Leśny Zakład Doświadczalny SGGW Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej 95-063 Rogów, tel./fax (0 46) 874 83 74, e-mail: cepl@wl.sggw.pl, http://cepl.sggw.pl Zapraszamy na zajęcia w lesie, parku lub w Muzeum Lasu i Drewna Rogów, wrzesień 2008 r.
PROPOZYCJE TEMATÓW ZAJĘĆ REALIZOWANYCH W LESIE, PARKU LUB W MUZEUM LASU I DREWNA Str. 2 ZERÓWKA Gra w zielone (2 godz.) - Wyprawa do lasu, gdzie dzieci poprzez zabawę poznają przyrodę wszystkimi zmysłami. Kolory jesieni (2 godz.) Wycieczka do lasu i parku. Dzieci dostrzegają zmiany zachodzące w przyrodzie jesienią. Kształcą umiejętność obserwowania przyrody. SZKOŁA PODSTAWOWA kl. I - III Jak leśnik opiekuje się lasem? (2 godz.) Podczas zajęć dzieci poznają pracę leśnika. Szukają śladów jego działalności. Jak rośnie drzewo (2 godz.) Analiza czynników środowiska wpływających na pokrój drzew. Uczniowie wykonują pomiary, schematyczne rysunki, analizują dane, poznają teŝ niektóre aspekty pracy leśnika. Jesienne kompozycje (2 godz.) Celem zajęć jest zapoznanie uczniów z róŝnorodnością wyglądu roślin drzewiastych (drzewa krzewy, iglaste liściaste), oraz z ich elementami (nasiona, owoce, szyszki, liście, gałęzie itp.). W czasie zajęć uczniowie ćwiczą umiejętności manualne i plastyczne. Nadeszła wiosna (2 godz.) Dzieci obserwują zmiany zachodzące w lesie wiosną, wypełniają karty obserwacji kwiatów wiosennych. Patrzymy na las (2 godz.) Uczestnicy zajęć poznają róŝne formy roślinności (formy drzewiaste, krzewiaste, zielne) oraz doskonalą umiejętność obserwowania przyrody. Poznajemy drzewa iglaste rosnące w naszym lesie (2 godz.) Celem zajęć jest obserwowanie róŝnych gatunków drzew iglastych występujących naturalnie w naszych lasach oraz poznanie cech pozwalających rozróŝnić poszczególne gatunki. Dzieci wykonują prace plastyczne przedstawiające omawiane drzewa. Poznajemy drzewa liściaste rosnące w naszym lesie (2 godz.) Celem zajęć jest obserwowanie róŝnych gatunków drzew liściastych występujących naturalnie w naszych lasach oraz poznanie cech pozwalających rozróŝnić poszczególne gatunki. Dzieci wykonują prace plastyczne przedstawiające omawiane drzewa. Poznajemy warstwy lasu (2 godz.) Uczniowie, pracując w grupach, poznają poszczególne warstwy lasu oraz przykłady charakterystycznych dla danej warstwy roślin i zwierząt. Szanujmy stare drzewa (2 godz.) Uczestnicy zajęć poznają rolę drzew w środowisku i Ŝyciu człowieka. Utrwalają pojęcia: drzewo, pień, korzenie, konary, gałęzie, kwiaty, owoce. W trakcie zajęć zostaje wyjaśniona konieczność ochrony starych drzew. Uczniowie poznają pojęcie "Pomnik przyrody". Tropienie kropelki wody (2 godz.) Zajęcia wprowadzają w problematykę znaczenia wody w przyrodzie i Ŝyciu człowieka. Uczniowie poznają obieg wody oraz ochronną funkcję lasów.
