Szczecin, 22 lipca 2010r.

Transkrypt

1 PS.1.JM.0931/3/10 Data sporządzenia: Szczecin, 22 lipca 2010r. P R O T O K Ó Ł z kontroli kompleksowej przeprowadzonej w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Gryficach w dniu kwietnia 2010 r. Adres placówki: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie ul. Dworcowa Gryfice Kontrolę przeprowadził zespół inspektorów Wydziału Polityki Społecznej Zachodniopomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Szczecinie w składzie: Janusz Modrzejewski - starszy inspektor wojewódzki - legitymacja słuŝbowa nr 13/2010, osoba kierująca zespołem, Anna Jasina starszy inspektor - legitymacja słuŝbowa nr 45/2007, na podstawie UpowaŜnienia Nr 38/2010 z dnia 19 kwietnia 2010 r. wydanego przez Zastępcę Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Zachodniopomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Szczecinie. Kontrolą objęto okres od dnia 1 stycznia 2008 r. do dnia kontroli. Przed przystąpieniem do czynności kontrolnych zapoznano Panią Ewę Godycką - kierownika kontrolowanej jednostki z programem kontroli. Zakresem kontroli objęto realizacja zadań własnych powiatu i zleconych z zakresu administracji rządowej, zapisanych w art. 19, art. 20 i art. 112 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. Podczas kontroli analizie poddana została następująca tematyka: 1) organizowanie opieki w rodzinach zastępczych, udzielanie pomocy niespokrewnionym z dzieckiem rodzinom zastępczym, 2) zapewnienie opieki i wychowania dzieciom całkowicie lub częściowo pobawionym opieki rodziców, w szczególności przez organizowanie i prowadzenie ośrodków adopcyjno-opiekuńczych, placówek opiekuńczowychowawczych dla dzieci i młodzieŝy, w tym placówek wsparcia dziennego o zasięgu ponadgminnym, a takŝe tworzenie i wdraŝanie programów pomocy dziecku i rodzinie, 3) przyznawanie pomocy pienięŝnej na usamodzielnienie oraz na kontynuowanie nauki osobom opuszczającym całodobowe placówki opiekuńczo-wychowawcze typu rodzinnego i socjalizacyjnego, domy pomocy społecznej dla dzieci i młodzieŝy niepełnosprawnej intelektualnie, domy dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąŝy, 1

2 rodziny zastępcze oraz schroniska dla nieletnich, zakłady poprawcze, specjalne ośrodki wychowawcze, młodzieŝowe ośrodki socjoterapii zapewniające opiekę lub młodzieŝowe ośrodki wychowawcze, 4) prowadzenie i rozwój infrastruktury domów pomocy społecznej o zasięgu ponadgminnym oraz umieszczanie w nich skierowanych osób, 5) szkolenie i doskonalenie zawodowe kadr pomocy społecznej z terenu powiatu, 6) doradztwo metodyczne dla kierowników i pracowników jednostek organizacyjnych pomocy społecznej z terenu powiatu, 7) sprawowanie nadzoru nad działalnością rodzinnej opieki zastępczej, ośrodków adopcyjno-opiekuńczych, jednostek specjalistycznego poradnictwa, ośrodków wsparcia, domów pomocy społecznej, placówek opiekuńczo-wychowawczych, ośrodków interwencji kryzysowej, 8) pomoc cudzoziemcom, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą, 9) finansowanie pobytu w całodobowych placówkach opiekuńczowychowawczych oraz w rodzinach zastępczych dzieciom cudzoziemców. Wyjaśnień udzielała: Pani Ewa Godycka kierownik placówki, Pani Joanna Malińska pracownik socjalny, Pani Katarzyna Mentlak pracownik socjalny, Pania Anna Boruk - pracownik socjalny, Katarzyna Kasprzak aspirant pracy socjalnej. Ustalenia kontroli: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Gryficach jest jednostką organizacyjną, która zgodnie z art. 112 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jednolity Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362, z późn. zm.), realizuje zadania powiatu w zakresie pomocy społecznej, określone w art. 19 pkt 3, 4, 6, 10, 14, 15 oraz w art. 112 pkt 8. Realizacja zadań powiatu w zakresie pomocy społecznej, określonych w art. 19 pkt 8 oraz w art. 20 ust. 1 pkt 1 i 5 nie miała miejsca ze względu na nie występowanie potrzeb w tym zakresie. Kierownikiem kontrolowanej jednostki od dnia r. jest Pani Ewa Godycka. 1) Organizowanie opieki w rodzinach zastępczych Zabezpieczenie opieki w rodzinach zastępczych (Zał. Nr 16) w 2008 r. to 106 rodzin spokrewnionych, w których przebywało 132 dzieci, 16 rodzin niespokrewnionych, w których przebywało 28 dzieci, 3 zawodowe niespokrewnione z dzieckiem wielodzietne rodziny zastępcze, w których przebywało 15 dzieci, 1 zawodowa niespokrewniona z dzieckiem wielodzietna 2

