KIEDY (NIE)JEDZENIE STAJE SIĘ PROBLEMEM CHARAKTERYSTYKA ZABURZEŃ ODŻYWIANIA ANNA BRYTEK-MATERA

JADŁOWSTRĘT PSYCHICZNY

JADŁOWSTRĘT PSYCHICZNY KRYTERIA DIAGNOSTYCZNE DSM V (APA, 2013) A. Odmowę utrzymywania masy ciała na lub powyżej granicy wagi minimalnej dla wieku i wzrostu: utrata masy ciała prowadząca do utrzymywania ciężaru ciała poniżej 85% wartości należnej lub trudność w przybraniu na wadze w okresie wzrostu, prowadząca do utrzymywana się masy ciała poniżej 85% wartości należnej B. Intensywny lęk przed przybraniem na wadze lub otyłością mimo utrzymującej się rzeczywistej niedowagi; C. Zaburzenie sposobu doświadczania kształtu własnego ciała i jego masy, nadmierny wpływ masy ciała lub kształtu ciała na samoocenę lub zaprzeczanie powadze aktualnie niskiej masy ciała;

BULIMIA PSYCHICZNA

BULIMIA PSYCHICZNA KRYTERIA DIAGNOSTYCZNE DSM V (APA, 2013) A. Powtarzające się epizody gwałtownego objadania się, charakteryzujące się: - jedzeniem w określonym, krótkim czasie takiej ilości jedzenia, która dla większości osób jest zdecydowanie za duża (biorąc pod uwagę podobny czas i podobne okoliczności) - poczucie braku kontroli nad jedzeniem w trakcie epizodu objadania się B. Stosowanie powtarzających się zachowań kompensacyjnych, zapobiegających przyrostowi masy ciała w postaci: prowokowania wymiotów; nadużywania środków przeczyszczających i/lub odwadniających, lewatyw lub środków medycznych, a także stosowanie głodówek (poszczenie), uprawianie intensywnych ćwiczeń fizycznych C. Epizody objadania się i niewłaściwe zachowania kompensacyjne występują, przeciętnie, co najmniej raz w tygodniu przez trzy miesiące D. Samoocena osoby wyznaczona jest głównie przez kształt i masę ciała E. Zaburzenie to nie występuje w przebiegu jadłowstrętu psychicznego

Mechanizm BŁĘNEGO KOŁA w bulimii psychicznej (Sanchez-Cardenas, 1990) Nieakceptowanie własnej sylwetki UTRATA masy ciała Lęk przed przybraniem na wadze Dieta Środki przeczyszczające Głód Zachowania bulimiczne Utrata samokontroli

ZABURZENIA ODŻYWIANIA TYPOWE OBJAWY Objawy behawioralne Zachowania restrykcyjne (ilość, zasady jedzenia, zachowania rytualne, potajemne jedzenie) Nadmierne, kompulsywne objadanie się Zachowania przeczyszczające Nadmierne ćwiczenia fizyczne

ZABURZENIA ODŻYWIANIA OBRAZ PSYCHOPATOLOGICZNY Niska samoocena Perfekcjonizm Zaburzenia emocji (lęk, stan podwyższonego napięcia, labilność emocjonalna, przygnębienie) Zaburzenia afektywne (zaburzenia nastroju, depresja) Zaburzenia poznawcze (myślenie dychotomiczne) Zaburzenia więzi emocjonalnej z bliskimi Zaburzenia osobowości Zaburzenia obrazu ciała

ZABURZENIA ODŻYWIANIA PATOGENEZA BIOPSYCHOSPOŁECZNY model zaburzeń odżywiania Czynniki predysponujące (czynniki ryzyka) - aspekt biologiczny (uwarunkowania genetyczne), osobowościowy i rodzinny Czynniki wyzwalające (czynniki spustowe) - aspekt społeczny (np. negatywne uwagi najbliższego otoczenia o kształcie i rozmiarach ciała), psychologiczny (np. wykorzystywanie seksualne) i biologiczny (np. zmiana ciała związane z okresem adolescencji) Czynniki podtrzymujące - zaburzony i zniekształcony obraz ciała, rozbieżność pomiędzy realnym a idealnym obrazem ciała, alienacja społeczna, niska samoocena.

ZABURZENIA ODŻYWIANIA PATOGENEZA CZYNNIK BIOLOGICZNY Wrodzone predyspozycje do zachorowania na jadłowstręt lub bulimię AN = bliźnięta jednojajowe = 57% ; bliźnięta dwujajowe = 12% BN = bliźnięta jednojajowe = 35% ; bliźnięta dwujajowe = 30% Organiczne uszkodzenia ośrodków odpowiedzialnych za odczuwanie głodu i sytości

ZABURZENIA ODŻYWIANIA PATOGENEZA CZYNNIK RODZINNY Jadłowstręt psychiczny Rodzina nadopiekuńcza Rodzina zasznurowana Rodzina sztywna Bulimia psychiczna Rodzina dośrodkowa Sztywność i zależność Chaos i wrogość

ZABURZENIA ODŻYWIANIA PATOGENEZA CZYNNIK SPOŁECZNO-KULTUROWY Medializacja ciała * Cultivation theory (Gerbner i Gross, 1972) Lipofobiczne społeczeństwo (Fischler, 1990) Internalizacja ideału szczupłej sylwetki Niezadowolenie z własnego ciała

JA AKTUALNE vs JA IDEALNE

ZABURZENIA ODŻYWIANIA W SZKOLE

Dziękuję za uwagę abrytek-matera@swps.edu.pl