzania obserwacji, pomiarów oraz obliczeń statystycznych Skuteczność grzybobójczą fungicydów badano oceniając procent porażonych roślin przez sprawców chorób na pochwach liściowych roślin i liściach. Obserwacje porażenia wykonano na wyrwanych i oczyszczonych 25 roślinach z każdego poletka. Ocenę wizualną potwierdzano obserwacjami mikroskopowymi. Na każdym poletku ocenie podlegały również wschody roślin licząc liczbę roślin na metrowych długościach rzędu po przekątnej poletka. Wykonano pomiar plonu i masy 1000 ziaren. Plon ziarna zebrano kombajnem poletkowym. Ziarno z poletek doświadczalnych ważono i mierzono jego wilgotność. Uzyskany plon przeliczano na tony z hektara, przyjmując wilgotność ziarna 14%. Z 4

5 plonu zebranego z poletek pobierano 1,5 litrowe próbki ziarna, z których odliczano trzy razy po 200 ziaren, a po ich zważeniu wynik przeliczano na masę 1000 ziaren w gramach. Doświadczenia były założone jako jednoczynnikowe w układzie kompletnie losowanych bloków. Wyniki pomiarów procentu porażenia roślin przez patogeny, wschody, plon ziarna, MTZ poddano analizie wariancji i w teście T-studenta określano najmniejszą istotną różnicę na poziomie istotności Wyniki oceny skuteczności grzybobójczej obliczono wg wzoru Abbotta Badanie fitotoksyczności zastosowanych zapraw w jęczmieniu ozimym. Podczas oceny wzięto pod uwagę ogólną kondycję roślin, ewentualne skarłowacenia, chlorozy lub deformacje roślin. 3. CHARAKTERYSTYKA DOŚWIADCZENIA 3.1. Lokalizacja i układ doświadczenia Lokalizacja PSD Winna Góra (Wielkopolska) Liczba powtórzeń 4 Układ doświadczenia doświadczenie ścisłe w układzie bloków losowych Liczba obiektów 7 Długość poletek 11 m Szerokość poletek 1,5 m Powierzchnia poletek 16,5 m 2 Przedplon Pszenica ozima 3.2. Charakterystyka rośliny uprawnej i siedliska Gatunek Odmiana Jęczmień ozimy Lomerit Data siewu Rozstaw rzędów 12,5 cm Data zbioru Typ gleby brunatna, wyługowana wytworzona z piasków gliniastych mocnych do gliny lekkiej 5

6 Klasa bonitacyjna gruntu III a Odczyn gleby (ph) 5,4 Zawartość substancji organicznej (%) 1, Uprawa gleby, nawożenie, inne zabiegi ochrony roślin Zabiegi uprawowe Nawożenie Zabiegi ochrony roślin Data Rodzaj zabiegu uprawowego Brona talerzowa 1x na skos Orka agregat 1x na skos agregat 1x na skos agregat 1x do siewu Data Nazwa handlowa składniki pokarmowe Polifoska P 2 O 5 13, K , magnezowana CuO 11, MgO 4, SO 3-9 Dawka (l, kg/ha) Saletra amonowa 34% + Mg 2% Saletra amonowa 34% + Mg 2% Saletra amonowa 34% + Mg 2% 125 Data Rodzaj ś.o.r. Nazwa Dawka (l, kg/ha) Herbicyd Starane 250 EC 0, Insektycyd Karate Zeon 050 CS 0,1 6

7 3.4. Rozlosowanie obiektów schemat doświadczenia MK 7 Blok 4 Obiekty Nr poletka Blok 3 Obiekty Nr poletka Blok 2 Obiekty Nr poletka Blok 1 Obiekty Nr poletka Terminy obserwacji Ocena Data Faza rozwojowa roślin Ocena wschodów BBCH Ocena porażenia BBCH Ocena fitotoksyczności BBCH Organizmy szkodliwe oceniane w doświadczeniu: - Fusarium spp. Zgorzel siewek - FUSASP - Rynchosporium secalis - rynchosporioza zbóż - RYNCSE 7

