K. Sendyka K. Sieńkowska Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Zarządzanie wartością na przykładzie przedsiębiorstwa z branży 32.99 : Produkcja pozostałych wyrobów, gdzie indziej niesklasyfikowana. Working papers JEL Classification: A10 Słowa kluczowe: Zarządzanie wartością i ryzykiem przedsiębiorstwa, WACC, optymalna struktura Streszczenie: Poniższy raport przedstawia sposób zarządzania wartością przedsiębiorstwa, polegający na wykorzystaniu analizy struktury kapitału. Wykonane obliczenia obrazują możliwość finansowania długu firmy przez kapitał własny
W projekcie przedstawiamy dwie firmy A i B. Firmy te działają w branży 32 : Pozostała produkcja wyrobów, podklasa 2.99 Produkcja pozostałych wyrobów, gdzie indziej niesklasyfikowana. Firma A specjalizuje się w produkcji m.in. komponenty elektroniczne, elektronika, lokalizatory tras kablowych, rurociągów itp.. Firma B specjalizuje się w m.in. aparatów do badania kabli typu ABK, aparatów do badania napięcia przebicia oleju typu ABO, układów probierczych do badania drążków i chodników elektroizolacyjnych itp. W swojej pracy chcemy ukazać istotność kapitałów oraz ich wpływu na wartość przedsiębiorstwa. Struktura kapitału to stosunek kapitału obcego, tzn. długu do kapitału własnego, inaczej akcji bądź udziałów, z których spółka planuje pozyskiwać kapitał. Wskaźnik ten dla branży 32.99 w 1 kwartale 2012 roku wynosi 27,88 %. 1 Każda firma, która się rozwija, potrzebuje kapitału; może on zostać pożyczony lub stanowić wkład własny właścicieli. Zachodzi konieczność wyboru takiej struktury, która minimalizując koszt kapitału maksymalizowałaby wartość firmy. 2 Istnienie optymalnej struktury kapitału oznacza, że można maksymalizować dochody właścicieli poprzez kształtowanie struktury kapitału tj. wykorzystanie nie tylko decyzji inwestycyjnych, ale i finansowych do zwiększenia wartości przedsiębiorstwa. 3 Charakterystyka struktury kapitałów wybranych przedsiębiorstw: Tabela 1. Struktura kapitału firmy A w 2011 r 2011 D Kapitały obce. 128689892,77 E Kapitał własny. 487388131,77 We Udział kapitału własnego w przedsiębiorstwie A ( E / E+D). 0,79 Wd Udział długu w przedsiębiorstwie A ( D / D+E). 0,21 D/E - Wskaźnik zadłużenia kapitału własnego. 0,26 Tabela 2. Struktura kapitału firmy B w 2011 r. 2011 D Kapitały obce. 900460 E Kapitał własny. 5052770 We Udział kapitału własnego w przedsiębiorstwie B ( E / E+D). 0,85 Wd Udział długu w przedsiębiorstwie B ( D / D+E). 0,15 D/E - Wskaźnik zadłużenia kapitału własnego. 0,18 1 Analiza wskaźnikowa dla branż-mapa wskaźników finansowych. 32.99 Produkcja pozostałych wyrobów, gdzie indziej niesklasyfikowana. Econ Trends- Sector Analyses. ( Pobrane z EMIS). 2 E.Brigham, J.Houston Podstawy zarządzania finansami, tom 2; PWE, Warszawa 2005; s. 142 33 praca zbiorowa pod redakcją naukową G.Łukasik Strategie finansowe przedsiębiorstw w sytuacjach ryzykownych; Katowice 2004; s. 97