3 rodzina zastępcza, w której przebywało 3 dzieci, 2 zawodowe niespokrewnione z dzieckiem rodziny zastępcze o charakterze pogotowia rodzinnego, w których przebywało 11 dzieci. Liczba dzieci umieszczonych w 2008 roku w tych rodzinach zastępczych wynosiła odpowiednio w rodzinach spokrewnionych 29, w rodzinach niespokrewnionych 0, w rodzinach zawodowych 12. Zabezpieczenie opieki w rodzinach zastępczych w 2009 r. to 104 rodziny spokrewnione, w których przebywało 131 dzieci, 16 rodzin niespokrewnionych, w których przebywało 25 dzieci, 4 zawodowe niespokrewnione z dzieckiem wielodzietne rodziny zastępcze, w których przebywało 25 dzieci, 1 zawodowa niespokrewniona z dzieckiem wielodzietna rodzina zastępcza, w której przebywało 3 dzieci, 2 zawodowe niespokrewnione z dzieckiem rodziny zastępcze o charakterze pogotowia rodzinnego, w których przebywało 12 dzieci. Liczba dzieci umieszczonych w 2009 roku w tych rodzinach zastępczych wynosiła odpowiednio w rodzinach spokrewnionych 14, w rodzinach niespokrewnionych 4, w rodzinach zawodowych 16. Zabezpieczenie opieki w rodzinach zastępczych w 2010 r. do dnia kontroli przedstawiało się następująco: 85 rodzin spokrewnionych, w których przebywało 109 dzieci, 14 rodzin niespokrewnionych, w których przebywało 22 dzieci, 4 zawodowe niespokrewnione z dzieckiem wielodzietne rodziny zastępcze, w których przebywało 23 dzieci, 1 zawodowa niespokrewniona z dzieckiem wielodzietna rodzina zastępcza, w której przebywało 3 dzieci, 1 zawodowa niespokrewniona z dzieckiem rodzina zastępcza o charakterze pogotowia rodzinnego, w której przebywało 4 dzieci. Liczba dzieci umieszczonych w 2010 roku w rodzinach zastępczych wynosiła odpowiednio w rodzinach spokrewnionych 7, w rodzinach niespokrewnionych 0, w rodzinach zawodowych 3. W porównaniu do 2009 r. funkcjonowało mniej zawodowych rodzin zastępczych o charakterze pogotowia rodzinnego poniewaŝ jedna rodzina rozwiązała się na jej wniosek. Nie wyrazili chęci pełnienia dalej wyŝej wymienionej funkcji. Poza terenem powiatu zostało umieszczonych w spokrewnionych rodzinach zastępczych w 2008 roku 0 dzieci, w 2009 roku - 3 dzieci, a w 2010 roku - 1 dziecko. Nie było umieszczeń w niespokrewnionych rodzinach zastępczych i w zawodowych rodzinach zastępczych. Z terenu innych powiatów w rodzinach zastępczych na terenie Powiatu Gryfickiego umieszczono w spokrewnionych rodzinach zastępczych po 2 dzieci w 2008 r. w 2009 r. i w 2010 r. Nie było umieszczeń w niespokrewnionych rodzinach zastępczych, a w 1 zawodowej rodzinie zastępczych w 2008 r. umieszczono 1 dziecko. W roku 2009 r. została utworzona nowa zawodowa wielodzietna rodzina zastępcza, a roku 2009 nastąpiło rozwiązanie 2 niespokrewnionych rodzin 3

4 zastępczych oraz 1 zawodowej rodziny zastępczej o charakterze pogotowia rodzinnego. Umieszczanie dzieci w niespokrewnionych z dzieckiem zawodowych rodzinach zastępczych w poszczególnych miesiącach 2009 roku przedstawiało się następująco. W rodzinie zastępczej o charakterze pogotowia rodzinnego z Gryfic w styczniu było 2 dzieci, w lutym było 3 dzieci, w marcu było 6 dzieci, w kwietniu 4 dzieci, w maju i czerwcu było po 3 dzieci, w lipcu było 2 dzieci, w sierpniu było 3 dzieci, we wrześniu i październiku było po 1 dziecku, w listopadzie i grudniu po 3 dzieci (Zał. Nr 11). W okresie od marca do kwietnia było miesięczne przekroczenie liczby dzieci, ale fizycznie dzieci nie przebywały jednocześnie. W rodzinie zastępczej o charakterze pogotowia rodzinnego z Niechorza od stycznia do czerwca przebywało 3 dzieci (Zał. Nr 11). W zawodowej wielodzietnej rodzinie zastępczej z Gryfic od stycznia do grudnia przebywało 6 dzieci, w drugiej zawodowej wielodzietnej rodzinie zastępczej z Gryfic od lipca do grudnia przebywało 3 dzieci, a w trzeciej zawodowej wielodzietnej rodzinie zastępczej z Gryfic w styczniu i lutym było po 6 dzieci, od marca do sierpnia po 7 dzieci, od września do grudnia po 6 dzieci (Zał. Nr 11). Przekroczenie liczby dzieci o jedno, wynikało z konieczności przyjęcia 1 dziecka po śmierci babci. Uczęszczało ono do jednej klasy z synem biologicznym rodziny zastępczej. Była zgoda sądu. U zawodowej wielodzietnej rodziny zastępczej z Brojc w styczniu było 4 dzieci, w lutym 3 dzieci, w marcu 4 dzieci, w kwietniu i maju po 5 dzieci, w czerwcu i lipcu po 7 dzieci, od sierpnia do listopada po 5 dzieci, w grudniu 6 dzieci (Zał. Nr 11). Przekroczenie liczby dzieci o jedno, wynikało z konieczności interwencyjnego przyjęcia 2 dzieci na czas toczącego się postępowania. U zawodowej specjalistycznej rodziny zastępczej z Płot od stycznia do grudnia przebywało 3 dzieci. Dzieci które trafiły z rodzin zastępczych do innych rodzin zastępczych lub placówek opiekuńczo wychowawczych Liczba dzieci umieszczonych w całodobowych placówkach opiekuńczowychowawczych po wcześniejszym pobycie w rodzinie zastępczej przedstawiała się następująco (Zał. Nr 16). W 2008 roku nie było umieszczeń dzieci w całodobowych placówkach opiekuńczo-wychowawczych po wcześniejszym pobycie w rodzinie zastępczej. W 2009 roku było 1 dziecko ze spokrewnionej i 1 dziecko z niespokrewnionej rodziny zastępczej oraz 2 dzieci z zawodowej rodziny zastępczej. U 1 dziecka umieszczenie w placówce nastąpiło po śmierci dziadka przy niewydolności wychowawczej babci. Jedno dziecko wróciło do placówki z niespokrewnionej rodziny zastępczej po jej rezygnacji z pełnienia funkcji, w związku z trudnościami opiekuńczo-wychowawczymi spowodowanymi przejawami demoralizacji wychowanki. Dla 2 rodzeństwa pobyt w zawodowej rodzinie 4