8 3.7. Warunki metrologiczne w czasie trwania doświadczenia Lokalizacja stacji meteorologicznej: Winna Góra miesiąc/rok Parametry pogodowe Dekady I II III śr./suma śr. temp. [ o C] 17,99 10,23 10,34 12,85 śr. wilgotność powietrza [%] 80,83 81,77 90,37 84,32 suma opadów [mm] 4, ,4 18,00 śr. temp. [ o C] 9,57 10,49 6,96 9,01 śr. wilgotność powietrza [%] 88,21 93,44 93,62 91,76 suma opadów [mm] 1,80 12,00 47,90 61,70 śr. temp. [ o C] 8,78 5,66 0,97 5,14 śr. wilgotność powietrza [%] 96,16 93,01 96,07 95,08 suma opadów [mm] 0,70 11,80 6,30 18,80 śr. temp. [ o C] 2,35 2,10-1,36 1,02 śr. wilgotność powietrza [%] 96,27 98,78 96,80 97,28 suma opadów [mm] 3,00 5,40 3,00 11,40 śr. temp. [ o C] -7,55-2,77 0,17-3,38 śr. wilgotność powietrza [%] 96,36 92,59 98,76 95,90 suma opadów [mm] 2,70 13,10 6,50 22,30 śr. temp. [ o C] 0,47-1,72 0,72-0,17 śr. wilgotność powietrza [%] 97,86 95,67 93,72 95,75 suma opadów [mm] 4,60 8,40 17,20 30,20 śr. temp. [ o C] 3,96 2,41 3,76 3,37 śr. wilgotność powietrza [%] 93,17 90,58 86, suma opadów [mm] 15,60 9,30 19,50 44,40 śr. temp. [ o C] 11,05 9,93 13,69 11,55 śr. wilgotność powietrza [%] 71,48 72,63 50,36 64,82 suma opadów [mm] 0,60 1,10 0 1,70 śr. temp. [ o C] 12,24 12,36 14,49 13,03 śr. wilgotność powietrza [%] 69,24 70,04 82,66 73,98 suma opadów [mm] 5,70 5,70 57,80 69,20 śr. temp. [ o C] 13,05 14,68 18,03 15,25 śr. wilgotność powietrza [%] 85,47 79,96 90,17 85,20 suma opadów [mm] 29,4 22,00 71,90 123,30 śr. temp. [ o C] 19,23 19,15 18,65 19,01 śr. wilgotność powietrza [%] 84,81 81,88 76,13 80,94 suma opadów [mm] 48,60 41,10 9,70 99,40 śr. temp. [ o C] 19,92 18,34 18,82 19,03 śr. wilgotność powietrza [%] 72,43 74,48 71,67 72,86 suma opadów [mm] 9,60 10,20 10,10 29,90 8

9 4. ZESTAWIENIE WYNIKÓW DOŚWIADCZEŃ Nasilenie występowania i skuteczność zwalczania sprawców chorób grzybowych na jęczmieniu ozimym Choroby podstawy źdźbła Tabela 1. Zgorzel siewek (Fusarium spp.) Miejscowość/Uprawa/nr doświadczenia: PSD Winna Góra/ jęczmień ozimy Lomerit - MK 7 L.p Obiekt Nano Dawka zaprawy na 100 kg Średni % -Gro nasion Porażonych źdźbeł skuteczności 1. Zaprawa nasienna T g ml wody 6, Zaprawa Funaben T g ml wody 8, Zaprawa Oxafun T g ml wody 8, Nano-Gro , Baytan Universal 19,5 WS g ml wody 6, Zaprawa Oxafun T g ml wody 14, Kontrola ,00 - NIR (0,05) 4,514 9

10 Tabela 2. Rynchosporioza zbóż (Rynchosporium secalis) Miejscowość/Uprawa/nr doświadczenia: PSD Winna Góra/ jęczmień ozimy Lomerit - MK 7 L.p Obiekt Nano Dawka zaprawy na 100 kg Średni % -Gro nasion Porażonych źdźbeł skuteczności 1. Zaprawa nasienna T g ml wody 0, Zaprawa Funaben T g ml wody 1, Zaprawa Oxafun T g ml wody 0, Nano-Gro + + 0, Baytan Universal 19,5 WS g ml wody 0, Zaprawa Oxafun T g ml wody 2, Kontrola - - 5,75 - NIR (0,05) 1,713 10

11 Wschody Tabela 3. Wschody roślin jęczmienia ozimego Miejscowość/Uprawa/nr doświadczenia: PSD Winna Góra/ jęczmień ozimy Lomerit - MK 7 L.p Obiekt Nano -Gro Dawka zaprawy na 100 kg nasion Średnia ilość roślin na Różnica w stosunku do kontroli 1 mb szt. % 1. Zaprawa nasienna T g ml wody 28,30 1,90 107,20 2. Zaprawa Funaben T g ml wody 24,93-1,48 94,41 3. Zaprawa Oxafun T g ml wody 26,15-0,25 99,05 4. Nano-Gro ,75-0,65 97,54 5. Baytan Universal 19,5 WS g ml wody 24,80-1,60 93,94 6. Zaprawa Oxafun T g ml wody 26,28-0,13 99,53 7. Kontrola , NIR (0,05) r.n. 11