Wskaźnik zadłużenia kapitału własnego ukazuje stopień zaangażowania zobowiązań w finansowaniu działalności przedsiębiorstwa w stosunku do poziomu zaangażowania kapitału własnego. Aby maksymalizować wartość przedsiębiorstwa należy podjąć decyzje co do optymalnej struktury kapitału. Zakładamy iż oprocentowanie na kredyt wynosi 18 % w obu przypadkach. Tabela 3. Obecna struktura kapitału firmy A. 2011 Kd koszt długu 18 % * (1-0,19) = 15% Krf stopa wolna od ryzyka, rentowność 52 tygodniowych bonów skarbowych wartość z dnia 4,47% 26.03.2012 4 Km stopa zwrotu z portfela rynkowego ( ROE dla branż) 5 15,36 % Wd waga długu 0,21 We waga kapitału własnego 0,79 Beta U 6 1,29 Beta L 0,61 Ke koszt kapitału własnego 11,11% T - podatek 19 % WACC 11,33% Tabela 4. Obecna struktura kapitału firmy B. Kd koszt długu 0,15 2011 Krf stopa wolna od ryzyka, rentowność 52 tygodniowych bonów skarbowych wartość z dnia 4,47% 26.03.2012 7 4 http://www.rynek.bizzone.pl/stopy_procentowe_rentownosc_bonow_skarbowych_i_obligacji 5 Analiza wskaźnikowa dla branż-mapa wskaźników finansowych. 32.99 Produkcja pozostałych wyrobów, gdzie indziej niesklasyfikowana. Econ Trends- Sector Analyses. ( Pobrane z EMIS). 6 http://pages.stern.nyu.edu/~adamodar/new_home_page/datafile/betas.html 7 http://www.rynek.bizzone.pl/stopy_procentowe-rentownosc_bonow_skarbowych_i_obligacji
Km stopa zwrotu z portfela rynkowego ( ROE dla branż) 8 15,36% Wd waga długu 0,15 We waga kapitału własnego 0,85 Beta U 9 1,29 Beta L 0,42 Ke koszt kapitału własnego 9,04% T - podatek 19 % WACC 9,51% WACC reaguje na zmiany w strukturze, wartościach oraz kosztach poszczególnych składników kapitału. Zagadnieniem tym zajmują się struktury kapitału a ich celem jest znalezienie tej optymalnej, tzn. takiej proporcji między kapitałem własnym a pożyczonym przy której stopa WACC będzie jak najmniejsza, ryzyko najmniejsze a wartość spółki najwyższa. 10 Optymalna struktura kapitału firm: k d =15% i wraz ze wzrostem udziału długu w finansowaniu przedsięwzięcia koszt długu rośnie w tempie 1%. Tabela 5. Optymalna struktura kapitału firma A. WD BET U KD KRF T BET L Km KE We CC D/E (wd /(1- wd)) 0,01 1,29 0,720% 4,47% 19,00% 0,02 15,36% 0,53% 0,79 0,42% 0,01 0,02 1,29 1,440% 4,47% 19,00% 0,05 15,36% 1,06% 0,79 0,86% 0,02 0,03 1,29 2,160% 4,47% 19,00% 0,07 15,36% 1,59% 0,79 1,31% 0,03 0,04 1,29 2,880% 4,47% 19,00% 0,10 15,36% 2,12% 0,79 1,76% 0,04 0,2 1,29 14,400% 4,47% 19,00% 0,58 15,36% 10,58% 0,79 10,69% 0,25 0,21 1,29 15,000% 4,47% 19,00% 0,62 15,36% 11,11% 0,79 11,33% 0,27 0,22 1,29 15,840% 4,47% 19,00% 0,66 15,36% 11,64% 0,79 12,02% 0,28 Tabela 6. Optymalna struktura kapitału firmy B. 8 Analiza wskaźnikowa dla branż-mapa wskaźników finansowych. 32.99 Produkcja pozostałych wyrobów, gdzie indziej niesklasyfikowana. Econ Trends- Sector Analyses. ( Pobrane z EMIS). 9 http://pages.stern.nyu.edu/~adamodar/new_home_page/datafile/betas.html 10 Bielecki J., Pawłowicz L., Zarządzanie wartością spółki kapitałowej. Podręcznik akademicki. Wyd. CeDeWu Sp. z o.o., Warszawa 2012. s. 48.