5 zastępczej o charakterze pogotowia rodzinnego trwał na czas toczącego się postępowania. W 2010 roku była 2 rodzeństwa z niespokrewnionej rodziny zastępczej. Umieszczenie w placówce nastąpiło po rezygnacji rodziny zastępczej, spowodowanej trudnościami wychowawczymi z jedną z sióstr oraz złym stanem zdrowia rodzica zastępczego. W badanym okresie z rodzin zastępczych do innych rodzin zastępczych lub placówek opiekuńczo wychowawczych trafiło 22 dzieci (Zał. Nr 8). W 11 przypadkach miało miejsce interwencyjne umieszczenie dziecka w pogotowiu rodzinnym, a następnie umieszczenie w spokrewnionej, niespokrewnonej lub zawodowej rodzinie zastępczej. W 3 przypadkach umieszczenie w innej rodzinie zastępczej było spowodowane śmiercią osoby sprawującej funkcję opiekuna. W 4 przypadkach zmiana rodziny zastępczej spowodowana została rezygnacją z pełnienia funkcji rodziny zastępczej z powodu śmierci współmałŝonka, bezradności w sprawach opiekuńczowychowawczych. W 1 przypadku zmiana rodziny zastępczej nastąpiła na wniosek wychowanki, w 1 przypadku zgodnie z końcowym postanowieniem sądu. W 2 przypadkach umieszczenie z rodziny zastępczej w placówce nastąpiło w sytuacji trudności wychowawczych, spowodowanych pojawiającym się zachowaniem demoralizującym wychowanek. 2) Zapewnienie opieki i wychowania dzieciom całkowicie lub częściowo pobawionym opieki rodziców Na dzień kontroli zabezpieczenie miejsc w całodobowych placówkach opiekuńczo-wychowawczych na terenie Powiatu Gryfickiego to 30 miejsc w Wielofunkcyjnej Placówce opiekuńczo-wychowawczej Dom dla Dzieci w Gryficach, w której na dzień kontroli przebywało 39 dzieci. Liczba miejsc została przekroczona ze względu na umieszczenie w placówce w dniu r. czwórki rodzeństwa. W roku 2008 w placówce było umieszczonych 32 dzieci, w roku 2009 było umieszczonych 20 dzieci, a w roku 2010 umieszczono 10 dzieci. Na terenie powiatu nie funkcjonuje ośrodek adopcyjno-opiekuńczy. Opiniowanie kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zlecono Publicznemu Ośrodkowi Adopcyjno Opiekuńczemu w Szczecinie, ul. PapieŜa Jana Pawła II 42, a udział w posiedzeniach zespołu ds. okresowej oceny sytuacji dziecka umieszczonego w placówce opiekuńczo-wychowawczej oraz przygotowanie i wydawanie opinii kandydatom na rodziny zaprzyjaźnione dzieci umieszczonych w placówkach opiekuńczo-wychowawczych (bez przeprowadzania wywiadów środowiskowych) zlecono Fundacji MAM DOM prowadzącej Ośrodek Adopcyjno Opiekuńczy w Szczecinie, ul,. Wojska Polskiego 78. 5

6 Na terenie Powiatu Gryfickiego funkcjonuje 28 placówek wsparcia dziennego obejmujących opieką około 860 dzieci i młodzieŝy. W 2009 roku kontynuowano realizację Programu budowania lokalnego systemu opieki nad dzieckiem i rodziną w Powiecie Gryfickim na lata , przyjętego do realizacji uchwałą Nr XLIII/225/06 Rady Powiatu Gryfickiego z dnia 27 czerwca 2006 r. Opracowano i wdroŝono program Stworzenie systemu skutecznego wsparcia dla rodzin zastępczych w powiecie gryfickim (Zał. Nr 1). Realizacja postanowień sądowych o umieszczeniu w placówkach opiekuńczo-wychowawczych i rodzinach zastępczych przedstawiała się następująco: W roku 2008 liczba wydanych postanowień sądowych o umieszczeniu w rodzinach zastępczych wynosiła 29, a zrealizowanych wynosiła 25. Liczba wydanych postanowień sądowych o umieszczeniu w placówkach opiekuńczowychowawczych wynosiła 19, a wydanych skierowań na dzieci wynosiła 32. W 2009 roku zrealizowano 2 postanowienia sądowe wydane przez Sąd Rodzinny w 2008 roku o umieszczeniu w rodzinach zastępczych oraz 4 postanowienia o umieszczeniu w placówkach opiekuńczo-wychowawczych. Ponadto liczba wydanych postanowień sądowych o umieszczeniu w rodzinach zastępczych wynosiła 20, a zrealizowanych wynosiła 23 (w tym 4 z 2008 r.). Liczba wydanych postanowień sądowych o umieszczeniu w placówkach opiekuńczo-wychowawczych wynosiła 8, a wydanych skierowań na dzieci wynosiła 16. Na dzień 30 grudnia 2009 roku było 1 dziecko oczekujące na umieszczenie w rodzinie zastępczej. W roku 2010 liczba wydanych postanowień sądowych o umieszczeniu w rodzinach zastępczych wynosiła 7, a zrealizowanych wynosiła 8 (jedno z 2009 r.). Liczba wydanych postanowień sądowych o umieszczeniu w placówkach opiekuńczo-wychowawczych wynosiła 5, a wydanych skierowań na dzieci wynosiła 10. Mimo trudności pojawiających się przy realizacji postanowień sądowych o umieszczeniu w placówkach, realizacja postanowień sadowych odbywała się na bieŝąco, a czas oczekiwania dzieci na umieszczenie w placówkach opiekuńczowychowawczych nie przekraczał 3 miesięcy (Zał. Nr 13). Jednak w 2009 roku dla 5 dzieci wyniósł do 6 miesięcy. Umieszczanie dzieci w całodobowych placówkach opiekuńczo - wychowawczych. Na dzień 30 grudnia 2009 r. z terenu Powiatu Gryfickiego w placówkach opiekuńczo-wychowawczych umieszczonych było 20 dzieci. W 2009 roku 22 dzieci zostało umieszczonych w placówce wielofunkcyjnej na terenie powiatu. 6

