Scenariusz wycieczki do ekologicznego gospodarstwa rolniczego, produkującego zdrową żywność, zmodyfikowany i dostosowany do potrzeb klas integracyjnych Kl. V integracyjna TEMAT: Poznajemy gospodarstwa ekologiczne żywność produkujące zdrową I. Cele wycieczki: Czas - 4godziny Uczeń: rozróżnia istniejące rodzaje gospodarstw wiejskich z uwzględnieniem gospodarstwa ekologicznego, potrafi rozpoznać i porównać podstawowe zboża i warzywa uprawiane w Polsce, wyjaśnia co otrzymuje się z głównych zbóż, określa zalety gospodarstw ekologicznych i zdrowego odżywiania, potrafi scharakteryzować źródła zanieczyszczeń żywności, rozróżnia podstawowe maszyny i narzędzia rolnicze, potrafi zastosować maszyny rolnicze w określonych pracach rolnych, rozróżnia znaki ekologiczne występujące na produktach spożywczych, wybiera sposób ekologicznego nawożenia poszczególnych gatunków roślin i zwierząt, zna podstawowe zasady stosowane podczas hodowli zwierząt w gospodarstwach ekologicznych, potrafi narysować główne zboża i warzywa występujące w Polsce, wykazuje własną inicjatywę, współdziała w grupie,
Metody - obserwacja bezpośrednia, słowna, poglądowa, oparta na pokazie, ćwiczenia techniczne, instrukcja, opis, pogadanka, dyskusja, Środki dydaktyczne - karty ćwiczeń, plansze (tekst z lukami), notatniki, dyktafon, aparat fotograficzny, atlasy przyrodnicze, sylwetki maszyn. II. Przebieg zajęć: Część wstępna przygotowanie wycieczki: wybranie odpowiedniego gospodarstwa ekologicznego i ustalenie terminu wycieczki, przygotowanie niezbędnych środków dydaktycznych, przedstawienie uczniom planu i celów wycieczki, przydział funkcji organizacyjnych i zadań obserwacyjnych, problematyka wywiadu z rolnikiem (ustalenie głównych pytań, które będą zadawane podczas wywiadu z rolnikiem - ekologiem) np.: (K) a. Czy łatwo jest prowadzić tego typu gospodarstwo i co ewentualnie sprawia najwięcej trudności? b. Jakie stosuje się formy nawożenia? c. Czy należy sadzić obok siebie określone gatunki roślin, czy jest to zupełnie bez znaczenia? d. Co zanieczyszcza glebę i rośliny uprawne? e. Czy ludzie chętnie kupują żywność z takich gospodarstw, czy tez są problemy z jej sprzedażą? (niekiedy rośliny z takich gospodarstw wyglądają gorzej niż rośliny z gospodarstw tradycyjnych) f. Czy gospodarstwa ekologiczne są duże czy małe i czy różnicuje się w nich uprawiane rośliny? g. Jak hoduje się zwierzęta w gospodarstwach ekologicznych; czy różne gatunki zwierząt mogą żyć swobodnie obok siebie? - Przypomnienie wiadomości o funkcjonowaniu gospodarstw tradycyjnych i ekologicznych i o konieczności produkcji zdrowej żywności.
