PS.1-431.8.10.2011.2 [JM] Data sporządzenia: Szczecin, 21 listopada 2011r. P R O T O K Ó Ł z kontroli sprawdzającej przeprowadzonej w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Stargardzie Szczecińskim w dniu 25 października 2011 r. Adres placówki: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie ul. Skarbowa 1 73-110 Stargard Szczeciński Kontrolę przeprowadził zespół inspektorów Wydziału Polityki Społecznej Zachodniopomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Szczecinie w składzie: Janusz Modrzejewski - starszy inspektor wojewódzki - legitymacja służbowa nr 9/2011, osoba kierująca zespołem, Anna Jasina starszy inspektor - legitymacja służbowa nr 5/2011, na podstawie Upoważnienia Nr 125/2011 z dnia 17 października 2011 r. wydanego przez Zastępcę Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Zachodniopomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Szczecinie. Kontrolą objęto okres od dnia 30 listopada 2010 r. do dnia kontroli. Przed przystąpieniem do czynności kontrolnych zapoznano Panią Irenę Nawrocką dyrektora kontrolowanej jednostki z programem kontroli. Zakresem kontroli objęto realizację zadań własnych powiatu określonych w art. 19 i art. 112 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. Podczas kontroli analizie poddana została następująca tematyka: 1) Zapewnienie opieki i wychowania w całodobowej opiece zastępczej dzieciom całkowicie pobawionym opieki rodziców, w tym dokumentowanie porozumień z dyrektorami placówek opiekuńczowychowawczych w sprawie skierowania dziecka do placówki, 2) Realizowanie szkoleń i doskonalenia zawodowego kadr pomocy społecznej oraz doradztwo metodyczne dla kierowników i pracowników jednostek organizacyjnych pomocy społecznej z terenu powiatu, 3) Prowadzenie nadzoru nad działalnością rodzinnej opieki zastępczej, ośrodków adopcyjno-opiekuńczych, jednostek specjalistycznego poradnictwa, ośrodków wsparcia, domów pomocy społecznej, placówek opiekuńczo-wychowawczych, ośrodków interwencji kryzysowej. 1
Wyjaśnień udzielała: Pani Irena Nawrocka dyrektor jednostki kontrolowanej, Pani Monika Rygiel kierownik działu pomocy społecznej i spraw osób niepełnosprawnych, Pani Anna Galczak pracownik socjalny. Ustalenia kontroli: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Stargardzie Szcz. jest jednostką organizacyjną, która zgodnie z art. 112 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jednolity Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362, z późn. zm.), realizuje zadania powiatu w zakresie pomocy społecznej, określone w art. 19 pkt 4, 14, 15 oraz art. 112 pkt 8. Dyrektorem kontrolowanej jednostki od 21 kwietnia 2009 r. jest Pani Irena Nawrocka. W dniach 27-28 września 2010 r. zespół inspektorów Wydziału Polityki Społecznej Zachodniopomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Szczecinie przeprowadził w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Stargardzie Szczecińskim kontrolę kompleksową w zakresie realizacja zadań własnych powiatu i zleconych z zakresu administracji rządowej, zapisanych w art. 19, art. 20 i art. 112 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. Wyniki zostały przedstawione w protokole. Większość zagadnień objętych kontrolą realizowano prawidłowo. Zakres, w którym występowały pewne nieprawidłowości dotyczył zapewnienia opieki i wychowania dzieciom całkowicie lub częściowo pobawionym opieki rodziców. Wydano następujące zalecenia: 1) Przy umieszczaniu dzieci w zastępczych formach opieki należy kierować się dobrem dziecka oraz zasadą nie rozłączania rodzeństw; 2) Przestrzegać wymogu co do liczby dzieci jednocześnie umieszczonych w całodobowej placówce opiekuńczo-wychowawczej, określonej w przepisach; 3) Dokumentować porozumienie z dyrektorem placówki opiekuńczowychowawczej w sprawie skierowania dziecka do placówki; 4) Realizować szkolenia i doskonalenia zawodowe kadr pomocy społecznej oraz doradztwo metodyczne dla kierowników i pracowników jednostek organizacyjnych pomocy społecznej z terenu powiatu; 5) Prowadzić nadzór nad działalnością rodzinnej opieki zastępczej, ośrodków adopcyjno-opiekuńczych, jednostek specjalistycznego poradnictwa, ośrodków wsparcia, domów pomocy społecznej, placówek opiekuńczo-wychowawczych, ośrodków interwencji kryzysowej, w oparciu o plan kontroli. 2
