S AJ. Data sporządzenia Szczecin, czerwca 2012 r.

Transkrypt

1 S AJ. Data sporządzenia Szczecin, czerwca 2012 r. P R O T O K Ó Ł z kontroli kompleksowej przeprowadzonej w Urzędzie Gminy i Miasta w Goleniowie w dniach maja 2012 r. Adres: Urząd Gminy i Miasta ul. Plac Lotników Goleniów Kontrolę przeprowadził zespół inspektorów Wydziału Polityki Społecznej Zachodniopomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Szczecinie w składzie: Anna Jasina - starszy inspektor - legitymacja służbowa Nr 2/2011, przewodniczący zespołu Janusz Modrzejewski - starszy inspektor wojewódzki - legitymacja służbowa nr 4/2011, na podstawie Upoważnienia Nr 43/2012 z dnia 17 maja 2012 r. wydanego przez Wicewojewodę Zachodniopomorskiego. Kontrolą objęto okres od dnia r. do dnia r. Przed przystąpieniem do czynności kontrolnych zapoznano Burmistrza Gminy Goleniów Pana Roberta Krupowicza oraz zastępcę Dyrektora Ośrodka Pomocy Społecznej w Goleniowie Panią Elżbietę Nowak z programem kontroli, w którym określono temat, cel i rodzaj oraz zakres kontroli. Zakresem kontroli objęto: zadania własne gminy z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie realizowane przez jednostkę samorządu terytorialnego szczebla gminnego. Podczas kontroli analizie poddana została następująca tematyka: 1) opracowanie i realizacja gminnego programu przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie; 2) prowadzenie poradnictwa i interwencji w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie w szczególności poprzez działania edukacyjne służące wzmocnieniu opiekuńczych i wychowawczych kompetencji rodziców w rodzinach zagrożonych przemocą w rodzinie; 3) zapewnienie osobom dotkniętym przemocą w rodzinie miejsc w ośrodkach wsparcia; 4) tworzenie zespołów interdyscyplinarnych. Wyjaśnień udzielali: Pani Elżbieta Nowak - Dyrektor Ośrodka Pomocy Społecznej w Goleniowie; Pani Renata Kijko pracownik socjalny Ośrodka Pomocy Społecznej w Goleniowie, Przewodnicząca Zespołu Interdyscyplinarnego do spraw przeciwdziałania przemocy; 1

2 Ustalenia kontroli: Urząd Gminy i Miasta Goleniów jest jednostką samorządu terytorialnego, która zgodnie z art. 6 pkt 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. Nr 180, poz z późn. zm.) realizuje zadania własne gminy z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Jednostką organizacyjną gminy bezpośrednio realizującą zadania jest Ośrodek Pomocy Społecznej w Goleniowie. Opracowanie i realizacja gminnego programu przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie. Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie dla Gminy Goleniów na Lata został przyjęty Uchwałą Nr XVII/185/12 Rady Miejskiej w Goleniowie z dnia r. (Zał. Nr 1). W dokumencie opracowanym przez Przewodniczącego Interdyscyplinarnego Zespołu do Spraw Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie przedstawiono zjawisko przemocy, dane liczbowe Komendy Głównej Policji w zakresie liczby ofiar przemocy domowe według procedury Niebieskiej Karty i liczby sprawców przemocy domowej w przedziale czasowym od 2005 r. do 2008 r. Ponadto przedstawiono dane Ośrodka Pomocy Społecznej w Goleniowie w zakresie liczby rodzin korzystających z pomocy i liczby założonych Niebieskich Kart w przedziale od 2008 r. do 2010 r., liczbę udzielonych w OPS porad w ujęciu grupowym w latach , liczbę rodzin z terenu Gminy Goleniów korzystających z usług Ośrodka Interwencji Kryzysowej w okresie od r. do r. z uwzględnieniem przyczyn udzielania pomocy, rodzaje porad udzielanych przez specjalistów OIK na rzecz mieszkańców Gminy Goleniów. Dokument zawierał także dane komendy Powiatowej Policji w Goleniowie dotyczące liczby interwencji oraz sporządzonych Niebieskich Kart w okresie od 2006 r. do 2009 r. Jako główny cel Gminnego Programu wskazano przeciwdziałanie przemocy w rodzinie, zwiększenie dostępności i skuteczności profesjonalnej pomocy oraz ochronę ofiar przemocy w rodzinie. Wyszczególniono także cele szczegółowe: 1) Skuteczne i efektywne zwalczanie przemocy w rodzinie; 2) Zapewnienie osobom doznającym przemocy bezpieczeństwa i skutecznej pomocy; 3) Zapewnienie interdyscyplinarnych szkoleń dla służb zajmujących się problemem przemocy; 4) Zmiana postawy mieszkańców wobec przemocy w rodzinie poprzez działania informacyjno-edukacyjne. Powyższe cele szczegółowe były także ujęte w pkt. VII jako Zadania Zespołu, przedstawione w formie tabelarycznej ze wskazaniem opisu zadania, realizatorem lub koordynatorem. Przyjęto termin realizacji wszystkich działań od 2012 roku (Zał. Nr 1 ). Podczas kontroli wskazano na duży stopień ogólności Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie dla Gminy Goleniów. Nie pozwoli to na rzeczywistą ocenę stopnia wykonania zadań przewidzianych do realizacji w bardzo ogólnie określonym terminie w pkt.vii - Zadania Zespołu, analizę wskaźników osiągania wymienionych celów, a tym samym na modyfikację zakładanych działań. Poinformowano zastępcę dyrektora Ośrodka Pomocy Społecznej w Goleniowie oraz Przewodniczącą Zespołu Interdyscyplinarnego, o potrzebie i zasadności jego uszczegółowienia. Gmina Goleniów w ramach działań nakierowanych na zmianę postaw mieszkańców wobec przemocy w rodzinie poprzez działania informacyjno - edukacyjne rozpoczęła w 2011 roku kampanię społeczną Wolni od przemocy pod honorowym patronatem Burmistrza 2