7 Poza terenem powiatu nie zostało umieszczone Ŝadne dziecko w placówce opiekuńczo-wychowawczej (Zał. Nr 5). W 2008 roku 2 dzieci została zabrana z placówki opiekuńczo-wychowawczej i umieszczona w spokrewnionej rodzinie zastępczej, a 5 dzieci zostało zabranych z placówki opiekuńczo-wychowawczej i umieszczonych w zawodowych rodzinach zastępczych. W 2009 roku 2 dzieci została zabrana z placówki opiekuńczo-wychowawczej i umieszczona w niespokrewnionej rodzinie zastępczej (Zał. Nr 16). M.K została umieszczona w rodzinie zastępczej u babci na podstawie postanowienia Sadu Rejonowego. Z chwilą choroby babci i umieszczeniu jej w szpitalu, dziecko przebywało u matki biologicznej, wspieranej przez członków dalszej rodziny. Następnie została umieszczone na podstawie postanowienia sądowego w pogotowiu rodzinnym na czas toczącego się postępowania, a później na podstawie postanowienia sądowego w zawodowej wielodzietnej rodzinie zastępczej. Przyczyną zabrania dziecka z domu rodzinnego była choroba alkoholowa matki, która nie chce poddać się terapii odwykowej. Na rodziców zastępczych zgłosiło się wujostwo zamieszkałe w Niemczech, ale nie spełniało kryteriów kandydatów na rodziny zastępcze. Obecnie matka jest pozbawiona praw rodzicielskich. (Zał. Nr 4). A.J. przebywała wraz z rodzeństwem w Domu Dziecka. Postanowieniem Sądu Rejonowego dziewczynka została umieszczona w wielodzietnej zawodowej rodzinie zastępczej. Pismem sąd wyraził zgodę na urlopowanie dzieci do domu rodzinnego na czas wakacji. Wobec trudności wychowawczych, dziewczynka została skierowana na terapię psychologiczną do PCPR oraz zlecono badania pod kątem zaburzeń psychicznych. Pismem z sądu wychowanka pozostaje w rodzinie biologicznej, a postanowieniem zostaje rozwiązana rodzina zastępcza, dzieci powracają do domu rodzinnego i zostaje ustanowiony nadzór kuratora. Ojciec dziecka ma zaburzenia psychiczne, pobierając rentę inwalidzką. Nastąpiła zmiana miejsca zamieszkania na skutek zadłuŝenia lokalu. Rodzice dzieci nie sprawowali naleŝycie opieki. Zamieszkiwali u znajomych, gdzie nie było odpowiednich warunków mieszkaniowych. Dziewczynka nie chodziła do szkoły. Jej młodszy brat chorował i przebywał w szpitalu. Kurator stwierdził warunki zagraŝające zdrowiu i Ŝyciu dzieci. Sąd wydaje postanowienie na czas toczącego się postępowania o umieszczeniu dziewczynki w placówce, a jej brata w pogotowiu rodzinnym. Dziewczynka została przyjęta do placówki, a następnie było wydane skierowanie. Pismem PCPR przekazał dokumenty do placówki. Zostaje wydane postanowienie końcowe. (Zał. Nr 4). N.S. przebywał tymczasowo na mocy postanowienia Sądu Rejonowego wraz z bratem w pogotowiu rodzinnym. Zostało wydane postanowienie o umieszczeniu w WPOW, a na czas wakacji urlopowanie do dziadka. Skierowanie do placówki wydano po ustnym uzgodnieniu z dyrektorem placówki i chłopcy zostali umieszczeni placówce. Dokumentacja została przesłana po skompletowaniu. Matka dzieci nie Ŝyje, a ojciec przebywa w zakładzie karnym. O ustanowienie rodziny zastępczej starał się dziadek, ale ze względu na ograniczenie władzy 7