Str. 3 PROPOZYCJE TEMATÓW ZAJĘĆ REALIZOWANYCH W LESIE, PARKU LUB W MUZEUM LASU I DREWNA SZKOŁA PODSTAWOWA kl. IV - VI Klimat lasu (4 godz.) Zajęcia umoŝliwiają uczniom porównanie klimatu w lesie i na otwartej przestrzeni, zapoznają z metodami pomiaru zjawisk atmosferycznych. Uczestnicy zajęć samodzielnie wykonują proste modele przyrządów meteorologicznych. Las i leśnicy, czyli co robi leśnik w lesie (4 godz.) Zajęcia wprowadzają w niektóre problemy związane z gospodarką leśną, pokazują róŝnorodność pracy leśnika. Niesione z wiatrem (2 godz.) Termin realizacji jesień. W trakcie zajęć uczniowie poznają budowę róŝnych owoców i nasion oraz sposoby rozsiewania u roślin. Portret drzewa (2 godz.) W trakcie zajęć uczniowie poznają i porównują róŝne gatunki drzew. Posługując się mapą odnajdują drzewa w terenie. Wykonują rysunki, pomiary, obliczenia. Praca w grupach z tekstem przewodnim. Poznajemy gady (2 godz., max. 1 grupa) Uczniowie uczą się rozpoznawać gatunki gadów Ŝyjących w Polsce. Poznają, na podstawie bezpośrednich obserwacji Ŝywych zwierząt, budowę i zwyczaje jaszczurki, węŝa, Ŝółwia. Omawiane są teŝ problemy ochrony gadów. Poznajemy owady (2 godz. max. 1 grupa) Na zajęciach prezentowane są niektóre gatunki owadów spotykane w amatorskich hodowlach, ponadto uczniowie samodzielnie prowadzą odłowy owadów za pomocą czerpaków entomologicznych i ekshaustorów. Zajęcia kształcą umiejętność prowadzenia obserwacji. Re, re, kum, kum (2 godz. max. 1 grupa) Termin realizacji: wiosna. Zajęcia przybliŝają gromadę płazów. Uczniowie poznają pospolite gatunki spotykane w Polsce, budowę ciała, przystosowanie do wodno-lądowego trybu Ŝycia, zagroŝenia i przykłady akcji prowadzonych w celu ochrony płazów. Spacer młodego tropiciela (2 godz.) Uczestnicy zajęć analizują wpływ człowieka na środowisko, doskonalą umiejętność obserwacji. Posługują się mapą i legendą oraz nanoszą informacje na mapę. GIMNAZJUM Bezkręgowce wodne (2 godz., max 1 grupa) Na zajęciach uczniowie samodzielnie odławiają zwierzęta bezkręgowe Ŝyjące w stawie, poznają ich przystosowania do Ŝycia w wodzie. Co to jest populacja? (4 godz., max 1 grupa) Uczniowie w trakcie własnych pomiarów w lesie poznają podstawowe cechy populacji: liczebność, zagęszczenie, strukturę przestrzenną i wieku. Czy wybierzemy las? (3 godz.) W trakcie zajęć uczniowie przypominają sobie wiedzę na temat funkcji lasu oraz zasady orientowania i czytania map. Mają okazję wykorzystać swoją wiedzę w dyskusji. Uczą się rozwiązywania problemów metodą kompromisu, argumentowania swojego stanowiska z zachowaniem zasad kultury dyskusji. Ekosystem lasu (4 godz.) Uczniowie wytyczają w lesie powierzchnie badawcze, na których mierzą połoŝenie drzew i krzewów, oznaczają gatunki, wskazują osobniki i populacje, określają biotop. Ponadto opracowują przykładowe zaleŝności troficzne. Las i leśnicy, czyli co robi leśnik w lesie (4 godz.) Zajęcia wprowadzają w niektóre problemy związane z gospodarką leśną, pokazują róŝnorodność pracy leśnika. Od nasiona do drzewa w lesie (3 godz.) W wyniku zajęć uczniowie utrwalają wiadomości o cyklu rozwojowym drzewa, budowie owoców i nasion oraz ich rodzajach. Kształcą umiejętność obserwacji i analizowania zjawisk zachodzących w przyrodzie.