3 Gminy Goleniów Pana Roberta Krupowicza. Ma na celu zapobieganie zjawisku przemocy i podniesienie świadomości w środowisku lokalnym, szczególnie uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, zmianę ich postaw społecznych wobec przemocy w rodzinie. Kształtowanie prawidłowych postaw społecznych. Partnerzy kampanii to: Urząd Gminy i Miasta w Goleniowie, Ośrodek Pomocy Społecznej, Gminna Komisja ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Biblioteka Publiczna, Prokuratura Rejonowa (Zał. Nr 2). W ramach kampanii zaplanowano przeprowadzenie spotkania prokuratora z uczniami szkół ponadgimnazjalnych, celem przedstawienia zagadnień związanych ze zjawiskiem przemocy, konsekwencjami jakie ponosi osoba stosująca przemoc. Ponadto przeprowadzono konkurs adresowany do uczniów szkół podstawowych i gimnazjalnych z terenu Gminy Goleniów na plakat pod hasłem Wolni od przemocy. Plakat który wygrał konkurs stanowił logo na wydrukowanych w ramach kampanii torbach papierowych, na których umieszczono także adresy instytucji działających w obszarze przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Papierowe torby trafiły do biblioteki, w której pakowano czytelnikom wypożyczone książki. Ponadto oprócz działań w ramach kampanii wydrukowano i rozdystrybuowano ulotki informacyjne zawierające adresy instytucji działających w obszarze przeciwdziałania przemocy w rodzinie (Zał. Nr 3). Jak poinformowała podczas kontroli Przewodnicząca Interdyscyplinarnego Zespołu do Spraw Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie pozostałe działania w zakresie informacyjnoedukacyjnym są w trakcie realizacji. W zakresie podniesienia poziomu wiedzy i umiejętności osób realizujących zadania związane z przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie Gmina Goleniów zorganizowała w dniu r. interdyscyplinarne szkolenie dla przedstawicieli instytucji zaangażowanych w zapobieganie i zwalczanie przemocy pod nazwą Procedura podejmowania działań w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie Niebieskiej Karty. Zorganizowano także trzydniowe szkolenie w dniach r. na temat Niebieskie Karty i działania grup roboczych oraz Kontakt z ofiarą i sprawcą przemocy. W szkoleniu wzięli udział przedstawiciele Ośrodka Pomocy Społecznej w Goleniowie, Sadu Rejonowego, Komendy Powiatowej Policji, Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej, Prokuratury Rejonowej oraz pedagodzy szkolni. Prowadzenie poradnictwa i interwencji w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie w szczególności poprzez działania edukacyjne służące wzmocnieniu opiekuńczych i wychowawczych kompetencji rodziców w rodzinach zagrożonych przemocą w rodzinie. Działania edukacyjne służące wzmocnieniu opiekuńczych i wychowawczych kompetencji rodziców w rodzinach zagrożonych przemocą w rodzinie nie są uwzględnione i ujęte w Gminnym Programie Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie dla Gminy Goleniów. Pomimo to jak wynikało z rozmowy podczas kontroli z Przewodniczącą Interdyscyplinarnego Zespołu do Spraw Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie organizowane są spotkania z pedagogami szkolnymi i rodzicami. W szkołach na terenie Gminy Goleniów psycholog prowadzi działania wspomagające z rodzicami i dziećmi. Ponadto spotkania z psychologiem prowadzone są przez Poradnię Psychologiczno-Pedagogiczną. Przewodnicząca Zespołu Interdyscyplinarnego poinformowała także, że w powyższych działaniach uczestniczą też Ośrodek Pomocy Rodzinie, Ośrodek Pomocy Społecznej, Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie oraz placówki oświatowe. W zakresie poradnictwa i interwencji w obszarze przeciwdziałania przemocy instytucje takie jak: Ośrodek Pomocy Rodzinie, Ośrodek Pomocy Społecznej, Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, Ośrodek Interwencji Kryzysowej, Prokuratura Rejonowa współpracują ze sobą. 3