8 rodzicielskiej w stosunku do jego własnych dzieci, jego wniosek został przez sąd odrzucony (Zał. Nr 4). K.Ć. na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego miał przebywać w DDz. Wydano skierowanie do placówki, a do rodziców zwrócono się pismem o dostarczenie dokumentacji medycznej i dowiezienie dziecka do placówki. Dokumentacja została przesłana pismem. Pismem PCPR poinformował sąd, Ŝe dziecko nie zostało przywiezione do placówki, zwracając się jednocześnie o wyznaczenie kuratora celem odbioru dziecka. Pismem DDz poinformował PCPR Ŝe małoletni został przyjęty na stan placówki. JednakŜe chłopiec oddalił się z placówki, co zostało zgłoszone na policję. Pismem DDz poinformował PCPR o posiedzeniu zespołu ds. okresowej oceny sytuacji dziecka, na którym podjęto decyzję o skreśleniu wychowanka z ewidencji placówki, gdyŝ przebywał na ucieczce. Pismem sąd poinformował PCPR, Ŝe z uwagi na ucieczkę chłopiec został skreślony z listy wychowanków, Ŝe nie realizuje obowiązek szkolny, a rodzice naduŝywają alkoholu i nie interesują się losem dziecka. Pismem PCPR zwraca się do sądu z prośbą o rozpatrzenie umieszczenia małoletniego w MOS poza terenem powiatu. Odpowiedź sądu informująca o orzeczeniu umieszczenia w socjoterapii, ale ze względu na długi czas oczekiwania, na co sąd nie ma wpływu, umieszczenie chłopca w domu dziecka poza terenem powiatu byłaby dobrym rozwiązaniem (Zał. Nr 4). P.J. został umieszczony w placówce na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego. Podejmowane próby pracy z rodziną w postaci obiadów dla dzieci, propozycji złoŝenia wniosku o przyznanie zasiłków, nie przyniosły efektu. Rodzice nie wykazali zainteresowania. Trwali w pijaństwie, brudzie, zaniedbując dzieci. Pismem sąd wyraził zgodę na urlopowanie dzieci na czas wakacji. Skierowanie do placówki wydano po ustnym uzgodnieniu z dyrektorem placówki i dzieci umieszczono w placówce. Pismem placówka poinformowała PCPR, Ŝe jeden ze starszych pełnoletnich braci chce przyjąć rodzeństwo w rodzinę zastępczą, a do tego czasu na urlopowanie w dni wolne od nauki (Zał. Nr 4). L.G. została umieszczony tymczasowo w Wielofunkcyjnej Placówce Opiekuńczo-Wychowawczej na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego. Wydano sierowanie do placówki. Dokumentacja została przesłana pismem. Matka będąca w 9 miesiącu ciąŝy opiekowała się jeszcze dwójką dzieci. Ojciec przebywa w zakładzie karnym. Córka stwarzała problemy wychowawcze, dokonując kradzieŝy. Złapana na gorącym uczynku została umieszczona w placówce. Uciekła z placówki przebywając u babci. Została przywieziona przez policję i matkę. Ponownie uciekła. Na podstawie postanowienia sądu opuściła placówkę, wracając do domu rodzinnego (Zał. Nr 4). Liczba dzieci umieszczonych w całodobowych placówkach opiekuńczowychowawczych po wcześniejszym pobycie w rodzinie zastępczej przedstawiała się następująco: w 2008 roku nie było takich przypadków, w

9 roku 1 dziecko umieszczono ze spokrewnionej rodziny zastępczej, 1 z niespokrewnionej rodziny zastępczej, 2 z zawodowej rodziny zastępczej Powodem umieszczenia w placówce po pobycie w niespokrewnionej rodzinie zastępczej było uregulowanie sytuacji prawnej sióstr. Pozostałe rozwiązania nastapiły na wniosek rodzin zastępczych. Liczba dzieci, które powróciły do domu rodzinnego z poszczególnych form opieki zastępczej przedstawia się następująco: 1) na skutek usamodzielnienia w 2008 roku powróciło 2 dzieci z rodzin spokrewnionych, 3 dzieci z placówek wielofunkcyjnych; w 2009 roku powróciło 1 dziecko z rodzin spokrewnionych, 2 dzieci z placówek wielofunkcyjnych; w 2010 roku powróciło 1 dziecko z rodzin niespokrewnionych; 2) na skutek przywrócenia władzy rodzicielskiej w 2008 roku powróciło 19 dzieci z placówek wielofunkcyjnych, 2 dzieci z rodzin spokrewnionych, 1 dziecko z niespokrewnionych i 4 dzieci z zawodowych; w 2009 roku powróciło 15 dzieci z placówek wielofunkcyjnych, 9 dzieci z rodzin spokrewnionych i 5 dzieci z zawodowych; w 2010 roku powróciło 3 dzieci z placówek wielofunkcyjnych i 2 dzieci z zawodowej rodziny zastępczej. Łącznie w analizowanym okresie do domu rodzinnego z róŝnych form opieki zastępczej powróciło 42 dzieci. Przestrzeganie zasady dotyczącej nierozdzielania rodzeństw przy umieszczaniu w opiece zastępczej Zgodnie z pisemną informacją przekazaną przez kierownika PCPR w Gryficach przed umieszczeniem w placówce bądź rodzinie zastępczej rozdzielono z rodzeństwem 25 dzieci, a po umieszczeniu 7 dzieci (Zał. Nr 6). K.K. Rodzeństwo zostało umieszczone w placówce w trybie interwencyjnym. Małoletniego przeniesiono do pogotowia rodzinnego z uwagi na wiek i bardzo duŝą ilość dzieci w placówce. Następnie całe rodzeństwo zostało umieszczone w rodzinie zastępczej. Dzieci miały cały czas kontakt ze sobą. Były urlopowane przez kandydatów, którzy później zostali ustanowieni rodziną zastępczą. J.P. Nieletnia została umieszczona w placówce po wcześniejszym pobycie razem z siostrą w niespokrewnionej rodzinie zastępczej, na skutek bezradności rodziny zastępczej w sprawach opiekuńczo-wychowawczych. Wychowanka spoŝywała alkohol. Obecnie utrzymywany jest kontakt między rodzeństwem. J.J., M.J., P.J. Rodzeństwo przebywało w zawodowej wielodzietnej rodzinie zastępczej. Na czas wakacji dzieci były urlopowane do domu rodzinnego. Zgodnie z postanowieniem sądowym po wakacjach najstarsza córka pozostała z rodzicami biologicznymi, a młodsze rodzeństwo powróciło do rodziny zastępczej. Z uwagi na pogorszenie sytuacji rodzinnej dziewczynka została umieszczona w trybie interwencyjnym w placówce. Rodzeństwo miało regularny kontakt ze sobą. 9