PROPOZYCJE TEMATÓW ZAJĘĆ REALIZOWANYCH W LESIE, PARKU LUB W MUZEUM LASU I DREWNA Str. 4 Patrząc na liść (4 godz., max 1 grupa) Zajęcia w formie ćwiczeń laboratoryjnych. Uczniowie poznają budowę, funkcje i modyfikacje liści oraz ich znaczenie w przyrodzie. Podczas zajęć uczniowie wyodrębniają barwniki fotosyntetyczne. Portret rośliny (2 godz.) W trakcie zajęć uczniowie poznają ogólną budowę roślin oraz funkcje poszczególnych organów. Poznajemy 25 roślin (4 godz.) W trakcie zajęć uczniowie poznają w terenie 25 gatunków roślin (drzewa, krzewy, rośliny zielne). Obserwują cechy charakterystyczne roślin, wykonują ich rysunki. Rozpoznawanie drzew i krzewów liściastych i iglastych (4 godz.) Uczestnicy poznają kilkanaście gatunków drzew i krzewów spotykanych w Polsce. Zajęcia prowadzone w terenie doskonalą umiejętność obserwowania roślin. Warstwowa budowa lasu (2 godz.) Uczniowie poznają cechy roślinności leśnej. Wykonują szkic i opis warstw leśnych na podstawie obserwacji ekosystemu leśnego. Zostają omówione cechy i rola poszczególnych warstw lasu. Zwierzęta ściółki leśnej (4 godz.) Uczniowie odławiają zwierzęta Ŝyjące w ściółce, próbują zaklasyfikować je do określonej grupy systematycznej, tworzą sieci zaleŝności pokarmowych. Zwierzęta w sali szkolnej (2 godz., max 1 grupa) Zajęcia z udziałem Ŝywych zwierząt. W trakcie zajęć uczestnicy poznają niektóre gatunki zwierząt spotykanych w amatorskich terrariach, warunki hodowli tych zwierząt, mają okazję do określania granic akceptacji Ŝywych zwierząt. SZKOŁA PONADGIMNAZJALNA Bezkręgowce wodne (4 godz. max 1 grupa) Na zajęciach uczniowie samodzielnie odławiają zwierzęta bezkręgowe Ŝyjące w stawie, rozpoznają je, poznają ich przystosowania do Ŝycia w wodzie, oceniają jakość wody na podstawie odłowionych organizmów. Ekosystem lasu (4 godz.) Uczniowie wytyczają w lesie powierzchnie badawcze, na których mierzą połoŝenie drzew i krzewów, oznaczają gatunki, wskazują osobniki i populacje, określają biotop. Ponadto opracowują przykładowe zaleŝności troficzne. Jak zadeptujemy las (4 godz.) Wszyscy wiemy, jak naleŝy zachowywać się w czasie spacerów po lesie. Nie zrywamy roślin, nie łamiemy gałęzi, nie niszczymy grzybów, staramy się nie płoszyć zwierząt. Ale czy wtedy nasza obecność w lesie jest obojętna dla jago mieszkańców? Podczas zajęć młodzieŝ będzie miała okazję to sprawdzić. Rośliny lecznicze (2 godz.) Uczniowie poznają niektóre rośliny lecznicze, części uŝytkowe tych roślin, substancje aktywne i sposoby ich pozyskiwania oraz ich wpływ na człowieka. Dowiadują się jak w sposób racjonalny korzystać z roślin leczniczych. Rozpoznawanie drzew i krzewów iglastych (2 godz.) Uczestnicy zajęć zapoznają się z popularnymi roślinami iglastymi i ich charakterystycznymi cechami morfologicznymi. Uczą się rozpoznawać je w terenie, poznają biologię i znaczenie gospodarcze, kształcą umiejętność korzystania z klucza do oznaczania roślin. Rozpoznawanie drzew i krzewów liściastych (2 godz.) Uczestnicy zajęć zapoznają się z popularnymi roślinami liściastymi i ich charakterystycznymi cechami morfologicznymi. Uczą się rozpoznawać je w terenie, poznają biologię i znaczenie gospodarcze, kształcą umiejętność korzystania z klucza do oznaczania roślin. Zwierzęta ściółki leśnej (4 godz.) Uczniowie odławiają zwierzęta Ŝyjące w ściółce, próbują zaklasyfikować je do określonej grupy systematycznej, tworzą sieci zaleŝności pokarmowych.