4 Przewodnicząca zespołu podczas kontroli poinformowała, że poprzez kontakt telefoniczny z przedstawicielami szkół na terenie gminy Goleniów otrzymuje zaproszenia na spotkania o charakterze informacyjnym na temat procedury Niebieskiej Karty dla kadry pedagogicznej. W 2012 roku odbyło się 5 takich spotkań. Nie było w OPS dokumentacji świadczącej o powyższym (Zał. Nr 4 i 5). Zapewnienie osobom dotkniętym przemocą w rodzinie miejsc w ośrodkach wsparcia. Na terenie Gminy Goleniów nie funkcjonuje Ośrodek Wsparcia. W przypadku konieczności takiego umieszczenia gmina korzysta z miejsc noclegowych zabezpieczonych przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie. W okresie objętym kontrolą nie było takich umieszczeń (Zał. Nr 4 ). Tworzenie Zespołów Interdyscyplinarnych. W dokumentacji była Uchwała Nr VI/35/11 Rady Miejskiej w Goleniowie z dnia 9 marca 2011 r. w sprawie trybu i sposobu powoływania i odwoływania członków zespołu interdyscyplinarnego oraz szczegółowych warunków jego funkcjonowania. Tryb określony w ww. uchwale był przestrzegany. Było także Zarządzenie Nr 134 Burmistrza Gminy Goleniów z dnia 26 czerwca 2011 r w sprawie powołania i składu Zespołu Interdyscyplinarnego oraz Zarządzenie Nr 20 Burmistrza Gminy Goleniów z dnia 1 lutego 2012 r. o zmianie zarządzenia nr 134 w sprawie zmiany składu Zespołu Interdyscyplinarnego w Goleniowie. Skład zespołu jest zgodny z obowiązującymi przepisami oraz zgodnie z możliwością jego członkami są także przedstawiciele innych podmiotów działający na rzecz przeciwdziałania przemocy rodzinie (Zał. Nr 6,7,8). Był też Regulamin Zespołu Interdyscyplinarnego w Goleniowie ( Zał. Nr 9 ). W analizowanej dokumentacji znajdowały się ponadto porozumienia zawarte pomiędzy Burmistrzem Gminy Goleniów a osobami reprezentującymi podmioty, których przedstawiciele wchodzą w skład zespołu (Zał. Nr 10). Posiedzenia zespołu odbywają się co 2-3 miesiące. W 2011 roku odbyło się 5 takich spotkań, a w 2012 roku do dnia kontroli odbyły się 2 spotkania (Zał. Nr 4). Praca zespołu dokumentowana jest w formie sporządzanych protokołów z posiedzeń i list obecności (Zał. Nr 11 ). Z działalności zespołu w 2011 roku zostało sporządzone sprawozdanie (Zał. Nr 12 ). Ponadto w dokumentacji były oświadczenia członków zespołu o zachowaniu poufności zgodnie z treścią określoną w obowiązujących przepisach (Zał. Nr 13). Zespół Interdyscyplinarny rozpowszechnia informacje o instytucjach i możliwościach udzielania pomocy w środowisku lokalnym poprzez rozpowszechnianie ulotek, znajdującej się na stronach internetowych Urzędu Gminy i Miasta w Goleniowie oraz w zakładce informacyjnej na stronie internetowej OPS w Goleniowie. Odbywa się to również poprzez współpracę z przedstawicielami Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Zespół Interdyscyplinarny utworzył w 2011 roku 56 grup roboczych w celu rozwiązywania problemów związanych z wystąpieniem przemocy w rodzinie w indywidualnych przypadkach, a w 2012 roku do dnia kontroli powstało 9 grup roboczych. Składy grup roboczych były zgodne z obowiązującymi w tym zakresie przepisami. W miarę zaistniałej potrzeby w skład grup roboczych wchodzą także kuratorzy sądowi lub przedstawiciele innych podmiotów (Zał. Nr 4). Do przewodniczącego Zespołu Interdyscyplinarnego w kontrolowanym okresie OPS, szkoły, a najczęściej Policja przekazały łącznie 32 formularze A Niebieskiej Karty (Zał. Nr 14). W 2011 roku nie było rozstrzygnięć o braku zasadności podejmowania działań. W 2012 roku podjęto rozstrzygnięcia w przypadku 11 Niebieskich Kart. Najczęstszym powodem rozstrzygnięcia było podjęcie przez osobę co do której istniało podejrzenie stosowania 4