10 Uzgadnianie umieszczenia dziecka w placówce z jej dyrektorem Zgodnie z 15 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 października 2007 r. w sprawie placówek opiekuńczo -wychowawczych (Dz. U. Nr 201, poz. 1455) powiat wydaje skierowanie do placówki w porozumieniu z jej dyrektorem. Na podstawie rozmowy przeprowadzonej z kierownikiem PCPR ustalono, Ŝe pracownik PCPR uzgadnia decyzję o umieszczeniu dziecka w placówce z jej dyrektorem w formie telefonicznej. Zgodnie z powyŝszym podczas kontroli pouczono, Ŝe zgoda dyrektora placówki na umieszczenie dziecka powinna być sporządzona w formie pisemnej. Zgodnie z 19 pkt 1 w/w rozporządzenia do skierowania do placówki powiat kierujący załącza: 1) odpis aktu urodzenia dziecka, a w przypadku sierot lub półsierot równieŝ odpis aktu zgonu zmarłego rodzica; 2) orzeczenie sądu o umieszczeniu dziecka w placówce albo wniosek rodziców lub opiekunów prawnych o umieszczenie dziecka w placówce; 3) dostępną dokumentację o stanie zdrowia dziecka; 4) dokumenty szkolne, w szczególności ostatnie świadectwo szkolne, karty szczepień; 5) kwestionariusz aktualnego rodzinnego wywiadu środowiskowego wraz ze szczegółowym opisem sytuacji dziecka oraz dokumentację dotychczasowych działań podjętych wobec dziecka i rodziny. Na podstawie wybranej losowo dokumentacji (zał. Nr 10) stwierdzono, Ŝe do skierowań dołączana była obowiązująca dokumentacja, a w przypadku jednostkowych braków była szybko uzupełniana. Zasadność umieszczenia dziecka w placówce opieki całodobowej Zgodnie 10 pkt 1, 2, 4 Rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo - wychowawczych w placówce działa stały zespół do spraw okresowej oceny sytuacji dziecka, zwany dalej stałym zespołem. Stały zespół dokonuje okresowej oceny sytuacji dziecka w miarę potrzeb, nie rzadziej niŝ co pół roku. Na podstawie rozmowy przeprowadzonej z pracownikiem PCPR stwierdzono, Ŝe w posiedzeniach stałego zespołu do spraw okresowej oceny sytuacji dziecka w Wielofunkcyjnej Placówce Opiekuńczo-Wychowawczej Dom dla Dzieci w Gryficach, uczestniczył pracownik PCPR Okresowa ocena sytuacji dziecka dokonywana była w miarę potrzeb, nie rzadziej jednak niŝ co pół roku. Opinie z posiedzeń zespołu formułowane były na piśmie. Procedura interwencyjnego zabierania dzieci z domów rodzinnych Dzieci zabierane interwencyjnie z domów rodzinnych są umieszczane na mocy postanowienia sądu w placówce opiekuńczo-wychowawczej, pogotowiu rodzinnym lub innej rodzinie zastępczej zawodowej (w zaleŝności od wieku dziecka i sytuacji). Dzieci dowoŝone są: do placówki - samochodem słuŝbowym 10