- Przypomnienie niezbędnych pojęć: użytki rolne, grunty orne, zboża i ich rozróżnianie, maszyny rolnicze, rośliny jednoroczne, byliny, warzywa, nawozy sztuczne, środki ochrony roślin, nawozy organiczne (zielony nawóz, kompost). - Zapoznanie uczniów z niezbędnymi w trakcie zajęć środkami dydaktycznymi ubiorem i zasadami BHP. Część właściwa wycieczka do ekologicznego gospodarstwa rolniczego 1. Dojście do miejsca obserwacji. 2. Pogadanka wprowadzająca: a) przypomnienie uczniom celu wycieczki b) swobodne wypowiedzi uczniów na tematy związane z problemami współczesnej wsi i ciężkiej pracy rolników na podstawie wcześniejszych własnych kontaktów z jej mieszkańcami 3. Przydzielenie uczniom ćwiczeń i zadań do rozwiązania podczas wycieczki: a) Określanie warunków życia roślin uprawianych w gospodarstwie rolniczym grupa Michała (M), b) Rozróżnianie podstawowych rodzajów zbóż cała klasa c) Odróżnianie roślin jednorocznych od bylin-korzystanie z atlasów grupa Beaty (B), d) Odróżnianie podstawowych użytków rolnych: gruntów ornych, łąk, pastwisk, ogrodów i sadów. Ustalenie, które z tych form znajdują się na terenie zwiedzanego gospodarstwa-(atlasy i plansze) grupa Roksany (R) e) Obserwacja głównych maszyn i narzędzi rolniczych z wyszczególnieniem wykonywanych przy ich pomocy prac-(plansze z sylwetkami maszyn i narzędzi) (M i KR) f) Analiza wpływu odpowiedniego nawożenia w gospodarstwach ekologicznych i innych zabiegów pielęgnacyjnych na skład gatunkowy roślin Ewa, Artur g) Zaobserwowanie jakie rośliny rosną obok siebie w gospodarstwach ekologicznych - Karol
4. Przeprowadzenie wywiadu z rolnikiem i nagranie jego wypowiedzi celem dokładniejszej jej analizy po powrocie do szkoły. Obserwacje kierowane. Pogadanka. W czasie pracy (grupowej i indywidualnej) uczniowie notują swe spostrzeżenia w notatnikach, rysują schematyczne rysunki, ustalają, które okazy roślin są najciekawsze, które nieznane. 5. Nauczyciel zwraca uwagę uczniów na dwa rodzaje gospodarstw produkujących zdrową żywność: tzw. gospodarstwa otwarte i domknięte. 6. Wykonywanie zdjęć do kroniki lub gazetki szkolnej, będących dokumentacją wycieczki (K). 7. Zebranie, za zgodą właściciela gospodarstwa, okazów do zasuszenia np. zbóż-b, M, KR, R oraz przewodniczący grup. Uczniowie korzystają z atlasów i plansz. 8. Pogłębienie i integracja wiadomości: a) Zbiórka po upływie ustalonego czasu (20-30min) b) Sprawozdanie z pracy indywidualnej i zespołów uczestników wycieczki, swobodne wypowiedzi Beaty, Michała, Krzysia i ich korygowanie przez grupy (przeprowadzenie obserwacji uzupełniających przez wszystkich uczniów w przypadku takiej konieczności) c) Zestawienie charakterystycznych cech gospodarstwa ekologicznego-jako tego, które produkuje zdrową żywność, uporządkowanie wiadomości i ich zapis w notatnikach (przewodniczący grup przedstawiają propozycje ze zróżnicowanym ich zapisem) d) Sklasyfikowanie kilku wybranych roślin uprawianych w tym gospodarstwie-zapis w notatnikach (uczniowie o obniżonych możliwościach edukacyjnych otrzymują plansze-tekst z lukami) e) Racjonalna uprawa (grupa Beaty), eksploatacja i nawożenie w gospodarstwie ekologicznym f) Zanalizowanie zaobserwowanych czynności wykonywanych w gospodarstwach ekologicznych g) Rekapitulacja uzyskanych informacji - E i A
III.PODSUMOWANIE Zadanie pracy domowej: a) Odpowiedz ustnie na pytanie: W jaki sposób należy prowadzić gospodarstwo rolne aby produkowało zdrową żywność? (E i A praca pisemna w formie sprawozdania z wycieczki do kroniki klasowej) b) Zasusz zebrane okazy zbóż. c) Odszukaj i przynieś na lekcję znaki ekologiczne świadczące, że dany produkt nie szkodzi zdrowiu użytkowników i środowiska (z opakowań na artykułach spożywczych, środkach czystości, kosmetykach) d) Pokoloruj te maszyny rolnicze, które widziałeś w gospodarstwie (M, KR, R, B - uczniowie otrzymują gotowe plansze z różnymi maszynami) IV.POWRÓT DO SZKOŁY Legenda do scenariusza: Symbole literowe Inicjały imion dzieci niepełnosprawnych i dzieci zdolnych Zaznaczone w scenariuszu oznaczają przydział konkretnego zadania do wykonania w czasie wycieczki i w domu Uczniowie pracują w grupach mieszanych. K-Karol B-Beata M-Michał KR-Krzyś A-Artur E-Ewa Opracowały: mgr inż. Izabela Benduch mgr Monika Cudzik