12 Ocena masy tysiąca ziaren i plonu jęczmienia ozimego Tabela 4. MTZ Miejscowość/Uprawa/nr doświadczenia: PSD Winna Góra/ jęczmień ozimy Lomerit - MK 7 L.p Obiekt Nano -Gro Dawka zaprawy na 100 kg nasion MTZ (g) Różnica w stosunku do kontroli 1. Zaprawa nasienna T g ml wody (g) (%) 45,08 1,22 102,77 2. Zaprawa Funaben T g ml wody 45,83 1,97 104,49 3. Zaprawa Oxafun T g ml wody 45,58 1,71 103,90 4. Nano-Gro ,66 1,80 104,10 5. Baytan Universal 19,5 WS g ml wody 45,90 2,04 104,64 6. Zaprawa Oxafun T g ml wody 46,51 2,65 106,03 7. Kontrola , NIR (0,05) r.n. Tabela 5. Plon Miejscowość/Uprawa/nr doświadczenia: PSD Winna Góra/ jęczmień ozimy Lomerit - MK 7 L.p Obiekt Nano Dawka zaprawy na Różnica w stosunku do PLON -Gro 100 kg nasion kontroli (t/ha) (t/ha) (%) 1. Zaprawa nasienna T g ml wody 3,38 0,70 126,17 2. Zaprawa Funaben T g ml wody 3,68 1,00 137,38 3. Zaprawa Oxafun T g ml wody 3,25 0,58 121,50 4. Nano-Gro + + 3,50 0,83 130,84 5. Baytan Universal 19,5 WS g ml wody 3,10 0,43 115,89 6. Zaprawa Oxafun T g ml wody 3,70 1,03 138,32 7. Kontrola - - 2, NIR (0,05) 0,412 12

13 5. OMÓWIENIE WYNIKÓW Celem prowadzonych doświadczeń polowych była ocena skuteczności biologicznej zapraw nasiennych w kombinacjach ze stymulatorem wzrostu NANO GRO w uprawie jęczmienia ozimego odmiany Lomerit. Ocenie podlegała aktywność grzybobójcza badanych zapraw w ograniczaniu zgorzeli siewek (Fusarium spp.) oraz sprawców rynchosporiozy (Rynchosporium secalis). Choroby podstawy źdźbła Zgorzel siewek (Fusarium spp.) (Tab. 1) Połączenie Zaprawy nasiennej T 75 z Nano-Gro w zadawalającym stopniu wpływało na zmniejszenie występowania zgorzeli siewek (Fusarium spp.). Skuteczność w tym przypadku wynosiła 64%. Również pozytywne działanie uzyskano łącząc Nano-Gro z Zaprawą Funaben T i Zaprawą Oxafun T 75. Skuteczność w tych kombinacjach wynosiła 51 i 54%. Wyniki uzyskane w kombinacjach z omawianymi zaprawami istotnie różniły się od wielkości uzyskanych w kombinacji gdzie stosowano samą (bez Nano-Gro) Zaprawę Oxafun T 75 i w kontroli (bez zaprawy). Rynchosporioza zbóż (Rynchosporium secalis) (Tab. 2) Zaprawy z Nano-Gro skutecznie ograniczały występowanie sprawcy rynchosporiozy zbóż na liściach jęczmienia. Skuteczność ta w tych kombinacjach wynosiła 83-91%. W kombinacji z Zaprawą Oxafun T 75 bez Nano-Gro uzyskano skuteczność zwalczania sprawcy rynchosporiozy niższą od omawianych wyżej kombinacji i wynosiła ona 57%. Wschody (Tab. 3) Tylko Zaprawa nasienna T 75 z Nano-Gro wpłynęła w omawianym doświadczeniu na wzrost ilości roślin na metrze bieżącym. Wzrost ten w porównaniu do kontroli wynosił 7,2%. W pozostałych kombinacjach badanych w doświadczeniu nie uzyskano wzrostu ilości roślin w porównaniu do kontroli bez zaprawy. 13

14 Fitotoksyczność Na badanych obiektach badawczych nie stwierdzono objawów fitotoksyczności. Masa tysiąca nasion (MTZ) (Tab. 4) Zastosowanie samego środka z Nano-Gro z zaprawami korzystnie wpłynęło na wzrost dorodności ziarna w porównaniu do kontroli. Plon (Tab.5) We wszystkich badanych kombinacjach z zaprawami uzyskano wysoki wzrost plonu ziarna jęczmienia ozimego. W kombinacji zaprawa + Nano-Gro wzrost ten wynosił od 21,5% do 37,4%. W kombinacji, w której ziarno zaprawione było tylko przy pomocy Nano-Gro wzrost ilości plonu wynosił 30,8%, a po zastosowaniu samej Zaprawy Oxafun T 75 wzrost ten wynosił 38,3% i był najwyższy z pośród wszystkich badanych kombinacji. 6. WNIOSKI Zastosowanie Nano-Gro w omawianym doświadczeniu powodowało wzrost dorodności i plonu ziarna. Skuteczność zastosowanych zapraw z Nano-Gro była porównywalna lub wyższa w porównaniu do skuteczności, jaką uzyskano dla kombinacji bez omawianej substancji. Nie wykazano różnic w obsadzie roślin pomiędzy kombinacjami z zaprawami z Nano-Gro a kontrolą, w której nie stosowano zapraw. 14

15 15