11 placówki (w obecności pracownika socjalnego placówki i kuratora sądowego), natomiast do pogotowia rodzinnego lub innej rodziny zastępczej zawodowej samochodem słuŝbowym Starostwa Powiatowego w Gryficach (w obecności pracownika socjalnego PCPR i kuratora sądowego). Często w interwencjach uczestniczą pracownicy socjalni OPS. W szczególnych sytuacjach zabieranie dzieci z domów rodzinnych odbywa się przy asyście Policji; czasami konieczne jest wezwanie Pogotowia Ratunkowego (zał. Nr 2). Pomoc udzielana wychowankom umieszczanym w młodzieŝowych ośrodkach socjoterapii i młodzieŝowych ośrodkach wychowawczych Na dzień 30 grudnia 2009 r. jeden wychowanek był umieszczony w młodzieŝowym ośrodku socjoterapii w Wielgowie. Wcześniej przebywał w Wielofunkcyjnej Placówce Opiekuńczo-Wychowawczej Dom dla Dzieci w Gryficach (Zał. Nr 7). 3) Przyznawanie pomocy pienięŝnej na usamodzielnienie oraz na kontynuowanie nauki Ustaleń dokonano w oparciu o analizę listy usamodzielnianych wychowanków z rodzin zastępczych i placówek opiekuńczo-wychowawczych, przygotowaną przez PCPR (Załącznik Nr 17) oraz losowo wybranej dokumentacji 3 wychowanków. Liczba pełnoletnich wychowanków z rodzin zastępczych, które rozpoczęły proces usamodzielnienia w kontrolowanym okresie wynosiła 8 osób i wszystkie kontynuuje naukę, otrzymując pomoc pienięŝną na jej kontynuowanie. Pomoc pienięŝną na zagospodarowanie w formie rzeczowej otrzymały 3 osoby. A.K. uzyskał pełnoletność w rodzinie zstępczej. Indywidualny program usamodzielnienia został opracowany i zatwierdzony. Pomoc pienięŝną na kontynuowanie nauki przyznano decyzją. Wypłata świadczeń w wysokości 494,10 zł dokonywana jest do 10-go kaŝdego miesiąca. Po ukończeniu liceum ogólnokształcącego, wychowanek kontynuuje naukę w policealnym studium zawodowym. Wychowanek złoŝył wniosek i wydano decyzję na zagospodarowanie w formie rzeczowej na kwotę w wysokości zł. M.P. uzyskała pełnoletność w rodzinie zstępczej. Indywidualny program usamodzielnienia został opracowany i zatwierdzony. Pomoc pienięŝną na kontynuowanie nauki przyznano decyzją. Wypłata świadczeń w wysokości 494,10 zł dokonywana jest do 10-go kaŝdego miesiąca. Nauka kontynuowana jest w liceum ogólnokształcącym. Wychowanka złoŝyła wniosek i wydano decyzję na zagospodarowanie w formie rzeczowej na kwotę w wysokości zł. K.S uzyskał pełnoletność w rodzinie zstępczej. Indywidualny program usamodzielnienia został opracowany i zatwierdzony. Pomoc pienięŝną na 11

12 kontynuowanie nauki przyznano decyzją. Wypłata świadczeń w wysokości 494,10 zł dokonywana jest do 10-go kaŝdego miesiąca. Nauka kontynuowana jest w liceum ogólnokształcącym. Wychowanek złoŝył wniosek i wydano decyzję na zagospodarowanie w formie rzeczowej na kwotę w wysokości zł. Liczba wychowanków z placówek opiekuńczo-wychowawczych i młodzieŝowego ośrodka wychowawczego, które rozpoczęły proces usamodzielnienia w kontrolowanym okresie wynosiła 4 osoby i wszystkie kontynuuje naukę, otrzymując pomoc pienięŝną na jej kontynuowanie. 4) Prowadzenie i rozwój infrastruktury domów pomocy społecznej o zasięgu ponadgminnym oraz umieszczanie w nich skierowanych osób Strategia rozwiązywania problemów społecznych w powiecie gryfickim na lata przyjęta została do realizacji uchwałą nr XIV/102/07 Rady Powiatu Gryfickiego z dnia 27 grudnia 2007 r. Problematyka zapewnienia opieki nad osobami w podeszłym wieku i niepełnosprawnymi traktowana jest w strategii łącznie. Do mocnych stron powiatu zaliczone zostały m.in. system dofinansowania dla osób niepełnosprawnych, zgodnie z ich indywidualnymi potrzebami; dostrzeganie potrzeb osób niepełnosprawnych, działanie licznych organizacji pozarządowych, funkcjonowanie Domów Pomocy Społecznej w Gryficach i w Jarominie (opieką obejmują osoby w podeszłym wieku i niepełnosprawne), funkcjonowanie trzech Warsztatów Terapii Zajęciowej, działanie Powiatowego Ośrodka Wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi i niepełnosprawnością intelektualna, opracowanie powiatowego programu działań na rzecz osób niepełnosprawnych, udostępnienie znacznej liczby pojazdów dostosowanych do potrzeb osób niepełnosprawnych. Cel operacyjny strategii dotyczący integracji osób niepełnosprawnych ze środowiskiem, zakłada realizację tego celu poprzez: 1) działania na rzecz rozszerzenia i poprawy funkcjonowania form wsparcia dziennego dla osób niepełnosprawnych, 2) tworzenie warunków optymalnego funkcjonowania osób niepełnosprawnych w środowisku, 3) wsparcie i współpraca z organizacjami pozarządowymi, kościołami, wolontariuszami działającymi na rzecz osób niepełnosprawnych Ustaleń dokonano w oparciu o analizę materiału przygotowanego przez PCPR (Załącznik Nr 15). Umieszczanie osób w domach pomocy społecznej o zasięgu ponadgminnym. Rozpatrywanie wniosków o umieszczenie w DPS przedstawia się następująco 12

13 Lp. Wnioski o umieszczenie w DPS Ilość wniosków w 2008 r. Ilość wniosków w 2009 r. Ilość wniosków w 2010 r. Ilość wniosków ogółem Wnioski rozpatrzone pozytywnie Wnioski rozpatrzone negatywnie Wnioski w trakcie rozpatrywania Przyczyną negatywnego rozpatrzenie wniosków był brak domu pomocy społecznej dla kobiet psychicznie chorych, brak kwalifikacji ze względu na chorobę oraz niepełnoletność osób kierowanych. Nie było wniosków załatwianych powyŝej 1 miesiąca. Powiadamianie osób o wpisaniu na listę osób oczekujących oraz o przewidywanym terminie oczekiwania na umieszczenie w domu pomocy społecznej w razie niemoŝności umieszczenia w DPS z powodu braku wolnych miejsc / art. 59 ust. 3/ przedstawiało się następująco Lp. Powiadomienia o wpisie na listę oczekujących na miejsce w DPS - ogółem Ilość powiadomień w 2008 r. Ilość powiadomień w 2009 r. Ilość powiadomień w 2010 r Nie było przypadków umieszczania osób bezwzględnie wymagających pomocy bez zgody ww. osoby lub jej przedstawiciela ustawowego /art. 54 ust. 4/. Nie było przypadków zawiadamiania sądu lub prokuratury w przypadku osób bezwzględnie wymagających pomocy o braku wyraŝenia zgody ww. osoby lub jej przedstawiciela ustawowego na umieszczenie w domu pomocy społecznej oraz wycofujących zgodę po umieszczeniu Umieszczanie w domu pomocy społecznej odpowiedniego typu, zlokalizowanego jak najbliŝej miejsca zamieszkania Osoby pochodzące z terenu innego powiatu umieszczone w DPS na terenie powiatu Lp. Liczba osób umieszczonych ogółem Liczba osób umieszczonych 2008 r. w Liczba osób umieszczonych w 2009 r. Liczba dzieci umieszczonych w 2010 r Nie było osób umieszczonych w DPS poza terenem powiatu 13