5 przemocy działań wskazanych przez grupy robocze tj.: podjęcie leczenia odwykowego, realizacja indywidualnego planu, kontakt z kuratorem zawodowym, ustanie przemocy, uczestnictwo w terapii, wsparcie asystentem rodziny, kierowanie na program korekcyjnoedukacyjny dla osób stosujących przemoc. Z posiedzeń grup roboczych sporządzano protokoły i listy obecności (Zał. Nr 15). Analiza indywidualnych przypadków obrazowała wykonywanie czynności w rodzinach dotkniętych przemocą zgodnie z przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 13 września 2011 r. w sprawie procedury: Niebieskie Karty oraz wzorów formularzy Niebieska Karta. Zachowywano terminy poszczególnych działań. Na spotkania były zapraszane osoby, co do których istniało podejrzenie, że doświadczyły przemocy, a osoby, co do których istniało podejrzenie, że stosują przemoc były początkowo zapraszane, obecnie odbywa się to w formie pisemnego wezwania (Zał. Nr 4). Czynności w stosunku do dzieci podejmowane były w obecności rodzica. Sytuacja w rodzinach dotkniętych przemocą i zagrożonych wystąpieniem przemocy monitorowana jest przez pracowników socjalnych OPS w Goleniowie raz w miesiącu. W zależności od sytuacji przeprowadzane są rozmowy, sporządzane karty wizyt (Zał. Nr 16). Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie dla Gminy Goleniów na Lata jak obrazuje tabela - część VII jest realizowany między innymi przez Zespół Interdyscyplinarny - zadanie pierwsze: prowadzenie przez Zespół Interdyscyplinarny zintegrowanych skoordynowanych działań w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie (Zał. Nr 1). Zespół jest także wskazany w realizacji lub koordynacji zaplanowanych, pozostałych działaniach. Ponadto Gmina Goleniów podejmuje inne działania, służące zmniejszeniu zjawiska przemocy w rodzinie. Zarówno w roku 2011 jak i 2012 roku złożyła wniosek o dofinansowanie projektu realizowanego w ramach Programu osłonowego pod nazwą Wspieranie jednostek samorządu terytorialnego w tworzeniu systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie. W 2011 roku wniosek nie otrzymał dofinansowania, a oferta złożona w roku bieżącym oczekiwała na rozstrzygnięcie. Ośrodek Pomocy Społecznej, Zespół Interdyscyplinarny współpracują ściśle z Ośrodkiem Pomocy Rodzinie w Goleniowie w obszarze przeciwdziałania przemocy w rodzinie i pomocy rodzinom gdzie przemoc występuje. Ponadto w Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej funkcjonuje Szkoła dla Rodziców. Udzielane są tez porady indywidualne dla rodziców. Pracownicy socjalni Ośrodka Pomocy Społecznej w Goleniowie podnoszą swoje kwalifikacje i zdobywają wiedzę i umiejętności w zakresie pracy z rodziną. W 2011 roku ukończyły szkolenie i uzyskały certyfikat Programu Mądrzy Rodzice uprawniający do organizowania szkoleń w ramach Programu, prowadzenia zajęć edukacyjnych dla rodziców. Ustalenia kontroli zostały omówione z Burmistrzem Gminy Goleniów oraz z Zastępcą Dyrektora Ośrodka Pomocy Społecznej w Goleniowie. Dokonano wpisu w książce kontroli pod pozycją - 2/ Przedstawicielowi kontrolowanej jednostki, po zapoznaniu się z treścią protokołu, przysługują następujące uprawnienia: 1. Przed podpisaniem protokołu kontroli kontrolowany może zgłosić umotywowane zastrzeżenia na piśmie co do jego treści w ciągu 7 dni od dnia otrzymania do podpisu. 5

6 2. Prawo odmowy podpisania protokołu powinno być poprzedzone złożeniem pisemnych przyczyn odmowy, co nie stanowi przeszkody do wszczęcia postępowania pokontrolnego. Protokół sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, które otrzymują: - Urząd Gminy i Miasta w Goleniowie- egzemplarz nr 1 - a / a - egzemplarz nr 2 Burmistrz Gminy Goleniów Kontrolujący Szczecin, dnia czerwca 2012 r. Protokół otrzymałem dnia... 6