WD BET U KD KRF T BET L Km KE We CC D/E (wd /(1- wd)) 0,01 1,29 1,00% 4,47% 19,00% 0,02 15,36% 0,60% 0,85 0,52% 0,01 0,02 1,29 2,00% 4,47% 19,00% 0,05 15,36% 1,21% 0,85 1,06% 0,02 0,03 1,29 3,00% 4,47% 19,00% 0,07 15,36% 1,81% 0,85 1,61% 0,03 0,04 1,29 4,00% 4,47% 19,00% 0,10 15,36% 2,41% 0,85 2,18% 0,04 0,12 1,29 12,00% 4,47% 19,00% 0,32 15,36% 7,23% 0,85 7,31% 0,14 0,13 1,29 13,00% 4,47% 19,00% 0,35 15,36% 7,83% 0,85 8,03% 0,15 0,14 1,29 14,00% 4,47% 19,00% 0,38 15,36% 8,44% 0,85 8,76% 0,16 0,15 1,29 15,00% 4,47% 19,00% 0,41 15,36% 9,04% 0,85 9,51% 0,18 Oczywiście według powyższych danych najlepszą strukturą kapitału jest taka gdzie w 1% firma A będzie korzystała z kapitału obcego a w 99% będzie to kapitał własny. Jednak w praktyce taka struktura kapitału jest nie możliwa, ponieważ wiąże się to z kosztem długu na poziomie 0,72%. Aby osiągnąć taką wartość kd oprocentowanie kredytu powinno wynosić 0,89 %. Banki nie są skłonne udzielać kredytu na takie oprocentowanie. Według danych NBP najniższa stopa procentowa po jakiej w styczniu 2013 udzielano kredytów dla nowych umów to 2,9 % 11. Z tego wynika, że optymalna struktura kapitału dla firmy A to 4% kapitału obcego i 96% kapitału własnego. W przypadku firmy B również najbardziej opłacalna struktura jest taka, która w rzeczywistości nie mogłaby być zrealizowana dlatego za najbardziej optymalną z punktu widzenia firmy uznajemy taką sytuację gdy kapitał obcy stanowi 3%, a kapitał własny to 97%. 11 http://www.nbp.pl/home.aspx?f=/statystyka/pieniezna_i_bankowa/oprocentowanie_n.html
Bibliografia: 1. http://www.rynek.bizzone.pl/stopy_procentowe _Rentownosc_bonow_skarbowych_i_obligacji 2. Analiza wskaźnikowa dla branż-mapa wskaźników finansowych. 32.99 Produkcja pozostałych wyrobów, gdzie indziej niesklasyfikowana. Econ Trends- Sector Analyses. ( Pobrane z EMIS). 3. EMIS 4. http://pages.stern.nyu.edu/~adamodar/new_home_page/datafile/betas.html 5. Bielecki J., Pawłowicz L., Zarządzanie wartością spółki kapitałowej. Podręcznik akademicki. Wyd. CeDeWu Sp. z o.o., Warszawa 2012. 6. Michalski, Grzegorz Marek, Płynność finansowa w małych i średnich przedsiębiorstwach (Financial Liquidity Management in Small and Medium Enterprises) (2013). Płynność Finansowa w Małych i Średnich Przedsiębiorstwach, PWN, 2013 7. W. Pluta, Zarządzanie wartością w małych i średnich przedsiębiorstwach, Polskie Wydawnictwa Ekonomiczne, Warszawa 2009 8. :Michalski, Grzegorz Marek, Paradoks Cyklu Operacyjnego (Paradox of Operating Cycle) (February 23, 2013). Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=2223245 9. Michalski Grzegorz, Ocena finansowa kontrahenta na podstawie sprawozdań finansowych (Financial Analysis in the Firm. A Value-Based Liquidity Framework), oddk, Gdańsk 2008. 10. Michalski, Grzegorz Marek, Wprowadzenie do zarządzania finansami przedsiębiorstw, (Introduction to Entrepreneurial Financial Management), Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=1934041 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.1934041 11. Michalski Grzegorz (2007), Portfolio Management Approach in Trade Credit Decision Making, Romanian Journal of Economic Forecasting, Vol. 3, pp. 42-53, 2007. Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=1081269 12. Michalski Grzegorz (2008), Operational risk in current assets investment decisions: Portfolio management approach in accounts receivable, Agricultural Economics Zemedelska Ekonomika, 54, 1, 12 19 13. Michalski Grzegorz (2008), Corporate inventory management with value maximization in view, Agricultural Economics- Zemedelska Ekonomika, 54, 5, 187-192 14. Michalski Grzegorz (2009), Inventory management optimization as part of operational risk management, Economic Computation and Economic Cybernetics Studies and Research, 43, 4, 213-222. 15. Michalski Grzegorz (2011), Financial Analysis in the Enterprise: A Value-Based Liquidity Frame-work. Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=1839367, 177-262. 16. Michalski Grzegorz (2007), Portfolio management approach in trade credit decision making, Romanian Journal of Economic Forecasting, 8, 3, 42-53. 17. Michalski Grzegorz (2008), Value-based inventory management, Romanian Journal of Economic Forecasting, 9, 1, 82-90.