14 Umieszczanie osób w DPS odpowiedniego typu, z uwzględnieniem stopnia ich fizycznej i psychicznej sprawności przedstawia się następująco Lp. Liczba osób umieszczonych - ogółem Liczba osób umieszczonych w 2008 r. Liczba osób umieszczonych w 2009 r. Liczba osób umieszczonych w 2010 r Nie było osób umieszczonych w DPS, które nie zostały zakwalifikowane do odpowiedniego typu domu. Wydawanie decyzji o odpłatności za pobyt w DPS przedstawia się następująco Lp. Liczba wydanych decyzji o odpłatności za DPS - ogółem Liczba wydanych decyzji o odpłatności za DPS w 2008 r. Liczba wydanych decyzji o odpłatności za DPS w 2009 r. Liczba wydanych decyzji o odpłatności za DPS w 2010 r Nie zanotowano przypadków koniecznej pomocy w integracji ze środowiskiem osób mających trudności w przystosowaniu się do Ŝycia, opuszczających domy pomocy społecznej dla dzieci i młodzieŝy niepełnosprawnych intelektualnie /art. 19 ust. 7. 5) i 6) Szkolenie, doskonalenie zawodowe i doradztwo metodyczne dla pracowników pomocy społecznej Ustaleń dokonano w oparciu o analizę materiału przygotowanego przez PCPR (Załącznik Nr 13). Dla rodzin zastępczych i kandydatów na rodziny zastępcze PCPR zorganizował w 2008 roku szkolenie 4 dniowe, a w 2009 roku 3 dniowe. W 2010 roku przy współpracy z Regionalnym Ośrodkiem Polityki Społecznej zorganizowano szkolenie dla wszystkich partnerów projektu systemowego PO KL. 7) Sprawowanie nadzoru nad działalnością rodzinnej opieki zastępczej i jednostek pomocy społecznej W Powiecie Gryfickim nadzór w imieniu starosty nad działalnością rodzinnej opieki zastępczej, ośrodków adopcyjno-opiekuńczych, jednostek specjalistycznego poradnictwa, ośrodków wsparcia, domów pomocy społecznej, placówek opiekuńczo-wychowawczych, ośrodków interwencji kryzysowej sprawuje Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie. W kontrolowanym okresie PCPR przeprowadził (Zał. Nr 14): 1) w marcu, październiku i listopadzie 2008 r., w listopadzie i grudniu 2009 r., kontrole działalności bieŝącej w Domu Pomocy Społecznej w Gryficach oraz DPS w Jarominie sporządzono protokoły, 14

15 2) w czerwcu i październiku 2008 r. oraz we wrześniu 2009 r. kontrolę funkcjonowania Powiatowego Ośrodka Wsparcia w Gryficach sporządzono notatki z kontroli, 3) w maju 2008 r., kwietniu i listopadzie 2009 r. kontrole działalności bieŝącej w Wielofunkcyjnej Placówce Opiekuńczo-Wychowawczej Dom dla Dzieci w Gryficach sporządzono protokoły, 4) bieŝący nadzór nad rodzinami zastępczymi realizowany jest poprzez: wywiady środowiskowe pracowników socjalnych, przeprowadzane w kaŝdej rodzinie co 6 miesięcy, a w razie potrzeb częściej; kontakt ze szkołami i instytucjami. 8) Pomoc cudzoziemcom, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą W okresie kontrolowanym nie było takich przypadków. 9) Finansowanie pobytu w całodobowych placówkach opiekuńczowychowawczych oraz w rodzinach zastępczych dzieciom cudzoziemców W okresie kontrolowanym nie było takich przypadków. PowyŜsze zapisy zostały omówione z kierownikiem kontrolowanej jednostki. Dokonano wpisu w ksiąŝce kontroli pod pozycją 1 / Przedstawicielowi kontrolowanej jednostki, po zapoznaniu się z treścią protokołu, przysługują następujące uprawnienia: 1. Przed podpisaniem protokołu kontroli kontrolowany moŝe zgłosić umotywowane zastrzeŝenia na piśmie co do jego treści w ciągu 7 dni od dnia otrzymania do podpisu. 2. Prawo odmowy podpisania protokołu powinno być poprzedzone złoŝeniem pisemnych przyczyn odmowy, co nie stanowi przeszkody do wszczęcia postępowania pokontrolnego. Protokół sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, które otrzymują: - Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Gryficach - egzemplarz nr 1 - a / a - egzemplarz nr 2 Dyrektor kontrolowanej jednostki Kontrolujący Szczecin, dnia 26 lipca 2010 r. 15