Str. 5 PROPOZYCJE TEMATÓW ZAJĘĆ REALIZOWANYCH OD 1 LISTOPADA DO 30 KWIETNIA ZERÓWKA Gdzie ten zwierz? (2 godz.) Bawiąc się, dzieci poznają wybrane zwierzęta Ŝyjące w Polsce. Poznają tryb i środowisko Ŝycia, mają moŝliwość porównania zwierząt na zdjęciu i wystawie w muzeum. Zajęcia uatrakcyjniają kolorowanki i nagrania głosów zwierząt. Mieszkańcy lasów (2 godz.) Zajęcia ukazują nietoperze na tle innych zwierząt leśnych. Dzieci, w oparciu o zbiory Muzeum Lasu i Drewna, poznają róŝne zwierzęta Ŝyjące w lesie, zwracają uwagę na cechy charakterystyczne ptaków, ssaków i owadów. SZKOŁA PODSTAWOWA kl. I - III Mieszkańcy lasów (2 godz.) Zajęcia ukazują nietoperze na tle innych zwierząt leśnych. Dzieci, w oparciu o zbiory Muzeum Lasu i Drewna, poznają róŝne zwierzęta Ŝyjące w lesie, zwracają uwagę na cechy charakterystyczne ptaków, ssaków i owadów. Nadeszła zima (2 godz.) W czasie zajęć uczniowie poznają niektóre zwierzęta Ŝyjące w lesie oraz róŝne strategie przystosowania się zwierząt do pory zimowej. Zwrócona zostaje uwaga uczestników zajęć na las jako środowiska Ŝycia. Nocny przyjaciel (2 godz.) Zajęcia w formie zabawy przybliŝają dzieciom wygląd i niektóre zwyczaje polskich nietoperzy, poruszają problem ochrony ginących gatunków zwierząt. Zajęcia prowadzone są w oparciu o wystawę Nietoperze w Muzeum Lasu i Drewna. Pokochaj nietoperze (2 godz.) Uczniowie zapoznają się z niektórymi elementami biologii nietoperzy, pomagają w odróŝnieniu przesądów związanych z tymi ssakami od faktów. Zajęcia prowadzone są w oparciu o wystawę Nietoperze w Muzeum Lasu i Drewna. Poznajemy drzewa iglaste rosnące w naszym lesie (2 godz.) Celem zajęć jest obserwowanie róŝnych gatunków drzew iglastych występujących naturalnie w naszych lasach (modrzew, jodła, świerk, sosna) oraz poznanie cech pozwalających rozróŝnić poszczególne gatunki. Dzieci wykonują prace plastyczne przedstawiające omawiane drzewa. Wędrówki ptaków (2 godz.) Uczniowie poznają, w oparciu o zbiory Muzeum Lasu i Drewna, ptaki pozostające w Polsce na zimę oraz te, które odlatują. Dowiadują się równieŝ, Ŝe są ptaki, które przylatują do naszego kraju w tym trudnym okresie, poniewaŝ nasze zimy są dla nich stosunkowo łagodne. SZKOŁA PODSTAWOWA kl. IV - VI Czy to ptak, czy to ssak? (2 godz.) Uczniowie próbują zakwalifikować nietoperze do jednej z grup zwierząt: ptaków lub ssaków. Zajęcia pomagają w obaleniu niektórych przesądów związanych z nietoperzami, takich jak np. wkręcanie się nietoperzy we włosy. Prowadzone są w oparciu o wystawę Nietoperze w Muzeum Lasu i Drewna. Czy znamy nasze ssaki i ich zwyczaje? (2 godz.) Na podstawie spreparowanych zwierząt z kolekcji Muzeum Lasu i Drewna uczniowie zapoznają się z wybranymi gatunkami ssaków fauny polskiej, poznają ich warunki Ŝycia oraz cechy przystosowawcze. Owady zimą (4 godz.) Uczestnicy zajęć samodzielnie odławiają owady w miejscach ich zimowania, poznają teŝ owady na wystawie w Muzeum Lasu i Drewna. Zajęcia pokazują ogromną róŝnorodność tej grupy zwierząt, omawiana jest budowa i rozwój owadów.