18. Michalski Grzegorz (2012), Financial liquidity management in relation to risk sensitivity: Polish enterprises case, Quantitative Methods in Economics, Vydavatelstvo EKONOM, Bratislava, 141-160. 19.. Michalski Grzegorz (2008), Decreasing operating risk in accounts receivable mangement: influence of the factoring on the Enterprise value, [in] Culik, M., Managing and Modelling of Financial Risk, 130-137. 20. Tadeusz, Zarządzanie wartością przedsiębiorstwa, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne 21. Grzegorz (2010) Planning optimal from the Enterprise value creation perspective. Levels of operating cash investment. Romanian Journal of Economic Forecasting vol. 13 iss 1 pp 198-214 22. Polak Petr, Robertson, D. C. and Lind, M. (2011), The New Role of the Corporate Treasurer: Emerging Trends in Response to the Financial Crisis (December 12, 2011). International Research Journal of Finance and Economics, No. 78, Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=1971158 6 23. Soltes Vincent (2012), Paradigms of Changes in the 21th Century - Quest for Configurations in Mosaic, Ekonomicky Casopis, v.60 is.4 pp. 428-429. 24. Soltes Vincent (2011), The Application of the Long and Short Combo Option Strategies in the Building of Structured Products, 10th International Conference of Liberec Economic Forum, Liberec. 25. Zmeskal Zdenek, Dluhosova Dana (2009), Company Financial Performance Prediction on Economic Value Added Measure by Simulation Methodology, 27th International Conference on Mathematical Methods in Economics, Mathematical Methods in Economics, 352-358 26. Polak Petr, Sirpal R., Hamdan M. (2012), Post-Crisis Emerging Role of the Treasurer, European Journal of Scientific Research, 86, 3, 319-339 27. Kresta A.; Tichy Tomas (2012), International Equity Portfolio Risk Modeling: The Case of the NIG Model and Ordinary Copula Functions, FINANCE A UVER-CZECH JOURNAL OF ECONOMICS AND FINANCE 62, 2, 141-161. 28. Kopa Milos, D'Ecclesia RL, Tichy Tomas (2012), Financial Modeling, FINANCE A UVER-CZECH JOURNAL OF ECONOMICS AND FINANCE, 62, 2, 104-105. 29. Michalski, Grzegorz Marek, Value-Based Inventory Management, Value-Based Inventory Management, Journal of Economic Forecasting, 9/1, 82-90, 2008. Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=1081276 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.1081276 30. Dluhosova Dana, et. al., 2006, Finanční řízení a rozhodování podniku: analýza, investování, oceňování, riziko, flexibilita, Ekopress, Prague. 31. Soltes Vincent, 2004, Duration of coupon bonds as a criterion of the price sensibility of bonds with regards to the change of interest rates (Durácia kupónovej obligácie ako kritérium cenovej citlivosti obligácie vzhľadom na zmenu úrokových sadzieb in Slovak), EKONOMICKY CASOPIS, 52/2004(1), pp. 108-114. 32. Michalski, Grzegorz Marek, Factoring and the Firm Value (May 17, 2008). FACTA UNIVERSITATIS Series: Economics and Organization, Vol. 5, No. 1, pp. 31-38, 2008. Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=1844306
33. Michalski, Grzegorz Marek, Crisis Caused Changes in Intrinsic Liquidity Value in Non-Profit Institutions (December 14, 2012). Equilibrium. Quarterly Journal of Economics and Economic Policy, 2012, Volume 7, Issue 2. Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=2189488 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2189488 34. Michalski, Grzegorz Marek, Płynność finansowa w małych i średnich przedsiębiorstwach (Financial Liquidity Management in Small and Medium Enterprises) (2013). Płynność Finansowa w Malych i Średnich Przedsiębiorstwach, PWN, 2013. Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=2214715 35. Michalski, Grzegorz Marek, Accounts Receivable Management in Nonprofit Organizations (Zarządzanie należnościami w organizacjach nonprofit), 2012, Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości 2012(68(124)):83-96. ICID: 1031935, Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=2193352 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2193352 36. Marcin Kalinowski, Zarządzanie ryzykiem walutowym w przedsiębiorstwie, CEDEWU.PL Wydawnictwa Fachowe, Warszawa 2007, str. 13, 111. 37. Jan Mazurek, Ryzyko walutowe, http://globaleconomy.pl/content/view/2283/6 38. Elżbieta Urbanowska-Sojkin, Ryzyko w wyborach strategicznych w przedsiębiorstwach, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2013. 39. Agnieszka Huterska, Kredytowe instrumenty pochodne w zarządzaniu ryzykiem kredytowym - Warszawa : CeDeWu, 2010 40. praca zbiorowa pod redakcją naukową G.Łukasik Strategie finansowe przedsiębiorstw w sytuacjach ryzykownych; Katowice 2004; s. 97 41. E.Brigham, J.Houston Podstawy zarządzania finansami, tom 2; PWE, Warszawa 2005; s. 142 42. http://www.nbp.pl/home.aspx?f=/statystyka/pieniezna_i_bankowa/oprocentowanie_n.html