Przestrzeganie zasady dotyczącej nie rozdzielania rodzeństw przy umieszczaniu w opiece zastępczej Zgodnie z pisemną informacją przedstawioną przez PCPR, po umieszczeniu w kontrolowanym okresie w placówce bądź rodzinie zastępczej, nie było przypadków rozdzielenia rodzeństw (Zał. Nr 1). Umieszczanie dzieci w całodobowych placówkach opiekuńczo - wychowawczych Na dzień kontroli zabezpieczenie miejsc w całodobowych placówkach opiekuńczo-wychowawczych na terenie Powiatu Stargardzkiego to 30 miejsc w Domu Dziecka Nr 1 w Stargardzie Szczecińskim, w którym na dzień 30.09.2011 r. przebywało 27 dzieci oraz 60 miejsc w Domu Dziecka Nr 2 w Stargardzie Szczecińskim, w którym na dzień 03.10.2011 r. przebywało 72 dzieci. W kontrolowanym okresie liczba wychowanków w DDz Nr 1 uległa nieznacznemu zmniejszeniu, natomiast liczba wychowanków w DDz Nr 2 nie uległa zmianie i wahała się od 70-73 wychowanków (Zał. Nr 2). Zbadano indywidualne przypadki umieszczenia dzieci w placówkach opiekuńczo-wychowawczych (Zał. Nr 3). S.K. pochodzący z terenu Powiatu, został umieszczony w placówce na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego. Został pozostawiony po urodzeniu w szpitalu na oddziale noworodkowym. Skierowanie do DDz wydano w dniu przyjęcia dziecka do placówki. Dziecko zostało adoptowane. S.K. i S.K. pochodzący z terenu z Powiatu, zostali umieszczeni w DDz na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego. Dzieci przebywały w szpitalu. Zostali przyjęci do placówki po konsultacji z dyrektorem placówki w dniu wydania skierowania. W placówce przebywało już starsze rodzeństwo. Złożono wniosek o pozbawienie rodziców władzy rodzicielskiej. Sprawa w toku. A.O. pochodząca z terenu Powiatu, pozostawiona po urodzeniu w szpitalu na oddziale noworodkowym. Została umieszczona w DDz na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego. Skierowanie do placówki wydano. Dziecko zostało adoptowane. T.Sz. przebywała w niespokrewnionej rodzinie zastępczej. Wobec pojawiających się trudności wychowawczych, rodzinę objęto wsparciem mediatora rodzinnego. Nastąpiło ustabilizowanie emocji między członkami rodziny. Mimo to na skutek kłótni, rodzina zastępcza odwiozła małoletnią do DDz, a następnie złożyła wniosek do sądu o rozwiązanie rodziny zastępczej. PCPR pismem do DDz wskazał na brak postanowienia sądu na umieszczenie dziecka w placówce. Do Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Stargardzie Szczecińskim mylnie wpłynęło pismo z Sądu Rejonowego, o ustosunkowanie się do wniosku rodziny zastępczej o jej rozwiązanie. Powyższe pismo zostało przesłane do PCPR. PCPR udzielił odpowiedzi do Sądu potwierdzając, że rozwiązanie rodziny zastępczej jest zasadne (Zał. Nr 4). 3
A.P. przebywał w niespokrewnionej rodzinie zastępczej. Miał trudności z nauka i właściwym zachowaniem w szkole. Problemy wychowawcze uwydatniły się w okresie edukacyjnym w gimnazjum. Zaczął przejawiać zachowania demoralizujące: palenie papierosów, kradzieże, bójki. Rodzinę objęto wsparciem mediatora rodzinnego. Nastąpiło ustabilizowanie emocji między członkami rodziny. Mimo to wychowanek opuścił samowolnie rodzinę zastępczą, dokonując wcześniej kradzieży z ich majątku. Udał się do matki biologicznej. Matka biologiczna odwiozła małoletniego do Stargardu Szczecińskiego. Chłopiec został odebrany przez pracowników PCPR i umieszczony interwencyjnie w DDz. Tego dnia Sąd Rejonowy wydał postanowienie o tymczasowym umieszczeniu w placówce opiekuńczowychowawczej. Wydano skierowanie do placówki (Zał. Nr 5). Uzgadnianie umieszczenia dziecka w placówce z jej dyrektorem Zgodnie z 15 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 października 2007 r. w sprawie placówek opiekuńczo -wychowawczych (Dz. U. Nr 201, poz. 1455) powiat wydaje skierowanie do placówek w porozumieniu z jej dyrektorem. Decyzja o umieszczeniu dziecka w placówkach na terenie Powiatu Stargardzkiego, uzgadniana jest z dyrektorami