PROPOZYCJE TEMATÓW ZAJĘĆ REALIZOWANYCH OD 1 LISTOPADA DO 30 KWIETNIA Str. 6 Pokochaj nietoperze (2 godz.) Zajęcia prowadzone są w oparciu o wystawę poświęconą nietoperzom. Uczniowie zapoznają się z niektórymi elementami biologii tych ssaków, pomagają w odróŝnieniu przesądów związanych z nietoperzami od faktów. Rozpoznawanie drzew iglastych (2 godz) Celem zajęć jest obserwowanie drzew iglastych występujących naturalnie w naszych lasach (modrzew, jodła, świerk, sosna) oraz poznanie cech pozwalających rozróŝnić poszczególne gatunki. GIMNAZJUM Czy nietoperze spotka los tura i tarpana? (2 godz.) Zajęcia prowadzone są w oparciu o zbiory Muzeum Lasu i Drewna. Uczniowie poznają czynniki zagraŝające nietoperzom, uświadamiają sobie, Ŝe mogą zapobiegać ginięciu tych bardzo poŝytecznych ssaków. DrapieŜniki i ofiary (2 godz. max 1 grupa) Uczniowie dowiadują się jak zaleŝy Ŝycie drapieŝników od ofiar oraz jak drapieŝnictwo wpływa na populacje ofiar; konstruują sieć troficzną róŝnych ekosystemów, w oparciu o eksponaty Muzeum Lasu i Drewna, poznają przystosowania drapieŝców i ofiar, rozwiązują proste modele matematyczne obrazujące zaleŝność między liczebnością ofiar a drapieŝców. Matematyka w lesie (2 godz) Na podstawie pomiarów dokonanych w lesie uczniowie wykonują róŝnorodne obliczenia (liczba drzew na określonej powierzchni, ilość drewna w lesie, liczbę sadzonek na ha itp.). Rozwiązują zadania związane z lesistością naszego kraju. Owady zimą (4 godz. max 1 grupa) Uczestnicy zajęć samodzielnie odławiają owady w miejscach ich zimowania, poznają teŝ owady na wystawie w Muzeum Lasu i Drewna. Zajęcia pokazują ogromną róŝnorodność tej grupy zwierząt, omawiana jest budowa i rozwój owadów. Rozpoznawanie drzew i krzewów iglastych (2 godz.) Uczestnicy zajęć zapoznają się z popularnymi roślinami iglastymi i ich charakterystycznymi cechami morfologicznymi. Uczą się rozpoznawać je w terenie, poznają biologię i znaczenie gospodarcze, kształcą umiejętność korzystania z klucza do oznaczania roślin. SZKOŁA PONADGIMNAZJALNA Czy moŝna polubić nietoperze? (2 godz.) Uczniowie, korzystając z literatury oraz materiałów zgromadzonych na wystawie, poznają budowę i zwyczaje nietoperzy Ŝyjących w Polsce i na świecie, omawiają kwestie ochrony tych ssaków. Owady zimą (4 godz. max 1 grupa) Uczestnicy zajęć samodzielnie odławiają owady w miejscach ich zimowania, poznają teŝ owady na wystawie w Muzeum Lasu i Drewna. Zajęcia pokazują ogromną róŝnorodność tej grupy zwierząt, omawiana jest budowa i rozwój owadów. Rozpoznawanie drzew i krzewów iglastych (2 godz.) Uczestnicy zajęć zapoznają się z popularnymi roślinami iglastymi i ich charakterystycznymi cechami morfologicznymi. Uczą się rozpoznawać je w terenie, poznają biologię i znaczenie gospodarcze, kształcą umiejętność korzystania z klucza do oznaczania roślin.