placówek telefonicznie z zapytaniem, z jaką datą dziecko może zostać przyjęte do danej placówki. Na powyższe placówka udzielała pisemnego potwierdzenia na skierowaniach do placówek. W przypadkach interwencyjnego przyjęcia dziecka, placówka informuje PCPR o dziecku przyjętym do placówki. Zasadność przebywania dziecka w placówce opieki całodobowej Zgodnie 10 pkt 1, 2, 4 Rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo - wychowawczych w placówce działa stały zespół do spraw okresowej oceny sytuacji dziecka, zwany dalej stałym zespołem. Stały zespół dokonuje okresowej oceny sytuacji dziecka w miarę potrzeb, nie rzadziej niż co pół roku. Na podstawie rozmowy przeprowadzonej z kierownikiem działu pomocy społecznej i spraw osób niepełnosprawnych oraz losowo wybranej dokumentacji stwierdzono, że w posiedzeniach stałego zespołu do spraw okresowej oceny sytuacji dziecka w placówkach, uczestniczył pracownik PCPR. Szkolenie, doskonalenie zawodowe i doradztwo metodyczne dla pracowników pomocy społecznej Ustaleń dokonano w oparciu o analizę materiału przygotowanego przez PCPR (Zał. Nr 6). PCPR organizował szkolenia z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie, postępowania egzekucyjnego w administracji, kontroli zarządczej. Uczestniczyli pracownicy ośrodków pomocy społecznej z terenu powiatu, jak również pracownicy domu pomocy społecznej, placówek 4
opiekuńczo-wychowawczych i PCPR. W dniu 22.09.2011 r. zorganizowano szkolenie Określenie roli i funkcji pracownika socjalnego w oparciu o ustawę o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Podział zadań i kompetencji pracownika socjalnego i koordynatora pieczy zastępczej. Spotkanie poprowadziła przedstawicielka Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej. Udział wzięli przedstawiciele wszystkich gmin powiatu (Zał. Nr 7). Sprawowanie nadzoru nad działalnością rodzinnej opieki zastępczej i jednostek pomocy społecznej Zgodnie z art. 112 ust.8 ustawy o pomocy społecznej, starosta przy pomocy powiatowego centrum pomocy rodzinie sprawuje nadzór nad działalnością rodzinnej opieki zastępczej, ośrodków adopcyjno-opiekuńczych, jednostek specjalistycznego poradnictwa, w tym rodzinnego, oraz ośrodków wsparcia, domów pomocy społecznej, placówek opiekuńczo-wychowawczych i ośrodków interwencji kryzysowej. W latach 2010-2011 Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Stargardzie Szczecińskim sprawowało nadzór nad działalnością jednostek pomocy społecznej (Zał. Nr 8). W ramach nadzoru nad placówkami PCPR przeprowadził kontrole w 2010 roku w oparciu o zatwierdzony przez Dyrektora PCPR roczny plan kontroli w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej (Zał. Nr 9). Przeprowadzono kontrolę kompleksową w DPS w Dolicach oraz kontrole problemowe w DDz Nr 1 w Stargardzie Szczecińskim i w DDz Nr 2 w Stargardzie Szczecińskim. Z kontroli sporządzono protokoły. W protokole z DDz Nr 2 stwierdzono przekroczenie stanu wychowanków o 12, w stosunku do ilości miejsc określonych w aktach prawnych placówki (Zał. Nr 10). Kontrole w 2011 roku będą przeprowadzone w oparciu o zatwierdzony przez Dyrektora PCPR roczny plan kontroli w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej w 2011 roku (Zał. Nr 11). Powyższe zapisy zostały omówione z dyrektorem kontrolowanej jednostki. Dokonano wpisu w książce kontroli pod pozycją 21/ 2011 Przedstawicielowi kontrolowanej jednostki, po zapoznaniu się z treścią protokołu, przysługują następujące uprawnienia: 1. Przed podpisaniem protokołu kontroli kontrolowany może zgłosić umotywowane zastrzeżenia na piśmie co do jego treści w ciągu 7 dni od dnia otrzymania do podpisu. 2. Prawo odmowy podpisania protokołu powinno być poprzedzone złożeniem pisemnych przyczyn odmowy, co nie stanowi przeszkody do wszczęcia postępowania pokontrolnego. 5
Protokół sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, które otrzymują: - Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Stargardzie Szczecińskim - egzemplarz nr 1 - a / a - egzemplarz nr 2 Dyrektor kontrolowanej jednostki Kontrolujący Szczecin, dnia 24 listopada 2011 r. Protokół otrzymałam 6