Str. 7 MUZEUM LASU I DREWNA Zapraszamy do Muzeum Lasu i Drewna Muzeum jest czynne od poniedziałku do piątku w godz. 7.00-15.00, od maja do października dodatkowo w soboty, niedziele i święta w godz. 11.00-16.00. Bilet ulgowy 4,- zł Bilet normalny 5,- zł, Przewodnik (nie obowiązkowy) 1 grupa, max 30 os.: 30,- zł. Zwiedzanie z przewodnikiem tylko w dni powszednie. Z opłat ulgowych mogą korzystać: osoby niepełnosprawne, młodzieŝ szkolna, studenci, emeryci i renciści - za okazaniem legitymacji, umundurowani Ŝołnierze zasadniczej słuŝby wojskowej. Do wstępu wolnego są upowaŝnieni: studenci SGGW (za okazaniem legitymacji), pracownicy i emeryci LZD i SGGW oraz ich niepracujący współmałŝonkowie i dzieci, zorganizowane grupy mieszkańców domów dziecka, domów opieki społecznej, domów dziennego pobytu, pacjentów szpitali (maksymalnie jedna grupa rocznie z danej placówki) ODKRYWAMY SEKRETY NATURY W MUZEUM LASU I DREWNA Zajęcia dla róŝnych grup wiekowych, począwszy od II kl. SP, zastępują tradycyjne zwiedzanie muzeum z przewodnikiem. Uczniowie otrzymują karty z pytaniami, odpowiedzi szukają samodzielnie na ekspozycjach muzealnych. Czas trwania: 1 godz., max. 1 grupa, koszt 50, zł/gr. + bilety wstępu do Muzeum
DODATKOWE INFORMACJE Str. 8 Zajęcia realizujemy po wcześniejszym uzgodnieniu terminu zajęć i tematu wybranego z prezentowanej oferty lub zgodnie z zapotrzebowaniem. Zajęcia prowadzimy od poniedziałku do piątku w godz. 7.00 15.00. Zajęcia moŝna zarezerwować telefonicznie lub pocztą elektroniczną. Koszt zajęć wynosi: 150, zł za zajęcia dwugodzinne, 220, zł za zajęcia 4 godzinne. Grupa uczniów nie moŝe być większa niŝ 30 osób (moŝemy przyjąć równocześnie 2 3 grupy). Bardzo prosimy o przygotowanie ubrania i obuwia do zajęć w terenie stosownie do pory roku i warunków pogodowych. Uwaga! Zajęcia terenowe prowadzimy w lesie lub w parku otaczającym budynek CEPL, natomiast nie prowadzimy zajęć w arboretum. Zwiedzanie arboretum dla grup wyłącznie z przewodnikiem po wcześniejszym uzgodnieniu terminu (tel. 0 46 874 81 36); Rezerwacja ogniska: Piotr Łukasik tel. 0 46 874 91 31; Rogowska Kolej Wąskotorowa: 0 46 874 80 23; Leśny Zakład Doświadczalny SGGW Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej 95-063 Rogów, tel./fax (0 46) 874 83 74, e-mail: cepl@wl.sggw.pl, http://cepl.sggw.pl